1 |
|
“...aki, lamantamentoe di catiboe na 1795 ta
ocupa sigur un di promer lugar, principalmen-
te pasobra el a socede den un tempoe, koe isla
tabata den circunstancianan raasjar critica. Bas-
ta anja caba comercio tabata paraliza ; taba-
tin desunion den habitantenan; tripulaiitenan
revolucionario di e tantisirno piratanan Frances,
koe tabata bisjita haf, tabata haci mantenecion
di trankilidad i orde casi imposibel; coe tra-
bao di mas grandi solamente Gobierno por a
tapa gastoenan di toer dia, coe un palabra,
situacion tabata di tal manera, koe si adver-
sidadnan aumenta, masjar consecuencia fatal pa
isla (1) no por keda atras.
Na causanan, koe mediatamente i^ inmedia-
(1). Mira no* tradnccion anterior : Un poca muchoe
trastorni....”
|
|
2 |
|
“...Hopi
catiboe, curioso pa sabi kiko es pastoor a bin
had, a rondon. Pastoor Schinck a doena in-
forme di su mision i a prirainti nan porJon, na
nomber di Gobernador i di Conseho, si nan bolbe
bai trankilo na nan coenucoe pa cohe nan trabao.
Palabranan conmovedorparcea haci unimpresion
grandi riba nan : ,,como un prueba di grati-
tud, uu dje negernan, koe a mira koe pistoor
su doosji di snuif tabata basji, a bacia loke
e tabatin den su doosji deu doosji di pastoor.
(1). Es ora ai Toela a toema palabra. ,,Nan
a maltrata nos muchoe tantoe, el did, ,,nos
no ta busca pa haci ningun hende maloe i ta
desea nos ta desea nos libertad sol. Negernan
Frances a haja nan libertad, Francia a vence
Holanda, pues aki nos mester ta liber tambe .
Pastoor a moenstra Toela, koe Autoridad, koe
mester a doena es libertad, tabata na Holanda
i koe mester obedece es autoridad i no auto-
ridad Francs. Ma Toela no tabata kere esai
i dici: Si ta a sina., pakiko anto barcoenan
Holandes no ta bini mas? (2)
Hespues pastoor...”
|
|
3 |
|
“...- 87 -
logra, pasobra uo por di aingua manera iguala
es isla chikitoe aki coe San Domingo; aki pron-
to lo haja falta di coeminda i nan no por
retira nan ni sconde den ceroenan. El a
moenstra e negernan reuni, com lo duel ,
nan wardador spiritual, si nan cai den desgra-
eia. Atrobe a paree, koe palabranan di pas-
toor a haci impresion, ma Toela no a larga
ningun bende toema palabra; el a manda nan
toer sali foi cas i ora nan no kier a sali coe
muchoe gustoe, el a larga descarga un tiroe
riba nan. Es ora ai toer a sali foi cas i a laroa
pastoor coe Toela sol. (1)
Toela a coeminza combersacion atrobe i a
bisa pastoor: ,,Sjon Pader, toer bende no ta
bini for di n tata Adam i Eva? Mi a baci raa-
loe, koe mi a libra 22 di mi roemannan for di
cadena, koe tabata mara nan inbustamente? (2)
Sjon Pader, libertad Frances a sirbi nos pa
tormento^ sol. Si tabata castiga un di nos, nan
tabata bis: ,,Bo tambe ta busca bo liberta 1 ?
Un dia nan a raara mi; mi tabata griba sin
stop pa tene misericordia...”
|
|
4 |
|
“...un antiguo catiboe di islauan Frances, a
haci es observacion: ,,Pastoor ta bini aki pa
moenstra nos su carinjo.
Pascoor no tabatin nada di kena di su
ricibiraentoe cerca e negernan. Catiboenan mu-
her di Porto Marie a trece coeniinda p, riba
nan cara tristoe bende por leza nan malconten-
toe (2); nan a doen un cuarto pa el droerni,
camina el a haja toer cos koe el tabatin mester,
basta un bijbel; coe boz primi negernan tabata
canta cantica Frances di libertad, pa no strobe
di droemi; coe un palabra, nan a trata pastoor
coe raasjar benevolencia i distincion.
Ma di ningun manera ta di stranja, koe Su
Reverendo, sabidor koe e tabata di inconstancia
di negernan idinan inclinacion na impresion mo-
mental, a baj unpoco perta, meimeidiesbendenan
salbage, lamanta contra nan opresornan. P esai
fraQcaiuGnte Pastoor Schinck a dGclara: ,,koG
ora el tabata tende nan canta e canticanan
(1) Tocanti exactitud di loke Toela a papja, e pas-
toor ta indica e tebtigoenan Van dev Grijp i Tielman.
(2) Mas parti...”
|
|
5 |
|
“...basta koe nan
bai calmo atrobe na nan coenucoe. Ma coe un
tono di orguljo nan a nenga i tabata exigi
nan libertad i igualdad coe blancoenan, flhan-
do nan riba un carta di general Rigaud, koe
tabata priminti nan libertad, i koe tabata
bisa, koe, awor koe Holanda i Francia ta
n, catiboenan aki mescos koe na colonia
Frances mester tabata liber. Van Westerholt
tabata busca di comb mee e catibonan, koe
nan huicio no tin ningun fundamentoe, ma
por nada. Comprendiendo koe el no por a bi-
ni cla coe palabra i mirando koe algun neger
tabata mik nan scopet riba dj, no obstante
di nan promesa, i a descarga basta algun ti-
roe coe bala, Van Westerholt a retire, moens-
trando e catiboenan un biaha mas consecuen-
cia seria di nan obstinacion.
E troepanan a avanza toer huntoe contra
e negernan i a ataca nan cerca cas di sjon di
Porto Marie, camina nan a para riba pleintji i...”
|
|
6 |
|
“...- 95 -
funda i Banda Eiba, koe te awor tabata stro-
ba di uni coe e lamantadornan (1), lo uni coe
nan; ceroe di San Christoffel tabata ceroe
di raas peligroso di henter isla; coe uu palabra,
Van Westerholt tabata considera situacion
asina critica, koe, pa el sol uo decidi. el a
convoca un conseho di gera, pa papia ri-
ba medidanan, koe lo toema. Pa haci ca-
tiboenan^ somete, es conseho a recoinenda como
medio di raas bon i di raas propio, pa kiina
asina liger koe por toer maisii, koe tabatin den
algun magazina rondo di ceroe di San Chris-
toffel; pa manda Punda toer bestia, koe nan
por cohe; i pa tira cadaver den poz, pa nan no
por bebe su awa raas. Esai a socede. Donjo-
nan di coenucoe Spencer, A. George i L. G.
Meijer (Rekw. 1796) a hacie di nan mes caba.
Entretanto Van Westerholt a mira rnasjar
bon, koe por a costa masjar trabao pa saca e
negernan for di nan posicion fuerte; pesai el a
busca coe negociacion promer, loke podiser
lo costa mnchoe bida di hende, si haci vio-
lencia coe arma...”
|
|