1 |
 |
“...florece i produci pa bo un cosecha
abundante di almanan.
UN EHEMPIiO REAL,.
Nos a tende conta hopi bez di e
piadoso Emperador Alem&n, koe a
baha asina pronto for di su bestia
pa ofrecle na un Sacerdote koe ta-
bata hiba Mahestad pa enfermonan.
Huntoe coe esai nos por pone tam-
be es boenita ehemplo doend pa Rei-
na di Spanja;
Algun luna pasd e Princesa tabata
bai haci un paseo coe su roeman
homber, archiduque Eugenio. El a
mira un Sacerdote acerca, koe ta-
bata hiba Mahestad pa un enfermo.
Solamente dos hende tabata com-
panjle. Inmediatameute el a manda
e cochero para, el a baha coe es
archiduque afor, i a ofrece es sacsr-
dote coe su companjeronan pa nan
drenta i el mes a sigui na pfa te
na cas di es enfermo, i a drenta
tras di e sacerdote dea e cas. Es
enfermo tabata un mucha muher di
binti-tres auja; su tata i mama ta-
bata para mash tristoe na su ca_
ma. La Reina a informa tocante di
miseria di e familia asina pober i el
a priminti nan di juda nan den nan
necesidad
Poblacion di es...”
|
|
2 |
 |
“...alto
i balente, ta bini na judanza dj
mucha, i heitere multitud di paga-
nonan ta hui bai mas liher posibel.
Anto e ofinial ta hinca roedia pa
lamanta carinjosamente e pober mu-
cha, koe tabata casi morto, i ta
puntri
Bo ta sufri hopi, mi Tarcisio
stim ?
No punt ra pa mi, Cuadrato, e
mucha a resj onde abrieudo su wowo.
Percura sobunente pa e tesoro di-
bino, koe nu ta carga scondf bao di
mi panja.
Cuadrato a toema e mucha den su
braza, coe toer respet, pasobra loke
e tabata carga no tabata solamente
un vfetima di odio pagano, ma tam-
be e vfetima dibina di redencion. Ca-
bez dj mucha tabata droemi tran-
kilamente riba schouder di su defen-
sor, ma su manoe tabata keda sem-
per riba su pecho pa protega e teso-
ro koe e tabata carga. Sin koe nin-
gun no a strob, Cuadrato a jega coe
su carga santoe na pia dj sacerdo-
te, koe poco ora pas. a confia e
tesoro dibino na Tarcisio. Mirando
estado tristoe di es mucha, e sacer-
dote su wowo a jena ;coe Igrima,
i ora el a tende kiko a socede, e
tabata...”
|
|
3 |
 |
“...forza misteriosa taba-
ta sali for di es tono, mas parti di hende a coeminza reza i hopi a
cai na rodia.
Winfred a puntra un di es hendenan, ta kic e sono tabata nifica.
Esai ta e klok nobo, koe emperador a doena nos kapel, el tabata
responde. E tocamentoe ta nifica, koe misa ta bai aden, na cual em-
perador ta asisti. Ora e misa caba, le bini na tribunal.
Un klok tabata den es tempoe ai un cos mash raro. Probable-
mente no tabatin ni un na tera di Alemania promer koe tempoe di
Carlo Magno. No solamente es hobennan di Castiljo di Huno, ma tam-
be hopi dl Alemaunau presente tabata tende pa promer bez es toca-
mentoe alegre, koe a penetra te den nan coerazon. Mientras koe klok
tabata bati. tabatin den es muchoedumbre un silencio respectuoso. Ma
apena su ultimo tono a bai don laria, of wowo di toer hende a dirigi
nan na entrada di kapel. Emperador tabata iega, compani Da aleun
sold i un troepa di hoben nobel.
V aria.
Un hende di coenucoe a bai jama dokter pa su cas, ma esaki
a nenga limpi diciendo...”
|
|
4 |
 |
“...humildad di catiboe.
,,Mi tata, tende mi Winfred a responds, ,,ta poco bo conoce doe-
trina di Cristoe i~ bida di su sirbidor.
