1 |
 |
“...anhelado
Pober Antonio no por a quere- su bista; el a
dese, el a cumpra sigur cu un fe inquebrantable,.
pero p mir den su bista, e bendito nmero igual
c e otro cu ta premia cu 20 mil dollar riba lista,
esayi ta un suceso mucho importante; pasobra su
bida ta sigurh i awor ta sigur cu su goal ta alcansa.
E no a perde pa gana, ultimo placanan cu e
tabatin el a cohe den su baul i pensando quico el
por duna e homber, el a topa cu un placa di papel.
El a sali cu cara hubilante i a gratified e pober
bended cu 10 florin di regalo.
E pober cu tabatin su mest, no a busca mas i :
no a corda di ofrece pa bay troqu pa Antonio.
Esaqui a cay sinta den su stul di sosiego i cu e
billete den su man dobla na cuater, el tabata pensa
qui paso tuma. E n drenta bay participa paden
ainda, pa nan no haci mucho babel prom cu ora.
Es emocion a haci tanto efecto riba dj cu el a hib
na un sofio sin cu el a spera. Cuanto speculacion,
negocio, proyecto pa.reforma bida i su estado no
a cruza mente di pobre Antonio. Pero...”
|
|
2 |
 |
“...cierto ?
Ni yiu, awe papa ta posede nada menos cu
20 mil dollar mericano. Luisa, quico bo ta pania ?
i Mathilde ?
Despues cu nan a calma poco di e golpi feliz e l
inespera Luisa a contesta:
Dis a corda di nos; na prom l|ga ns l
gradici E i pidiE guia nos pa nos gast na manera I
mas util posible, dispuesto semper pa corda de bez I
en cuando riba otronan cu ta sufri peor ainda cu 3
nos, un dos ora pasa. El a cera su man i a cu- I
minza reza un Nos Tata den su mes, cu e dos I
yiunan a imita cu emocion. Antonio mes a quedafl
babucd di a tende tal contesta cu e no a corda !
ariba prom. E ta di acuerdo pa gradici Dios, pero I
e asunto di cuminza yuda otro ta cay den su orea 1
manera un bom pa 'oula i destrui su tesoro. Cu un
aire di mofa el a contesta.
t.Ta bon, mi amor; ta claro, mester gradici
Dios, pero bo ta mucho pur pa cuminza cu limos- ;
na caba. Tawor mi ta bay mira moda di cambi.
Ta asina mama ta, papa sa, e n por yuda jl
i...”
|
|
3 |
 |
“...mind tur e cosnan ayi;
loque ta bo ta queda encarga cu winkel, pasobra
mi ta bay haya mi asina tanto meti den e asunto-
nan cu lo mi n tin tem ni pa drenta mi winkel.
Mi ta bay duna bo s/4 di ganashi i lj4 ta queda pa
gasto. Bo n ta contento ?
Gracias Antonio, semper mi a spera cu lo bo
protega mi. Pero den qui riqueza cu bo haya bo,
no lubida riba bo oficio. Loque ba lamta cu n n
sa bay, loque ba haya luego, si.
: Bo tin razon, Enrique, pero qui mi quier haci ?
Ya ta asina caba, larga lora!
- Papa, quico papa lo haci pa mi ? Mi ta queda
manera un esclavo den e pacus di Sr. Pantol, ga-
nando e miserable 35 florin cu nan ta paga mi ? '
Tin mashd otro cos pa mi haci 3 Juan ta queha....”
|
|
4 |
 |
“...if- '
17
wi no> mi yiu; mi tin un bon nesci na
Mbista pa bo. Ta basta yuda otro bira rico. Bota
Igrandi caba i ta ora di bo cuminza corda riba bo
I porvenir. i Quico nan lo bisa di mi, si mi larga bo
I, den e luga ayi, unda bo no por saca bo pia foi
l lodo? Caba e luna aqui i lo nos regia tur cos na
.Ipromer orden.
Ya 1 \ or a bati, mi ta sinti un poco sofio, larga
linos bam drumi; den un luna tur cos lo ta resolvi.
