Your search within this document for 'despues' resulted in 39 matching pages.
 
1

“...libertad, ya aiutoridadnan colonial a tarda hopi tempoe pa haci e hendenan di color, koe tabata liber, koe, inescos koe e emancipddonon na otro posecionnan di West-India, tabata privd di niuchoe derecho civil, participa den es igual- dad i fraternidad, koe nan tabata elogia asi- na tantoe. Ma manera bende por a compren- de masjar liger, poblacion colonial, inferior, no europeo, a gusta ideanan republicana mas tantoe, nan no a keda sin moenstra na cada ocasion, na principio coe palabra sol, ma despues coe hecnoe tambe, koe nan tabata Idrenta coe es ideanan. Na Curagao principal- mente camina poco dia pasa un comision, koe tabata encarga pa investiga motiboenan Idi e desuuionnan fuerte, koe tabatin basta...”
2

“...neger- i raulatonan tabata bai mu- choe leuw, i nan a determina, koe cada blan- coe tin permit pa dal neger of mulato, koe haci cos di brutoe coe n, un golpi sol di ga- roti i pa entreg despues na fiscal, koe sin forma di proceso por doen mas castigoe ain- da, koe mas parti tabata ,,sota coe bara di watapana. (PI. 1791). Si na principio malcontentoe di es sita- cion existente tabata limit na emncipado- nan sol, despues di declaracion di gera di Ho- landa coe Francia (dia 1 di Februari 1793), es noticia ai a jega aki dia 3 di April 1793 lor di gobernador Runnels di San Eustaquio, (1) Den sigimentoe di es articulo camina ta papia di Conseho, semper ta nitica: Gobernador huntoe coe Conse- ho, excepto den es casonan, koe hende ta mira cl,, koa Gobernador no tabata trata huutoe coe Conseho. Si nos ta cita despues di documentonan oficial, sigien- te letternan ta niiica: PI. = Plakaat. Kekw. = Rekwest. N; = Notulo di Conseho. B. & S. = Resolucion i Sentencia....”
3

“...pue- blo i soldaat pa nan lamanta, asina koe dia 21 di Mei 1793 Conseho mester a larga pro- clama un publicacion pa taha toer hende ,,pa pronua#ia(fidiscurso, koe por sirbi pa perhudi- ca honor i reputacion di Gas Real di Oranje, of koe por critica of huzga constitucion di gobierno holands, mientra cada hende, koe a tende tal discursonan, tabata obliga pa participa fiscal esai inmediatamente, ,,bao di castigue, koe nan lo consider manera si ta el mes tabata autor di es discursonan. (PL 1793). Despues nan a completa es publica- cion coe es un di Estadonan General di dia 24) di April 1794, koe tabata taha toer hen- de ,,di tin algun correspondencia of connexion coe actual Gobernadornan di Francia, nan em- bahador of nan comisario, of pa propaga principionan perverso di Francia na un of otro manera. (PI. 1794). Te na 1795 desunion den burgernan a ke- da te na palabra sol, ma na es anja ai el a exprese pa hechoe tambe i tabatin diferente escaramuza den guarnicion coe burger i den burger coe otro...”
4

“...Angus- tus 1795 Conseho a fiha, koe en adelante: 1*. ningun neger ni ningun bende di color por sali na caja coe arma, garoti of cocoma- cacoe ; 2. ningun militar, bao di rango di oficial por camna coe arma, ora nan ta foi sirbisji; 3. ningun matroos, excepto esnan di bar- coe di gera nacional, por ta na caja despues di nueb' or di anochi; 4. toer sjap i cas di balia mester ta cer, nuebor di anochi; 5*. ningun bende por forma complot of grupo riba caja; 6*. neger i mulato liber, na caso koe nan ta riba caja despues di nuebor di anochi, mester tin un lanterne cend; catiboenan mes- ter tin aderaiS di un lanterne un permit skir- bf di nan donjo. (PI. i R. & S. 1795 i 1796.) Diez tres dia despues koe a publica es or- denanza catiboenan a lamanta, i na general peligro, koe tabata menaza tera pa es caso ai, nabitantenan a loebida pa algun tem es des- union, koe nan tabatin coe otro. Ma ape- na nan a sofoca es lamantamentoe, koe a bolbe bini desunion. Dia 16 di Mei 1795 nan a ricibi aki noti- cia di...”
5

