Your search within this document for 'tabatin' resulted in 28 matching pages.
 
1

“...derecho civil, participa den es igual- dad i fraternidad, koe nan tabata elogia asi- na tantoe. Ma manera bende por a compren- de masjar liger, poblacion colonial, inferior, no europeo, a gusta ideanan republicana mas tantoe, nan no a keda sin moenstra na cada ocasion, na principio coe palabra sol, ma despues coe hecnoe tambe, koe nan tabata Idrenta coe es ideanan. Na Curagao principal- mente camina poco dia pasa un comision, koe tabata encarga pa investiga motiboenan Idi e desuuionnan fuerte, koe tabatin basta...”
2

“...consider manera si ta el mes tabata autor di es discursonan. (PL 1793). Despues nan a completa es publica- cion coe es un di Estadonan General di dia 24) di April 1794, koe tabata taha toer hen- de ,,di tin algun correspondencia of connexion coe actual Gobernadornan di Francia, nan em- bahador of nan comisario, of pa propaga principionan perverso di Francia na un of otro manera. (PI. 1794). Te na 1795 desunion den burgernan a ke- da te na palabra sol, ma na es anja ai el a exprese pa hechoe tambe i tabatin diferente escaramuza den guarnicion coe burger i den burger coe otro. Es disturbionan no a cau- sa solamente un completa desunion den bur- ger i militar, ma completa destruccion tambe (1). Neger i mulato no tabata cont& den Burgernan....”
3

“...mester ta cer, nuebor di anochi; 5*. ningun bende por forma complot of grupo riba caja; 6*. neger i mulato liber, na caso koe nan ta riba caja despues di nuebor di anochi, mester tin un lanterne cend; catiboenan mes- ter tin aderaiS di un lanterne un permit skir- bf di nan donjo. (PI. i R. & S. 1795 i 1796.) Diez tres dia despues koe a publica es or- denanza catiboenan a lamanta, i na general peligro, koe tabata menaza tera pa es caso ai, nabitantenan a loebida pa algun tem es des- union, koe nan tabatin coe otro. Ma ape- na nan a sofoca es lamantamentoe, koe a bolbe bini desunion. Dia 16 di Mei 1795 nan a ricibi aki noti- cia di paz coe Francia i huimentoe di Stadhou- der for di Holanda i revolucionarionan di isla a desea awor pa mira nan partida para mas pronto koe por na cabez di es asuntoe- uan. Nan no a keda contentoe tampoco pa e...”
4

“...9 order di Conseho di Colonia*, bisando cada un flea na nan empleo i no haci nada pro- mer koe saca ordenanza di colonia. (PI. 1795). A bini aki cerca ainda, koe na principio di anja 1796 a plama nobo, koe miernbronan di isla tabatin relacion coe Inglsnan i koe nan kier a entrega nan nos colonia pa ward asi- na pa Stadhonder. (PI. 1796). Aunke foi carta di persona ptarticular, koe a bini for di Holanda, nan a tende despues koe nan a declara pues- to di Stadhouder i Alianza coe FraUcia expi- r., toch tantem koe no publica esai aki na colonia, gobierno tabata sigi existi, sostene pa militar. Esakinanapesardi opinion diferente, taba- ta kere nan oblig, pa nan huramentoe, tantem no a dispensa nan oficialmente di esai. Ma e partida revolncionaria no a aprecia es conduc- ia di guarnieion. Distiirbio di burgernan coe militar tabata toema toer dia mi caracter mas serio, e. o. ,,un troepa di hende coe cocard francs nacional i anna coe pistool i houwer a ataca schout-bij-nacht ( contra-almirante...”
5

“...nen^a di had huramentoe, koe tabata exigf, ma despues mayorfa di nan a preseiita, pa bolbe drenta den guarnidon. (PI. 1797). Retiro di Ganerijn a haci, koe nan mester a scohe Uii otro Kaptein di burgernan, i seguu un adamacion di dia 14 di Augustus burger- nan reuni a cohe Johan Rudolph Lauffer, actual- mente ofidal di burgernan. Foi ora el a acepta su puesto, el a insist! cerca Conseho pa toema medida pa mehor de- fensa di Isla, pa motiboe koe semper nan ta- bata kere e rumor, koe Inglsnan tabatin idea di podera isla i pesai burgernan tabata exigi precisamente pa mehora cosnan di defensa, apoJA den esai fuerternente pa algun Frances di isla, koe tabata persist! pa forma un warda nacional i koe a haci hasta convocacion pti- blico pa esai. Ma Lauffer no por a obtene na- da mas di Conseho sino permision pa bolbe organiza Burgernan, loke un conseho di gera combina a propone, koe nan a tene pa pidi- mentoe di Lauffer i tabata compuesto di principal oficialnan di burgernan, di marina i egrcito...”
6