IfBonochi mi yiunan, bonsoir Enrique, te maftan i
Antonio a drenta su cuarto. Despues di un rato
tur a bay drumi, cada un dedicando e momento cu
ita prepara sono, den pensa com mehor nan lo dre-
cha nan bida.
Capitulo IY.
Reorganization general.
espues di un luna cu a bini e gran cambio
Mil den bida di Antonio, hende por a mira caba,
HFT mesla, carpint, peon etc. na movemento
pgaar den su cura di cas. Cu un sombr grandi
pa solo e ta bay bini, dirigiendo trabao, mientras su
familia a muda pa un cas ayi banda pa tantem. De
bez en cuando e ta drenta su winkel i ta combersa
cu Enrique...”
|
|
5 |
 |
“...helados i choco-
late sin conta e consideracion cu nan lo ta trata cu
n pa esnan cu ayera no a pensa mes siquiera cu
nan tabata existi. I vice-vers nan tambe por bi-
shita e parti di sociedad cu ta consider^, drentando
di mes den un otro categoria. Prom cu tres luna
un dozijn di cas tabata lamtd formando un hilera
cu ta tapa e bista mahos di e mondi nan tras.
Antonio a calcula su renta mensual pa 120 florin
na alquiler; pero necesidad di cas a pone cu cada
bez mas hen de ta bin busca un biba, un ta ofrece
12 florin, otro 15 florin. Su regia, awe luna, aw
placa, ta buta cu nan no por queda deb. Hente-
ramente cambia su cas di biba a queda; mahes-
tuosamente e ta alza cu orgullo riba tur otro ayi
banda, indicando como si fuera su habitantenan ta
domina tur otro tambe den categoria i consideracion.
E winkel unda e dos ruman a pasa tur nan bi-
da pa tene nan estado, no a queda na su puesto
primftivo; a hib basta mas atras, pa no daa bis-
ta df nan cas. Banda di e winkel ta drumi un
balente reenbak...”
|
|
6 |
 |
“...con-
templa e cambi brusco cu a bini, ora nan a ocu-
pa.e cas atrobe. Di aleuw un luz ta sonrei cu e
visitantenan i ta munstra nan entrada principal,
calentando delicadamente e matanan di rosa pon
riba un canap di concrete. Un letrero chiquito
ta sifa nos conoce nbrnber di e quinta, dedic. na
e yiu muherVilla Matilde. Un elegante vitro- '
la ta alegra e compara presente, cu un orquesta
selecta di sincopators i un saxaphone ruidoso ta ta-
pa combersacion pa un inomento. Luznan ta co-
me cu e colornan paden i ta refleha sonrisa den
cara di esnan cu tabata presente. _
De bez en cuando un flgura graciosa ta pasa du-
plicando su imagen den un par di espejo cuerpo
entero, una vez cu nan ta enfrente di otro. Un
espaciosa alfombra ta cubri mitar di e sala i ta
silencia vaivn di mecedornan di Viena. E otro
mueblesnan moderno a bin ocupa puesto di esnan
di caoba den sala, cu Antonio a cambia pa com-
place su yiunan. Cortinas di franja cora i ama-
rillo ta caba di agrada bista di transeuntenan.
Di un...”
|
|
7 |
 |
“...di dos fortaleza i si mi yiunan no yega na o-j
ra, mi mest entrega mi spada. Luisa, cordacudia ;
mars awor na dos seman Juan ta cumpii su 25 a-|
na. Despues di a pasa tanto tem asina queto, ta'
husto di celebra esaqui cu ta un fecha cu ta yena
nos corazon cu hbilo. I quico tur hende lo bisaj
si mi haci nada ? Nan lo yama mi tranca i papia
riba nos.
Permiti mi, Antonio; ta natural;*i muyi
husto cu boso celebra Juan su cumpleafios i cu
boso derecho; pero no ocupa bo nunca cu lo-f
que' nan quier bisa i papia riba bo. Bo ta;
dono di bo mes i di bo placa. Bo ta gast ora ta.
necesario i bo n tin di complace cu ningun. Seal
homber, i no larga otro manda riba bo cu nan di- ;
ceres.