Ma toer rabid Wolfert a hiza su lanza pa tir den curpa di sujioe.
,,No jama mi tata mas! No bini mas bao di mi wowo, abo co-
barde! Podiser lo mi loebida, koe bo ta mi jioe i venga den bo san-
ger e bronguenza, koe bo ta baci mi l Sustd pa es palabra, i miran-
do, koe au tata desgraciado kier a cumpli coe su amenaza, Winfred a
bai liber, a bui bai pa su tata. No tabata solamente e deseo pa sea-...”
|
|
5 |
 |
“...segundo i cuarto ta un bistir di muher.
Mi conhunto ta nomber di un coenucoe. p Armando simon
2 4400 4400 4400 E figura aki ta e forti di
--------------- Port Arthur, koe algun anja
4400 * 4400 pasa Rusonan a perdenaJa-
_____________| ponesnan. E figura + meimei
4400 4400 4400 ta su comandant Stoessel.
El a pone na toer banda, manera boso por mira, 13.200 solda.
Awor Japonesnan ta ataca e forti pa di tantoe bez caba.
Ma Stoessel ta haci nan retira coe hopi-hopi perdida. Stoessel
mes a perde solamente 4400 solda, i toch e comandant
spiertoe ta pone su soldanan sobra di tal manera, koe amda
na toer banda ta hanja 13,200. Kende ta spiertoe manera
Stoessel ? . wiUem van UItrecht
8. 1 2 8 ta causa di hopi desgracia.
1 2 3 4 a domina mundoe i te awor e ta gobema
mundoe, ma coe 4 3 2 1. . an wever
4. Kico ta come patras i ta saca su coeminda p adilanti ?
r Isaac R de Cuoa
5. - Ki luna ta trinta un i mei? 4 a serrage
6. Kico soldanan tin na nan man robes ora nan ta subi
' \o , Jos Maria Duran
*1...”
|
|
6 |
 |
“...Porfin e deseo a bira muchoe fuerte. Coe coerazon trlstoe mi a
bai cerca mi superior, i mi a pidi coe wowo jen di lagrima, licencia
di bai na mi tata. Anto un sonrisa carinjoso a bini na cara dj homber
venerabel i el a decl&ra mi, koe emperador Carlos mes a mira padilanti
koe lo mi pidi esai, i koe el a desea, pa e drenta coe mi pidimentoe,
si mi a pasa algun anja bon na combento.
Cartero di Ala Blanca.
Muy rvrende Pader.
Com Pader a baci muchanan contentoe coe Ala Blanca di e seman
aki ; no solamente contentoe, ma biboe, loco di legria mes I Pader no
a mira nos boela coe nos blaadji ? Ki. boroto tabata bao di muchanan
pa saca e tres charada! Chikitoenan koe no a sinja proverbio holands
ainda a keda uanishi largoe i nos no kier a bisa nan tampoco; paso-
bra ta pa grandinan un ocasion menos pa premio Dn di mi amiga-
nan a pone un carta bao di pia di la Birgen pa haja un bon suerte. Tin
tambe koe tin miedoe koe mash hopi mucha lo saca toer charada i
koe hopi lo keda sin premio I Ai, Pader por...”
|
|
7 |
 |
“...Anja 2.
Nnm. 12.
sya
1
ALA BLANCA
DEDICA NA NOS HUBENTUD.
XO Juni
ALA BLANCA TA SALI
CADA DOS SEMAN.
1014
Impriml na Imprento dl Vlcarlato.
MARCIALO.
Leyenda Oriental.
Anochi a coeminza tapa su mantel pretoe riba Palestina, un di anochi*
nan boenita, koe solamente por observa na Oriente, camina aire ta balse-
m. coe olor suave di miles flornan, mientra bientoe ta soepla un freB-
cura agradabel den valjenan.
Hesus a regresa di un di su biahanan di cual cada paso tabata marc
coe un milagro di amor. Aw El a lamanta jioe di un pober biuda foi
morto, i regal atrobe na su mama.
