1 |
|
“...3
por toema bo cerca djE, mama, pro
mer bo a mendra bo i haci loke E
kier.
E merdia Nelly a canta diferente
cantica. El a jama Soeur i dici coen:
Mama com bo ta sinti bo awe?
Mashi bon, Nelly el a responde.
Ma bisa mi, Nelly a sigui, bo
no ta sinti bo mas cerca Dios San-
toe ? Ami si, mi ta sinti.
Dia Biernes e tabata asina debil,
koe nan a kere koe e tabata mor-
to caba.
Te dia Domingo el a keda den
augonia. Toer cos tabata ketoe ke-
toe den scool i combentoe. Es nobo-
nan serio, koe tabata bini cada bez
for di cuarto di Nelly, tabata haci
toer hende tristoe. Henter dia ta-
bata es angonia terribel, koe su
bista sol tabata kibra curazon di
hende.
Pa banda di tres or Nelly a bira
calmo i a keda droemi an ora lar-
goe. Su wowo anchoe abri, tabata
dirigf na un cos, koe tabata paree
e tabata mira na pia di su cama.
Caba el a moef su curpa. Su wowo
a jena coe lagrima di iegria. E ta-
bata poerba pa lamanta jDe jega
mas cerca loke e tabata mira. Dn
sonrisa a bini na su cara. Tabata
paree e tabata...”
|
|
2 |
|
“...boso toer lo keda amigoenan
chiki di Hesus, manera Nelly chikitoe
di Dios Santoe. FIN.
iwetooeati*>.g"
Cartero dl Ala Blanca".
Den No. 27 di Ala Blanca di anja
koe a caba, Redactor a puntra su
amiguitonan, si nan ta gusta e Pro-
blema di Dam, pasobra Ala Blanca no
kier doena su amiguitonan sino cos
bon sol, eos koe ta cai na smaak.
Redactor tabata duda koe mu-
chanan no ta gusta wega di dam
muchoe, caba poco mucha lo tin,
koe tin e wega na cas.
Gomo awor ni un sol mucha a
pidi Redaccion pa sigui coe e Pro-1
blema di Dam, pesai Redactor ta
consldera esaki como un pidlmentoe
pa stop e i di busca un otro cos
di diberti koe por sirbi pa toer
mucha.
Sigur toer mucha ta deseoso pa
sabi ta cual di e amiguitonan a
conserva toer nan 28 numero di
Ala blanca. Berdad tin hopi mas,
koe Redactor por a spera. Pero
priminti ta debe. Ora teer e paki di
anja completo ta den poder di Redac-
cion, lo nos publica nomber di e
muchanan zeloso den nos numero
siguiente. I mas pronto posibel nan
ta hanja nan boeki...”
|
|
3 |
|
“...Maguesi. Camina ta mashA pe-
ligroso, nan por cohe nos.
Na es ltimo palabranan, koe el a
papia poco mas ketoe, un mucba, koe
Dader tabata cerca dje na cas. a aeer
kle a cohe Padre su mAn tene duroe
i el a puntr, mien tras el a keda
mira es Pader :
Com Pader df, mi no por bai
6ue Pader ? Pader no a bisa mi ho-
pi. bez, koe mi por sirbi Hesus ? I
lo mi no por companjEle awor?
No, awor no, Samo, es sacer-
dote a respond amistosamente; fi-
gura bo koe nos contra coe mal
hendenan 1
Ai Pader, e mucha a sigui...”
|
|
4 |
|
“...di su hAbito i el a co-
he camioa lih, sigu pa su sirbidor
chikitoe di misa, kende su wowonan
tabata brilja d; felicidad, awor koe
el por companja S. Sacrameutoe.
Ki cordamentoe celestial a drenta
den es alma pra cada bez koe el
tabata mira respectuosamente es sa-
cerdote, koe tabata carga Besus ri
ba su coerazon !
Tata, el a puntra co un tono
gracioso, ki dia mi por haci mi
promer S. Comunion ? Ya mi a reza
nopi bez pa esai.
Tene un poco paciencia ainda,
mi jioe, e misionero a responds i
el a sigui su camina rezando na
silencio.
