1 |
 |
“...oracion na rodfa dilanti di altar den
su misa chikitoe. Hopi anja caba el
tabata biba separA di su patria i
familia, desconocfi bandonA ditoerpa
dedik benteramente na es pober hen
denan di Africa Central Sinembargo,
no tabata es sacrificionan ai koe taba-
ta haci tristoe den es momentoei kita
su Animo, pasobi a lo el tabata dis-
puesto pa sacrifica basta su bida
mes pa scapa un alma bandonA.
Ma tabata es poco frutanan coe
cual el tabata mira te ainda toer
su esfuerzonau bendiclonA.
Ta kico tabata taltu ainda na su
trabao, su lAgrima i oracion, pa
haci es coenucoe secoe produci fru ta
mas abundante ?
* # *
Di ripiente el tabata strobA den
su meditation silencioso pa un bati-
mentoe purA na porta di misa. El
a bai pa habri porta i tabata pun-
tra coe un boz oprimi:
Ta kende t aji ?
Ta mi, Padre un hende a gri-
ta afor. Un pober muher di Maguesi
ta muriendo i el kier ricibi ltimo
Santoe Sacramentoenan.
Drenta, PaDgolo. e misionero,
koe a conoce boz di uu di es po
conau, koe el a batizA, a J)is;...”
|
|
2 |
 |
“...un Sacerdote acerca, koe ta-
bata hiba Mahestad pa un enfermo.
Solamente dos hende tabata com-
panjle. Inmediatameute el a manda
e cochero para, el a baha coe es
archiduque afor, i a ofrece es sacsr-
dote coe su companjeronan pa nan
drenta i el mes a sigui na pfa te
na cas di es enfermo, i a drenta
tras di e sacerdote dea e cas. Es
enfermo tabata un mucha muher di
binti-tres auja; su tata i mama ta-
bata para mash tristoe na su ca_
ma. La Reina a informa tocante di
miseria di e familia asina pober i el
a priminti nan di juda nan den nan
necesidad
Poblacion di es caja a reconoce
La Reina i a compaujle coe aplau-
sonan extraordinario, ora el tabata
sali i companja Sacerdote i Nos
Senjor te na Misa di La Birgen di
Dolor.
Mi Amiguitonan, cuantoe bez boso
a contra Sacerdote hiba S. Comu-
nion pa cualkier enfermo ? Bo por
hanja sabi unbez, koe Sacerdote ta
carga Mahestad. Bo ta mir camna
coe mashd respet, el ta bisti stola
blancoe na su garganta. Kico bo
ta haci pa munstra bo respet na
dibino...”
|
|
3 |
 |
“...13
Ahan, haragannan, horta fra-
ta di un pober coenucero, esai
jama: defendo nos patria? Bam
weita, combate ta coeminza.
Dos fruta asina ta muchoe
pisa p pober paloe. E ta kibra
i toer tres ta sinti bon cla,
koe suela ta duroe.
O.o
man
E fruta ta pisa, berde, I no pa mi stoma s, sino pa mi
cabez, mi braza, mi pi a i toer mi wesoenan.
Un hende, coe zapatoe nobo na su pia, ta bai cerca su
zapater i ta bis : mira, shon, e. zapatoe, koe bo a traha pa
mi, ta canta te grita.
Zapater h, shon kier podiser, koe pa e poco placa ai
mi por hinca un caha di musica of un gramafon den dje ?...”
|
|
4 |
 |
“...afor.
3500
5123. E ultimo producto 5123 ta sin ja mi, koe su promer cijfer (5) ta
lugar di e muchn, di dos (1) ta su man robes, di tres (2) ta su dede
di dos, di cuater (3) ta abao (3) na su dede.
Boenita, no ? Corda boD, ora boso tambe kier repiti e kensbi ai, e
cijfer di hrgar, dl man, di dede, por troca, pero e otro cijfer di mul-
tiplica i di boeta acerca ta keda semper meseos. Tambe e ultimo cijfer
3500 pa kita na secret afor,' no ta troca tampoco.