“...9 order di Conseho di Colonia*, bisando cada un flea na nan empleo i no haci nada pro- mer koe saca ordenanza di colonia. (PI. 1795). A bini aki cerca ainda, koe na principio di anja 1796 a plama nobo, koe miernbronan di isla tabatin relacion coe Inglsnan i koe nan kier a entrega nan nos colonia pa ward asi- na pa Stadhonder. (PI. 1796). Aunke foi carta di persona ptarticular, koe a bini for di Holanda, nan a tende despues koe nan a declara pues- to di Stadhouder i Alianza coe FraUcia expi- r., toch tantem koe no publica esai aki na colonia, gobierno tabata sigi existi, sostene pa militar. Esakinanapesardi opinion diferente, taba- ta kere nan oblig, pa nan huramentoe, tantem no a dispensa nan oficialmente di esai. Ma e partida revolncionaria no a aprecia es conduc- ia di guarnieion. Distiirbio di burgernan coe militar tabata toema toer dia mi caracter mas serio, e. o. ,,un troepa di hende coe cocard francs nacional i anna coe pistool i houwer a ataca schout-bij-nacht ( contra-almirante...”
6

“...11 had huramentoe, koe ley tabata exigi. A^gun oflcial, den nan gefe di guarnicon, coronel von dem Bussohe, a declara, koe nan no kier ha- d es huramentoe nobo, raa von dem Bussohe a priminti mes ora koe le had toer loke el por, pa conserba orde den troepanan. Mas ptarti toer Militar di rango inferior auiinA pa algun di nan ofidal, a nen^a di had huramentoe, koe tabata exigf, ma despues mayorfa di nan a preseiita, pa bolbe drenta den guarnidon. (PI. 1797). Retiro di Ganerijn a haci, koe nan mester a scohe Uii otro Kaptein di burgernan, i seguu un adamacion di dia 14 di Augustus burger- nan reuni a cohe Johan Rudolph Lauffer, actual- mente ofidal di burgernan. Foi ora el a acepta su puesto, el a insist! cerca Conseho pa toema medida pa mehor de- fensa di Isla, pa motiboe koe semper nan ta- bata kere e rumor, koe Inglsnan tabatin idea di podera isla i pesai burgernan tabata exigi precisamente pa mehora cosnan di defensa, apoJA den esai fuerternente pa algun Frances di isla, koe tabata persist...”
7

“...operacion di Francsnan. Dos dia despues dje carta di A^entenan, a bini dos fragata francos La Mduse i La Pensee, coraanddi pa Baudouin i Valteau bao di comando supremo di coronel Thomas, kende a paree su manece den Conseho coe cincoe oficial irancs i Wiertsz i a leza un carta den cual ta pidi au* xilio di Conseho pa jude haja coeminda, paloe i awa, kpe tin mester pa su barcoenan. Mes ora el a ofrece su judanza pa frena desorden- nan local na isla, mientra el a >fifioenstra Con- seho ainda, koe dos barcoe ingles, koe un pi- rata francos a cohe i trece aki, no tabata con- fiscd, ainda. (1). Riba es proposicion Conseho a resolve pa conforma coe siiplica di Thomas, pa condena e dos barcoenan ingles, koe nan a cohe, pa gradici nan pa e judanza, koe nan a ofreceden mes termino manera a socede den contesta na Hu- gues i pa ordena, koe tantem e fragatanan francos tabata aja, bandera francos tabata boe- la banda* di bandera holands na fortinan. (Ma esai a socede te despues noema). (1) Es carta di Thomas...”
8

“...gestad di un nacion grandi, koe a expone SU inters di mas stim, pa bini pur, pa jiida Curasao, tabata un prueba, koe Conseho a mira coe duele den dj i su hendenan, koe nan tabata eriemigoe di Inglsnan. Tocanti di nengamentoe dje judanza, koe el a ofrece, Thomas a ripara ainda, koe di ningun manera el a bini aki di su mes boluntad ma pa pi- dimentoe di Wiertsz, loke a cambia es relacion di dj coe Conseho enteramente i a pone p un responsabilidad na toer dos Eepublica, koe el no por a aprecia poco. Despues di a ricibi es carta, Conseho a manda dos di su miembro (1) Foi 26 di October 1795 te na 11 di November 1799 Directoire di 5 persona, coe titulo di Consul, tabatin Poder supremo na Francia. {Sed. La Crux.}...”
9

