1 |
 |
“...- 79
di mi otro coenucoe, un di mas aleuw foi Punda
1 koe tabata pertenecena Sr. C L. Yan Vytrecht,)
e catiboe Toehi (1) kende a cera nepjocionan
coe catiboenan di otro coenucoe, principalmente
coe esnan diSanta Cruz, a prepara es lanmu-
tamentoe, coe ciertoe Bastiaan, koe ta-
batin bijnaam di Carpata, catiboe di Sr. A.
Kikkert. Den dos seman di tem nan plan pa
lamanta a bini da. Dia Inna mainta, 17 di
ugustus 1/95, ora Sr. Van Uytrecht a manda
su catiboenan bai traha, Toehi a nenga i hun-
toe coe ne un 40 a 50 otro mas. Te tres bez
e a puntra nan, ki motiboe nan tin, koe nan
a neuga di traha, ma nan a keda sin responde
nada, asina koe Van Uytrecht a bisa nan:
dirigi boso na Goberna-
dor. loela \ su sigidornan (2) a cohe camina
despues pa St. Cruz, camina catiboenan di es
coenucoe aki a uni cerca e lamantadornan i des-
pues koe nan toer a bebe ,,awa di huramentoe,
(oj nan a bui huntoe na coenucoe ,,Porto Ma-
(1). Despues el a haja bijnaam di pasobra el
negernan Imre, koe el tabata na relacion...”
|
|
2 |
 |
“...80 -
fi, excepto e catiboe Louis Mercier, koe a ke*
da na St. Criiz pa reuni e catiboenan, tantoe
di De Knip como di otro coenucoenan di banda
bao, koe a keda atras. Dos dia despues el ta-
bata liuntoe coe nan den nan trinchera riba e
ceroe cerca coenucoe Fontein.
Gobernador di isla, Joh. de Veer, a haja
promer nobo di lainantamentoe, dia 17 di Au*
gustus tratnerdia, pa sigiente carta;
Eieelentlsimo Senjor,
Awe mainta mi catiboenan a bini i a nenga di traba.
Lok# ta nan intencion, mi no sabi.
Purd i coe berdadero aprecio,
Bo atento sirbidor i su sdbdito,
C. VAN UYTRECHT.
Mes ora Gobernador a convoca Conseho,
koe a resolve di suplica Van Uytrecht pa
doena mas splicacion, pakiko su catiboenan
a nenga di traha. Conseho a expresa speran-
za tambe, koe cos no a bai mas aleuvv ma
si ta cos, koe es asuntoe a toema un otro di-
reccion, lo toema medidanan inmediatamen-
te. Nan a bisa kapteinnan di cuerponan
boluntario, di mulato- i di negernan loke
i otro cos mas; tabata haoi toer bende, koe beb...”
|
|
3 |
 |
“...kaptein, 2 oflcial subalterno, 5
sergeant i bombardero, 5 korporaal i 60 bomber,
tantoe infanteria coino artiljeria i pa suplica
contra-alinirante Wiertsz pa juda es destaca-
mentoe coe un cuerpo di marinero i matroos.
Wiertsz a declara koe el ta dispuesto pa haci
(1) . Henter au bida largoe el a keda manearn, ma
Conseho a doen un pensin.
[2] , Domi Simons i otro ta bisa, koe tamianan de
Veer 1 Lesire, koe a wanta miles ansia, tabata libra
dia di e atake riba ceroe oerca Fontein (25 Augustus], Mi
ta duda masjar na exaetitud di es notieia ai. A. de Veer
tabata jioe di Gobernador, i sigur lo el a larga spierta
SU fainia di mas jegA, prinoipalraente pasobra el tambe
tabata biba na coenucoe i el tabata na su coenucoe dia
18, 20 i 21 di Augustus.
Tocanti famia Lesire. un di su miembronan, Johanna
Lesire, koe tabatin un lugar di laba panja na banda bao,
tabata claramente na relacion coe revolucionarionan, pa
motiboe koe dia 25 di Augustus el tabata acusa, koe do*
bez el a doena judanza na negernan...”
|
|
4 |
 |
“...tende
cerca nan motiboe di nan lamantamentoe i ki
keho nan por tabatin, pa anima es negernan
ai di trece es keho pa Gobierno, pa doena
nan, si ta posibel, satisfaccion i priminti nin
koe lo drecha es maloe, si naa keho ta hustoe,
i pa doena nan pordon pa es cosnan di vio-
lericia, koe nan a comete caba. (R. & S. 179 >).
Pastoor/Schinck lo cornpanja Fan Westerh ilt.
