Your search within this document for 'pronto' resulted in twelve matching pages.
1

“...Un poca muchoe trastorn,. Spiritu revolucionario, koe a pone Europa ariba bao na fin di siglo XV'III, a moenstra *u influencia bien pronto na West-India, i na- turalmente na Lslanan francs proraer. Nan a introduci aja forma di gobierno republicano ma catiboenan no a haja nan libertad, ya aiutoridadnan colonial a tarda hopi tempoe pa haci e hendenan di color, koe tabata liber, koe, inescos koe e emancipddonon na otro posecionnan di West-India, tabata privd di niuchoe derecho civil, participa den es igual- dad i fraternidad, koe nan tabata elogia asi- na tantoe. Ma manera bende por a compren- de masjar liger, poblacion colonial, inferior, no europeo, a gusta ideanan republicana mas tantoe, nan no a keda sin moenstra na cada ocasion, na principio coe palabra sol, ma despues coe hecnoe tambe, koe nan tabata Idrenta coe es ideanan. Na Curagao principal- mente camina poco dia pasa un comision, koe tabata encarga pa investiga motiboenan Idi e desuuionnan fuerte, koe tabatin basta...”
2

“...nan donjo. (PI. i R. & S. 1795 i 1796.) Diez tres dia despues koe a publica es or- denanza catiboenan a lamanta, i na general peligro, koe tabata menaza tera pa es caso ai, nabitantenan a loebida pa algun tem es des- union, koe nan tabatin coe otro. Ma ape- na nan a sofoca es lamantamentoe, koe a bolbe bini desunion. Dia 16 di Mei 1795 nan a ricibi aki noti- cia di paz coe Francia i huimentoe di Stadhou- der for di Holanda i revolucionarionan di isla a desea awor pa mira nan partida para mas pronto koe por na cabez di es asuntoe- uan. Nan no a keda contentoe tampoco pa e...”
3

“...- 12 - Segun opinion rli burp:einan no a d-oena bas- tante cuinplimentoe na otro proposicionnan di Lauffer pa fortifica i rpara forbificacionnan i pa haja mas pronto koe por inehor arma i naniii- cion, asina koe nan a resolve pa tene un reunion pa papia riba medionari, koe por haci isla ca- paz di defend. Reuiu dia 30 di Augustus di- lanti nan cas di warda den Caja Girandi di Punda, Burgernan a papia riba es i lea, pa noinbra tres cornisario den nan i pa presenta nan na Conseho pa ta eneargd, coe toer cos, koe ta toca luedionan di defensa. Ma reunion tabata interruinpi pa es ruido, koe Director ta- bata considera e reunion, koe nan a tene sin SU consentiinentoe, conio un violacion di su autoridad,i coino un prueba di desconanza den dj, motiboe pakiko el a doena troepanan orde pa niarcha riba e Burgernan reuiu, pa plama nan i, si ta necesario, pa tira riba nan, den cu- ya intencion troepanan tabata stroba solatnen- te pa actitud di schout-bij-naclit Wiertsz, koe tabata dilanti forti Arasterdatn...”
4

“... pa condena e dos barcoenan ingles, koe nan a cohe, pa gradici nan pa e judanza, koe nan a ofreceden mes termino manera a socede den contesta na Hu- gues i pa ordena, koe tantem e fragatanan francos tabata aja, bandera francos tabata boe- la banda* di bandera holands na fortinan. (Ma esai a socede te despues noema). (1) Es carta di Thomas ta interesante pa es expresien bromador, koe tin aden, e. o.: Repblica francs, terribel pa SU enemigoenan, generoso pa rey i gobernadornan, koe el a vence..Pronto ni un partidario di reynan por haja un asilo mas den toer dos mundoe pa practica nan ladronicia.... Estandarte di tres color tin e dobbel superioridad di ta sinnl- mo di Victoria, i un iglesia (refugio) pa inocencia oprim. Ta necesario pa Holanda produci trobe un de Rayter, un Tromp, un Alburkerqae, (I) koe, huntoe coe Francsnan, lo manda un silencio etorno na toer usurpador di lamar....”
5

