Your search within this document for 'riba' resulted in 40 matching pages.
 
1

“...publicacion di dia 4 di Angus- tus 1795 Conseho a fiha, koe en adelante: 1*. ningun neger ni ningun bende di color por sali na caja coe arma, garoti of cocoma- cacoe ; 2. ningun militar, bao di rango di oficial por camna coe arma, ora nan ta foi sirbisji; 3. ningun matroos, excepto esnan di bar- coe di gera nacional, por ta na caja despues di nueb' or di anochi; 4. toer sjap i cas di balia mester ta cer, nuebor di anochi; 5*. ningun bende por forma complot of grupo riba caja; 6*. neger i mulato liber, na caso koe nan ta riba caja despues di nuebor di anochi, mester tin un lanterne cend; catiboenan mes- ter tin aderaiS di un lanterne un permit skir- bf di nan donjo. (PI. i R. & S. 1795 i 1796.) Diez tres dia despues koe a publica es or- denanza catiboenan a lamanta, i na general peligro, koe tabata menaza tera pa es caso ai, nabitantenan a loebida pa algun tem es des- union, koe nan tabatin coe otro. Ma ape- na nan a sofoca es lamantamentoe, koe a bolbe bini desunion. Dia 16 di Mei 1795...”
2

“...resolve pa tene un reunion pa papia riba medionari, koe por haci isla ca- paz di defend. Reuiu dia 30 di Augustus di- lanti nan cas di warda den Caja Girandi di Punda, Burgernan a papia riba es i lea, pa noinbra tres cornisario den nan i pa presenta nan na Conseho pa ta eneargd, coe toer cos, koe ta toca luedionan di defensa. Ma reunion tabata interruinpi pa es ruido, koe Director ta- bata considera e reunion, koe nan a tene sin SU consentiinentoe, conio un violacion di su autoridad,i coino un prueba di desconanza den dj, motiboe pakiko el a doena troepanan orde pa niarcha riba e Burgernan reuiu, pa plama nan i, si ta necesario, pa tira riba nan, den cu- ya intencion troepanan tabata stroba solatnen- te pa actitud di schout-bij-naclit Wiertsz, koe tabata dilanti forti Arasterdatn coe su barcoe di gera (fragata). El a larga carga su cajon- nan, abri porta, caruina cajounan tabata, i a menaza guarnicion pa haci un descargo coin- pleto riba nan si troepa inarcha riba Burger- nan. Su naanec a sali...”
3

“...isla nan judanza, como nan a haja sabi coe masjar duele, koe na ocasion di hacimentoe di huramentoe nobo tabatin desunion den burgernan, i koe den nan ta- batin, koe kier a pidi Ingls juda nan. Es mencionado Agentenan a doena di conoce tam- be, koe nan tabatin idea di manda troepa Cu- ragao, como amigoe of como enemigoe, segun Gobernador i Conseho tabatin idea di compor- ta nan como berdadero patrioba of koe nan kier considera nan como traidor di nan patria. Coe boz _un,nime Conseho a resolve aki riba pa gradici e Agentenan cortsmente coe un carta pa judanza, koe nan a ofrece i pa sigura nan koe esai no tabata necesario, pa motiboe koe (1) Na islanan franos Agentenan, como representant# di Consulnan di Fraucia, tabata eherce Gobierno of Poder Ehecutivo....”
4

“...Mduse i La Pensee, coraanddi pa Baudouin i Valteau bao di comando supremo di coronel Thomas, kende a paree su manece den Conseho coe cincoe oficial irancs i Wiertsz i a leza un carta den cual ta pidi au* xilio di Conseho pa jude haja coeminda, paloe i awa, kpe tin mester pa su barcoenan. Mes ora el a ofrece su judanza pa frena desorden- nan local na isla, mientra el a >fifioenstra Con- seho ainda, koe dos barcoe ingles, koe un pi- rata francos a cohe i trece aki, no tabata con- fiscd, ainda. (1). Riba es proposicion Conseho a resolve pa conforma coe siiplica di Thomas, pa condena e dos barcoenan ingles, koe nan a cohe, pa gradici nan pa e judanza, koe nan a ofreceden mes termino manera a socede den contesta na Hu- gues i pa ordena, koe tantem e fragatanan francos tabata aja, bandera francos tabata boe- la banda* di bandera holands na fortinan. (Ma esai a socede te despues noema). (1) Es carta di Thomas ta interesante pa es expresien bromador, koe tin aden, e. o.: Repblica francs, terribel pa...”
5

