1 |
 |
“...el mes tabata autor di es discursonan. (PL
1793). Despues nan a completa es publica-
cion coe es un di Estadonan General di dia
24) di April 1794, koe tabata taha toer hen-
de ,,di tin algun correspondencia of connexion
coe actual Gobernadornan di Francia, nan em-
bahador of nan comisario, of pa propaga
principionan perverso di Francia na un of otro
manera. (PI. 1794).
Te na 1795 desunion den burgernan a ke-
da te na palabra sol, ma na es anja ai el a
exprese pa hechoe tambe i tabatin diferente
escaramuza den guarnicion coe burger i den
burger coe otro. Es disturbionan no a cau-
sa solamente un completa desunion den bur-
ger i militar, ma completa destruccion tambe
(1). Neger i mulato no tabata cont& den Burgernan....”
|
|
2 |
 |
“...caja;
6*. neger i mulato liber, na caso koe nan
ta riba caja despues di nuebor di anochi,
mester tin un lanterne cend; catiboenan mes-
ter tin aderaiS di un lanterne un permit skir-
bf di nan donjo. (PI. i R. & S. 1795 i 1796.)
Diez tres dia despues koe a publica es or-
denanza catiboenan a lamanta, i na general
peligro, koe tabata menaza tera pa es caso ai,
nabitantenan a loebida pa algun tem es des-
union, koe nan tabatin coe otro. Ma ape-
na nan a sofoca es lamantamentoe, koe a
bolbe bini desunion.
Dia 16 di Mei 1795 nan a ricibi aki noti-
cia di paz coe Francia i huimentoe di Stadhou-
der for di Holanda i revolucionarionan di
isla a desea awor pa mira nan partida para
mas pronto koe por na cabez di es asuntoe-
uan. Nan no a keda contentoe tampoco pa e...”
|
|
3 |
 |
“...agitacion sigi i mas circunstancia bini acerca.
(PI. 1796.)
Asina cos a keda duranti diez dia di gran
excitacion, te ora Gobernador i Conseho a
haja dia 9 di September un carta di Victor
Eugues i Lebas, Agentenan di Poder Ehecutivo
di Islanan di sotavento francos na Guadeloupe
(1), fecha 13 Pructidor, Anja IV, (31 Augus-
tus 1796). Den es carta es Agentenan a ofre-
ce Gobierno di isla nan judanza, como nan a
haja sabi coe masjar duele, koe na ocasion
di hacimentoe di huramentoe nobo tabatin
desunion den burgernan, i koe den nan ta-
batin, koe kier a pidi Ingls juda nan. Es
mencionado Agentenan a doena di conoce tam-
be, koe nan tabatin idea di manda troepa Cu-
ragao, como amigoe of como enemigoe, segun
Gobernador i Conseho tabatin idea di compor-
ta nan como berdadero patrioba of koe nan kier
considera nan como traidor di nan patria. Coe
boz _un,nime Conseho a resolve aki riba pa
gradici e Agentenan cortsmente coe un carta
pa judanza, koe nan a ofrece i pa sigura nan
koe esai no tabata...”
|
|
4 |
 |
“...- 29 -
cesario pa bienestar i sirbisji di es Isla aki i nos a haja,
koe ta asina mester ta.
Haci di es manera aki i publied, den forti Amsterdam
den Ciudad na Curasao dia 6 di December 1796.
Pa orden di esai,
J. M. BENINGS,
*
*
Secretario prov.
.^esar anto koe pa nombramentoe di
Laimer a cumpli coe deseo di raas parti di
burger, tabata leuw, koe esai a drecha tran-
kilidad i orde na isla. Desunion den burger-
nan a sigi ; conJucta di fiscal Mr. P. Th.
van Teyligen a contribui hopi pe.ai. Na 1787
caba Conseho a retira es fiscal provisionalmente;
el a haj obliga pa toema es medida pa exi-
gencia i insistencia di un porcion di burger i
habitante di aki, koe tabata declara nan mes
boz di pueblo (Rekw. 1787 i 1788). Despues
di investigacion di Comisarionan di gobierno
na 1789 (1), Goberdornan a bolbe nombra van
Teylingen ma bien pronto el a bolbe hala mal-
contentoe di un gran numero di habitante i di
Conseho tamb^ riba dj. Nan tabata tira na
SU cara, koe el no tabata basta severo riba
conducta...”
|
|
5 |
 |
“...batin, asina koe rnas koe uu bez el ta-
bata haci, luke tabata toca na Gobierno,loke
Conseho tabata toem masjar tantoe na maloe,
mientra Conseho tambe na su turno a des-
conoce es fiscal muchoe bez, (e. o. N. 1794 i
Rek. 1796) loke a causa porfin, koe Conseho
a bolbe doena van Teylin^en su retiro dia 19
di Augustus 1797 i a pone Cornells Spencer
provisionalmente como fiscal.
Pleitoe di burger coe militarnan a haja coe-
minda den conducta di contra-almirante Wiertsz,
koe bien pronto tabata na desunion coe Conse-
ho i coe B. Th. Tierce, diputado francs di Agen-
tenan di Guadeloupe, kende a acusa Wiertsz,
koe el tabatin relacion coe Inglsnan. Pa pro-
ba es acusacion. Tierce a cita testimonio di
dos oficial francs koe tabata afirma, koe
tempoe nan tabata prisonjero di gera bordo
di un barcoe di gera ingls, nan a tende oficial-
nan di barcoe papia, koe Wiertsz a skirbi Go-
bierno di Martinique, koe lo el entrega haf, si
Inglsnan kier manda dos barcoe di gera aki,...”
|
|
6 |
 |
“...n di Consebo: koe Is-
raelitanan, inescos koe boer otro nabitante, a
coatribui na boer cargo i koe nunca a pre-
senta algun kebo coe prueba manera naester ta,
koe nan a haci nan culpabel particularmente
na insulta nacion Frances. (N. Aug. 1798). Si
embargo nan malcontentoe pa es trato, koe nan
a experimenta, no a kiba probablemeute coe e-
sai, i mester tabata un spada den nan coera-
zon, koe un bende di mes religion i otro mas
coe n tabata favorece Francesnan. Mucrme
tambe a contribui na es desunion, ^koe tlu-
dioenan di descendencia pura Portugues, aristo-
cracia di Israelitanan, tabata tene e otro cor
religionarionan na un distancia, koe a
sa koe Parnassim i Consebo di snoga principal
tabata trata un poco alboe miembrorian di tem-
pel Neve Salom. mayoria no tabata di mes
posicion koe Hudioenan di snoga Mikwe Israel
loke tabata directamente contra e laeanan
reinante di igualdad i fraternidad. (Prot. IT-iy
te 1752 ; Rekw. 1785 i 1797) . i v
Ma causa di mas principal, koe a haci plei-...”
|
|