Charada.
Dios
shon amo rico
criar catiboe pober
Constanclo i Lucio Mendes
2. Ki stad di Holanda hende por scirbi asina :
50 e I (499 + 1) & H l Manual Palm
3, Ki diferencia tin den un baca i bendedor di lechi?
Johan Hudson
4. Com nos por haoi biahe mas barata foi Curasao na
Amsterdam ? Johan Hudson
5. Ki ora chogogo ta para riba un pia ? Johan Hudson
+ ta un letter
+ ta un rio na Egypto
+ ta un cos di den coshina
+ + + + + + ta un stad na Gelderland
+ ta un cos di cose
+ ta nomber di muher
+ ta e mes letter di ariba...”
|
|
5 |
 |
“... despues un otro, i nan
ta sigui maltrat te ora e ta cai
abao toer na sanger. Pero semper
Tarcisio ta tene su manoe riba su
pecho.
E ora ai nan ta tira nan riba dj
i ta saca nnn braza pa ranca afor
loke e ta sonde bao di su panja.
Ma mes ora nan ta sinti un m&n
fuerte i duroe cai riba nan. Un ofi
cial cristian. un homber mashS alto
i balente, ta bini na judanza dj
mucha, i heitere multitud di paga-
nonan ta hui bai mas liher posibel.
Anto e ofinial ta hinca roedia pa
lamanta carinjosamente e pober mu-
cha, koe tabata casi morto, i ta
puntri
Bo ta sufri hopi, mi Tarcisio
stim ?
No punt ra pa mi, Cuadrato, e
mucha a resj onde abrieudo su wowo.
Percura sobunente pa e tesoro di-
bino, koe nu ta carga scondf bao di
mi panja.
Cuadrato a toema e mucha den su
braza, coe toer respet, pasobra loke
e tabata carga no tabata solamente
un vfetima di odio pagano, ma tam-
be e vfetima dibina di redencion. Ca-
bez dj mucha tabata droemi tran-
kilamente riba schouder di su defen-
sor, ma su manoe tabata...”
|
|
6 |
 |
“...mi trabao,
ta alcanza basta bon pa mantene-
cion. Fero Sefior Girolamo mester
sabi koe poco seman pas&, un ca-
lumqidad mash. grandi a pasa mi
bon amigoe Lzaro, un incendio a
kima su cas na cbinisbi. El a perde
toer toer cos, el ta falta awor cos
di mas necesario. Hende mester juda
su prbimo, no ? Wel, pesai mi ta
lamanta toer mainta dos ora mas
tempran, i anocbi mi ta bai droemi
dos ora mas laat, di manera koe
den un seman mi a gana dos dia
di trabao. Ganancia di es dos dia,
mi ta doena na mi pober amigoe
Lzaro. Mi no tin otro manera pa
jud. I e poco trabao di mas, no
ta haci mi nada.
Senor Girolamo su coerazon a ke
da mask conmovl riba e sintimen
toe caritativo di Martin. Pa bien
Martin, el dici, bo trato asina
bondadoso ta merece raas elogio,
pa motiboe koe bo amigoe desgra-
ciado nunca por ta capaz pa bo por
spera koe el recompensa bo e bon
dad.
Esai lo duel mi muchoe pa mi
amigoe. Martin dl, pa mi tantoe
bal si el por paga mi esai. Pero esa-.
ki mi sabi coe roer siguridad, boe
le haci...”
|
|
7 |
 |
“...Solucion di Charada
1. Shon riba criar, amo riba catiboe, ricoe riba pober, Dios
riba toer. 2. Leiden. 3. Un baca tin lechi puroe, un ben-
dedor di lechi tin lechi batiza. 4. A riba mapa. 5. Ora el
ria.
7. Dos jioe-homber i dos jioe-
muher. 8. Pasobra el no a moeri
ainda* 9. Nada.
