1 |
|
“...id heeft kunnen verwezenlijken. Wij
kunnen direct al opmerken, dat de nieuwe Staatsinrichting,
vereist door de Grondwet van 1)22, pas 14 jaax later tot stand
kwam. Zij staat bekend als de Staatsinrichting van lyp5, die
niemand heeft bevredigd. De zogenaamde "Kolonialisten" niet,
omdat zij tussen de regels door een toekomstigs ordening zagen
doorschemeren, die hun ongewenst voorkwam. De vooruitstrsvenden
niet, omdat zij zich onaangenaam getroffen gevoelde i door het
karakter van comprrmis. Men kon hier moeilijk v.;n een zelf-
beschikkingsrecht spreken. Het bestuur berustte in handen des
Gouverneurs, als vertegenwoordiger des Konings, en het ver-
tegenw/oordigend lichaam vertegenwoordigde maar gedeeltelijk de
bevolking. De leden werden slechts gedeeltelijk gekrzen en
kiezers en gekozenen waren gebonden aan voorwaarden van census
ea capaciteit.
Het komt mij voor, dat deze Staatsinxichtinj; slechts een kort
leve.1 zou beschoren zij.n geweest, indien de internationale
spanningen eerst, en vervolgens...”
|
|
2 |
|
“...maar in gedroogde
toestand ook op de buitenlandse markt, gerede afzet.
Om bederf van de gevangen vis tijdens het vervoer en de
verhandeling te voorkomen, zal het product reeds ter vangplaats
worden gekoeld met aldaar gefabriceerd ijs, terv/ijl op de markt
te Paramaribo knelopslag mogelijk zal moeten worden. Vroeger
had koeling tijdens het vervoer plaats met uit de stad meege-
voerd ijs waarbij vanzelfsprekend veel smeltverlies rptrad.
Hieraan was bovendien nog het nadeel verbonden, dat slechts
kon v/orden gevist zolang de voorraad meegebracht ijs dit toe-
liet. Voorts zal om de verkoop in betere banen te leiden te
Paramaribo een visafslag voorden ingesteld.
De bevordering van de visserij is derhalve niet alleen
een vraagstuk van technische inrichting van de bedrijven en een
adequate visuitrusting, maar in hoge mate ook een probleem
van behandeling van de vis ter vangplaats, van doeltreffend
transport en van marktorganisatie.
Kosten en opbrengsten.
Komt het gehele project tot uitvoering dan...”
|
|
3 |
|
“...ook nadrukkelijk Bet recBt om uit
Bet koninkrijk te stapxaen (secessierscBt) diende te worden verstaan,
in de Tweede Kamer te Den Haag verzette een meerderBeid zicB tegen
dergelijke opvaGtingeii en i; ter bleek ook dat men in de Hederland
se .Antillen allesbeBalve in zijn scBik wa,- met minister nernkamps
laatste interpretatie. Zij die Bet met de minister esns waren,
beweerden wel dat Bet alleen maar ging om een tBeoret iscB recBt
daar Suriname zicB alleen reeds om economiscBe redenen met los
kon^maken van Hederland, docB de grillige politiek en de wankele
parten-structuur in Paramaribo voegde.i wi^ de instructies welke
er anders over dacBten practiscBe moe illjkBeden bij principile
bezwaren. Zo is de zaak na Bet kamerdebat van December vorig
jaar Bangende gebleven. De voorstellen, die nu onder weg zijn
naar^Paramaribo en de Antillen, vormen Bet resultaat van een door
Bet kabinet enigermate geamendeerde lieuwe ternst van de ministers
Beel, Donker en Kernkamp.
Na Bet voorafgaande is Bet...”
|
|
4 |
|
“...Antillen op en daarom konden zi^ zich veilig voelen.
De verantwoordelijkheid, die wij hebben, dienen .-vij thans in een bi j-
drage te drulcken, aldus dr. da Costa Gomez, dis voorts mede-
deelde dat besprekingen zullen worden gevoerd om te komen tot een
eigen Antilliaans korps.