“...te ora Gobernador i Conseho a haja dia 9 di September un carta di Victor Eugues i Lebas, Agentenan di Poder Ehecutivo di Islanan di sotavento francos na Guadeloupe (1), fecha 13 Pructidor, Anja IV, (31 Augus- tus 1796). Den es carta es Agentenan a ofre- ce Gobierno di isla nan judanza, como nan a haja sabi coe masjar duele, koe na ocasion di hacimentoe di huramentoe nobo tabatin desunion den burgernan, i koe den nan ta- batin, koe kier a pidi Ingls juda nan. Es mencionado Agentenan a doena di conoce tam- be, koe nan tabatin idea di manda troepa Cu- ragao, como amigoe of como enemigoe, segun Gobernador i Conseho tabatin idea di compor- ta nan como berdadero patrioba of koe nan kier considera nan como traidor di nan patria. Coe boz _un,nime Conseho a resolve aki riba pa gradici e Agentenan cortsmente coe un carta pa judanza, koe nan a ofrece i pa sigura nan koe esai no tabata necesario, pa motiboe koe (1) Na islanan franos Agentenan, como representant# di Consulnan di Fraucia, tabata eherce...”
7

“...FrancsmiD, koe kier a pa:a, Joke nan a coenipra, coe letra di cambio firm pa ,,Direc- toire, (1) den eual comerciantenan no tabatin muchoe confianza, .a desea pa Conseho tambe firma e letra, loke Conseho a nenga. El a saca un publicacion pa pidi burg:ernan acepta letra di cambio di Francsnan. (PI. 1796). Ma Thomas no tabata contentoe di nin^un manera coe esai i a skirbi Conseho (dia 15 Septem- ber), koe el a tende coe admiracion loke Con- seho a resolve i koe el a ripara, koe bandera francs no tabata boela banda di bandera ho- lands na fortirian. Thomas a keha tambe, koe no a doen noticia oflcial, koe Repnblica h>- tava a declara Inglaterra gera (es noticia a jega aki dia 15 September) ,,cuya falta di atencion di banda di Conseho contra lua- gestad di un nacion grandi, koe a expone SU inters di mas stim, pa bini pur, pa jiida Curasao, tabata un prueba, koe Conseho a mira coe duele den dj i su hendenan, koe nan tabata eriemigoe di Inglsnan. Tocanti di nengamentoe dje judanza, koe el a ofrece...”
8

“...fie placa pa paga es viveres, koe nan a entrega Francsnan, contra obliga* cionnan, koe Poder Ehecutivo di un didos Re- publica lo paga. Thomas tabata contentoe coe es proposicion, el a bandona isla, largaudo Valteau i Bavdouin coe nan fragata aid. (1) Entretanto Lauffer a sigi practica warda nacional, asina nan tabata jama cuerpo di boluntarionan den arte rnilitar ma loke taba- ta toca fortificacion di isla, el tabata entera* mente dependiente di Conseho, koe mester a doe- na e placanan, koe tabatin mester, asina koe- ta proposicion sol Lauffer por a haci i Cose* ho no tabata toema poco of ningun noticia di nan. Esai tabata semper un spada den coera- lon di partida revolucionario. El tabata culpa Conseho e marcha fatal di mehora cosnan di defensa, bisando: koe na promer ora di cambio di gobierno caba, nan a mira den ki situacion sin defensa isla tabata, pa hade mas liger un victima di Inglsnan rapaz, i koe, acaso Lauffer tabata goza di confianza di Conseho mescos koe el ta- bata goza di...”
9