Pura-pura nan a drecha un barcoe pa hiba
troepa na boca di San Michiel. Seis or i mei di a-
nochi (19 Aug.) nan a jega boca di San Mi-
chiel i Fan Westerholt a resolve pa kela aja
te SU manece i pa spera resultado di mision
di pastoor, koe mes ora a cohe camin )i pa
Port-Marie, cuartel-general di negernan. El
a priminti Fan Westerholt, koe lo el bolbe pro-
raer koe 11 or di anochi (2).
Ora pastoor a jega na camparaentoe dje ne-
gernan, el a larga jama catiboenan, koe
a mand keda para. Siete of ocho di nan a bi-
ll). Se^un un manuacrito bieuw, koe tin pa titnlo-[
,,Memorial der Gesehiedenisse op t Byland Caragao in i
Jaar onzes...”
|
|
5 |
 |
“...el a manda nan
toer sali foi cas i ora nan no kier a sali coe
muchoe gustoe, el a larga descarga un tiroe
riba nan. Es ora ai toer a sali foi cas i a laroa
pastoor coe Toela sol. (1)
Toela a coeminza combersacion atrobe i a
bisa pastoor: ,,Sjon Pader, toer bende no ta
bini for di n tata Adam i Eva? Mi a baci raa-
loe, koe mi a libra 22 di mi roemannan for di
cadena, koe tabata mara nan inbustamente? (2)
Sjon Pader, libertad Frances a sirbi nos pa
tormento^ sol. Si tabata castiga un di nos, nan
tabata bis: ,,Bo tambe ta busca bo liberta 1 ?
Un dia nan a raara mi; mi tabata griba sin
stop pa tene misericordia coe un pober catiboe,
i ora nan a los mi porfin, sanger tabata bacia
for di mi boca. Mi a cai na rodia i a pidi Dios;
0, Magestad Dibina, o, Spiritu di mas puro, ta
Bo boluntad anto, koe nan ta malbraba nos a-
sina tantoe? Ai, Pader, nan ta percura mas
tantoe pa un bestia; si un bestia ta kibra,-
(1) E cabaljeronan van der Grijp i Tieleman tabata ce-
ra den mea cuarto i aaina nan tabata...”
|
|
6 |
 |
“...kibra we-
soe di toer catiboe, koe nan a cohe coe arma den
man, pa larga un ehempel pa e otro negernan,
koe a bolbe na es coenucoenan. Te dia 19 di Sep-
tember Van Westerholt a gana Punda; El a bi-
ni coe Toela, gefe di es lamantameutoe, koe un
koe pa orde di Van Westerholt nan a kap manoe i pia
di es Toussaint i otro prisonjeronan i a tira nan despne
den laraar, mientra Toussaint a drief bini tera su manece
i tabata keha di sed, ,,i koe un tiroe di revolver nan a
pap:a SU sed pa semper.
Segun mi opinion, por bien considera es cuenta como un
cuenta di nanzi. Di promer Toussaint NO tabata gefe di la-
inaiicamentoe; di dos arehivonan no ta moenstra nada to-
caiiti es eastigoonan cruel i porfin ta basta imposibel koe
un bende, koe nan a corta toer su bena di braza i pia,
por a keda biboe den lamar asina tantoe ora largoe.
Unieo caso di kapmentoe di m^n, koe ta para den
arohivo, ta di Pedro Wacau, di e catiboe muher Diana
koe a raenaza pa mata su sjon, Sra. Perret Gentil, i di 4
neger rebelde...”
|
|
7 |
 |
“...- 104 -
un resolucion, koe ninguQ hende no tabatiii
nada contra.
*
* *
Ainda a resta mi pa bisa, koe Conseho no
a loebida di recompensa .esnan, koe tabatin
uu parti activo pa sofoca es lainantaraentoe.
Di proiner Van Westerholt. Den un carta,
koe Conseho a skirbi, Conseho ta recouoce,
,,koe na su balenteria i bon disposicion sol
mester ta atribui, koe es desgraciado laman-
mentoe a stop asina liger i koe e lamanta-
dornan a somete nan asina corapletamente. Lue-
go Conseho ,,a gradici Van Westerholt na ma-
nera di mas solem pa su conducta, pa loke
Conseho tabata sumamente satisfecho. Con-
seho a suplik, ,,pa acepta como un prueba di
aprobacion i reconocimiento un spada coe ca-
bez di oro, koe Conseho tabata regale (1).
Van Westerholt mes a haia masjar judan-
*a di Sr. Mr. C. Spencer, e\& declara: ,,koe,^ape-
sar koe nuuca el tabatin amistad coe Sr. Spen-
cer, al contrario el tabatin algo contra dj
sin Spencer ni el, ni Heshushis por a haci al-
go pa descubri e negernan culpabel,_ i tambe...”
|
|