Acord, lo mi haci asina, conseheronan prm|
dente Bam mira awor, yuda mi organizae fiesta. |
luna aqui Juan ta quita foi pacus i mi ta bay
pone un negoshi p. Pues larga nos duna ocasion
di ofrece su amigonan un fiestari oia tur cos caba
l cuminza traha cu un sintf di 25 afa cu e ta bay |
cumpii i Den esai Juan ta drenta...”
|
|
8 |
 |
“...quere cu 1e' saca^ sii cara ?
Mi yiu; cualquier fiesta cu lo recorda i ce-
lebra natalicio di mi yiu, lo mi yuda organiaa cu
henter mi curazon ;; pero haci fiesta o no, prom
cos cu boso mest a corda, ta, larga haci un
sacrificio na Dios, gradiciE pa Su bendicion tanto
anterior i presente i pidiE protega nos Juan den
camina di su bida. Despues di gradici Esun cu nos
debe gratitud, nos por complace cu otro, na in-
vita nan yuda celebra nos fiesta, despues di a
regala un suma na e pobrecitonan, cu ora nos ta
goza, quizas nan ta drumi sin purba nada henter
dia! .
-i. Enberdad papa, nos a lubida riba un misa
di salud, pero ta pesayi nos tin un bon mama pa
recorda nos arriba. Awor ta tio Enrique sol ta falta
pa duna su opinion!
Pues ya ta, boso mes quier tende mi opi-
nion, at anto :
Envez di un baile, caramba, un bon mesa di...”
|
|
9 |
 |
“...un apetito na bon es-'
tado i mas rebelde cu tin. Baile ta bonita, pero
'iipara bon. b0 ta fada di mira otro
baci Bira rondo sin stop, saca un pia padilanti
ppcq tem hiz p atras manera buricu cu ta tira co-
cin, pa fapa bira rond manera un trom cu ta
pone bo soda bo curpa mas tanto cu bo ta traha
bo oflcio cun na riscu di cohe un biento na bo
puimon adios te despues cu auto No. 111. Mi n
ta disgusta boso, pero un ehercicio di dien te pa sto-
ma ta mas probechoso cu di orea pa pia ! Aplauso
general bao di harimento sin stop.
Razon bo tin, Enrique, i bo deseo lo ta cum-
pli; pero lo mi cumpli di mi yiunan tambe cu un
baile cu sigur lo forma apetito pa bo comemento
Pero e gran quibramento di cabez ta invitacion.
Ouanto mvitado e sala aqui por carga?
Mi, ta calcula cu diez pareha por balia i un
diez mas xu no quier o no sa, mas o menos un
trinta mvitados, sin nan tin di balia riba otro manera
sardmchi! Juqn ta contesta.
. ~ Bueno, traha bo lista di invitados i Matilde
lo traha di dj i despues...”
|
|
10 |
 |
“...bishita cu tanto franqueza, ta bi-
rando mucho hightone p. Ta manera tur hende a
cambia; Juan, antes su unico amigo, a haya hopi
otro cu tabata bula p.
Matilde su moda a cuminza troca di lque e ta-
bata; enfin e tabata sinti bato, mei mei di eotro
bishitanan. *
Com mi ta haci, asina e tabata pensa pa mi
pasa manera costumbre ? Pa mi no ta menos, mi
mes t bisti mescos cu e tercionan cu ta bishita awor;
pero mi por ? Mi ganamento ta permiti mi ? Ma si
mi huzga bon, ta coi bobo. Quico mi tin cu ns
cu e otro tiponan. Basta. Matilde ta stima mi, ne-
ver mind; t mest qui mi; i su mama no ta sti-
ma mi ?
Pero pe ta sigur el a hala Matilde riba e asunto
un dia. ,
Matilde, mi qui cu bo no ta manera cos-
tumbre, awor cu tin tanto cara nobo aqui, mi qui
cu bo nta paga mucho atencion na mi.
Mi n ta paga atencion na bo? , .
Bo ta mash equivoc, Balcntin, nos ta mescos
cu otro ; quizas bo ta poco celoso; pero bo mest
dispensa mi tin bez, corda cu mi mest complace
tambe, masque ta pa urbanidad i cortesia...”
|
|
11 |
 |
“...mucho leuw di aqui!
