1 |
 |
“...di cantica di li-
hertad,' (Plakkaat 1789) i su anja sigiente
Gobierno a haj obligd pa saca disposicionnan
fuerte contra pueblo inferior, (Plakkaat 1790),
Es tempoe ai podiser es disposicionnan por
tabata hustoe ma na nos opinion nan tabata
umamente inhustoe.Na anja 1791 nan mester a
toema medida mas severa ainda, pasobra se-
gun idea di Gobernador i di Conseho (1) ,,bru-
talidad di neger- i raulatonan tabata bai mu-
choe leuw, i nan a determina, koe cada blan-
coe tin permit pa dal neger of mulato, koe
haci cos di brutoe coe n, un golpi sol di ga-
roti i pa entreg despues na fiscal, koe sin
forma di proceso por doen mas castigoe ain-
da, koe mas parti tabata ,,sota coe bara di
watapana. (PI. 1791).
Si na principio malcontentoe di es sita-
cion existente tabata limit na emncipado-
nan sol, despues di declaracion di gera di Ho-
landa coe Francia (dia 1 di Februari 1793),
es noticia ai a jega aki dia 3 di April 1793
lor di gobernador Runnels di San Eustaquio,
(1) Den sigimentoe di es articulo...”
|
|
2 |
 |
“...algun correspondencia of connexion
coe actual Gobernadornan di Francia, nan em-
bahador of nan comisario, of pa propaga
principionan perverso di Francia na un of otro
manera. (PI. 1794).
Te na 1795 desunion den burgernan a ke-
da te na palabra sol, ma na es anja ai el a
exprese pa hechoe tambe i tabatin diferente
escaramuza den guarnicion coe burger i den
burger coe otro. Es disturbionan no a cau-
sa solamente un completa desunion den bur-
ger i militar, ma completa destruccion tambe
(1). Neger i mulato no tabata cont& den Burgernan....”
|
|
3 |
 |
“...sef^un un publicacion di dia 4 di Angus-
tus 1795 Conseho a fiha, koe en adelante:
1*. ningun neger ni ningun bende di color
por sali na caja coe arma, garoti of cocoma-
cacoe ;
2. ningun militar, bao di rango di oficial
por camna coe arma, ora nan ta foi sirbisji;
3. ningun matroos, excepto esnan di bar-
coe di gera nacional, por ta na caja despues
di nueb' or di anochi;
4. toer sjap i cas di balia mester ta cer,
nuebor di anochi;
5*. ningun bende por forma complot of
grupo riba caja;
6*. neger i mulato liber, na caso koe nan
ta riba caja despues di nuebor di anochi,
mester tin un lanterne cend; catiboenan mes-
ter tin aderaiS di un lanterne un permit skir-
bf di nan donjo. (PI. i R. & S. 1795 i 1796.)
Diez tres dia despues koe a publica es or-
denanza catiboenan a lamanta, i na general
peligro, koe tabata menaza tera pa es caso ai,
nabitantenan a loebida pa algun tem es des-
union, koe nan tabatin coe otro. Ma ape-
na nan a sofoca es lamantamentoe, koe a
bolbe bini desunion.
Dia 16 di Mei 1795...”
|
|
4 |
 |
“...deseo di Bressenu. Ora Gobernador
a hala atencion di es diputado, koe ta irnposi-
bel pa permiti es suplica, promer koe nan tin
instTuccion di motiboe pakiko e Francesnan a
bini, Joubert a poerba pa. spanta Conseho coe
algun amenaza, ma ora el a ripara, koe esai
no a logra, el a propone pa tene uii confe-
rencia den Conseho coe Bresseau, loke nan a
permiti inmediatamente. Bresseau a paree des-
pues den Conseho, companja di Joubert., gene-
ral Plardy i un corteho' completo di ohcial,
den nan algun mulato i neger. Ora a mira esai
Conseho a larga den sala di reunion jama ofi-
cialnan di guarnicion i esnan di vvarda nacio-
nal, kendenan a bini huntoe coe un gran nume-
ro di burgernan.
Coe mf^jar demostracion di su bon intencion
personal,di disposicion amistosa isintimentoe sa-
ludabel di Agencia na Guadeloupe, Bresseau a
bisa Conseho, koe su Agencia a haja instnic-
cion, koe e vice-aimirante Ingles Parker taba-
ta drecha un expedicion contra es isla, motiboe
pakiko nan a resolve na Guadeloupe pa...”
|
|