No a dura largoe, koe el tabata
strobA atrobe den su oracion. ma
awor pa un boroto terribel, koe ta-
bata sali for di mondi. El a hiza
su wowo, algun salbahe maldicio
nando a boela su dilanti. Kico 1e
haci awor ? Pa hui no ta cos di
pensa. Entregle ? Ma su bista an
siosa ta cai riba mucha sin defen
sa, koe bon spantA tabata tenle
duroe. Ya es ealbahenan a rondon
i un di nan a grita : Nos ta busca
es Pader blancce, koe ta bin predica
un religion stranjo aki. Ta...”
|
|
5 |
|
“...na un Sacerdote koe ta-
bata hiba Mahestad pa enfermonan.
Huntoe coe esai nos por pone tam-
be es boenita ehemplo doend pa Rei-
na di Spanja;
Algun luna pasd e Princesa tabata
bai haci un paseo coe su roeman
homber, archiduque Eugenio. El a
mira un Sacerdote acerca, koe ta-
bata hiba Mahestad pa un enfermo.
Solamente dos hende tabata com-
panjle. Inmediatameute el a manda
e cochero para, el a baha coe es
archiduque afor, i a ofrece es sacsr-
dote coe su companjeronan pa nan
drenta i el mes a sigui na pfa te
na cas di es enfermo, i a drenta
tras di e sacerdote dea e cas. Es
enfermo tabata un mucha muher di
binti-tres auja; su tata i mama ta-
bata para mash tristoe na su ca_
ma. La Reina a informa tocante di
miseria di e familia asina pober i el
a priminti nan di juda nan den nan
necesidad
Poblacion di es caja a reconoce
La Reina i a compaujle coe aplau-
sonan extraordinario, ora el tabata
sali i companja Sacerdote i Nos
Senjor te na Misa di La Birgen di
Dolor.
Mi Amiguitonan, cuantoe bez...”
|
|
6 |
|
“...murajauan, nos ta jega na
un sorto di kapel bao di tera. Ai
nos ta banja Papa S. Stefano ron
donA pa su cristiannan stimA i su
sacerdotenan. Tabata na anja 257.
Misa ta coeminza i ora Papa aca-
ba S. Sacrificio, e ta bir pa su pue-
blo i ta papia coe boe temblante:
Mi jioenan stimA, ora di martirio
ta jega. Ma no terne, Dios ta coe
nos. Hesus no ta bandona su kerf-
donan, no ta manda nan den lucba
sin arma. Nos ta biba aki na mun-
doe manera earner meimei di lobo
nan i sinembargo sin stop Iglesia
ta sigui biba i crece. Ta pasobra nos
tin un Wardador dibino.
Mira, lo Mi keda coe boso te na
fin di mundoe asina Hesus dici coe
su apostelnau. Hesus lo no bandona
nos anto, awor boe nos tin mester
di dj mas tan toe. Jioenan mester
tin un tata pa percura pa nan, pe
protega nan, pe doena nan pam.
Nos tamb tin mester d< pam, di un
pam precioso, koe ta coemfnda di
nos alma, koe ta warda pureza di
nos alma, koe ta doena nos forza
pa nos moeri pa Dios. O sf, e pam
nos tini. Ma di oeuda e ta banja
su forza?...”
|
|
7 |
|
“... aden.
Historia di Nelly chikitoe ta ma
sh& boenita. Pader, awor koe el a
caba, nos ta spera koe Pader lo man-
da nos un boenita asina pa doena
nos an bon ebemplo di un bon mu-
cha. Awor mi no tin nada mas pa
scirbi. Dia koe mi bira mas sabir
na scool, lo mi scirbi Pader un car-
ta mas boenita.
Beleefd nos ta manda dos saludo
pa Pader.
Gerard van Uijtrecht.
Gampo Rif 20 nero 1914.
Muy Reverendo Redactor di
,,Ala Blanca,
Na nomber di algun amigoe mi
ta larga pidi Bo, si Bo por ta
asina bon di sigui coe Problema di
Dam. Algun be* a bini un problema
trababoso, anto nos no por a saca
su solucion. Por ebemplo: esun di
de laatste biaba tabata asina tra-
bahoso, koe nos no por a manda
su solucion; ma promer koe esai,
cuantoe be* nos no sA manda so-
lucion, casi toer biaba nos ta manda
bon solucion; ma toer biaba no ta
lecbi dushi, tin biaba ta kalmeki,'
no biaha podiser e ta facil, nos ta
sak un-be*; otro biaba nos no tin
tempoe, asina ta bira koe nos ta
lubida i ta keda sin mand, i Re-
dactor...”
|
|
8 |
|
“...respon-
ds, i primiendo e na su pecho, el a
corre bai cumpli coe su encargo.