“...poco of ningun noticia di nan. Esai tabata semper un spada den coera- lon di partida revolucionario. El tabata culpa Conseho e marcha fatal di mehora cosnan di defensa, bisando: koe na promer ora di cambio di gobierno caba, nan a mira den ki situacion sin defensa isla tabata, pa hade mas liger un victima di Inglsnan rapaz, i koe, acaso Lauffer tabata goza di confianza di Conseho mescos koe el ta- bata goza di confianza di toer burger, i si nan no a contrarie, lo no a pasa asina tantoe seman despues di cambio di Gobierno, sin koe posecion di es Colonia aki lo tabata sigur pa Republica btava. 133 habitants a manda un rekest pa Conseho pa pidi pa nombra Lauffer pa ha- ci toer loke el ta huzga, koe ta necesario pa ber- (1) Thomas a bai coe Meduee i na su bigar a btni The* tie. Suma koe nan a facilita franci a mon^a FI. 968S8,65....”
10

“...- 20 - ronan di biaha; mientra el a bai for di Bar- bados na Demerara coe un barcoe iiigds i a tene conferencia aja coe su roeman, Gobernador Anthonie Beaujon, koe poco tern despues a en- trega colonia na Inglsnan sin ningun resisten- cia. Koe director bao di un tal desconfianza, podi- ser corapanj, coe jaloers di poder, ].o bini na choke coe Coraision Militar, toer hende tabata mira padilanti. Loke a socede pa pro- tner bez dia 10 di November, dia koe e Comi- sion a pidi Beaujon pa convoca Conseho huntoe coe Comision. Ma el a nenga di hacie, sin sa- bj padilanti, kiko Comision tabata desea di pa- pia den es Conseho. Ma ora Wiertsz a parti- cipa director, koe tabata pa asuntoe militar, nan^a convoca e reunion, koe nan a pidi.'Na es ocasion ai nan a papia riba e publicacionnan di Estadonan General, koe nan a haja den pa- pelnan di de Veer, i koe tabata trata riba ki- tamentoe pa semper di puesto di Stadhouder i ri- ba alianza coe Francsnan, tocanti cuya publica- cionnan koe Beaujon a huzga...”
11

“...coe enemigoe. Es risbramentoe di barcoe na tem di gera tabata haei proiner aja semper dij ban- da di fiscal, i risbramentoe di papel i interro- gacion di pasagero tabata encarga na el i na Goberuador. espues koe Kikkert' a ristra e cartanan, koe el a haja i koe el a manda nan pa director, esaki a nenga di tin un cos di haci coe es papelnan i a protesba contra heehoe di Kikkert, koe el tabata considerfi, como un vio- lacion di su autoridad i di e confianza, koe Estadonan General tabatin den dj. Despues koe Kikkert a larga director sabi, koe ta ri- ba order di Vaheau i Wiertsz el a trata asi- na, Beaujon a manda respond! segun su mes palabra siendo na suposicion, koe senjor Kik- kert kier a usa senjor Valteau pa haci su mes falta bon koe el tabata considera Valteau como aleado, ma koe Valteau no tin nada di manda riba isla i koe, loke ta depende di sen- jor Wiszert, mester a considers como coman- dante di haf, ma el, Beaujon, como gefe su- premo di heater isla. Nan a hiba es respond! ai pa Valteau...”
12

“...ainda, koe, si Oonseho no ta risca kita director, lo el haci esai riba dj mes i koe lo el pone un barcoe na disposicion pa sak foi tera. Despues Fa/teau a declara, koe lo no sali coe SU barcoe foi isla, promer el a saca Beaujon i a insist!, pa jama director p bini reunion pa defend. l a ofrece pa el mes bai jam 1 trecle, si el no kier a bini. Despues di un deliberacion chikitoe ma fuerte, Oonseho a nom- bra dos miembro pa pidi Beaujon presenta na reunion. Ma director a larga nan sabi, koe el ta sinti su curpa muchoe indispuesto i con- movf pa loke nan a bis i koe su gemoed ta jen, pa presenta den Oonseho, ma koe Oonseho por nuzga riba es asuntoe noema. Ora e dos diputadonan a sigi puntr, koe lo el por asisti SU manece na reunion, el a contesbanan: koe awor ainda el no sabi, koe su manece el ta dispuesto, ma koe el a pidi derecho di por defendle. Despues koe nan a haja es contesta, Oonseho a resolve pa bira reunion te su manece i a en- tre^a Lauffer poder supremo tantem; a pone esai na c...”
13