De minister van Financin, de heer Plantz, zeide dat staats-
secretaris Moorman de stand van zaken had blootgelegd tijdens
zijn bezoek aan de -Antillen. "V/ij moeten straks kunnen zeggen,
dat WIJ deden wat van ons verwacht kon worden."
De heerDebrot, sprekende namens de KVP, ze ids: Defensie is
geen liefdadigheid, het is geen luxe, het is bittere noodzaak .
re consequenuie van autonomie is een bijdrage aan de defensie.
Deze post IS gebaseerd op het principe van geli jlcwaardigheid,
Dr. Goslinga, woordvoerder van de fractie der Nationale Volks^
p statenleden er opmerkzaam op, dat, zelfs als
de defensie, genoemd in de begroting
i;pn, Nf. zeven millioen dat overigens niet aan de orde was,
zouden voteren, per hoofd door...”
|
|
5 |
|
“...de uitvoering daarvan, gebouwen, die tegen Maart van het
komende jaar de tiende Pan Amerikaanse Conferentie zullen huisvesten.
Tot nog toe ziet de zaak er als volgt uit. Men heeft bereids een
reusachige aula gebouwd, waarin eb diverse lezingen zullen kunnen
woraen gehouden. Daarnaast een bibliotheek, die evenals de aula al
geheel gereed is. Dan komt er een speciaal kantoor, waarin te
zijner tijd de rector van de gehele universiteitsstad zal zetelen.
Dat kantoor komt tegen Augustus gereed, men kon van de gelegenheid
gebruik maken, de bestaande museumruimte in Caracas, voor een betrek-
"elijk kleine stad niet onbelangrijk, met een^heel nieuw niuseum
uit te breiden. Het geraamte en de muren van (bt museum zijn gereed.
Dan momc er een kleine aula en een z.g. assembleezaal. Ook al voor
een deel klaar. Dan zal er een gebouw verrijzen, dat onder andere
tijdens de conierentie voor de pers zeer belangrijk zal worden.
gebouwtje, daar men zoji^ist de derde verdieping gereed
heeft gekregen. Haast een...”
|
|
6 |
|
“...W I. D.
439
Verscheidene irahaanse leden van de regeringsxaartijen hadden verstek
laten gaan en de oppositie maakte daar gebruik van om de behandeling
te ond. rbrekea.. Pas Zaterdagmiddag, nadat eender Arubaanse staten-
leden weer aanwezig was, kon met de verdere behandeling worden
voortgegaan,
Het absenteisme van de statenleden bij deze begrotingsbehandeling
was groot. Bij de openiig van de behandeling bleek 25% afwezig en
later waren er momenten, dat slechts 55% van de leden dus juist het
qaorum aanwezig was. Aangezien dit absenteisme vooral zich voordeed
onder de regeringsgetrouwe statenleden, was de positie van de regerings-
raad niet altijd even plezierig en verscheidene malen ontwikkelde zich
min of meer felle debatten tussen de voorzitter van da regeringsraad
en de woordvoerder(s) van de oppositie, die hun hoogtepunt vonden
Vrijdagavond,toen de salariring van de secretaris van de regerings-
raad ter sprake ki-iam. Van regeringszijde was voorgesteld, evenals in
beide voorafgaande...”
|
|
7 |
|
“...het is van grote betekenis, wanneer hst initiatief
Antillen zelf komt, iets, dat kennelijk ook door
Z.K.H. io werd gevoeld toen hij in zijn rede zeide, dat het niet
juist zou zijn geweest, wanneer in Nederland zelf overgegaan was
tot de xheroprichting van het Prins Bernhardf onds Nederlandse
Antillen. "Zulks een gedachte dient uit de streek zelf te comen"-
aldus de prins.