Tarcisio tabata camua wovo abao,
ora un senjora koe tabata adinirA
di su cara tan amabel i suave, kier
a hib coene, pe toema parti na
un fiesta. Ma Tarcisio dici coene:
Ta duel mi, ma min por drenta
coe senjora su 'deseo. Mi tin di haci
un cos mash& importante. I maske
cuantoe e senjora a insisti i a pidi,
el a sigui su camina.
Caba di sali foi stad, e tabata con
tra coe algun mueha di su edad,
koe tabata hunga coe otro. Nan ta
jam pe bin bunga coe nan, nan ta
rondon i kier lastr coe forza. Ma
Tarcisio ta scapa foi nan m&n i ta
sigui corre mashd liher. Esai no a
larga di hala atencion di algun pa>
gauo, koe tabatin mash& odio con-
tra cristiannan. Mirando e mueha
corre bai asina liher, coe su m&n
riba su pecho, nan dici coe otro :
Mira, sigur ta un mueha cristian,...”
|
|
9 |
|
“...26
koe ta hiba relikinan di ud of otro
morto.
Nan ta bai pone nan su dilanti pa
na etrob di sigui sucamiuainan
ta puntr pe bisa Dan, takiko e ta
hiba ai. Tarcisio no ta responde na-
da. Anto nan ta coemioza rauca su
panja i kier kita su mftn foi bu pe
cho. Pero enbano. Paree e muena
tin un forza mas koe humano. Ra-
biS dj resisteucia, nan ta menaza
Tarcisio coe morto, ei e no ta moen-
stra nan unbes loke e ta econde.
Ma Tarcisio ta alza su wowo na cie
loe, i primiendo Curpa adorabel di
Hesue riba su coerazon, e ta ofrece
na Dios sacrificio di su bida, promer
di entrega e tesoro celestial, koe sa-
cerdote a confi, na ineulto i bof on
di paganonsn.
Anto nan ta dal un sl& terribel
riba su cabez, despues un otro, i nan
ta sigui maltrat te ora e ta cai
abao toer na sanger. Pero semper
Tarcisio ta tene su manoe riba su
pecho.
E ora ai nan ta tira nan riba dj
i ta saca nnn braza pa ranca afor
loke e ta sonde bao di su panja.
Ma mes ora nan ta sinti un m&n
fuerte i duroe cai riba nan. Un ofi
cial...”
|
|
10 |
|
“...mester a coerasha e
soldnan, koe mester camna na pia,
i koe tabata morto can sa di e ca*
mina largoe. Un di e soldnan a
perde tantoe respet pa e General,
koe el a grita malcontentoe: Bo por
papia di tene animo, bo mes ta
sinta riba cabai pero ami poberci*
to mester bai coe pia. Mes ora
e General ta baha foi su cabai, i
a ofrece cortesmente na e sold pa
)l OTRO HENDE*
subi su cabai. E sold a hanja ri-
pra i a nenga. Pero awor e Ge-
neral a oblige Apenas e sold a
subi cabai dje General, i koe nan a
sigui camina, nan a tende un tiroe,
i e sold riba cabai a cai morto na
suela. Un bala di scopet a cohe su
coerazon. ,,Mi jioenan, General Che*
rin di, lugar di mas altoe ta lugar
di mas peligroso. Gada un keda
conteutoe deu su estado. I mes
ora general a cord a riba su deber.
Calmo el a bolbe subi su cabai ma-
nera nada no a socede.
mm.
msm
Pin
Altil
mm
mm
wmm
GOI BUSCA.
E homber aki
a haci un biaha
largoe. Ta falta
bopi ainda pro-
mer koe el jega
cas. Morto can-
ed el a baha di
su cabai, pa so-...”
|
|
11 |
|
“...bo trato asina
bondadoso ta merece raas elogio,
pa motiboe koe bo amigoe desgra-
ciado nunca por ta capaz pa bo por
spera koe el recompensa bo e bon
dad.