Juan quier a drecha e cos.
No, mi no ta gusta e cos aqui. Te ora e
bun lo mi sa drechi. Ta com e qui bay sin bisa
boso? Bo no a haci nada, Matilde?
Matilde a spanta, pasobra el a comete un impru-
pencia di lamta large i Juan di yam sin yama
Balentin. E no por a responde otro cos sino:
Nada mama, nada n pasa, djis e ta bolbe atrobe.
E cos no a sinta Luisa bon i el a retir despues
di un rato. Gilberto a risca puntra:
un amigo di bo, Juan ? taduel mi cu
mi no tabatin honor di conoe.
Si, ta un amigo bieuw di mi, pero lo bo
contra cu n pronto i lo bo sera conoci e n.
Mas aleuw nan no a sigui papia di Balentin.
N mes momento nos ta hayaBalentin sinta den
su stul di sosiego, pensando riba e suceso.
~ quen e hoben bon bist! cu a bishita
Juan i cu e ta aprecia tanto? Tai com Matilde
n por a recorda na es momento cu el a larga mi
sol, mi ^ su namorado? Paquico nan no a yama mi
tambe ?* Tur e cosnan tabata pasa den su cabez j
i 6 n por a bini cla cu nan. Su mama a ripara
e silencio...”
|
|
12 |
 |
“...tabata gran
bebed, e ta cohe un de bezencuando. Un amigo
di dj, un tal Pedro Perez a ripara esayi i a bin
ofrec pa nan dos bay cohe un, den sala hunto.
Pa n larga ni pa otro no ripara cu e ta fastio-
so, el a lamta. Pa desgracia e bitternan cu el a dal
no a sint bon na stoma, el a caa. Cada bez cu
e mira Matilde siijta, e ta haya Gilberto banda di
dj. Cu miedo e ta mira com Gilberto su^trato su
maneranan, su tipo ta agrada Matilde. Tabata un
gracia mira Gilberto su moda di balia. E tabata ha-
la atencion di tur hende, i hopi di e sefioritanan
tabata mira Matilde cu bista envidiosa, cu no ta
nan tabatin e privilegio pa balia cu ne. Casi tur e
Otro hobennan & queda malo na comparacion cu Gil-
berto. Luego el a pidi nan estrena un cuadrilla i
t s tabatin brio di a manda un, pero cu un acen-
to francs di prom orden. Aplauso riba aplauso a...”
|
|
13 |
 |
“...nochi.
Bo meS sa, Balentin, si n ta pa Riki cu a in-
vita mi, lo mi n ta haya papia cu bo awor aqui,
Harry, ta bisa.
Mi amigo, mi tampoco n ta haya mi bon
aqui den; figura bo, ora e tiponan ayi cuminza cu
nan poesla, mi mest queda malo den nan.
Nos tur tres ta di mes opinion; pero no o-
cupa boso cu otro su locura, laga cada quen haci
loque ta paree nan.
Bueno, larga nos bam cohe un cach, mi bo-
ca ta secu i Enrique ta lamta nan pa bay mesa.
E n forza Balentin como e labatin dolor di ca-
bez. Despues di un mei ora mas tur bishita ya a
bandona sala di fiesta, como a bira mitar di dos
caba. Balentin a bay prom, siendo e mest lamta
tempran pa bay isla. E no por a drumi sinembar-
go, cordando riba Matilde. Mainta su mama a pun-
tr com a bay, pero e n cont su disgusto na fiesta.
-S>^3888S>-
|
|
14 |
 |
“...di papia, mi yiu, Matilde tabata ma-
ra un reina di fiesta; tanto su amigonan i di bo a
queda satisfecho.
Papa sa, quen sa bafia, ta Gilberto mi n
ta gran bailad, pero qui ora cu el a balia cu mi,
mi qui cu mi mes tabata uri bailarina.
Ai, Matilde, bo n conoce Gilberto; ta pro-
m bailad di Corsouw, cu ma mira te ainda; no
tin un baile cu e n ta invita. Juan ta responde.