^ 4- 1 Arubanen waren een beetje teleurgesteld over het feit,
dat net bezoek van de prins aan hun eiland slechts enkele uren
kon duren. De Oranjegezindheid van de Arubanen is welhaast spreek-
woordelijk en zij hadden graag de tijd gehad hieraan ten volle
kunnen geven. De totale duur van het bezoek van
Z.K.H. aan de Nederlandse Antillen liet echter geen ruimte over
voor een langer verblijf op Aruba en ook de Aruba.nen knoopten de
^ 1^ kom spoedig terug voor een echt bezoek goed in het
Het meest ongedwongen deel van het bezoek van de prins was
ermoedelijk naast het bezoek aan de beide sociteiten op Vrii-
dagavond zijn bezoek...”
|
|
8 |
|
“... Dit amendement
word tcnslotce met 8 tegen 4 stemmen aangenomen. Niet echter
alvorens de heer Vlaun, vertegenwoordiger van de Bovenwindse
nr voorgesteld, van de Nf 7.000.000 een bedrag van
^?dO,OO af te nemen vuor de aanleg van een vliegveld op
bt Eustatius. Hij motiveerde dit door te zeggen, dat een dergelijk
vliegveld niet alleen economisch vangroot belang is voor St. Eus-
tatius, maar bovendien zijn geld waard zou kunn..-n blinken te
zijn voor de defensie.
hm '^oor dit denkbeeld geen steun kon vinden, verklaarde
hij, cfe landsregering te zullen verzoeken, aan de Nederlandse Ver-
te vragen, steun te verlenen voor een '
Hij zou willen duen aan d regering van de Verenigde
^ a er op neer, dat de Verenigde Staten
te uitgenoligd, het betrokken vliegveld op St. Eustatius
te bouwen als een eerbewijs aan het eiland, dat voor .et eerst
gegroet, toen de Verenigde Staten nog
en 8t onafhankelijkheid met Engeland gewikkeld waren.
i belan^;rijke stapelplaats van wapenen en
goederen voor de Amerikaanse...”
|
|
9 |
|
“...in de Kantoorruimten waar de lucht
kunstmatig is gekoeld. Maar wel beklaag ik de employe's en arbeiders,
die dag in dag uit hun werk heboen op het zonnige fabrieksterzcein.
Schaduw is daar nauwelijks, de zon blimkert op huizen en olietanks,
de gigantische fabrieKsinstallaties geven nog extra warmte af en
overal hangt oliestank. Zelf heb Ik een hele Zaterdagochtend tussen
al die hibtige, schitterende en stinkende gevaarten rondgesjouwd, maar
wanneer het me te bar vjerd had ik een goede troost en kon Ik bot me-
zelf zeggen:"Vanmiddag zit je aan zee, op Bonaire.
Verademing.
Wat een veradeini.ag was dat, op die ZaterdagmiddagI
De reis van Curacao naar Bonaire is nog korter dan van Rotterdam nrai
Scheveningen: in 25 minuten is men er. Per vliegtuig natuurlijk. Men
zoeke er geen boulevard, geen terrassen, geen muziek; alles is uiterst
eenvoudig en rustig. Maar sedert kort heeft Bonaire toch zijn hotel
"Zeebad" en daar is het goed logeren.
In...”
|
|
10 |
|
“...zijn tegenover het Neger-
engels ingenomen standpunt niet delen. Het is hem gelukt de Creolen
te doen geloven, dat het Negerengels iets minderwaardigs was en lan^e
tijd heboen de Surinamers zich voor hun taal geschaamd.
Het Negerengels is een mengtaal, door de slaven gebruikt in hun
onderling verkeer en die ook door meesters en slaven over en weer be-
sproken werd. Dit komt omdat het Negerengels zoveel invoudiger is van
structuur dan de Europese talen en daarom door de Afrikanen gemakke-
lijker kon worden aangeleerd. Dit moge juist zijn, maar im voor mij
acht het niet uitgesloten, dat daar ook nog iets anders bij kwam en
slaven de kennis van het Spaans, Engels of Nederlands
onthield om hun nog meer te doen gevoelen, dat zij als wezens van
lagere orde moesten worden beschouwd, die met waard waren de taal v^ui
hun meesters te spreken, terwijl zij dan bovendien de gesprekken in
de huiselijke kring niet zouden munnen volgen.