Esai lo duel mi muchoe pa mi
amigoe. Martin dl, pa mi tantoe
bal si el por paga mi esai. Pero esa-.
ki mi sabi coe roer siguridad, boe
le haci mescos i mas pa mi, si mi
tabata na sn lugur
Senor Girolamo a jam bon ano
chi i a sali conmovl.
Na camina di bai cas e acto no-
bel di mastro Martin no kier a
kita foi su memoria. Henter anochi
el a sigui pensa airiba.
Su manec Senor Girolamo a bolbe
bai na winkel di smid i a doena un
mil di lire (50 ets.) na placa di papel.
Ata, mastro Martin, el dici
coen, toema esaki pa bo. Bo ta
un homber nobel. Coe esaki bo por
cumpra berce i haci bo winkel mas
grandi, i mantene bo famia mas bon,
i spaar tambe un boenita cens pa
dia koe bo bira bieuw, i koe bo no
por traha mas.
Baas Martin a gradici coe awa
den su wowo, ma el a contesta :£
Sefior Girolamo, no toema mi
na maloe. pero e placa ai mi no por
acepta...”
|
|
12 |
|
“...84
man. Soeur a bisa, koe nan mester
priminti un cos, koe sigtir nan por
cumpli coen. I ningun promesa lo
haci Hesus mas contentoe, koe di
priminti E di ricibi E toer siman.
Ma, asina e mucha tabata sigui,
nos mester puntra nos confesor nos
mayor promer. Mi tabatin miedoe di
puntra mama, pasobra mama no sfi,
bai toer seman. Pastor di coe mi den
confesinario, sigur mi mester bai
toer seman. O mama, lo mi kier
haci esai coe gustoe.
Mientra e mucha tabata mira su
mama jen di speranza, esaki mester
a kita un l&gnma di contentoe.
Mi bon jioe, e dici, i a primi
su jioe na su coerazon, com feliz bo
ta haci mi; priminti Hesus, koe bo
i bo mama lo ricibi toer dia Do-
mingo i toer promer dia Biernes di
luna.
Coe alegria e mama a ripara, com
e tristeza riba cara di Maria a tro-
ca na alegria.
Com el a goza huntoe coe su jioe,
ora despues di Sta. Comunion, su
coerazon coe e di su jioe a pone un
dobbel promesa na pia di Hesus.
Const ancia Mendez.
DOENA Ml BO COERAZON.
Den Historia di Santa Iglesia nos...”
|
|
13 |
|
“...nada nan tabata sigui
nan camina, te ora e mucha mas
grandi a coeminza keha hamber.
Lo mi doena bo di come, Dank-
mar," su tata a bis, asina koe
nos haja un lugar oeuda nos por
pasa anochi. An to nos criarnan por
pega candela i mi mes lo bai busca
cualkier bestia, pa nos hanja di
come.
Nos no tai ainda ? Mi ta moeri
hamber, mi tata, promer no hanja
coeminda e mucha a keha coe un
tono penoso.
E tata tabata buscaainda pala-
branan di consuelo p trankiliza su
jioe, ora di ripiente un gritoe alegre
a sali foi den paloenan i e criar di
mas hoben, koe a kita foi otronan
sin koe nan a ripara, a sali foi
mondi. El a hiza su mAn i a moen
stra un pida boenita di honig du-
shi, koe e! a hanja.
Maestro, doena esaki na bo jioe,
e dici, ,.1e kita su hamber, te ora
bo tin ocasion pa mata cualkier
bestia. Mi a mira un troepa grandi
di abeha ta boela rond, ma sigui
nan te ora mi a haja nan neshi, i
ma saca honig afor. I mi a hanja
un otro cos ainda, maestro.
Takico anto ? e shon a puntra.
Sigui mi i lo mi moenstra...”
|
|
14 |
|
“...santoe, i ningun ca-
mina no tin senjal di cualkier bibar
humano, e boben a sigui, toer na
pensamentoe.
Su maestro a baha su cabez, ma
a fica ketoe. No sin hopi trabaoel
a subi un di toren di mas altoe,
foi oenda el por a mira un gran
partida dj bosque. Tabata un mon-
di brutoe, ma grandioso. Abao na
pia dj ceroe, koe e castiljo tabata
para ariba, un rioe tabata corre,
zoetando coe hopi boroto e baran-
canan, koe tabata strob den su co-
rementoe.