10. Bas + alt = basalt.
ta hiza es otro pia na
6. n
n y 1
e m m e r
N y m e g e
a n g n a
jet
n
Charada.
1. 2. Mi promer ripiti ta nomber
di un persona grandi i infalibe.
Mi tercero ripit toer hende tin of
tabatin; semper bo ta hanja mi
Enrique Torres. tercero i mi promer na scool.
Mi tercero i mi segundo bo ta hanja na Botica i mi conhunto
ta nomber di un stad hopi nombra Manuei Palm
3. Kico ta cai sin haci boroto i koe no ta kibra nunca?
Johan Hudson
4. Mi ta masM interesante i mi ta sirbi henter anja na
cas. Toer dia nan ta pluma mi i ora koe anja a caba, nan
ta tira mi af or,, manera nunca mi tabatin balor. Bisa mi
ta kende mi ta 1 Romulo Hasselmeyer
5. Ora un automobil ta bai rVestpunt, oenda...”
|
|
8 |
 |
“...esun di
mas hoben a risca di bisa, ,,nos ta
bai foi es castiljo soberbe, foi es
bosque, koe ta tereno asina bon pa
jaagmentoe ? ,
Si bon ta gusta di sigai nos,
keda anto. Mi no ta forza bo pa
sirbi mi! el a grita, mientras su
wowo tabata saca candela di rabia.
Ma, mi maestro, (}ero a bisa
toer humilde, com nos lo por kita
for di bo Ma bo pober jioenan !
Pa nan lo tabata fatal. Miseria i
cansamentoe di nn biaha nobo nan
lo no por a wanta, principalmente
awor koe dianan ta bira mas cor-
ticoe i koe tempos di frioe ta acer-
ca. Ademas, ken ta sigura bo, mi
maestro, koe Jo bo nanja pronto
un lugar di biba manera esaki?
Ami tambe ta sinti compasion
coe mi pober jioenan. Ma ta por
MM
Bl;f
mm
mm
mmi
mm
mm
immim
. :tel
mmm
mgmm
mmmmm
B8B
igsm
HSs
asuW...”
|
|
9 |
 |
“...flgura altoe i balente, toer esai tabata traba buntoe pa doena mas
balor na es babel.
Asina, mien tras algun tabatin miedoe pe i coe ansia tabata larga
ai misbi coene, otronan tabata bali pa fama di su sin miedoe i ba-
lenteria.
Hopi hoben koe tabata liber, ma pober, i jioenan mas hoben di un
coenukero liber, koe tabata larga toer su posesion pa su jio mayor,
a bai cera nan coe es jaagdor balente di castiljo di Hunonan i ofre-
cle nan judanza i forza di nan' braza. Nunca Wolfert a ninga nan, ma
poco-poco el a hunta asina rond di dj un ebercito chikitoe ma ba-
lente, koe tabata companj na jaagmentoe i koe bao di su mando ta-
bata forza coe arma na mn coenukeronan di ai banda pa paga tri-
bute.
Pero mas tantoe tabatin di sufri e pober eremita, koe tabata bi-
ba na kantoe di rioe. Gada bez el a banja e pida tera, koe e mes ta-
bata planta, toer cob, poco promer koe tempoe di cosecba; e cabri-
SM
mm
mm.
1
SS
m.
mm
plllff
km...”
|
|
10 |
 |
“...su< i
IBS Dl PINT!
Hende pober: Shon no tin un cos bonpami?
Shon: Ata diez placa. Ma cuidao pa bo no
gast na bebida!
E pober a hinca e diez placa den su sacu i dici:
Kico ? Esaki ta boenita cuenta I mi no por haci
coe mi placa manera mi kier ?
Ata an homber gor-
do, coe sombr grandi
i un boeki grandi bao
di su braza. Kn Cono-
co ? E ta pint coe pen
6 potlood, coe sin kit
ni un bez for di papel
sin pasa dos bez riba
e mes strepi.