“...pidi Conseho pa convoca un Conseho mas ge- neral, koe a reiini dia 20 di October. Den es reunion aki e oficialnan ai a sostene por es- crito proposicion di Conseho di gera di Bar- geman i a presenta mes ora un proposicion 1 un instruccion pa e Comision, koe nan lo nombra. Na es ocasion ai Valteau a bisa Conseho, ademas koepa motiboe koe el a bini aki riba pidiinentoe di Wiertsz i di almirante Blaak di Suriname coe instmcciou, pa haci toer cos pa es colonia aki no cai den manoe di Ihglsnan, koe tabatin un atake prepard caba, lo el no sali for di isla, tantem no a percura pa isla tin bon cos di defensa, loke tabata falta muchoe ainda. Coe es argumento ai a nombra un Comision Militar, manera Valteau e. s. a desea. Na arbiculo 5 di instruccion pa es_ comision nan tabata reconocle como poder militar superior na es colonia aki i su trabao ta- bata determina principalmente pa toer cos, koe ta toca na defensa. Den su proposicion Valteau a bisa, koe no por ta combeniente pa encrga Beaujon erf Wiertsz...”
10

“...19 - nan a d^n ma coe stipiilacion, koe comision lo reuniWao di direceion di un vice-president, cuyo puesto lo ta ociipa un biaha pa Lauder i otro biaha pa Kikkert, koe sigur lo ta obligA di participa director loke nan a decidi, ma koe nota obligd, di sigi su ordennan; mieutra lo ten- de Couseho den asuntoenan liuanciero solamen- te. (1). * Realinente anto director tabata exclui di toer loke tabata na defensa di isla. For di cual por a saca, koe Burgernan tabatin des* confianza den nan Gobernador. Antes cab nan a jega di moenstra es desconflanza, es ta, dia Prancsnan a bini, koe senjores /. Stuylingh, C. Berch, J. L. du Bois, G. Dayckinck, J. H, Hiintz, kaptein Gravpniiorst, luitenant Hagen- bersr i edecan Boy a raanda un rekest pa Thomas, pa despacha Oonseho i Gobernador; Conseho, pasobra ta de Veer a boete, koe el mes no kier a haci huraraentoe na Republica Batava; i Gobernador, pasobra tabata mira claraineute, koe el tabata na relacion coe In- glsnan, koe a cohle preso na su biaha for...”
11

“...den habitante coe enemigoe. Es risbramentoe di barcoe na tem di gera tabata haei proiner aja semper dij ban- da di fiscal, i risbramentoe di papel i interro- gacion di pasagero tabata encarga na el i na Goberuador. espues koe Kikkert' a ristra e cartanan, koe el a haja i koe el a manda nan pa director, esaki a nenga di tin un cos di haci coe es papelnan i a protesba contra heehoe di Kikkert, koe el tabata considerfi, como un vio- lacion di su autoridad i di e confianza, koe Estadonan General tabatin den dj. Despues koe Kikkert a larga director sabi, koe ta ri- ba order di Vaheau i Wiertsz el a trata asi- na, Beaujon a manda respond! segun su mes palabra siendo na suposicion, koe senjor Kik- kert kier a usa senjor Valteau pa haci su mes falta bon koe el tabata considera Valteau como aleado, ma koe Valteau no tin nada di manda riba isla i koe, loke ta depende di sen- jor Wiszert, mester a considers como coman- dante di haf, ma el, Beaujon, como gefe su- premo di heater isla. Nan a hiba es...”
12

“...na maloe, mientra Conseho tambe na su turno a des- conoce es fiscal muchoe bez, (e. o. N. 1794 i Rek. 1796) loke a causa porfin, koe Conseho a bolbe doena van Teylin^en su retiro dia 19 di Augustus 1797 i a pone Cornells Spencer provisionalmente como fiscal. Pleitoe di burger coe militarnan a haja coe- minda den conducta di contra-almirante Wiertsz, koe bien pronto tabata na desunion coe Conse- ho i coe B. Th. Tierce, diputado francs di Agen- tenan di Guadeloupe, kende a acusa Wiertsz, koe el tabatin relacion coe Inglsnan. Pa pro- ba es acusacion. Tierce a cita testimonio di dos oficial francs koe tabata afirma, koe tempoe nan tabata prisonjero di gera bordo di un barcoe di gera ingls, nan a tende oficial- nan di barcoe papia, koe Wiertsz a skirbi Go- bierno di Martinique, koe lo el entrega haf, si Inglsnan kier manda dos barcoe di gera aki,...”
13