Caramba, esayi si ta un bon djop; e por
bien pone un winkel di balia; pero 1e haya tanto
discipulo cu un lo mest balia riba otro su cabez.
Enrique a dal aden. iM
Den esayi nan a bati na porta i Juan a abri
porta pa Pedrito. ,
Bon dia paden aqui, ma bini mucho tem-
pran si n?,
No bru, pa bo n tin tempran, fiesta a ca-
ba; awor ta ora di negocio atrobe i una bez cu ta
\...”
|
|
15 |
 |
“...seman s riba luna, sigur el a hay stroba,
warda un dos seman alomenos p.
Luisa, si bo entremete bo den asunto di cas,
mi ta quibra pronto. Asina si negocio n p sigui.
Bo ta quere bo negocio por atraza cu e po-,
co cos ayi ? Ay no, muy poca consideracion bo ta
tene cu e pobre muher, cu awe ta recorda nos lo-
que ba drispidi ayera anochi, na trit hopi hende
cu antes no tabata nos amigo. Claro cu nos'yiunan
a goza cu nan fiesta, pero Dios lo no prolonga su
afianan si bo trata bo prhimo cu mal corazon.
7" At, ya ba cuminza cu bo predicashi; si
mi/ warda pesaqui un seman, otro biahe turta po-
ne mi warda tamb. Bo n conoce negocio di cas,
ta sina mest haci cu nan, si bo quid bay adilan-
ti manera tur otro cu tin.
Dispensa mi, Toni; loque Luisa ta pidi bo
ta muy husto, aunque n ta toca mi; ta un obra
di misericordia bo ta haci. Enrique a bisa.
Misericordia ? Ta quen tabatin esayi cu mi ? Bo
ta mira, ta pesayi nunca nos, neger, n' por bay
dilanti; semper ta nos, mest haci obra cu otro.
Mira otro...”
|
|
16 |
 |
“...sigui; mira un cos aqui, Pedrito,asunto di cas mes-
t ta regia desdi awor den mi cuarto cu mi tin pa
oficina, ba tende ?%
Muy bien, Toni, awor caba cu mi, pa mi
bay. Nan dos a lamta bay regia cuenta.
Luego Antnio a bolbe den comedor cerca su
yiunan i ta bisa: Juan, awor fiesta a caba, bam
trata riba un negocio pa bo awor.
v Bo ta basta grandi caba i bo mest di un cos
di haci, una vez cu bo n quier a sina fishi nunca.
Qui negocio bo gusta mas ?
..Pues, loque ma desea semper ta un pacus;
coino mi tabata emplefi caba i mi tin un idea cuan-
tp mi por progresa si e ta bon surti.
Bueno, nos ta cuminza cu un chiquito ma-
nera nos por i segun bo traha cu sinti* lo e bay
adilanti. Ta basta traha haci otro ricu.
Un batimento na porta i Juan a abri pa un se-
nor bon bisti.
Bon dia, ta aqui Antonio ta biba?
Si seflor, mi tin honor di sa su nomber ?
Vicente Parol, amigo hieuw di Antonio.
T- Drenta sinta un rato, mi ta bay yam.
Pareuw Antonio a tende e nomber. el a ranca
bay den gadrey i a trece e...”
|
|
17 |
 |
“...----t ----
Capitulo X.
d paranda despaes di bano,
bo bini cu e auto den diez minuto, lo mi '
ta eist, pa nos por pasa busca Felix i SeJ J
GlJI bastian na Club, segun cu nos a queda "cu
mmt0 otro ayera tarcli, asina un hoben cu nos a
topa na cas di Juan tabata bisle, despues di a ;
consulta su oloshi di pulsera.
El a ca ba di drenta Botica i a pidi nan poco
soda, como su stoma n tabata mucho bon pa efecto ?
di un paranda cu el a corre un anochi prom. Di 1
un rato Juan a pasa i el a tuma su amigo Gilberto
den auto i nan a sigui pa Club. Un dos pito conoci '
a pone e dos amigonan otro stop nan wega i nan
a baha den auto. Nan a bay conoce e bano delici- ,
oso di Vista Alegre" i pa nan probecha un paranda
den bano. Despues cu nan a yega f quita paa .
nan a bisti trahe di bafio i a sinta conbersa un |
poco riba e stupi prom nan bana.