Ik...”
|
|
11 |
|
“...wroko ( ik was werkende),
ik zal werken: mi sa wroko of mi de go wroko ( ik ga werken).
Dat mi de wroko zal worden uitgesproken als: mie wroko, mi ben de
wroko als mi ben wroko (met gerekte e). Dit is een voorbeeld van het
woord- en zinsrhythme van het Neger-Engels. Zo wordt'Pa joe tan?
Uoe^gaat het?) uitgesproken : Paitan ? en Pe joe de go? klinkt : 1
Pe je go?
Ook dit heb ik weleens als grief tegen het Jleger-Engels
horen aanvoeren. Het heette "Men spreekt de woorden niet eens uit."
Maar dan kon ik weer de vraag stellen, of wij bij het Nederlands dan
staccato spreken. Zegt gij, luisteraar altijd "Hii is
thuis of ook en vaker: "Hijs thuis" ? En dat niet alleen, als een
woord, dat op een klinker eindigt, wordt gevolgd door een woord, dat
me een klinker begint. "Laat eens kijken" zal men in de gewone
spreektaal toch ook vaak laten samenvloeien tot "Laas kijken". Maar
als het t Neger-Engels geldt, is dat ineen-lopen weer een grief,
Het Neger-Engels heeft ook zijn gezegden en spreekwoorden...”
|
|
12 |
|
“...Rijswijk, heeft zo deelde de heer Kamer verder mede -
Kort geleden eeni bezoek aan Curacao georacht en over de welvaarts-
mogolijkhedecl van do Bovenwindse Eilanden gesproken.
Onlangs is verschenen een rapport over de welvaartsmogeliikhoden
ii-fc Voorlichtingsbureau van hot
Welvaartsplan-Kederlandse Antillen in Kederland. Van dit rapport
zijn pas twee exemplaren in de Antillen aangekomen^ oen voor lands-
minister Kamer en oen voor gezagvoerder van Rijswijk, zodat dit
plan onderwerp van gesprek kon uitmaken op hun bespreking. Het
Jrtelde minister Kamer is in feite een cordinatie
condensatie van oude plannen en rapporten. Herbebossing on
veeteelt lijken landsminis ter Kamer en ir,
van Rijswijk zelf een landbouwer van oorsprong de meest prac-
tische zaken voor de Bovenwinden. Ir. van Rijswijk mee^t" dat be-
niot \ruchtbomen goede resultaten zal kunnen opleveren. Voor
pn nn Bovenwindon toch ongeschikt, omdat de geringe '
sp S regenval er is williswaar meer neerslag dan^op
eilanden maar toch...”
|
|
13 |
|
“...ongeveer een half laar
R = = zalfs larger La
drifedprLo?^ Hederland te gaaa. Waaneer dan oor in de brief aan
de Nederlandse regering aangedrongen wordt op spoed, is dat niet e ni
IrTciLT, nSfitiel nauwherband hoAt At de
practische politiek. Daar men in de Antillen wel eens bliik eeeft
LAL raAdfbAde*'"^ ae Antilliaanse delegatfe, doA lAdele-
forden besteld v^or w ""? geweest, die verantwoordelijk moeten
orde wordt sedert 1948 over een nieuwe rechts-
bereikt zou zonder dat een definitief resultaat kon worden
stelle^va^aT?p h antwoorden op de Nederlandse voor-
twiife Ipn till binnen zijn in de Antillen zonder
twijiei een zekere wrevel opwekken.
-O-O-O-O-O-...”
|
|
14 |
|
“...1942 begonnen zijn, zullen beslist worden onder Gouver-
neur Struycken. Wie gedurende tien qxx meer jaren de politieke
ontwikkeling hieromtrent gevolgd heeft, zal niet lang aarzelen,
als hij antwoorden gaat, dat het de Gouverneur zal zijn, die
gedoemd is het onderspit te delven.