Hopi ora e homber a keda para
ai, su braza cruzd riba su pechoe.
E scur i sombrio di su cara a troca
poco-poco na mas calmo. Di esai e
hoben a probecba i dici contentoe:
Wel, com mi maestro ta gusta
aki? Cuantoe dia lo nos rondea ain-
da ? Muchanan lo no por wanta mas.
Un lugar mas bon koe esaki, ningun
camina lo nos no hanja sikiera; coe
poco trabao nos por drecha toer
cos; paloe pa porta i dak, piedra
pa forno i toer otro cos nos por
hanja den bosque mes.
Ma e maestro a sigui flea ketoe
i a moenstra su aprobacion pa ba-
ha cabez. Anto e tabata pasa...”
|
|
15 |
|
“...tabata flama den su
wowo i e tabata saca su manoe,
duroe ni heroe, jen di amenaza.
Ami sol lo domina den es'bosque
aki I el a grita, awor i semper!
E dos criar tabata cambia coe
otro un mirada di contentoe.
(Ta sigui.)
Cartero di Ala Blanca.
Na algun Amiguito 1
Tin koe ta corda koe mi ta keda
rabiA coe nan, pasobra nan a man-
da charada i cuenta, i nada di esai
nan no ta mira den Ala Blanca.
Mi ta bisa nan, koe mi no ta keda
rabiA coe ningun di mi amiguitonan,
i koe mi ta stima nan toer. Mas
nan ta manda, mas contentoe mi ta.
Pero nan mester comprende, koe
min por pone toer cos den Ala
Blanca. Si e cos koe nan ta man-
da ta bon, anto nan por ta sigur,
koe cualkier dia nan ta mira nan
nomber den Ala Blanca. I si nan
no mir, esai no mester pone nan
perde animo Animo, mi amiguito-
nan. Sigui traha i manda toer loka
boso tin. On oi otro dia boso nom-
ber tambe lo brilja na cara di boso
amiguito Ala Blanca. Corda di
manda semper huntoe coe charada
su solucion tambe.
Tantem 1 Redactor.
2) Un homber...”
|
|
16 |
|
“...
Bon conseho di chikito ta sali
bon. Dn mama ta combertf pa
conseho di su jioe. E mucha
tabata puntra su mama: ki dia
lo mi mira mama bai misa toer
dia domingo, confesa i ricibi mane-
ra toer bon cristian ?
E mama a responde : Ta for di bo
cuenta, ta mi lo sabi esai. Ma e
jioe ta sigui poersigui su mama
toer dia, i a bisa su mama: Un
hende no por biba, corda riba cur-
pa sol sin corda riba alma, paso
bra alma ta principal. Un alma koe
ta manch. coe picar mortal ta ho
le mescos koe un cos danjt. Un al-
ma mester ta prepar, toer ora war-
da Dios, pasobra el no sabi ki ora
Dios ta bini, i si el no ta cl, cas-
tigo di fierno ta ward i lo duel
mi, si mama lo bai perdf. Porfin e
mama a drenta den confesion, ta
sigui famoso i ta pidi Dios toer
dia pa su jioe koe a doen bon
conseho. Dios lara mi jioe biba i
moeri coe un coerazon manera di
Nelly chikitoe.
Amigonan di Ala Blanca per-
cura boso tambe di doena bon
ehemplo....”
|
|
17 |
|
“...i odio, coe cara scur i sombrio m ano-
chi, coe deseo ardiente di toema un dia un venganza sangriente, el a
bai pa zuid, maldicionando e mes, pasobra e no por a haci nada.
Pa e tera den di rionan Rhin i Main, koe Carlo a habri pa nan,
koe el a saca foi nan patria, el a bira lomba jen di desprecio, paso-
bra tabata un horror pe, di mira Cristoe ador toer camiua.
El a sigui mas leuw, te ora el a jega na e tera di Alemannan.