. Ii...”
|
|
18 |
 |
“...ta cuid i
awor ta pasa cu ta mi ta sin bebe. Enfln ta
Juan mes lo drecha tur cos pa mi.
Mainta Luisa a duna Juan un scual i ni un pa-
labra e n responde contra.
Mi yiu, libra bo foi mal amigo ; corda bon cu
bo tin cu abri pacus tempran i si bo corre paran-
da, bo tin cu perde sono i bo ta hala un bicio riba
bo curpa. Tem bo tabatin Balentin s pa amigo,
bo tabata otro, pero awor bo n' ta tal Juan mas.
Te ainda mi ta amigo di Balentin, mama n
p papia asina; pero nos n p queda atras sin tin
amistad cu otro amigonan social tambe.
Si ta pa Balentin s ni mundo hende n ta conoce.
E ta bay Club San Hos i nos ta topa aya ban da,
pero e Club ayi a bira laf awor, muy poco bo ta
topa tercio ayi riba. ! -
wOtro cos, Juan, ta dos tres dia Balentin n
yega aqui banda, bo mest bay puntra pe, e p ta
malo sin nos sabi. Ta duel mi cu mi no por sali
awe, sino mi mes lo a bay puntra pe....”
|
|
19 |
 |
“...09
Quizas e ta sinti algo; ora mi sali pacus mi ta
pasa mir.
Capitulo XI.
Hmlstad pellgposa.
P>a e momento ta jega un bishita padilanti
i Matilde ta contr cu un braza, Ta un
amiga nobo di dj i ora cu el a drenta
saluda otro hendenan di cas el aholheden
antesala cerca Matilde.
Com ta, sport? ta dos dia mi n por a sali;
bo n mira e persona e dianan aqui?
. Quen aw, Alicia ?
Felipe no, quen mas anto ? Bo n mira e pasa
aqui banda ? Homber, Cos ta sigui forza aw; e
hende aya ta loco p.
Ahan, esun cu tin idea riba Elenita ?
Ma mir pasa aqui banda antayera.
E ta un flni hoben, bo sa, i bo ta quere cu e
cos ayi ta serio ?
Wel, pa mi idea, Elenita n ta pas pa frei
Felipe. No cu e ta mal mucha muher, pero bo-
sa, cu e pober n sa combersa aunque sea, i pa
bon cas cu Felipe sa bishita, mi n sa com e por
bay hinca su curpa den un afdak asina. Ta sfgur
cu tin un mehor pia ta sper i Dios sa qui bon
suerte, bo n ta haya ?...”
|
|
20 |
 |
“...marl Matilde a haci
manera e n tende, como e tabatin berguenza di re-
conoce e locura di mundo i un poco duele pa sigui
riba e asunto. *
Per ta imposible pa G-iiberto por a mira mi
un dos trez bez, sin combersa drechi cu mi, cu ya
e por ta stima mi. Ta un simpatia e por tin pa mi,
como amigo di Juan, nada mas.
Alicia a queda mira Matilda cu un wowo facina-
dora pa trata e golpe decisivo pe logra su inten-
ts. E tin un arma invencible, pa triunfa i como e
tin sumo interes na yuda su aliado, G-ilberto, el a
halza e trampa pa cohe Matilde aden i a bis.
Pa mi bisa bo cla, Gilberto a scirbi bo i co-
mo e tin mi mescos cu ruman el a pidi mi duna
bo e carta aqui p. At. i e ta saca un envelop
for di su bus i e ta entrega Matilde. Matilde no a
tum i a contesta:
Bo sa cu mi no por tum, prom como mi
n por ricibi su carta sin mama sa; i di dos, como
Balentin cu mi, ta stima otro ainda, i e no a haci
mi nada grave pa mi lag.
Pero Alicia no a declar perdi; el el e cohe su
man i el a buta e carta aden...”
|
|