1 |
 |
“...zoo schrijft men djaka (rat), al geven die beide aan elkander
gevoegde letters slechts bij benadering den Engelschen klank
van de j terug.
De j heeft dus drierlei uitspraak in onze volkstaal; de
Spaansche, die door h
de Hollandsche die door j
en de Engelsche die door dj
wordt teruggegeven.
Een klank, die in het Papimentsch veel voorkomt is die
van de Engelsche sft; verkeerdelijk wordt deze klank door de
Papimentsch schrijvers voorgesteld door sj, letters die den
klank niet zuiver teruggeven. Masha of Mashar (papimentsch
voor vele, uit het Spaansch demasiado) wordt dan ook geschreven
Masja.
Het is hier de plaats om op een der eigenaardigheden
onzer taal te wijzen, in verband met het gebruik van de letter j.
Het woord dia [dag] wordt onveranderd van het Spaansch
1) (In echt Papimentsch is het -woord voor rechtvaardigheid hustishi,
dat voorheen gespeld werd hoestishi)....”
|
|
2 |
 |
“...zekeren graad van ontwikkeling niet bezitten.
Zoodanige woorden zullen wij niet opnemen in de
W o o r d e n 1 ij s t, die wij nu leveren.
WOORDENLIJST.
S staat voor Spaansch
H
P
E
F
Ding
Begin
Einde
Tijd
Hollandsch
Portugeesch
Engelsch
Fransch
ter aanduiding van de taal
waaruit het Papimentsch
woord afgeleid of ontstaan is.
ZELFSTANDIGE NAAMWOORDEN.
cos S cosa
principiu S principio
fin S onveranderd
tempu S tiempo; P tempo
(niet zelden wordt tm gebruikt, vooral in den zin van weder;
goed weder bon tm\ de orkaansmaanden worden genoemd
mal tm (slechte tijd)).
Plaats lugd S lugar
Deel parti S parte
Getal number S numero
Naam nomber S nombro
Sein sena S senal
Soort sorti P sorte
Ster strea S en P estrella
Licht lus S luz ,
Duisternis scuridad S oscuridad
1) Ook Cabamentu uit S werkwoord acabar = eindigen....”
|
|
3 |
 |
“...BIJVOEGELIJKE NAAMWOORDEN.
Alle tur S todo of liever P tudo
Eenzaam so P s
Oud Biii S Viejo
Jong jben S joven
Goed bon P bom
Slecht malu S malo
Schoon (mooi) bunita P bonito
Leelijk mahs F magot (homme fort laid)
Zoet dushi P doce; S dulce
Bitter marga S amargo
Vrolijk lgre S alegre
Koud friu S frio
Warm cayenie S caliente
Doof sur du^ P surdo
Blind ciegu S ciego
Schoon limpi P limpo
Vuil sushi P sujo
Leeg vashi S vacio
Zwak zicak H onver.
Vet gordo S onver.
Dom bobo S onver.
Vrij liber S libre
Vol yn S lleno
Groot grandi S grande
Klein chiquitu S chiquito
Hoog haltu S alto
Laag abau uit S bijw. abajo (?) (beneden) en bajo, laag
Hol ffo P onver.
Geheel hintr S entero...”
|
|
4 |
 |
“...Om een volledig, althans eenigszins volledig, denkbeeld
te geven van de Curagaosche volkstaal, laten wij hier volgen een
SAMENSPRAAK.
Goeden dag
Hoe gaat het?
Zeer goed
Niet heel wel
Ik dank u
Hoe is uw broeder?
Hij is wel
Maar mijn zuster is ongesteld
Het spijt me
Neem plaats
t Wordt mijn tijd om weg te gaan
Wie klopt aan de deur?
t Is een vriend. Maak open
Ik wist niet dat U het was
Kom binnen
Hoe laat is het?
t Is acht uur
Hoe blijft gij zoo laat te bed?
Bon dia
Com bai
Mashd bon
No muchu bon
Danki
Combai bo ruman homber ?
B ta bon di sal
Ma mi ruman moh ta malu
Ta dul mi
Sintel
Ta mi ora di bai
Ta ken ta bati na porta?
Ta un amigu; habre porta
Mi no tabata sdbi ku ta bo
JDrentd
Cuant or ta wor?
Ta ocho'r voor ocho ora
Ta com bo ta quedd asina tantu
na cama?...”
|
|
5 |
 |
“...Gisteren was het regenachtig
Laat ons gaan wandelen
Met pleizier
Mi ta cansd
Lamtd (Sp. Levantate.)
Lagd nos sali huntu
Nos mest alrrmsd
Pam ku kshi
Bo sa papia papiamentu?
No muchu
Lo mi k sin
{sina ineengetrokken)
Ta lih (licht) si bo sd (voor
sdhi) spano
Si d, ta trabau {trabau is
werk = moeite = moeilijk.)
Mi sa algun palabra
Aqui un kende mest por papi
(voor papia .)
Pen cuantu tem lo mi por
sdbi ?
Hos, tres luna
Ma bo mest practica.
Bo no mest tin miedu
Pa.pict nurnd
Bon malu^ manera bo por
Gom td ku tm ?
Weer ta bon
Aicacero lo no ca
Shelu td cld
Ayera taba tin tem di awa
Bam keiru
{Bam is uit S vamonos)
{Keiru uit H kuieren)
Ku muchu giistu...”
|
|
6 |
 |
“...inktkoker
Zie op de tafel daarnaast
De pen is niet goed
Hier hebt ge andere
Ta iindu llavi td ?
Na porta
Nos ta bai cunucu ?
No, laga nos queda napunda )
Bo ta gusta flor?
Sigur
Truta tamb?
(uit S tambin.)
Mi ta bisab adios
Ki noba tin ?
No muchu
Bo conos moh ahi
E ta mi hisina
(P visinha)
E tin bunita looioo
Nami (voor Dunami) pamp,
pm, ku ink
Mi meste scirbi (S. escribir)
un carta
Ribd mi lesnct bo ta liaija tur cos
Mi'n (voor Mi no) ta mird ink-
pot aki
Mird ribd mesa ahi pegel
E pluma no ta bon
Ata otro aqiii
1) De stad op Curagao heet in het Papimentsch Punda. De afleiding
van dit woord is niet bekend. In het Engelsch beteekent Pound een
bemuurde plaats tot berging van vee. De stad was vroeger ommuurd.
gelooven echter dat de naam aan de Willemstad toegekend wel een
anderen oorsprong zal hebben. Wellicht is het een woord van Afrikaansche
afkomst....”
|