Onder het oude regiem, de Staatsregeling van 1936 en v/at
daarc^an vooraf ging, was het de Gouverneur, die hetzij persoon-
lijk, hetzij "op aanwijzing des Konings" beslissen kon. Vi/elis-
waar had men de koloniale Raad en na 1937 de Staten, maar in
uiterste instantie kon de Gouverneur over dit lichaam heen be-
sluiten nemen, wat in oorlogstijd ook inderdaad gebeurde.
Gouverneur /outers, die bij het uitbreken van de tweede
wereldoorlog het bestuur over het gebiedsdeel voerde, was een
uiterst bezadigd man, ervaren in bestuurspractijk. Zijn gemoe-
delijke aard maakte hem geschikt bij het bestuur over een hetero-
geen ^ gebiedsdeel als dat der Ned. Atillen geen brokken te maken.
Toen in 1942 zijn ambtstermijn voorbij was...”
|
|
15 |
|
“...de vocx'-
malige Gouverneur-bestuurder kon doen, maar de constitutionele
Gouverneur niet. Bij een bezoek aan Aruba stelt hij maatregelen
in het vooruitzicht aangaande verpleegsteropleiding. Onbete-
kenend? Zeer zeker, maar niet voor politici hier.
Een'notarisplaats valt open, de regeringsraad draagt een
candidaat voor en de Gouverneur weigert te tekenen. Dit is een
scherper gesteld geval, omdat de regeringsraad hier inderdaad
meende, dat de Gouverneur een "test-case'' wilde hebben, hoever
hij kon gaan.
Helaas was het een bijzonder ongelukkig geval, omdat via de
couloirs uitlekte, dat de betrokken candidaat-notaris, zelf
katholiek en gewerkt hebbend bij een gevestigde katholieke no-
taris, door de Gouverneur gev\^eerd zou v/orden vanwege een voor
katholieken onaanvaardbare huwlijkskwestie. Hij nemen aan, dat
dit boze geruchten zijn doch de keuze van dit geval als "test-
case" was gevaarlijk vanwege de geloofskwestie, die ermede in
verband gebracht kon worden en te onbelangrijk, omdat de benoe-...”
|
|
16 |
|
“..._________________________________ Pag. 540
LIQUIDITEIT CUOlACaOSE HAMEL MAATSCHAPPIJ
VERBETEED
Gang van zaken t ot _du^^
e(
Door een verdere achteruitgang van de conjunctuur in 1952
zijn de resultaten van verschillende overzeese bedrijven der
Curacaosche Handel Mij N.V., met name die in Venezuela, nadelig
benvloed. Hiettemin kon een bevredigend resultaat worden ver-
kregen.
_ln verscheidene Latijns-Amerikaanse landen werden de laat-
ste jaren naast de algemene goederenhandel tevens dtail-
bedrijven tot ontwikkeling gebracht. De directie is er van
overtuigd, dat in deze richting goede mogelijMieden liggen. Hot
streven is erop gericht deze tak van bedrijf verdere uitbreiding
te geven. De verschillende industrile ondernemingen wierpen
goede resultaten af. Ook op dit gebied heeft de mogelijkheid
tot verdere uitbreiding steeds de aandacht.
Door de toerEocndo industrialisatie in LatijnsAmerika en de
daarmede verband houdende minder gemakkelijke afzet van afge-
werkte goederen is het streven van...”
|
|
17 |
|
“...nadat
hun ambtsperiode er op zat.
De nu aftredende president Otilio Ulate Blanco zal voor
het nageslacht bekend blijven als de "man met de tijdklok".
Van Blanco, die oorspronkelijk journalist is, wordt verteld,
dat hij vroeger veel van fuiven hield. Maar toen hij in functie
trad, liet hij op zijn kantoor een stempelklok installeren en
hij maakte het tot een gewoonte, om 's morgens om half acht
naar zijn bureau te wandelen, waar men hem behoudans een
lunchpauze van twee uur tot zes uur 's avonds kon vinden.
Toch vergat hij zijn oude voorliefde niet helemaal en als hij
er kans toe zag, begaf hij zich onder de mensen, om met hen
plezier te maken. Zo was Blanco onlangs nog nummer n, toen
er bij de opening van een nieuwe school volksdansen werden uit-
gevoerd.