Toer su Aposteloan tabata cerea djE ora El a drenta Herusalem,
acompanj pa un mucbedumbre koe a prssenei es milagro i koe te
ainda tabata hubila di admiracion i adoracion pa Salbador.
Denter di e multitud tabatin hopi mucha, i un di nan tabata Marcialo.
Marcialo tabata masb stim, di Hesus i a experimenta diferente
bez aprecio particular di su Maatro, i tabata companja nos Salbador
toer camina koe El bai. Marcialo tabata...”
|
|
8 |
 |
“...ora nos ta riba dj
Mi corihunto ta nomber di un stad bon conoci pa toer ca-
tolico di mundoe. Hendrina Alberfcus Barber
3. Un muher tabata bai Punda. *Su ringtji di oro a cai
na awa, el a bini cas masha tristoe. Su dia siguiente el
a coempra un gepi. Kende por bisa mi, kico el a hanja ora el
a abri e gepi? Ety van Uytrecht
4. Kende ta papia toer lenga di mundoe ? soi m caseres
5. Cuater criar ta sirbi mi; si un ta nenga trabao, hende
ta keda sin come, Esa Boncoeur
6. Mi conhunto, skirbi coe solamente siete letter, tin cuater
silaba i ta nomber di un muher.
Mi promer ta un nota musical
Mi tercero ta bien caro, pa motiboe koe e ta un plantji di
gran utilidad
Mi ultifno ta promer letter di alfabeto
Mi cuarto, segundo i ultimo ta un pueblecito na Venezuela.
Querido lector, bo no sabi ainda ta kende mi ta? simon Arends
7. Mi promer ta mi segundo
Mi segundo ta mi promer
Mi conhunto ta un fruta, koe ta crece den es tera aki.
Ramon 8 Gomez
8. Nicolina su baki di panja mester bai lamar. Kende
sabi...”
|
|
9 |
 |
“...114
serto di Egipto. Su bista koe ta corta candela, su boz. manera tuerno,
e cruz koe e tin den su manoe, ta haci e gladiatornan inmovil.
Ma nan spantoe a dura solamente un momentoe numa. .
, Mata es eremita, tabata sali for di boca di miles hende, ade-
lante catiboenan, bringa. E bringadornan tabata cohe nan spada
atrobe, ma otro bez e eremita ta para, meimei di nan. Ma un eremi-
ta lo kita e placer di pueblo di Roma, pa mira sanger di hende coeri ?
Di ripiente un piedra a pasa banda di cabez di 3 eremita, miles mas
a sigui, i den un momento e tabata derd bao di piedra.
Awor pueblo tabata sjitisfcho, el a satisfage su rabia i ira. Ma mira,
apenas e crimen tabata comet, koe tera a coeminza tembla, boroto
di truno tabata mescld coe sonido di uu violente tempestad Casnan
taba ta basha abao, edificionan di mas fuerte tabata sagudi riba nan
fundeshi. Den n momentoe Coliseo tabata bashf i Roma tabata re-
sona di gritoe di ansia di su habitantenan.
Awor toer a redonoce nan crimen i dia siguiente...”
|
|
10 |
 |
“...a bisa mi
muchoe bez, koe na toer ocaeion i den toer mi neceeidad mi mester
toema mi refugio cerca La Birgen. Mi a reza muchoe 1 coe confianza
i toch te ainda mi no a haja judanza, asina e muher a bisa. Dok-
ter N. a priminti koe le bini majan.' ,
Su manec Dokter a bai bishita es homber enfermo. Toer cos den
cas tabata moenstra koe pobreza pisfi. tabata reina ai. Dokter ta
mira rond, koe el por baja cualkier cos pa coempra cerca e pobernan,
na iuda nan di es manera; ma no tin nada di balor. Solamente un
imagen di porcelein di La Birgen ta para riba mesa. Esai a hala
Dokter N. bu atencion i mes momento el ta sinti masha gustoe di
coempr. Si, lo el coempr pa un bon prijs i di es manera aki ]uda
e pober hendenan, i es imagen aki, maske el ta chikitoe, lo e regale
Da MesS^ar&Dokter N. ta pidi e muher pa bende es imagen coe ne i
ta naga caro pe, sin sospecha koe La Birgen lo usa e medio aki pa
scucha oracion di es pober muher i tambe splica di es Senora ncoe
Pft MST a jega cas e kier a regala...”
|
|
11 |
 |
“...encantadora den compania di escohirnan.