“...- 17 - dadera defensa i conserbacion di trankilidad i bon orde di isla i pa large dispone, pa paga gas- toe, riba placa di caga di barcoenan conflsc,, pasobra foi ora el a bira kaptein-comandante, ta coe zelo grandi, deligencia i acfcividad el a had toer coSj koe ta di mehor i na probecho di isla i koe pa es motiboe el mester a had hopi gas- toe i loke el ta had te ainda. (For di su mes sacoe naturalmente. Rekw. 1796). Conseho no a contesta es rekest na principio tl), loke a lamanta indignaciou nias tantoe, asina koe dia 24 di September nan a bolbe manda un rekest, flrmdi pa 136 habitante, pa Conseho. Den es rekest e firmantenan tabata splica, koe pa no cita niiigun otro motiboe pa awor, nan tabata atribui es descuido pa de- fende isla na disposicion debil i mal bista di burger Jan Jacob Beaujon, motiboe pakiko nan a pidi ,,pa excusa es burger di toer loke ta per- tenece na defensa di isla i pa noinbra i auto- riza^ Albert KiTckert, comandante di Ceres, Jan B. Lauffer i tain'oe un oficial...”
6

“...naii mester for di caha di barcoenan preso. Nan a doena ehecucion na es decision i a participa esai tam- be na Valteau, Baudouin i Wiei-tsz, koe a pidi Conseho pa convoca un Conseho mas ge- neral, koe a reiini dia 20 di October. Den es reunion aki e oficialnan ai a sostene por es- crito proposicion di Conseho di gera di Bar- geman i a presenta mes ora un proposicion 1 un instruccion pa e Comision, koe nan lo nombra. Na es ocasion ai Valteau a bisa Conseho, ademas koepa motiboe koe el a bini aki riba pidiinentoe di Wiertsz i di almirante Blaak di Suriname coe instmcciou, pa haci toer cos pa es colonia aki no cai den manoe di Ihglsnan, koe tabatin un atake prepard caba, lo el no sali for di isla, tantem no a percura pa isla tin bon cos di defensa, loke tabata falta muchoe ainda. Coe es argumento ai a nombra un Comision Militar, manera Valteau e. s. a desea. Na arbiculo 5 di instruccion pa es_ comision nan tabata reconocle como poder militar superior na es colonia aki i su trabao ta- bata determina...”
7

“...poder, ].o bini na choke coe Coraision Militar, toer hende tabata mira padilanti. Loke a socede pa pro- tner bez dia 10 di November, dia koe e Comi- sion a pidi Beaujon pa convoca Conseho huntoe coe Comision. Ma el a nenga di hacie, sin sa- bj padilanti, kiko Comision tabata desea di pa- pia den es Conseho. Ma ora Wiertsz a parti- cipa director, koe tabata pa asuntoe militar, nan^a convoca e reunion, koe nan a pidi.'Na es ocasion ai nan a papia riba e publicacionnan di Estadonan General, koe nan a haja den pa- pelnan di de Veer, i koe tabata trata riba ki- tamentoe pa semper di puesto di Stadhouder i ri- ba alianza coe Francsnan, tocanti cuya publica- cionnan koe Beaujon a huzga, koe no taba- tin noodi di publica nan nan a resolve pa pro- clama nan awor ainda. I)i dos bez un golet Danes, koe a bini aki dia 11 di November, tabata causa, koe a ocasio- na desagrado di director coe e Comision. Como gefe di toer troepa huutoe, (1), Valteau, coe consentimentoe di Wiertsz i di Comision, a doena Kikkert...”
8

“...haci coe es papelnan i a protesba contra heehoe di Kikkert, koe el tabata considerfi, como un vio- lacion di su autoridad i di e confianza, koe Estadonan General tabatin den dj. Despues koe Kikkert a larga director sabi, koe ta ri- ba order di Vaheau i Wiertsz el a trata asi- na, Beaujon a manda respond! segun su mes palabra siendo na suposicion, koe senjor Kik- kert kier a usa senjor Valteau pa haci su mes falta bon koe el tabata considera Valteau como aleado, ma koe Valteau no tin nada di manda riba isla i koe, loke ta depende di sen- jor Wiszert, mester a considers como coman- dante di haf, ma el, Beaujon, como gefe su- premo di heater isla. Nan a hiba es respond! ai pa Valteau i Wiertsz, koe a pidi director mes ora pa convoca nan huntoe coe Conseho, den cual nan lo declare pa enemigoe di patria; Beaujou a bolbe larga nan sa, koe el tabata conside- ra su^ mes pa amigoe di patria, sin embargo el a satisface na nan pidimenboe; su manece es Conseho convoca a tene sesion, ma Beaujon no a paree...”
9