“...laeanan reinante di igualdad i fraternidad. (Prot. IT-iy te 1752 ; Rekw. 1785 i 1797) . i v Ma causa di mas principal, koe a haci plei- toe sigi den burgornan, tabata e numero gran- di di Frances, koe a bini foi Santo Domingo i bi- ni aki. Na 1798 caba nan a ripara es mal contentoe di pueblo riba Gobierno, for di e nuineroso ,,folletonan di bofon, koe bata dirigi contra miembronan particular di Gobierno i empleidonan altoe di colonia, i koe tabata contene calumnia i imputacion di mas vil, i koe tabatin intencion di tira sospe- cbo riba Gobierno i empleadonan altoe._ (Plak. 1799). Na principio Consebo a mi- A.punt. Hiat. *...”
14

“...meneiona despues, koe Gobernador a deS- cubri e traicion poco promer koe su ehecucion. (Tomo I, PAg. 335 seq.) Teenstra ( Tomo I, pag. 84) ta jaina Lauffer un bomber nobel, probablemente pasobra e f 100,000, koe nan a ofrec. no tabata jega pa haci toe- ma parti den es complot. Es skirbidornan ai ta acepta, koe Lauffer tabata tende na atentAdonan di Francsnan contra colonia., sin koe el a pone esai na conocementoe di Consebo, ma ni un ta haci algun diferencia denter e dos diferente complotnan, koe tabatin; un pa trece un cambio den gobierno di isladi cuyo complot of nego- ciacion secreta Gobernador tabata sabi masjar bon, ma koe el no tabata considera di importancia, te koe el a haja abi koe de Vaux. tabata fimdador i cabez di es complot ; es otro pa haci un revolucion general na diferente islanan di West-India. Como ta depende solamente di un idea personal di cada un, si Lauffer a trata manera el mester a haci como cabez di isla, of koe el ta merece nomber di bomber nobel, pasobra el tabata sabidor...”
15

“...conocetnentoe di Conseho e situacion peligro- sa i penosa, koe colonia ta den i pa delibera, huntoe coe Conseho, e medionan pa kita es ca- lanfiidadnan, koe tabata menaza colonia inclis- pensabletnente. El a participa Conseho, koe, a- pesar koe el tabata sabi rnasjar bon di un cierta negociacion secreta, koe tabatin den al^n habitante di isla, koe tabatin pa fin: cambia Gobierno, el a haja es dia ai noeiua ciertoe no- ticia, koe e general Frances Urbain de Vanx, Agente di Poder Ehecutivo di San Domingo aki na isla, no tabata solaraente den es negociacion secreta ma koe el tabata hasta ^cabez; koe es negociacion secreta lo no limit solamente na un cambio den Gobierno ma koe el tabatin pa fin tambe forma un rebelion general den ne- fi-ernan, manera por a mira claramente lor di e expresionnan, koe de Yaux a usa na diferente ocasion, e. o. ajera mes na cas di e plantador Jan Schotborgh, kende el, de Vaux, a conseha como amigoe, pa bende su catiboenan i su coe- parti den es complot, sin koe el...”
16

“...88 medida tabatin, koe e Agente a reeonoce tam- be. Despues a resolve coe unanimidad di voto maske Conseho tabata desea inasjar di a toe- ma medida menos duroe pa larga jama de Vaux presenta den reunion, pa larga un warda arrest ora el a iega den Fortipa evita desor- den i mand San Domingo coe promer ocasion. Conforme coe es resolucion, nan a arresta de Vaux i cer preso den Forti na cas di lui- tenant Pittet i a pone luitenant Rappard coe un warda di seis bomber warde. Despues Con- seho a manda un comision foi mierabronan pa selja papel di de Vaux, loke a socede inmedia- tamente. Mientras e comision tabata na cas di de Vaux, Conseho a ricibi dos carta di es gene- ral de Vaux. Es cartanan na francs, nos ta doe- na aki traduci. Es promer tabata bisa; Ciudadanonan, boso a abusa di derecho di bende ii. arresta mi. Dia boso haja sabi, koe mi ta inooente, lo duel boso. Mi sabi, koe foi ki tem caba nan a hala mi den sii- posicionnan, koe no ta moenstra un bon sintir; ma mi ta me- nosprecia nan...”
17