“...manda toer es papeluan pa Beaujon, coe pidimentoe pa contesta nan, raientra Lauffer a keda encarg. coe poder supremo, te o ra decidi riba es asun- toe. Cuater dia despues Beaujon a presenta den Conseho i par, el a leza su defensa i Conseho tabata teiid para tambe (2). Den es defensa Beaujon a conta loke a pasa coe e golet dans, manera ta cont padilanti caba, i a moenstra, koe Valteau i Baudouin tabata contra dj i ta- bata conocle muchoe poco pa huzga riba su- caracter, su idea i su intencionnan, loke tabata conocf na patria, principalmente pa motiboe koe Beaujon no tabata sabi Frances, loke tabata stro- ba toer trato coe Francsnan. Valteau i Baudouin, despues di a haja sS, di defensa di Beaujon, a pone director coe un carta di 21 di November formalmeute den es- tado di acusacion, loke Comision Militar a haci tambe algun dia despues. E kehonan, koe nan a pone contra Beaujon tabata trata riba sigiente puntonan: 1*. koe apesar koe el, director, a pasa henter revolucion na Holanda i koe el a asisti...”
14

“...gobierno, koe el tabata hiba i koe el a tre- ce aki toer bon cera i na bon estado ainda. 3. koe el a tene conferencia na Inglaterra coe e famoso Grovestins (nos etnbahador na Corte di Inglaterra) i koe el a bai present has- ta na e antiguo Stadhouder na Kiew. 4. koe el a sali foi Londres pa Barbados coe un barcoe ingles i foi Barbados el a bai De- merara coe un barcoe ingles trobe, koe el a te- ne conferencia aja coe su roeman, Grobernador Anthonie Beaujon, kende a entrega e colonia ai algun dia despues na Inglesnan sin a tira un tiroe, i foi Demerara el a bai trobe coe un barcoe ingles na Martinica koe es tempoe ta-...”
15

“...papelnan di secretaria. (1) 7. koe, despues koe el a toema gobierno, el a saca diferente surna di placa for'di caha colonial pa paga cocardnan di oranje, koe el a coempra, apesar koe el tabata sabi masjar bon, koe SU Superiornan a tahle pa bisti es cocard- nan ai; 8. koe dia 30 di Augustus, na ocasion koe Burgernan a reuni pa propone Gobierno pa raehora cosnan di defensa el a doena or- do na guarnicion pa marcha riba burgernan i pa tira riba nan coe bala; koe el tabata stro- b< den su intento solamente pa contra-almiran- te Wiertsz, koe bordo di su barcoe tabata me- naza di tira riba guarnicion, si nan marcha ri- ba burgernan i_ na cuya ocasion el, director, puntrando oflcialnan di guarnicion si el por cona riba nan i hajando respond! koe si, no obstante nan a bis tambe, koe nan lo no marcha riba burgernan, el a bisa oflcialnan, koe si el no por pone conflanza mes den guarni- cion, el ta prefera di pidi su retiro. (1) Si a haci esai, es publicacionnan, koe despues nan a descubri pa casualidad...”
16

“...* * Secretario prov. .^esar anto koe pa nombramentoe di Laimer a cumpli coe deseo di raas parti di burger, tabata leuw, koe esai a drecha tran- kilidad i orde na isla. Desunion den burger- nan a sigi ; conJucta di fiscal Mr. P. Th. van Teyligen a contribui hopi pe.ai. Na 1787 caba Conseho a retira es fiscal provisionalmente; el a haj obliga pa toema es medida pa exi- gencia i insistencia di un porcion di burger i habitante di aki, koe tabata declara nan mes boz di pueblo (Rekw. 1787 i 1788). Despues di investigacion di Comisarionan di gobierno na 1789 (1), Goberdornan a bolbe nombra van Teylingen ma bien pronto el a bolbe hala mal- contentoe di un gran numero di habitante i di Conseho tamb^ riba dj. Nan tabata tira na SU cara, koe el no tabata basta severo riba conducta di neger i mulhtonan liber, ya koe el (1) E muchoe kehonan di habitantenan di isla, koe nan a manda pa Estadonan General i pa Stadhouder ri- ba diferente asuntoe, tabata motiboe, koe na anja 1789 nan a mauda Srs. A. J. baron...”
17

