Your search within this document for 'tene' resulted in 16 matching pages.
1

“...toema medida pa mehor de- fensa di Isla, pa motiboe koe semper nan ta- bata kere e rumor, koe Inglsnan tabatin idea di podera isla i pesai burgernan tabata exigi precisamente pa mehora cosnan di defensa, apoJA den esai fuerternente pa algun Frances di isla, koe tabata persist! pa forma un warda nacional i koe a haci hasta convocacion pti- blico pa esai. Ma Lauffer no por a obtene na- da mas di Conseho sino permision pa bolbe organiza Burgernan, loke un conseho di gera combina a propone, koe nan a tene pa pidi- mentoe di Lauffer i tabata compuesto di principal oficialnan di burgernan, di marina i egrcito. Pa resultado a aumenta Burgernan coe boluntarionan koe tabata parti na seis cuer- po di infanteria i cuater cuerpo di artiljerfa....”
2

“...- 12 - Segun opinion rli burp:einan no a d-oena bas- tante cuinplimentoe na otro proposicionnan di Lauffer pa fortifica i rpara forbificacionnan i pa haja mas pronto koe por inehor arma i naniii- cion, asina koe nan a resolve pa tene un reunion pa papia riba medionari, koe por haci isla ca- paz di defend. Reuiu dia 30 di Augustus di- lanti nan cas di warda den Caja Girandi di Punda, Burgernan a papia riba es i lea, pa noinbra tres cornisario den nan i pa presenta nan na Conseho pa ta eneargd, coe toer cos, koe ta toca luedionan di defensa. Ma reunion tabata interruinpi pa es ruido, koe Director ta- bata considera e reunion, koe nan a tene sin SU consentiinentoe, conio un violacion di su autoridad,i coino un prueba di desconanza den dj, motiboe pakiko el a doena troepanan orde pa niarcha riba e Burgernan reuiu, pa plama nan i, si ta necesario, pa tira riba nan, den cu- ya intencion troepanan tabata stroba solatnen- te pa actitud di schout-bij-naclit Wiertsz, koe tabata dilanti forti Arasterdatn...”
3

“...atribui es descuido pa de- fende isla na disposicion debil i mal bista di burger Jan Jacob Beaujon, motiboe pakiko nan a pidi ,,pa excusa es burger di toer loke ta per- tenece na defensa di isla i pa noinbra i auto- riza^ Albert KiTckert, comandante di Ceres, Jan B. Lauffer i tain'oe un oficial inteligente di guarnicion, pa encarga nan coe toer cos, koe ta depende di defensa. (Rekw. 1796). Nan a pone es rekest aki tambe un banda, ma Conseho di gera di Burgernan a toema es asuntoe na su euenta i a tene un reunion dia 12 di October, koe Beaujon a uenga di asisti n, doenando pa motiboe, koe nan lo trata cos contra dj, den es reunion a decidi pa pidi Conseho traha un Comision Militar, exclusiva- , (1) Despuesnoema koe a coastitui ,,Comision Militar i ko ! no tabatiu mester mas anto, nan a nenga es pidimeutoe, Apunt. Hist. 3...”
4

“...- 20 - ronan di biaha; mientra el a bai for di Bar- bados na Demerara coe un barcoe iiigds i a tene conferencia aja coe su roeman, Gobernador Anthonie Beaujon, koe poco tern despues a en- trega colonia na Inglsnan sin ningun resisten- cia. Koe director bao di un tal desconfianza, podi- ser corapanj, coe jaloers di poder, ].o bini na choke coe Coraision Militar, toer hende tabata mira padilanti. Loke a socede pa pro- tner bez dia 10 di November, dia koe e Comi- sion a pidi Beaujon pa convoca Conseho huntoe coe Comision. Ma el a nenga di hacie, sin sa- bj padilanti, kiko Comision tabata desea di pa- pia den es Conseho. Ma ora Wiertsz a parti- cipa director, koe tabata pa asuntoe militar, nan^a convoca e reunion, koe nan a pidi.'Na es ocasion ai nan a papia riba e publicacionnan di Estadonan General, koe nan a haja den pa- pelnan di de Veer, i koe tabata trata riba ki- tamentoe pa semper di puesto di Stadhouder i ri- ba alianza coe Francsnan, tocanti cuya publica- cionnan koe Beaujon a huzga...”
5