“...leuw, koe esai a drecha tran- kilidad i orde na isla. Desunion den burger- nan a sigi ; conJucta di fiscal Mr. P. Th. van Teyligen a contribui hopi pe.ai. Na 1787 caba Conseho a retira es fiscal provisionalmente; el a haj obliga pa toema es medida pa exi- gencia i insistencia di un porcion di burger i habitante di aki, koe tabata declara nan mes boz di pueblo (Rekw. 1787 i 1788). Despues di investigacion di Comisarionan di gobierno na 1789 (1), Goberdornan a bolbe nombra van Teylingen ma bien pronto el a bolbe hala mal- contentoe di un gran numero di habitante i di Conseho tamb^ riba dj. Nan tabata tira na SU cara, koe el no tabata basta severo riba conducta di neger i mulhtonan liber, ya koe el (1) E muchoe kehonan di habitantenan di isla, koe nan a manda pa Estadonan General i pa Stadhouder ri- ba diferente asuntoe, tabata motiboe, koe na anja 1789 nan a mauda Srs. A. J. baron van Grovestins i W. G. de Boey como Comisario di Gobierno na Curasao, pa investiga situacion di isla, pa doena...”
6

“...loke tabata ha- ci hendenan di color bira insolente i lo haci nan perde pronto toer respet i reverencia pa Gobierno. Tambe nan tabata acns, koe toer eu intencion tabata di inolestia di toer ma- nera e personanan, koe a rma e rekest, koe nan a presenta contra dj na anja 1785 i koe pesai el tabata trata na manera di mas arbitraria i caprichosa. Es fiscal a bini na choke coe Conseho pa motiboe koe el no ta- bata aten na e moda di procd, koe ta- batin, asina koe rnas koe uu bez el ta- bata haci, luke tabata toca na Gobierno,loke Conseho tabata toem masjar tantoe na maloe, mientra Conseho tambe na su turno a des- conoce es fiscal muchoe bez, (e. o. N. 1794 i Rek. 1796) loke a causa porfin, koe Conseho a bolbe doena van Teylin^en su retiro dia 19 di Augustus 1797 i a pone Cornells Spencer provisionalmente como fiscal. Pleitoe di burger coe militarnan a haja coe- minda den conducta di contra-almirante Wiertsz, koe bien pronto tabata na desunion coe Conse- ho i coe B. Th. Tierce, diputado francs...”
7

“...nacionnan na gera coe Francia, ma toer esnan tambe, koe tabata destiiia pa un haf di un Estado enemigoe. Ma na 1799 koe Conseho a haja conocementoe di e ,,Tratado di Comercio i Ainistad, cera den Republica Bata* va coe Estados nidos di Norte-America, di cual art. 5 tabata taha pa, cohe barcoenan Ame- ricano den awa di teianan di Republica Batava, Conseho a saca un publicacion, pa taha pira- tanan cruza cerca islanan B,)naire i Aruba i cohe barcoenan Ainerii-ano i di otr(vnacion neu- tral, tan pronto koe nan tabata na bista dje isla- nan menciona. (Plak. 1799). .Ma e piratanan no a haci niuchoe caso di es tahamentoe. Asi- na e barcoe pirata La, Fmcaisirs, captan Baisse, bao di tiroe di forti Amsterdam, a coe- ri tras dje brik americano, Determined Rovef sin haci cuenta di tiroenan di forti. El a haci e brik coeri subi tera i a poer.sigi tripulacion te hasta na tera, ma mes ora La,affer-a, raanda troepa, koe a obliga tripulacion dje barcoe pi- rata di stop SU poersigicion i koe a logra los...”
8

“...- 55 - tantoe motiboe urgente pa busca un medio, pa despacha es fragata menciona asina pronto koe por. Naii tabata studia anto pa despacha e fra- gata Francs asina liher koe por, pa nan haja nan libra for di e trabahoso huesped Francs. Mainta tempran di dia 23 di Juli 1800 bista di 5 barcoe coe bandera Francs, koe tabatia ruinbo riba isla, a lamanta gran inkietud. Pron- to es inkietud a bira ansia, ora nan a mira es barcoenan haci egercicio, manera ta un atake nan tabata bai haci, i ora nan a ripara ma- sjar tantoe soldaat na bordo, Gobernador, koe no tabata confia e bandera (1), a toenia raedi- danan di precausion, mes ora el a jama guar- nicion bao di artna i a span un cadena for di barcoe di ponton Ceres riba haf (2). Asina Lauffer tabata spera e barcoenan, koe pronto tabata drenta i koe tabata trata pa forza e cadena gespan riba haf, loke nan no a logra haci; asina koe nan mester a keda para dilanti forti Amsterdam (3). iMes ora Go- bernador a manda un oflcial na bordo, coe or- de pa...”
9