Pues scuchando e historie, mi bon amiguitonan, boso pensa riba
angelnan, pasobra e historia |di Santa Imelda, paree mas historie di
un angel bah aki na mundoe.
Den promer anja di Imelda su bida, hende a ripara den dje un
cos celestial, un modstia natural i amabel, koe a causa admiracion
di toer koe tabatin felicidad di contra coen. Si acaso el tabata jora,
tabata trabao pornada di content sea doenando cualkier coi hunga,
sea contando cualkier coi hari. Solamente si nan a cont e ora ai
algun cos santoe, of pronunciando dushi nomber di Hesus i di Maria,
a haci sonref trobe. Apeoas el a jega na anja di sintir, el mes a
transforma ud cuarto den palacio di su mayornan na un kapel pa reza
aja. Ta aja el tabata sconde, evitando wega coe su amiguitanan. Ta
aja el tabata reza na boz altoe salmonan di profeta David of otro
oracion piadosa.
Toer seduccion koe mundoe, of briljo i boeniteza koe rikeza di
su mayornan por ofrec, no tabatin ningun inters pe, basta...”
|
|
12 |
 |
“...fa Wtfl? Vh HU i 11 iiTynmnnfl rrtnw w 1 lm ll
Solucion di Charada
1. ~K~ ATiRT 2. TATA I MAMA NOS MESTER HONRA.
3, Dos o rba otro ta 8. 4. 22+2. 5. XX X. 6. vil.
7. Ajera. 8. Enfermedad. 9. Dia di awe. 10. Almanak.
Charada.
1. Pakico semper cachor ta grita? Hendrina Albertus, Barber.
2. Mi no tin cabez, ni raboe, ni wesoe. Mi ta consisti
solamente di carni i sanger; sea mi ta frioe of cajente, sm
embargo toer hende ta gusta mi. Ta kico mi ta?
Ana Wlltaelmlna Wever, Aruba.
8. Mi henter ta un stad na Colombia:
8 7 4 2 ta nomber di muher
1 9 3 5 ta un partida di curpa .'
6 9 8 9 mas parti di hende ta libra nan for di dje.
Ta com mi jama? Rosa Molenaar.
4 Com ta iama e iioe, koe moeriendo ta doena bida atro-
, . o Conetancla Mende*.
be na su mama ? , , >
5. Mi promer ta mi segundo, mi segundo ta mi promer
i toer dos ta na naloe i ta nomber di hende.
6. Ki dia gai lo pne weboe ? , slmon Arends'
7. Ki ora un konijntji ta sinti dolor di djente ?
8. Mi tin cuater pia pa para ariba, i toch...”
|
|
13 |
 |
“...tabata pasa den su dede,
manera di hende, koe ta reza rosario, ma paree el a larga mi sol
reza pasobra su lip no tabata moef, solamente cada bez ora mi a
caba un raisterio i bisa: Glona na Tata i na Jioe i na Spiritoe Santoe,
anto e figura a reza huntoe coe mi. ...
Ora mi a caba mi rosario, e figura a retira na interior di gruta
i nubia di oro tambe a disparce huntop coenle.
Bernadette a doena sigiente descripcion mas detaljd di e figura di
e muher misteriosa: . +m
El tin figura manera di un mosa di 16 of 17 anja. bil tabata
bisti un bistir tilaneoe. n cinta di color blauw cla ta marrd rond
di su curpa i 'ta keda cologd coe su dos punta te abao na su banda
drechoe Un waal ta tapa su cabez tantoe, koe apena por
mira algo di su cabei i e waal ta keda colog, patras te abao. El
no ta bisti zapatoe. Su pianan ta keda casi toer tap, coe plooi
mas abao di su bistir, solamente dedenan di su pia ta sail afor 1
riba cada pia tin un rosa di oro. Su rosario cologd na su braza
drechoe ta di pepita blancoe...”
|
|
14 |
 |
“...Cristobal )o a keda cerca dj.