“...BeanjoTt, koe tabata trata exclusivamente riba ofensanan, koe director a had nao pa no re- conoce naa i Cotnisin Militar den nan calidad, pasobra e encargo, koe es Comisin hiintoe coe nan a doena Kikkert, tabata toca uaicamente asuntoe di defensa. Aderaas Valteau a papia tam- be diferente keho masjar fuerte contra senjor director interino i a persiati pa doen retiro i mand na Guadeloupe of Holanda. Baiidouin, a bisa ainda, koe, si Oonseho no ta risca kita director, lo el haci esai riba dj mes i koe lo el pone un barcoe na disposicion pa sak foi tera. Despues Fa/teau a declara, koe lo no sali coe SU barcoe foi isla, promer el a saca Beaujon i a insist!, pa jama director p bini reunion pa defend. l a ofrece pa el mes bai jam 1 trecle, si el no kier a bini. Despues di un deliberacion chikitoe ma fuerte, Oonseho a nom- bra dos miembro pa pidi Beaujon presenta na reunion. Ma director a larga nan sabi, koe el ta sinti su curpa muchoe indispuesto i con- movf pa loke nan a bis i koe su gemoed ta...”
10

“...papeluan pa Beaujon, coe pidimentoe pa contesta nan, raientra Lauffer a keda encarg. coe poder supremo, te o ra decidi riba es asun- toe. Cuater dia despues Beaujon a presenta den Conseho i par, el a leza su defensa i Conseho tabata teiid para tambe (2). Den es defensa Beaujon a conta loke a pasa coe e golet dans, manera ta cont padilanti caba, i a moenstra, koe Valteau i Baudouin tabata contra dj i ta- bata conocle muchoe poco pa huzga riba su- caracter, su idea i su intencionnan, loke tabata conocf na patria, principalmente pa motiboe koe Beaujon no tabata sabi Frances, loke tabata stro- ba toer trato coe Francsnan. Valteau i Baudouin, despues di a haja sS, di defensa di Beaujon, a pone director coe un carta di 21 di November formalmeute den es- tado di acusacion, loke Comision Militar a haci tambe algun dia despues. E kehonan, koe nan a pone contra Beaujon tabata trata riba sigiente puntonan: 1*. koe apesar koe el, director, a pasa henter revolucion na Holanda i koe el a asisti na reunionnan...”
11

“...caha colonial pa paga cocardnan di oranje, koe el a coempra, apesar koe el tabata sabi masjar bon, koe SU Superiornan a tahle pa bisti es cocard- nan ai; 8. koe dia 30 di Augustus, na ocasion koe Burgernan a reuni pa propone Gobierno pa raehora cosnan di defensa el a doena or- do na guarnicion pa marcha riba burgernan i pa tira riba nan coe bala; koe el tabata stro- b< den su intento solamente pa contra-almiran- te Wiertsz, koe bordo di su barcoe tabata me- naza di tira riba guarnicion, si nan marcha ri- ba burgernan i_ na cuya ocasion el, director, puntrando oflcialnan di guarnicion si el por cona riba nan i hajando respond! koe si, no obstante nan a bis tambe, koe nan lo no marcha riba burgernan, el a bisa oflcialnan, koe si el no por pone conflanza mes den guarni- cion, el ta prefera di pidi su retiro. (1) Si a haci esai, es publicacionnan, koe despues nan a descubri pa casualidad den papelnan di de Veer, lo a bini unbe* na claridad....”
12

“...27 - dia no por soporta claridad. Ma solo di mi salbacion lo sali dilanti bista di esnan, koe ta insulta mi. Conseho coinbina, koe a reuni dia 1 di De- cember pa tende defensa di director, a resolve es dia ai riba un boz pa es mes motiboenaii, manera den publicacion di 6 di December 1796, koe no8_ ta menciona aki tras ,,pa bisa director interino, koe Conseho a resolve pa ki- ta senjor director interino provisionalmente di SU puesto i luega, loke ta depende di e kehormn, koe nan a doena contra dj, i tocanti nan de- fensa, pa manda toer cos pa Soberano of pa e persona, koe ta represente na patria, mane- ra el mes a pidi den su ultima carta. Pa motiboe koe pa es resolucion mester a pone tambe un otro gobernador interino, Con- seho a eli^i, den e mes reunion coe unanimidad di boz, kaptein comandante J. R. Lauffer, koe a declara, koe el ta dispuesto pa encarg coe mando supremo, bao di condicion koe el keda funciona tambe como comandante di Bur- gernan, loke nan a permiti. Dia 5 di Decem- ber...”
13

