1 |
 |
“...di un lanterne un permit skir-
bf di nan donjo. (PI. i R. & S. 1795 i 1796.)
Diez tres dia despues koe a publica es or-
denanza catiboenan a lamanta, i na general
peligro, koe tabata menaza tera pa es caso ai,
nabitantenan a loebida pa algun tem es des-
union, koe nan tabatin coe otro. Ma ape-
na nan a sofoca es lamantamentoe, koe a
bolbe bini desunion.
Dia 16 di Mei 1795 nan a ricibi aki noti-
cia di paz coe Francia i huimentoe di Stadhou-
der for di Holanda i revolucionarionan di
isla a desea awor pa mira nan partida para
mas pronto koe por na cabez di es asuntoe-
uan. Nan no a keda contentoe tampoco pa e...”
|
|
2 |
 |
“...te,
ta coe zelo grandi, deligencia i acfcividad el a had
toer coSj koe ta di mehor i na probecho di isla
i koe pa es motiboe el mester a had hopi gas-
toe i loke el ta had te ainda. (For di su mes
sacoe naturalmente. Rekw. 1796).
Conseho no a contesta es rekest na principio
tl), loke a lamanta indignaciou nias tantoe,
asina koe dia 24 di September nan a bolbe
manda un rekest, flrmdi pa 136 habitante, pa
Conseho. Den es rekest e firmantenan tabata
splica, koe pa no cita niiigun otro motiboe pa
awor, nan tabata atribui es descuido pa de-
fende isla na disposicion debil i mal bista di
burger Jan Jacob Beaujon, motiboe pakiko nan
a pidi ,,pa excusa es burger di toer loke ta per-
tenece na defensa di isla i pa noinbra i auto-
riza^ Albert KiTckert, comandante di Ceres, Jan
B. Lauffer i tain'oe un oficial inteligente di
guarnicion, pa encarga nan coe toer cos, koe
ta depende di defensa. (Rekw. 1796).
Nan a pone es rekest aki tambe un banda,
ma Conseho di gera di Burgernan a toema es
asuntoe na...”
|
|
3 |
 |
“...Comision tabata desea di pa-
pia den es Conseho. Ma ora Wiertsz a parti-
cipa director, koe tabata pa asuntoe militar,
nan^a convoca e reunion, koe nan a pidi.'Na es
ocasion ai nan a papia riba e publicacionnan
di Estadonan General, koe nan a haja den pa-
pelnan di de Veer, i koe tabata trata riba ki-
tamentoe pa semper di puesto di Stadhouder i ri-
ba alianza coe Francsnan, tocanti cuya publica-
cionnan koe Beaujon a huzga, koe no taba-
tin noodi di publica nan nan a resolve pa pro-
clama nan awor ainda.
I)i dos bez un golet Danes, koe a bini aki
dia 11 di November, tabata causa, koe a ocasio-
na desagrado di director coe e Comision. Como
gefe di toer troepa huutoe, (1), Valteau, coe
consentimentoe di Wiertsz i di Comision, a doena
Kikkert orde pa ristra toer barcoe, koe drenta
[1] Art. 8 di AHanza tabata determina, koe camina
troepanan batava i francs tabata huntoe na guarnicion,
gefe francs lo tin comando....”
|
|
4 |
 |
“...bini reunion
pa defend. l a ofrece pa el mes bai jam
1 trecle, si el no kier a bini. Despues di un
deliberacion chikitoe ma fuerte, Oonseho a nom-
bra dos miembro pa pidi Beaujon presenta na
reunion. Ma director a larga nan sabi, koe
el ta sinti su curpa muchoe indispuesto i con-
movf pa loke nan a bis i koe su gemoed ta
jen, pa presenta den Oonseho, ma koe Oonseho
por nuzga riba es asuntoe noema. Ora e dos
diputadonan a sigi puntr, koe lo el por asisti
SU manece na reunion, el a contesbanan: koe
awor ainda el no sabi, koe su manece el ta
dispuesto, ma koe el a pidi derecho di por
defendle.
Despues koe nan a haja es contesta, Oonseho
a resolve pa bira reunion te su manece i a en-
tre^a Lauffer poder supremo tantem; a pone
esai na conocementoe di Beaujon, participando
tambe, koe nan a toema es resolucion, pa...”
|
|
5 |
 |
“...
Mientra tantoe lo mi keda sin papia nada
mas di es piezanan fantastica, mas tantoe, pa-
sobra no a doena ningun prueba legitima i di
balor i koe mi no tin idea di defende mi con-
tra es acusacionnan ridfcula, manera ta dilan-
ti di un sorto di tribunal di inkisicion mi ta,
camina acusadornan furioso paree kier ta mi
huez tambe. N, gracia na bon Uios, koe es
isla i mi inters tambe ta depende di leynan
hustoe i di gobierno di e dusji patria di berda-
dera libertad.
Larga envidia hunga su papel awor, envi-...”
|
|
6 |
 |
“...expresionnan di \ a
loe Lueffo Lfiuffer a sigura pastoor, koe a
toema tofr medida tocanti
pa sigura trankilidad di Colonia i koe Conse
ho lo sigi den e asuntoe di Tierce coe e mes
prudencia, manera a socede te aw or. bo
declaracion pastoor a l^^^a contentoe.