Den e mondman grandi i ceri, den e solitud silencioso, Wolfert tabata
sinti mas na su lugar. Pero ai tambe e tabata hanja misa i capel
i cruzoan, plami toer camina den pueblo i sabananan. P sai el a
sigui camina. Un rio grandi, koe tabata corre den di dos ceroenan,
jen di paloe, tabata moeastr camina Mas leuw nan a bai, mas poco
hende nan tabata contra, mas bruto mondi a biia. Poco-poco calmo
i sosiego a bolbe den Wolfert su coerazon. Ma nan a bai mas leuw
ainda, te ora nan a hanja e castiljo bieuw, koe Romanonan kiz&8 ?
traha, koe e Hunonan salbahe a tumba abao i koe...”
|
|
18 |
|
“...para. ,,Ta kende bo ta, mi jio, koe
meimei di un tera cristian bo no s< nada di Cristoe ? asina el a pun-
tr. Bo ta batizi den su nomber ?
Batiz., sf, mi ta, Winfred a responde. Mi ta corda e dia ainda,
koe nos a baba, huntoe coe miles otronan, na awa. Esai a socede, pro-
mer koe nos a sali foi Sahonia. Pero, kico e bautismo tabata nifica,
mi no sA.
Bo ta jioe anto dj jaagdor balente, koe a pone su bibar na e casti-
ljo di Hunonan, i koe a soemete toer tera rond na su poder ? e sa-
cerdote a sigui puntra.
Si, mi ta. Mi s, koe mi tata tin odio contra bo; ma mi no sa
pakico. Coe muchoe gustoe lo mi kier a tende algo dj Dios, koe boso
toer ta sirbi i koe a haci rey di Franconan asina poderoso, koe toer
tera mester obedecle, Winfred a responde.
Coe compasion es eremita a mira es hoben, koe tabata weit coe wo-
wo, jen di ansia i suplica. Nb, es hoben fini, coe su cara suave i flore-
ciente, su cabeinan blond i largoe, no tabata paree es tata brutoe I
Winfred tamb tabatin ocasion awor pa mira...”
|
|
19 |
|
“...ta un dia den es paradijs boe-
nita di cieloe.
El a tende tambe com e mes Salbador pa amor di hende i pa con*
firma su dctrina dibina, kier a sufri bofon i desprecio, ya a moeri mes
un morto cruel i berguenzoso na cruz; com, clabfi na cruz, el a reza
ainda pa su enemigoenan, digiendo: ,.Mi Tata, pordona nan, pasobra
nan no sA kico nan ta haci! Com El a triunfa riba morto i com di
tres dia El a lamanta gloriosamente for di graf; com awor morto a
perde su poder i su spantoe pa toer esnan, koe ta sigui Cristoe, como
un dia El lo jama nan den triunfo for di prison di morto, pa hiba nan
den reino di bida eterna. Com porfin, ora El a cumpli coe su mision.
El a subl na cieloe i a bolbe na e reino di s Tata celestial, oenda E
ta reina den toer eternidad i for di oenda lo E bolbe un dia jen di
mahestad, ora trompetnan lo sona i lo jama toer morto for di nan
graf, pa nan bini na huicio.
Mas tantoe e homber di Dios tabata conta, mas hundoe su palabra
a bai den coerazon di es hoben. Calmo i sosiego a...”
|
|
20 |
|
“...tabata desea di bai
consola esnan tambe, koe taba-
ta asina tristoe pa su motiboe,
MariaMagdalenai sudiscipelnan.
Maria Magdalena, el a keda
cerca dj te na dlbimo, el a juda
na su deramentoe i a keda jora
na su graf ora toer a bai caba.
Mainta tempran caba el a toe-
ma camina, huntoe coe otro urn-
hernan santoe, pa nan hunta
Curpa di Hesus coe balsem. Ma
na camina nan a corda koe un
piedra grandi tabata cera sepul-
cro i nan a bisa otro : ken lo
kita pa nos e piedra for di sepul-
cro ? Ma nan a sigui i nan a
keda mashd admird, ora koe nan
a iega i nan a hanja piedra kitd caba 1 sepulcro anchoe abri.
Sin tarda un ratoe, Maria Magdalena a corre bai cerca Pedro 1 Juan
pa bisa nan koe nan a' kita Senjor for di sepulcro. ,
Den esai es otro muhernan a drenta i nan a hanja un hoben boenita,
bist! na blancoe, sintd riba piedra, koe dici coe nan: ,,No spanta, pa-
sobra mi sd, koe boso ta busca Hesus, koe ta crucified. E no ta aki,
pasobra El a resucita manera El a bisa. Anto un spantoe grandi, ma
un...”
|
|