“...pblicameute i koe Gonseho a haci primintimentoe, pa tenele secreto (1). Ma ta haja intento principal di es conspiracion den notulouan di Gonseho; den nan ta para, koe despues koe raiembronan a leza e copia koe Lauer a presenta nan, nan a bini na es con- clusion : koe den instruccion di Sasportas tabatin diferente contradiccion-, koe bende no por a resolve, si el kier a compreiide nan literal- meutei pesai nan tabata di opinion, koe, ,, bao di nomber ngido di un lugar enemigoe, e berdadero lugar di destino di es expedi- (1) Pa es motiboe aki i pa otro mas, p. e. koe Bosch ta kedasin papia nada di e asuntoe Beaujon-Lauffet; e inexaotitud grave, koe el a pone den su boeki tocanti belastingnan, koe tabatin antes [Tomo 1, pag. 313]; inasjar tantoe otro cos inexacta di menos balor i falca di asina tantoe particularidad, koe ta di inters pa historia di Curagao mi ta opina, koe Bosch, apesar koe el ta menta notulonan di Gonseho un di su fueutenan di mas principal, koe el a saca su iuformacionuan...”
18

“...Koe Conseho tabata mira tambe toer im- portancia di palabranan di Lauffer, ta proba e resolucion, koe Conseho a toema, pa toer miembro bai cas di Tierce na Otrabanda, pa aja nan toer huntoe ristra su papel- i su boe- kinan. Ma nan no a haja ni un solo papel di anja corriente, asina koe nan a hini na con- clusion, koe Tierce a pone toer papel, koe tin relacion coe es complot, na un lugar sigura; ma foi papelnan di fecha mas bieuvv Conseho a mira ,.ciarameute, koe masjar tempoe calja ,, Tierce^ tabatin proposito pa iamanta Gobierno Frances bisinja jcontra Gobierno di Isla i pa ,, trece un cambio den Gobierno. Dia 26 di September Lauffer a presenta den Conseho puntonan di acusacion contra Tierce, i aifor a resulta claramente, koe Jean ,, Baptiste Tierce no tabata solamente den ehe- cucion di es plan di expedicion secreta di ,, general de Vavx i e Comisario Sasportas; ,, ma koe el mes tabata gefe i promer di es negociacion secreta, koe es senjornan menta ,, Tierce i algun otro mas a forma...”
19

“...getnan, _un cantidad di pirata Francs i nece* sidad di placa, koe isla tabafca haj aden, a haci es malcontentoe mas js^randi. Segnti coestumber, koe toer nacion, koe ta- bata na gera coe otro es teinpoe ai, tabatin pa doena^ licencia di haci pirata, pa stroba coraer- cio di otro asina tantoe koepor, Poder Ehecn- tivo di Santo Domingo i di Guadeloupe a doena tambe na varios es licencia di pirata, koe a stroba eomercio di Curagao tnasjar. No solamente pira- tanan tabatin derecho pa cohe toer barcoe, koe tabata toca na nacionnan na gera coe Francia, ma toer esnan tambe, koe tabata destiiia pa un haf di un Estado enemigoe. Ma na 1799 koe Conseho a haja conocementoe di e ,,Tratado di Comercio i Ainistad, cera den Republica Bata* va coe Estados nidos di Norte-America, di cual art. 5 tabata taha pa, cohe barcoenan Ame- ricano den awa di teianan di Republica Batava, Conseho a saca un publicacion, pa taha pira- tanan cruza cerca islanan B,)naire i Aruba i cohe barcoenan Ainerii-ano i di otr(vnacion...”
20

“...-4.1 - i,La Resolve, capt. J. Cassab, a cohe un go- let americano, bao di tiroe di cajon di forti na Fuik-Baai, ma es pirata tambe a keda sin haja nada, pa motiboe tioe Lauffer a manda unbar- coe masjar camnador su tras, koe a obliga e bareoe pirata di stop poersigicion di es golet. Den e barcoenan, koe e piratanan a cohe i trece aki, tabatin hopi bez barcoenan, koe habi- tantenan di isla tabatin inters den nan, princi- palmente pasobra no semper e piratanan tabata atene nan nies estrictamente na nan comision, nan tabata haci abuso di dj, no obstante e pnblica- cion, koe Poder Eheeutivo di Repnblica Bata- va a saca contra esai dia 12 di Augustus 1798 (Plak. 1799). Conselio, koe mester i a condena e barcoenan, koe nan a trece aki, i koe mester a doena permision pa bende nan publicamente, ta- bata haj hopi bez den un posicion fastiosa, pa via di protesta di bargeman contra cohenientoe ilegftimo di_ un banda, i di insistencia di Agente maritimo di Republica Frances, es Tierce mas bez caba...”