1 |
|
“...Cruz nan a arresta e dos cabaljeronan
Van der Grijp i Tieleman, koe huntoe coe al-
gun mulato liber tabata unica troepa na es
dos fortinan (1). Na Santa Marta Chikitoe
e negernan Pedro Wacau i cincoe otro raas a
mara Sabel, un meester di school, na raboe di
un cabai; Pedro Wacau segun el mes a decla-
ra pa inspiracion di diabel, a lastr riba
tera na un distancia di tres ora i mei, te
porfin pa orde di Mercer nan a tira es cria-
tura martiriza mata na Fontein.
Tabata up satisfaccion pa Couseho anto,
koe Sr. M. baron Van WeM.erholt tot da Leem-
cule, kaptein di infanteria di guarnicion, un
homber, den kende Conseho tabata pone hopi
confianza, (2) a ofrece boluntariaraente pa toema
co mando riba dj pa manda troepa riba ue-
(1) . Huntoe coe Marcus Antony i algun otro mas, koe
eatiboenan a cohe preso, nan a libra es cabaljeronan, dee-
pues di atake di Porto-Marie.
(2) . Conseho a autoriz pa toema tal medida, koe ei
t haja mas til pa tera....”
|
|
2 |
|
“...deu doosji di pastoor.
(1). Es ora ai Toela a toema palabra. ,,Nan
a maltrata nos muchoe tantoe, el did, ,,nos
no ta busca pa haci ningun hende maloe i ta
desea nos ta desea nos libertad sol. Negernan
Frances a haja nan libertad, Francia a vence
Holanda, pues aki nos mester ta liber tambe .
Pastoor a moenstra Toela, koe Autoridad, koe
mester a doena es libertad, tabata na Holanda
i koe mester obedece es autoridad i no auto-
ridad Francs. Ma Toela no tabata kere esai
i dici: Si ta a sina., pakiko anto barcoenan
Holandes no ta bini mas? (2)
Hespues pastoor a moenstra Toela, ki poco
resultado un lamantamentoe na Curasao tin pa
(1) For dl Informe di Pastoor Schinck.
[2] Pa motiboe di peligro na lamar pa via di pira-
ta, hopi anja largoe barcoenan no tabata bini mas for
di Holanda. Paree Toela a ob'serva esai como un prueba,
koe Holanda no tabata exist! mas como potencia....”
|
|
3 |
|
“...i Eva? Mi a baci raa-
loe, koe mi a libra 22 di mi roemannan for di
cadena, koe tabata mara nan inbustamente? (2)
Sjon Pader, libertad Frances a sirbi nos pa
tormento^ sol. Si tabata castiga un di nos, nan
tabata bis: ,,Bo tambe ta busca bo liberta 1 ?
Un dia nan a raara mi; mi tabata griba sin
stop pa tene misericordia coe un pober catiboe,
i ora nan a los mi porfin, sanger tabata bacia
for di mi boca. Mi a cai na rodia i a pidi Dios;
0, Magestad Dibina, o, Spiritu di mas puro, ta
Bo boluntad anto, koe nan ta malbraba nos a-
sina tantoe? Ai, Pader, nan ta percura mas
tantoe pa un bestia; si un bestia ta kibra,-
(1) E cabaljeronan van der Grijp i Tieleman tabata ce-
ra den mea cuarto i aaina nan tabata testigoe die enti-a.
bista< di pastoor co6 Toe/a.
(2) Ora Toela tabata bai for di De Knip na Sta
Cruz, 1 a kibra prisonnan di catiboe, koe el a topa....”
|
|
4 |
|
“...- 90 -
orde di Luitenant H. Leyer. Despues koe es
cuerponan aki a uni coe e destacamento di
van Westerholt, nan toer a marcha pa Porto
Marie.