“...interino i pa scohe i pone na su lugar Sr. Joban Rudolf Lauffer, Kaptein di Burger i Conseho di es Isla aki, pa ocupa provisionalmente puesto di Director interino, coe toer su privilegio, i pa ocupa i ehecuta es puesto mescos i mes manera koe e mencionado Senjor Jan Jacob Beaujon. Pesai ordenando i mandando toer Empleado i Oficial, Burger i Habitants di es isla aki, Militar i toer na ken- de esai ta toca, di reconoce, respeta i obedece e menciona- do Sr. Joban Rudolf Lauffer como Director interino riba es isla aki i distritonan dependiente, i den es calidad como Coronel di milicia; i pa haci i moenstr toer judanza i asistencia, pa motiboe koe nos a huzga koe esai ta ne-...”
14

“...Teyligen a contribui hopi pe.ai. Na 1787 caba Conseho a retira es fiscal provisionalmente; el a haj obliga pa toema es medida pa exi- gencia i insistencia di un porcion di burger i habitante di aki, koe tabata declara nan mes boz di pueblo (Rekw. 1787 i 1788). Despues di investigacion di Comisarionan di gobierno na 1789 (1), Goberdornan a bolbe nombra van Teylingen ma bien pronto el a bolbe hala mal- contentoe di un gran numero di habitante i di Conseho tamb^ riba dj. Nan tabata tira na SU cara, koe el no tabata basta severo riba conducta di neger i mulhtonan liber, ya koe el (1) E muchoe kehonan di habitantenan di isla, koe nan a manda pa Estadonan General i pa Stadhouder ri- ba diferente asuntoe, tabata motiboe, koe na anja 1789 nan a mauda Srs. A. J. baron van Grovestins i W. G. de Boey como Comisario di Gobierno na Curasao, pa investiga situacion di isla, pa doena informe di nan investigacion i pa toema medidanan necesaria pa treee mehora den es situacion....”
15

“...Rickert, a par- ee aki dilanti haf i tabata exigi pa entreg ma- trosnan di e barcoe ingls Hermione, koe a mata oficialnan di es barcoe aja i koe a hib La Guaira despues, Wiertsz a d recha un boto i a trata pa haja comunicacion coe e fragata ingls. Aunke Lauffer a strobe den su plan, koe a menaz pa tira riba e boto, si el sali for di haf, sin embargo, segun Tierce, Wiertsz a logra manda un boto bordo di e fragata in- gls. Segun declaracion (koe secretario di Me- dea, David tGaerste, a skirbi,) di dokter di Ceres, Wiertsz a larga carga un cajon na es ocasion ai i a doena order pa tira riba for- ti Amsterdam; ma pa intervencion di oficial- nan di barcoe Ceres nan no a curnpli coe es order. Riba es kehonan a pidi Wiertsz pa presenta den Conseho, ma el a larga excus, pa motiboe koe el ta sinti un cos na su pia, i a man- da Kikkert na su lugar. Pa defends con- ducta di Wiertsz, Kikkert a presenta un copia di Resolucion di Comision di Asuntoenan di Marino na la Haya di dia 10 September 1795, koe...”
16

“...tabata haci toer dia, i no tabata mantene Buficientemente orde, trankilidad i siguridad di personanan. Riba es keho Conseho a (con- testa segun su idea coe un tono calmo, ma Wiertsz tabata pensa di enterainente otro manera airiba i a responde, ,,koe miembronan di Conseho tabata kere nan muchoe gran senjores i koe el no tabata fada su cabez coe nan expre- sionnan semper impercinente. Pleitoe di Israelitanan di e principal snoga Mikw Israel coe esnan di tempel Neve Sa- lom, [koe tabata^ desea di kita for di autoridad di Parnassim i di Conseho di principal snoga (Rekw. 1797),] es pleitoe tambe a contribui ho- pi na es desordenan presente. Aki cerca a bini ainda, koe un porcion di hudioe, partidario di Sasportsis, koe mas atras nos ta conta su a- suntoe, a toema parti pa Prancesnan, loke ma- yoria di hudioenan a toema masjar na raaloe i coe bon motiboe. Israelitanan tabatiii di keha seriamente riba Prancesnan, koe tabata tira na nan cara acusacionnan di mas baha, hasta den piezauan oficial. Berdad...”
17