“...Valteau no tin nada di manda riba isla i koe, loke ta depende di sen- jor Wiszert, mester a considers como coman- dante di haf, ma el, Beaujon, como gefe su- premo di heater isla. Nan a hiba es respond! ai pa Valteau i Wiertsz, koe a pidi director mes ora pa convoca nan huntoe coe Conseho, den cual nan lo declare pa enemigoe di patria; Beaujou a bolbe larga nan sa, koe el tabata conside- ra su^ mes pa amigoe di patria, sin embargo el a satisface na nan pidimenboe; su manece es Conseho convoca a tene sesion, ma Beaujon no a paree. Den es reunion Valteau, Bau/Jouin i Wiertsz a presenta un keho skirbi contra...”
6

“...abolicion di puesto di Stadhouder i di A- lianza coe Francsnan, el a trata den toer cos, manera el no tabata sabi nada di es hechoe- nan ai. . 2. koe ora el tabata di biaha pa es co- lonia aki, Inglesnan a cohe i hib Londres, camina na contradiccion coe su companjero- nan di biaha, koe nan a horta toer cos for dj nan, nan a trat coe atencion di mas gran- di, asina koe nan a large hasta coe cartanan di gobierno, koe el tabata hiba i koe el a tre- ce aki toer bon cera i na bon estado ainda. 3. koe el a tene conferencia na Inglaterra coe e famoso Grovestins (nos etnbahador na Corte di Inglaterra) i koe el a bai present has- ta na e antiguo Stadhouder na Kiew. 4. koe el a sali foi Londres pa Barbados coe un barcoe ingles i foi Barbados el a bai De- merara coe un barcoe ingles trobe, koe el a te- ne conferencia aja coe su roeman, Grobernador Anthonie Beaujon, kende a entrega e colonia ai algun dia despues na Inglesnan sin a tira un tiroe, i foi Demerara el a bai trobe coe un barcoe ingles na Martinica...”
7

“...koe nunca a pre- senta algun kebo coe prueba manera naester ta, koe nan a haci nan culpabel particularmente na insulta nacion Frances. (N. Aug. 1798). Si embargo nan malcontentoe pa es trato, koe nan a experimenta, no a kiba probablemeute coe e- sai, i mester tabata un spada den nan coera- zon, koe un bende di mes religion i otro mas coe n tabata favorece Francesnan. Mucrme tambe a contribui na es desunion, ^koe tlu- dioenan di descendencia pura Portugues, aristo- cracia di Israelitanan, tabata tene e otro cor religionarionan na un distancia, koe a sa koe Parnassim i Consebo di snoga principal tabata trata un poco alboe miembrorian di tem- pel Neve Salom. mayoria no tabata di mes posicion koe Hudioenan di snoga Mikwe Israel loke tabata directamente contra e laeanan reinante di igualdad i fraternidad. (Prot. IT-iy te 1752 ; Rekw. 1785 i 1797) . i v Ma causa di mas principal, koe a haci plei- toe sigi den burgornan, tabata e numero gran- di di Frances, koe a bini foi Santo Domingo i bi- ni...”
8

“...Den un reunion extraordinaria, koe Conse- ho a tene dia domingo 8 September 1799 koe diputado Frances di Guadeloupe, C. A. Jou- Teenstra i Simons ta deseribi den nan historia di Curasao (a), un mas cortieoe, otro mas extendido, ma toer e mes mo- do, i mi descripcion ta diferente di nan, mi a huzga koe ta necesario di doena un splicaeion chikitoe promer. E tres escritonian mentd. ta larga pasa manera Lauffer tabata sabidor di complot di Agencia na San Domingo pa instiga un revoluoion na West-India i koe basta nan a haci proposiciou, pa toema parti den es complot, pa loke nan a busea modo di coempr pa un suma di $ 100,000. Bosch ta eontradici su mes, ora el ta bisa promer coe hopi palabra, coin Lauffer tabata sabi padilanti dje complot i ta meneiona despues, koe Gobernador a deS- cubri e traicion poco promer koe su ehecucion. (Tomo I, PAg. 335 seq.) Teenstra ( Tomo I, pag. 84) ta jaina Lauffer un bomber nobel, probablemente pasobra e f 100,000, koe nan a ofrec. no tabata jega pa haci toe-...”
9