“...nal, kendenan a bini huntoe coe un gran nume- ro di burgernan. Coe mf^jar demostracion di su bon intencion personal,di disposicion amistosa isintimentoe sa- ludabel di Agencia na Guadeloupe, Bresseau a bisa Conseho, koe su Agencia a haja instnic- cion, koe e vice-aimirante Ingles Parker taba- ta drecha un expedicion contra es isla, motiboe pakiko nan a resolve na Guadeloupe pa manda judanza necesaria na es isla aki, ma koe si ta cos, koe no mester di judanza, anto el, Bresseau lo bolbe bai mas pronto posibel. Mieritra Bresseau tabata papia, general Jean- net a paree den conseho, companja di dos ede- cAn. Conseho a salude; despues Bresseau ,,co- hiendo hiloe di combersacion di nobo, su secre- tario GuiJlarmin a iuterrumpie i a record, koe toer loke Conseho mester a sabi tabata den un carta, koe el, e secretario, tabata cerca dj i koe el , I' ^...”
10

“...sabi su coini- sion mes ora, pa loke el a expone su barcoenan pa ta destrui. Bresseau a haja hustoe es observacion di Gobernador, a pidi un en- trebista coe Lauffer sol i coe alusion riba zinkmentoedi su barcoenan, diciendo: ,,Kizas a- sina lo bo a had masjar bon, su secretario a bira cara pa e ohcialnan Frances para un banda di dja i dici: ,,Un dia lo duel, koe el no a haci. Despues koe oficial i burgernan a retira, Con- seho a reuni pa medita riba proyecto di e A- gente di Guadeloupe i a bini pronto na es con- clusion : ,,pa Conseho manda e Agente Bresseau un carta pa gradici e Agencia coe palabra di mas araistosa pa su precaucionnan generosa, koe el a moenstra pa conserva es colonia, mandando es refuerzo, ma koe e estado mise- rabel, koe isla tabata haja den bao di toer punto di bista i particularuiente coe re- lacion na e mal situacion di finanza di tera, ta- bata haci Conseho iucapaz pa por acepta es ofreceraentoe amistoso. Gobernador a bai den un otro cuarto, camina el a tende Bresseau...”
11

“...comandante, pa motiboe koe e! por a falta afgun for di e 1200 koe el tabatin. Fickers a resolve di probecha di es ofrecementoe i por escrito el a pidi Jeannet pa jud coe toer medio. Pesai ./eanr/et a baba troepa na tera i el a larga algun bombernan ocupa baterfanan di forti. E barcoenan a ancfa mas na tera i esai tambe a pone na conoce- mentoe di Gobernador. Sn manece ocbor di anocbi comandante di forti a anuncia Jeannet, koe Gobernador taba- ta na camina pa San Micbiel na cabez di un patruli i koe pronto lo el jega; ma e coman- dante di forti no a bisa Jeannet uada di order, koesegun a resufta despues, e comandante di forti a baja pa bisa Jeannet pa kita su bom- bernan for di forti, pa motiboe koe Gobernader tabatin suficiente poder pa defende troepa- i barcoenan Francs contra cada atake eaemi-...”
12

“...^ - 69 - goe,loke Bresseau tabata jama un pretexto. Es anochi ai, koe nan a tende tres tiroe co intermedio di 10 minuut, naii a supone, koe bateria di Pieterrnaai tabata tira riba barcoe- nan Ingls, koe tabata pasa, ma pronto a re- sulta, koe es tiroenan ai tabata tiroe di alar- ma, loke Fickers tabata busca toer modo di sconde pa Jeannet, ma por nada. Unbez Fran- cesnan a manda un patruli pa informacion. Des- pues di dos ora nan a bini i a bisa, koe Laiiffei ta acampa coe 600 bomber na e coenucoe Blauw 1 koe el tabata marcha pa San Mi- chiel na cabez di 250 bomber, probablemente pa obbga Francsnan pa biza bela i di entre-a nan na arbitrariedad di Inglsnan. Francsnan a pone warda i su raanece un di nan a rapor- ta, koe Laulfer a pasa anocbi den campamen- toe den mondi camina un piedra tabata su coesmtji ma koe el a kita es lugar atrobe riba consebo di e emigrado Rabaine, koe a rnoenstre pehgro di su posicion. Nan a bi,-,a Jeannet tambe, koe Laulfer a ^eclara troepa- nan di Guadeloupe pa...”