“...mes posicion koe Hudioenan di snoga Mikwe Israel loke tabata directamente contra e laeanan reinante di igualdad i fraternidad. (Prot. IT-iy te 1752 ; Rekw. 1785 i 1797) . i v Ma causa di mas principal, koe a haci plei- toe sigi den burgornan, tabata e numero gran- di di Frances, koe a bini foi Santo Domingo i bi- ni aki. Na 1798 caba nan a ripara es mal contentoe di pueblo riba Gobierno, for di e nuineroso ,,folletonan di bofon, koe bata dirigi contra miembronan particular di Gobierno i empleidonan altoe di colonia, i koe tabata contene calumnia i imputacion di mas vil, i koe tabatin intencion di tira sospe- cbo riba Gobierno i empleadonan altoe._ (Plak. 1799). Na principio Consebo a mi- A.punt. Hiat. *...”
18

“...re- sulta for di es declaracionnan aki, koe J. B. Tierce, burger di Curasao, antes agente mari- timo i despues rieibidor di entrada di Republi- ca Frances di aki, tabata e promer conspi- rador i gefe principal di un complot pa ha- ci un revolucion i trece cambio den Gobier- no di colonia, Conseho a resolve pa cohe el tambe cera, loke a socede tambe. Cincoe dia despues (18 Sept.) Lauffer a convoca un reunion extraordinaria. Den es Cpn- seho el a doena di conoce: koe, mas tantoe el tabata pensa riba in- struccion di Sasportas, mas combeucido el ta- bata bira di e peligro enorme, koe henter West-India, mas na particular i na promer lugar es colonia aki, lo expon pa e hechoe, koe ta para den e instruccion, asina koe el tabata huzga es asuntoe di un importancia muchoe grandi, pa larga Conseho keda sin sa- bi mas tantoe tempoe, kiko ta para den es instruccion i inteiicion di es expedicion aiden menciona, motiboe pakiko el a desea di larga Conseho mira es instruccion. Ma pa motiboe di loke el...”
19

“...- 43 - cion tabata dirigi na es isla aki; toer pro- ,, babilidad di loke ta para den es instruccion mes ta paree camna den ines careda. Ma com ,, koe ta, ta mira basta cla for di toer loke ta ,, para den es instruccion, koe intencion di A- ,, gencia di San Domingo ta di plama spiritu di libertad general riba henter Golfo di Mjico, pa haci henter West-India participa den e suerte desgraciado di Santo Domingo. Bas- ta motiboe anto pa percura coe muchoe mas tancoe vigilancia pa mantene es Colonia aki. Koe Conseho tabata mira tambe toer im- portancia di palabranan di Lauffer, ta proba e resolucion, koe Conseho a toema, pa toer miembro bai cas di Tierce na Otrabanda, pa aja nan toer huntoe ristra su papel- i su boe- kinan. Ma nan no a haja ni un solo papel di anja corriente, asina koe nan a hini na con- clusion, koe Tierce a pone toer papel, koe tin relacion coe es complot, na un lugar sigura; ma foi papelnan di fecha mas bieuvv Conseho a mira ,.ciarameute, koe masjar tempoe calja ,,...”
20

“...- 44 - koe nan had es expedicion, nan trece un cambio den Gobierno di aki i pa causa d es manera un revolucion general na es co 'Lffer a pidi Gonseho pa no procede or- ^narfameutneu es asuntoe; iha pa toema, iun resolucion politica, tal raedidanan tocan- ti Tierce koe Conseho ta kere necesario, p motiboe si trata es asuntoe manera uu asun- toe criminal ordinario, lo causa desagrado mu- Soe grandi i masjar tantoe peligroso pa tran viiiflnfl i si^urid3d di gs colonia. delibera riba es nroDOsicion di Gobernador, Pastoor Sohmck a ffdfpa papia coe Conseho i despues koe nan a oerm?ti^ Su Re^erendo a pidi pa bise di ki permiue, o tabata miem- b^di directiva di Comunidad Romano Cato- r ; tnhata oarce koe nirigun hende no kier lico 1 tabata paro^^ hoor' publicamente manera forma di pbier- So epuEno tabata exigi (segun uu hurista no repumic . . 5iica e kehonan, koe SSn tin contra djl E^pastoor, koe, segun hui| rli Coio a comport na es ocasion ai maSar kisoleAte i incombeniente mas tantoe tocanti...”