“...di no por a revela contenido di es papel, el ta con- sidera sin embargo pa su deber di doena Con- seho algun splicacion i pesai el a bisa, koe den e papel tin un instrnccion, koe Agencia di San Domingo a doena Sasportas tocanti ciertoe expedicion secreta, koe Sasportas i c/e vaux tabata encarga coe n i tocanti cnyo destino el por a sigura Conseho, koe esai tabata su- mamente peligroso pa trankilidad i siguiidad di colonia. Pa tantem Conseho a keda conten- toe coe es declaracion i a resolve pa tene Sas- portas tambe na arresto civil, te ora lo tm ocasion pa mand San Domingo, ma despnes miembronan, un pa un, a pidi Gobernador pa presenta na conseho copia di es instruccion se- creto di Sasportas, pa motiboe koe nan tabata considera di inters di mas grandi di ta na altura di dj, asina koe Gobernador a priminti koe lo doena es copia. Dia biernes 13 di September Gobernador a doena Conseho diferente splicacion tocanti e .negociacion secreta. E mas importante den nan tabata splicacion di dos Frances...”
10

“...esfuerzo) pa pa- ga resto den seis luna for di un cuotacion ge- neral, koe nan lo haci. Diedenhoven a cum- pli coe es order. Ma placanan, koe Diedenhoven i otro per- sonanan a doena, no tabata suflciente pa cu- bri gastoe, motiboe pakiko Conseho a resolve na 1797 caba, pa habitantenan, koe ta mas bon para, forma un plan pa inehora caha na- cional. Ma plan dje comision nombra tabata asina pisar pa isla, koe Conseho np por a dren- ta coe n. Nan a encarga tambe Administra- doina.i di Weeskamer pa tene e ganancia di sucesionnan, koe nan tabata administra, na disposiciou di isla na obligacion di 5%.Mescos nan a propone ParHassira i Tesoreronan, koe tabata funciona corao Administrador di su- cesionnan di Israelitanan, pa pone ganancia di ciertoe sucesion na disposicion di Go- bernador i Conseho (1). Luego Conseho a fla tambe cerca Administrador di Weeskamer placanan di un sucesion, ken su heredero- (1). Parnassim i Tesoreronan a declara, koe nan ta di- puesto pa haei esai, ma nan a pone algun...”
11

“...- 57 - loupe i di es expedicion i el a iusisti pa nan cuinpli coe deseo di Bressenu. Ora Gobernador a hala atencion di es diputado, koe ta irnposi- bel pa permiti es suplica, promer koe nan tin instTuccion di motiboe pakiko e Francesnan a bini, Joubert a poerba pa. spanta Conseho coe algun amenaza, ma ora el a ripara, koe esai no a logra, el a propone pa tene uii confe- rencia den Conseho coe Bresseau, loke nan a permiti inmediatamente. Bresseau a paree des- pues den Conseho, companja di Joubert., gene- ral Plardy i un corteho' completo di ohcial, den nan algun mulato i neger. Ora a mira esai Conseho a larga den sala di reunion jama ofi- cialnan di guarnicion i esnan di vvarda nacio- nal, kendenan a bini huntoe coe un gran nume- ro di burgernan. Coe mf^jar demostracion di su bon intencion personal,di disposicion amistosa isintimentoe sa- ludabel di Agencia na Guadeloupe, Bresseau a bisa Conseho, koe su Agencia a haja instnic- cion, koe e vice-aimirante Ingles Parker taba- ta drecha un ...”
12

“...violencia contra es colonia, ma koe nan lo bai atrobe, si no tin mester di nan judanza. Des- pues Lauffer a propone Conseho pajudaFran- csnan i pa doena nan permision, pa doena nan barcoenan un otro lugar pa ancra, loke Conse- ho a permiti. Entretauto Lanffer a toema precausionnan necesaria, no obstante primintimentoenan die generalnan Frances, koe nan a kibra despues asina scandalosamente. Cajonnan di forti Amster- dam tabiita dirigi riba e barcoenan Frances; nan a manda bisa e hombernan, koe tabata tene warda na fortinan di coenucoe, bini stad; nan a destrui e batrij cerca cas di polber, koe nan no por defende suficiente i oenda nan por a tira riba stad ; patruli fuerte tabata haci ron- da di dia i anochi pa observa toer movemen- toe di Francesnan; wardanan riba muraja i riba forti tabata grita otro cada cuarto di ora; nan a aumenta warda dje barcoe di pon- ton te na 250 bomber na lugar di 20, ma- nera tabata coestumber na tempoe ordinario; nan a pone cajon na Pietermaai; coe un pa- labra, Lauffer...”
13