Wanneer "Don Pepe" (de nieuwe president Jos Pigueres)
begin October in functie treedt, verwacht men geen grote
veranderingen, maar wel een voortzetting van zijn in 1948 en
1949 gevoerde politiek. Hij nationaliseerde toen de banken, hief...”
|
|
18 |
|
“...buitengewone
dienst gerealiseerd worden.
_ De Minister is in principe tegen inflatie; hij deelde
in dit verband mede, dat het niet in de bedoeling ligt
varirende retributies op bauxiet te heffen, maar dat het
streven erop is gericht een gestabiliseerd beleid op lange
termijn te voeren.
Naar de mening van de Minister moet de productie ver-
hoogd worden, teneinde de kostprijs te druklven, en moet ook
het_nationale inkomen worden verhoogd. Over de toekomstige
positie van een eigen circulatie-bank kon de Minister geen
mededeling doen; de credietbeperkingen zullen nog niet oogehe-
ven worden. o x o
9-0-0-0-0
Z_U_I_D___S U R I N A _M_E
Voordracht, gehouden door de heer J.J,
Brinck, voor de Radio-rubriek "Rijks-
delen Overzee" op 29 September 1953
En reis per korjaal naar de zuidgrens van Suriname
betekent niet alleen het afleggen van een groot aantal kiln-
meters over een machtige rivier, het is tevens een reis naar de
praehistorie. Van het beschaafde Paramaribo, waar de laatste
Amerikaanse a...”
|
|
19 |
|
“...de gelekoorts-mug wordt uitge-
roeid .
Ondanks de aanvankelijk slechte resultaten is de heer
Van Romondt intussen niet pessimistisch. "Het is een.kwestie
van technische middelen. Wordt de zaak grondig genoeg aange-
pakt, dan is het beslist mogelijk de gelekoorts-mug uit te
roeien, en met dit insect ook andere zoals kakkerlakken en de
filaria-mug."
O-O-O-O-O
DE EERSTE STEEN VOOR EEN Q,P.I.M.-BEDRIJFSSCHOOL
nmmastad, 2 Oct. (ANP) Mevrouw C.E. Schepers-Wigersma,
echtgenote van de directeur van de Kon. Ned. Petroleum maat-
schappij, die thans op de Nederlandse Antillen vertoeft, heeft
vanmiddag de eerste steen gelegd voor de bedrijfsschool van de
N.V, Curacaose Petroleum Industrie Maatschappij, die op het
fabrieksterrein zal verrijzen.
Ir L. Schepers zelf hield een redevoering, waarin hij
wees op het feit, dat een gecompliceerde inrichting als een
olie-raffinaderij doorlopend behoefte heeft aan goed opgeleide
arbeidskrachten. Toen het bedrijf op Curacao w^erd gevestigd,
waren hier geen of nauwelijks...”
|
|
20 |
|
“..."In the Southern states (of the U.S.) it was the in-
stitution of slavery which firmly ingrained the notion of
Negro subordination in the minds of the white population. In
South Africa it was the social and religious exclusiveness of
the early Boer farmers, which was largely responsible for na-
tive African and other non-Europeans being regarded and treated
as an out group' ".
Ook op Curacao duldden de blanken lange tijd niet, dat
een neger hun kerk betrad of op hun kerkhof werd begraven en
zo kon deze groep, toen het de Katholieke, geestelijken niet
langer verboden was zich op het eiland te vestigen, voor hun
godsdienst gewonnen worden. Na een samenleving van ruim drie-
honderd jaar zijn deze naar afkomst en uiterlijk zo verschil-
lende delen der bevolking echter naar elkaar toe gegroeid, zij
leerden elkaar kennen en waarderen, zodat zij zich niet meer
voelen als kinderen van verschillende stam, maar als kinderen
van n land, als "jioe di Corscu".
Le landstaal
De voornaamste factor voor...”
|
|