Ora nan a jega na cuartel di rebeldenan,
van Westerholt a. resolve pa poerba un biaha
mas pa ccjmberti es negernan i mes ora pa
spiona nan posicion; el a pidi nan doen un
eutrebista, loke nan a consenti bao di pro-
mesa di siguridad di persona. Companja di
sergeant Johr, Van Westerholt a bai anto na
campamento di negernan, camina el a bolbe
ofrece catiboenan, pa medio di Johr na lenga
di pueblo, un general pordon, basta koe nan
bai calmo atrobe na nan coenucoe. Ma coe un
tono di orguljo nan a nenga i tabata exigi
nan libertad i igualdad coe blancoenan, flhan-
do nan riba un carta di general Rigaud, koe
tabata priminti nan libertad, i koe tabata
bisa, koe, awor koe Holanda i Francia ta
n, catiboenan aki mescos koe na colonia
Frances mester tabata liber. Van Westerholt
tabata busca di comb mee e catibonan, koe
nan huicio no tin ningun fundamentoe, ma...”
|
|
5 |
|
“...- 96 -
ber, i pa nan por keda coe nan arma. Nd tabata
keda nada otro anto di haci coe es lamantador*
nan, koe saea nan foi nan posicion coe forza di
arma.
Coe masjar trabao i no menos peligro pa
motiboe tambe di mal situacion di camina
Van WesterhoU a pasa rond di Sta. Cruz, Ze-
venbergen i ceroe San Christoffel den continua
escaramuza coe negernan; den es. escaramuza-
nan diferente di nan amoeri of cai preso i
mat.; el a cohe tambe major parti di nan
vveres. Awor koe troepa di Yan Westsrholt
coe zeloe incansabel a ataca nan den loinha
i koe negernan a mira, koe e soldaatuan ta-
bata subi ceroe na camina di mas trabaho-
so, i koe tabata imposibel di defendenan po-
sicion ariba ceroe di San Cristoffel sin haja
provision nobo di viveres, e lamantadornan.
tabata bini na gran cantidad pa pidi. e por-
don, koe nan a desprecia asina hopi bez.
Den 4 dia di teinpoe Van WesterhoU a doena
mas koe mil salvo-conducto na esnan koe a
toema parti den lamantamentoe, ma esnan,
koe a para como cabez of gefe...”
|
|
6 |
|
“...Iglesia Catlica Roraana na es isla aki, nos a haja sa-
bi, koe tin masjar neger, koe tabata den es troft-
pa cruei pa motiboe koe nan a forza nan coe violeneia, i
koe tin otro coe un oontricion i dueie berdadera di nan
crimen, koe en adeiante io comporta nan como catiboe bon
i obedecido, ma koe reconociendo koe nan a merece
hustamente castigoe di morto semper ta spantA pa cai
den manoe di Husticia i a iarga pidi gracia, mientra ofi.
ciainan, koe. nos a autoriza, apriminti pordon na aigun caba.
Pesai anto, sintiendo un compasion cristiano pa esnan,
apesar koe nan dueie ta sincero, sin embargo io nan por ta
castigA hustamente coe morto, nos a haja bon di conflr-
ma e pordon, koe e oflciainan a doena nan i awor nos ta
pone acerca un Amnestfa General coe pordon di toer cas-
tigoe na ter i na cada un di es lamantadornan negei-,
koe tabata den es conspiracion maldita.
Ma esai io socede solamenDe coe e catiboenan, koe ber-
daderamente a somete nan na nan sjon i koe ta traha den
hoffi i den coenucoe;...”
|
|
7 |
|
“...obedien-
cia of respet na nan sjou, fitor, bomba of oto bende blan-
coe lo ta castigfi riguroaamente i segnn exigencia di es
asuntoe na nan oiirpa of nan bida, pa ehempel pa otro.
For di es publicacion aki por deduci, koe
Oonseho a saea uii decreto, pa sigara un me-
lior trato pa catiboenan. Den e,s publicacion
bonseno a fiha ora, koe catiboenan mester tra-
ba, cantuiad di coeminda i panja, koe sjonnan
mester doen a nan, i na general Conseho a ta-
na toer cos, koe por doena ocasion na abuso,
Asina anto es larnantamentoe di catiboe
koe tabatin un aspecto asina peligroso, taba-
ta sofoca i bien coe prdida di bida di dos
bende solamente. Ma danjo, hac na propiedad,
tabata raasjar tantoe (1); asina koe sigiente an-
ja algun donjo di coenucoe no por a paga in-
teres dl hypotheek, koe nan tabatin riba nan
coenuce. Como prueba reraarcabel i tipico di
situacion di es tempoe ai ta sigur e resolu-
cion, koe Conseho a toeraa pa juda tal don-
]onan dl coenucoe: promer el a'doena nan un
anja, i despues seis...”
|
|