“...den caraina di pirata- egempel nan a cita Mfiry.) w' . ^ larga kaptein di barcoenan Ingles i Americano ofende bandera Prancs sin casbiga nan; pasobra nan a aiza es bandera bao dl bandera di nan nacion, koe asina nan tabata larga lastra. 3. koe nan a doena asilo na emigrado- uan, traidor di nan patria. 4. ceramentoe i expulsion di Tierce, u ^ castiga esnan, koe a TOmba paloe di bandera, oenda bandera r rancs mester a boela banda di bandera Holan- gHn combenio den es 'dos Repnblicanan. 6. koe a tene un dia di gradicimentoe i dl oracion na recuerdo, koe es escuadra Pran- ces bao di dEstres a perde riba baranca- nan di Aves. (1) PI GScuadra di mas koe 20 barcoe di ^era bao di comando di cPBstres, koe tabatin idea di podera di Cu- P un mal tempoe na isla di Aves dia 11 Mei 1678. Cuater barcoe sol a scapa. Pa es motibooe ai nolDernador Mr. Jan Noach du Pay, a boeta un dia di gra- dicimentoe i di oracion pa henter Curagao dia 11 di Mei 1722. Por dl es acusacion di Francsnan ta paree anto, koe...”
14

“...presenta tabata exigi tambe, koe es gefe Frances presente lo eherce comando di colonia. Pa lo demas lo no tin ningun cam- bio den situacion politica, hndicial, administra- tiva i religiosa di isla, ni lo no molestia nin- gun bende pa su opinion i sintimentoenan koe el a expresa anteriormente. Como Consebo no kier a toema responsa- bilidad pa decidi riba es exigencla ai riba dj sol, el a convoca un Consebo combin,, koe taba- ta consist! di 35 persona, koe a tene reunion dia 10 di Augustus. (1) Ora a abri reunion un dje miembronan a tene un discurso, koe afor- (1). Pa curiosidad di nos lezadornan nos ta pone aki tambe acerca, koe es Consebo ai tabata consisti di Gober- nador; Miembronan di Consebo C. F. van Bek, G. Duyc- kinck, C. B^rcb, A. de Veer Johz i A. A. Beniner; oflcialnan di guarnicion; P. A. Cancryn, J. B. P. Ploppe, J. H. Gravenhorst, C. F. Perret Gentil, L. Boy, H. W. Luydens, J. Pontelius, J. H. van der Bussen, J. H. Sutermeister, J. C. G. Westen, James Smith, P. de Gorter, J...”
15

“...- 67 - pa grand! contentoe di liabitantenan (1). Habi- tantenan a haci fiesta, nan a tene procesion i nan tabata gaba Lauffer como un hero, rna es legria no a dura rauchoe. Anochi di dia sigien- te iiHuffer a haja noticia, koe Francesnan a bolbe bini, a baba na boca di San Michiel i a podera di forti di aja. Den archivo no ta haja raencion di es su- ceso aki sino den trmino general. ,,koe Fran- cesnan a podera di forti di San Michiel na un manera traidora excepto den im carta, koe Bresseau a manda pa Conseho, koe ta e unico fueute oficial auto, ma podiser no imparcial, foi oenda por saca particularidad tocanti es su- so. Brssseati aconta.es suceso di sigiente manera: Despues koe el a sail coe su barcoenan foi haf i a pensa, koe el a cumpli coe su mision, calino a cohe su manece tramerdia, loke a haci su barcoenan plama foi otro. Pesai el a resolve, des- pues di a tende conseho di oflcialnan di su bar- coenan, pa haci uso dje permision, koe Laaffer a doen, si necesidad tabata oblige, pa...”
16

“...a manda ua parlamentario na Conseho coe e carta menciona caba i coe eii- gencia pa entrega isla segun artfculonan di un capitulacion, koe a bini huntoe coe es carta. Pa su manece mainta cincor Bresseau mester a haja respoudi i lo el stop toer host lidad te na es momentoe ai. Despues di a ricibi es carta, Las^ffr tambe a doeua orde pa stop di tira i a tende Conseho i e comisarionan Ingls Had- son i Major, koe a bolbe resolve pa convoca un Conseho combin, cuator di tramerdia. Ma es Conseho no a tene reunion, pasobra Francs- nan, favorec pa es armisticio temporal, taba- ta trata dl hiba algun di nos cajon, koe a ke- da na Otrabanda, asina koe forti Amsterdam a bolbe coeminza tira i hostilidad aan a prin- cipia dl nobo. Asina a keda te dia 23 di Sep- tember, koe Bresseau a barca su troepanan na...”