Ma rey no tabata posede temor di Dios. Un ciertoe dia, koe el
tabata combersa coe e gigante, el dici: ,,Si diabel kier pon mi den
posecion di ciudad Memphis, lo mi entrega mi curpa i alma na el..
Kico ? Cristobal a grita, diabel ta kende esai ? EI ta mas
poderoso coe bo ?
Bey a responde tristemente i No tin denter di hendenan uno asina
poderoso manera el.
Si esai ta berde, Cristobal a replica, adios. Mi ta bai sirbi
diabel, pasobra mi a haci un huramentoe, koe solamente persona di
mas poderoso lo mi sirbi.
Inmediatamente el a prepar pa bai. Esai tabata duel rey mash>,
koe tabata haqi toer lok el por imagin pa haci Cristobal keda cerca
dj; ma enbano. Cristobal a coh camina. Toer hende, koe el tabata
contra, el tabata puntra nan, na oenda diabel tabata biba, Wel,
satans ta toer camina banda di nos, es koe ta busk, ta hanj unb.
Ora e gigante tabata pasa den un mondi grandisimo, Satans a rijs
di golpi su dilanti i a bis : Mi ta ken koe bo ta busca; bam coe
mi,...”
|
|
15 |
 |
“...174
El ta mas poderoso koe criaturanan den cieloe i riba mundo.
-r Anto mi ta bandona bo, Cristobal a respoad pur&purfi, anto
mi mester bai sirbi, pasobra mi a hura, koe solamente e bende, koe
ta di mas poderoso, lo mi sirbi.
1 el a bai. Satanas tabata basca toer manera pa Cristobal keda
cerca dje. E cruz tabata meimei di dje i e gigante. Durante hopi
tempos Cristobal tabata rondia den mondi 1 campo, buscando semper
Cristoe, nos Salbador. El a pasa hopi tera, subi ceroe, pasa rioe
grandi i chikitoe, ma uingun camina el a banja e poderoso, koe el
tabata busca Despues di a camna den un desierto grandi, el a jega
un ciertoe dia den un tera janoe i aleuw aja el tabata mira un pober
eremita, koe, su cabez bahd, na rodia dilanti n crucificado. For di
su binti anja e honiber santoe ai, pasando su dianan den ajuuo, ora-
oion i meditacion, tabata biba den e lugar solitario ai. E gigante a
jega cerca dje i dici coen:
Mi kier sirbi el, koe a moeri na cruz. _ -
Mi jioe, e anciano a respondele, pa...”
|
|
16 |
 |
“...Bi e aparicion ta berde un cos di cieloe, asina el dl, anto nos
no tin di terne nada ; si ta enganjo di diable, anto ta cos imposibel,
koe la Blrgen Maria lo permiti koe un mucha inocente, confiando
inocentemente riba djE, lo cai den e trampa. Pero tin un cos mas,
asina el a sigui papia, nos a falta kenendo solamente loke otro
bendenan a conta nos, sin koe nos mes a bai personalmente pa mira
coe nos mes bista loke ta socede aja. Si nos mes ta bai aja, nos por
huzga mas bien, Begun koe nos a mira.
Pa cumpli coe e bon cooseho di tanta Bernarda, mama Louise a
sali hntoe coe su jioe foi su cas bu manece dia Biernes di 19 di
Februari, i na camina nan a pasa na cas di tanta Bernarda i nan
tres a cobe camina koe ta biba na rioe di Gave. Aunke nan no a
papia coe ningun hende riba nan proposibo, sinembargo a socede koe
algun bicinja a ripara nan i nan tambe a sigui nau tras, di modo
koe huntoe koe e tres hende di famia Soubiroup un 7 of 8 hende
mas a jega mes ora dilanti di cueba di MawabvStte....”
|
|