Conseho, koe a bolbe sigi su :
a bini unbez coe boz unamme na es ye^olucion
koe ta masjar peligroso, pa haci un i
gacion hudicial ordinario den es asuntoe, pa
tiboe koe cmplicenan den_ es asuntoe pa mee-
doe koe awor por descubri nan, lo ^a capaz_
haci toer nan ultimo esfuerzo;
nan awor, manera nan conducta ta moens ,
caricia pa speranza, koe ningun hen ^
nan intencion, lo warda nan di a
cos. Conseho a toema re^lucion anto pa de
ocho dia di tern el saca for di tera pa
encarga administradornan di leeskamer dy
pa regia e likidacion di propiedad fierce i pa
nidi (fobernador pa encarg coe barcamentoe di
Tierce, loke Lauffer a priminti.
*
ii
Di es manera ai anto nan tabata librS, di
tres husped trabahoso, ma esai no a kita mai-
contentoe di bargeman...”
|
|
7 |
 |
“...__ i" , r%.^
- 50 -
koe tabatin un balor di Fl. 180,000 na capi-
tal i propiedad. Ma Diedenho ven a contes-
ta, kee el no por drenta coe es proposicion.
Algun momentoe despues el mes a presenta
den Conseho, el a moenstra es corporacion,
koe muchoe bez el a moenstra su bon bolun-
tad pa juda Gobierno pa prueba e. o. su
Buscricion grand! pa traha Lazaretto i su re-
galo di Fl. 6000 na beneficio dje marineronan
mancarn di gera coe Inglaterra ma koe
awor trobe por el no por a saca placa.
Gobernador a cont despues na manera di
mas biboe e peligro, koe colonia tabata haj
aden, ma por uada. ,,Despues koe nan a ha-
ci mas koe tres ora largoe toer esfuerzo por
nada, asina notulonan di Conseho ta bisa
pa persuadi e mencionado P. Diedenho ven
coe proposicion di mas razonabel i moeustran-
do motiboenan di mas urgente, p acilita
toer es suma, koe nan a pidi, Conseho a risca un
tiltimo esfuerzo pa gan. Ma Diedenhoven a
sigi nenga; el a declara, koe ta dispuesto pa
contribui segun su rikeza den un cuotacion...”
|
|
8 |
 |
“...barcoe na publiek. Awor articulonan 2 i 3 di
publicacion di Poder Ehecutivo di Eepublica
Jlatava di 12 di Augustus 1798 tabata deter-
iijina, koe barcoenan Americano, ,,koe tabata
sali of koe ta toema carga den Eepblica Ba-
tava, lo no ta consider^ como captura legf-
tima di pirata Frances den algun haf Batavo.
Ora a decidi riba splica di Joubert, mas parti
di miembro di Conseno tabata di opinion, koe
,,Mary no tabata den es trminonan di es pu-
blicacion, pero, pa motiboe koe nan no por a
bini na acuerdo i koe nan a haja e texto di
es publicacion no muchoe cla, Conseho a resolve
(18 Febr.) pa bende e barcoe i su cargamen-
toe pblicamente, pa depone producto den
caha di gobierno i pa larga decision to-
canti di legitimidad di cohementoe di Ma-
ry na sentencia di Poder Ehecutivo di
Eepblica Btava of di un tribunal, corte of
cuerpo di mes poder, koe ta autoriza pa haci
esai segun constitucion di Eepblica. Es ora
ai Joubert a pidi, si el no por dispone riba
e placanan depone na beneficio di...”
|
|
9 |
 |
“...- 60 -
cs coe algun di su oflcialnan pa haci un pa-
so coe n den stad, pa coinbence nan, koe ta
imposibel pa poerba haci un atake na sorpre-
sa. Tambe el a periniti Bresseaa pa ba-
ba SU troepanan na tera i pa larga nan pone
nan campamentoe na Otrabanda, ma Laaffei
a taha inmediatamente toer moveraentoe dje
barcoenan pa nan bai para na klip di Otra-
banda, foi oenda nan lo por a tira ribastad;
mientra nan tabata para awor basta cerca
tera, koe, nan cajonnan por tabata di poco pro-
becho pa nan.
Bresseau, koe a priininti di bai un bez, tabata
tarda bao di toer sorto di pretexto, un biaba pa
motiboe dienferrnedad di su bombernan, un otro
biaba pa rnotiboe koe nan notiricoerainda of mu-
nicion, etc. Ma portin dia 9 di Augustus el a kita
SU mascarada, adirigi na Conseho, kehandoriba e
conducta eneiniga, koe nan a toema contra
dj, i a manda pa Conseho un copia dje Ma-
nitiesto di Agencia di Guadeloupe di 14 Juli
1800, coe e capitulacion, koe tabata pertenece
na es pieza.
Den es manifiesto, koe...”
|
|
10 |
 |
“...su poder i koe el kier a bai bordo di
La Vengeance pa pone Pitot preso, Pitot a me-
naza pa tira e Agente, si el bini na bordo, ca-
ba el a hiza su bela i el a bai (11 Aug).
Mirando priva di es judanza, Bresseau a
kita SU idea pa usa violencia i a persisti un
biaha mas cerca Conseho pa acepta es corabe-
nio, ma Conseho a keda coe su resolucion. Bres-
seau a pidi tambe aclaracion tocanti puntonan di
keho, koe ta meiita den e raanifiesto, loke Conse-
ho a doen, ,,pa raotiboe koe e Agente dirigi
awor na un manera amistosa na Conseho. Mi-
randokoesuesfuerzonan akedasin fru1jn, Bresseau
a resolve pa bai i el a pidi cuater barcoe pa
hiba troepa, provision pa tripnlanteuan i un em-
prstito di Fl. 50,000. Conseho a juda Agente,
asina koe den dos seman toer cos tabata cla
pa salimentoe di troepanan Frances. (1) Promer
(1). Na toer Conseho a fla Francsnan Ps. 24.728.
Apunt. HUt. 5...”
|
|