“...31 - i el a moenstra kiko a socede coe e fragata iugls Magicienne. Dia 18 di April 1798 es barcoe di gera ai, bao di captan Rickert, a par- ee aki dilanti haf i tabata exigi pa entreg ma- trosnan di e barcoe ingls Hermione, koe a mata oficialnan di es barcoe aja i koe a hib La Guaira despues, Wiertsz a d recha un boto i a trata pa haja comunicacion coe e fragata ingls. Aunke Lauffer a strobe den su plan, koe a menaz pa tira riba e boto, si el sali for di haf, sin embargo, segun Tierce, Wiertsz a logra manda un boto bordo di e fragata in- gls. Segun declaracion (koe secretario di Me- dea, David tGaerste, a skirbi,) di dokter di Ceres, Wiertsz a larga carga un cajon na es ocasion ai i a doena order pa tira riba for- ti Amsterdam; ma pa intervencion di oficial- nan di barcoe Ceres nan no a curnpli coe es order. Riba es kehonan a pidi Wiertsz pa presenta den Conseho, ma el a larga excus, pa motiboe koe el ta sinti un cos na su pia, i a man- da Kikkert na su lugar. Pa defends con- ducta di Wiertsz...”
18

“...32 bin defend, loke Conseho a alirma koe el por, pa motiboe; koe percuracion pa siguridad i bienestar di colonia tabata encargS, na Conseho. Poco tempoe despues Wiertsz a dirigi un car- ta masjar impertinente na Conseho, kehando koe Conseho no tabata pone un fin na desor- denan, koe tripulacion di barcoenan pirata fran- cs tabata haci toer dia, i no tabata mantene Buficientemente orde, trankilidad i siguridad di personanan. Riba es keho Conseho a (con- testa segun su idea coe un tono calmo, ma Wiertsz tabata pensa di enterainente otro manera airiba i a responde, ,,koe miembronan di Conseho tabata kere nan muchoe gran senjores i koe el no tabata fada su cabez coe nan expre- sionnan semper impercinente. Pleitoe di Israelitanan di e principal snoga Mikw Israel coe esnan di tempel Neve Sa- lom, [koe tabata^ desea di kita for di autoridad di Parnassim i di Conseho di principal snoga (Rekw. 1797),] es pleitoe tambe a contribui ho- pi na es desordenan presente. Aki cerca a bini ainda, koe un...”
19

“...descripcion ta diferente di nan, mi a huzga koe ta necesario di doena un splicaeion chikitoe promer. E tres escritonian mentd. ta larga pasa manera Lauffer tabata sabidor di complot di Agencia na San Domingo pa instiga un revoluoion na West-India i koe basta nan a haci proposiciou, pa toema parti den es complot, pa loke nan a busea modo di coempr pa un suma di $ 100,000. Bosch ta eontradici su mes, ora el ta bisa promer coe hopi palabra, coin Lauffer tabata sabi padilanti dje complot i ta meneiona despues, koe Gobernador a deS- cubri e traicion poco promer koe su ehecucion. (Tomo I, PAg. 335 seq.) Teenstra ( Tomo I, pag. 84) ta jaina Lauffer un bomber nobel, probablemente pasobra e f 100,000, koe nan a ofrec. no tabata jega pa haci toe- ma parti den es complot. Es skirbidornan ai ta acepta, koe Lauffer tabata tende na atentAdonan di Francsnan contra colonia., sin koe el a pone esai na conocementoe di Consebo, ma ni un ta haci algun diferencia denter e dos diferente complotnan, koe tabatin; un...”
20

“...88 medida tabatin, koe e Agente a reeonoce tam- be. Despues a resolve coe unanimidad di voto maske Conseho tabata desea inasjar di a toe- ma medida menos duroe pa larga jama de Vaux presenta den reunion, pa larga un warda arrest ora el a iega den Fortipa evita desor- den i mand San Domingo coe promer ocasion. Conforme coe es resolucion, nan a arresta de Vaux i cer preso den Forti na cas di lui- tenant Pittet i a pone luitenant Rappard coe un warda di seis bomber warde. Despues Con- seho a manda un comision foi mierabronan pa selja papel di de Vaux, loke a socede inmedia- tamente. Mientras e comision tabata na cas di de Vaux, Conseho a ricibi dos carta di es gene- ral de Vaux. Es cartanan na francs, nos ta doe- na aki traduci. Es promer tabata bisa; Ciudadanonan, boso a abusa di derecho di bende ii. arresta mi. Dia boso haja sabi, koe mi ta inooente, lo duel boso. Mi sabi, koe foi ki tem caba nan a hala mi den sii- posicionnan, koe no ta moenstra un bon sintir; ma mi ta me- nosprecia nan...”