Poerba koe boso por
pint tambe. Ma corda
bon. Bo no mester hiza
pen potfood ni un
bez for di papel.
COI BUSCA.
ranMI
. vSg.'
Wr',
mm
Mira e boericoe ta para tristoe asina I
El a perde su donjo. Kende por haj?...”
|
|
11 |
 |
“...50
i a cera porta p pa toer semper, diciendo koe e no tin nada di haci
coe ne mas-
Di es manera Girilo a bira un pididor di limosna, un pober mucha,
bandon di toer hende, su curpa toer tap coe herida. Ma e mucha
piadoso no a haci cuenta di es maltrato i dici, koe e tabata perde cos
di poco balor nu m, como su f tabata priminti un recompensa hopi
mas grandi i boenita.
Gonstancia dj mucha a lamanta henter ciudad. Gristiannan tabata
aiaba Dios, koe ta scohe es koe ta chikitoe i zwak, pa glorifikle. Pa-
ganonan tabata mash rabia, koe un mucha chikitoe asina tabata des*
precia nan diosnan coe tantoe tribilidad.
Si muchanan tabata haci asina, kico mester spera anto di homberoan ?
Huez di Gesarea a manda su soldnan bai busca Girilo i hib su di*
lanti. E tabata menaz coe castigonan severo, si e no tabata nenga su
f. Ma e tabata mira koe toer es amenaza no tabata spanta e mucha
balente nada mes. Sin ningun miedoe e mucha tabata para su dilanti,
tabata responds riba su pregunta, i tabata moenstra...”
|
|
12 |
 |
“...di un felicidad dushi Winfred a bolbe na castiljo di
Hunonan.
Y. Jrjstimccioi} dei} ueligiorj Ijepdadepa.
Foi e dia ai Winfred tabata bishita mas bez e cas chikitoe di Wal-
deric, es eremita. Coe respeto grandi e tabata tende, com e gran Dios
i Criador di mundoe a manda su unicoe Jioe for di cieloe, pa E libra
hende di picar i morto; com Hesu Cristoe, e Jioe di Paz, a bira nos
Salbador; com Esaki tabata predica, ta kende den di heronan di mun-
doe, tabata gust mas tantoe, es decir, nan, koe ta pober i humilde di
coerazon, i koe pa nan e bida eterna lo ta un dia den es paradijs boe-
nita di cieloe.
El a tende tambe com e mes Salbador pa amor di hende i pa con*
firma su dctrina dibina, kier a sufri bofon i desprecio, ya a moeri mes
un morto cruel i berguenzoso na cruz; com, clabfi na cruz, el a reza
ainda pa su enemigoenan, digiendo: ,.Mi Tata, pordona nan, pasobra
nan no sA kico nan ta haci! Com El a triunfa riba morto i com di
tres dia El a lamanta gloriosamente for di graf; com awor morto...”
|
|
13 |
 |
“...74
Misa a caba i sacerdotenan a bai foi altar. Carlo i su companje-
rouan a lamanta para, a gloria nan curpa i a sali. Anto toer pober
a bini cerca dj, a saca nan man i ningun a keda sin haja un cos
bon. Tambe Wittekind a bini adilanti i a saca sa m&n. Carlos taba-
ta mir bon den su cara i apesar den su desfraz, el a reconoc Na es
momento ai Wittekind tabata tembla dilanti di mahestad dj mirada
calmo i trankilo.
Com ? Bo ta aki ? emperador a puntr na un tono severo. Witte-
kind tabata tembla i a cai abao na suela dilanti di pia di Carlos.
Com bo a bini aki ? Carlos a puntr pa di dos biaha.
,,0, mi ta pidi bo, baci mi Cristian I Wittekind a grita.
Un briljo di sorpresa a pasa riba cara serio di emperador.
Ta di com bo a troca asina liher ? Carlos a puntr.
Pa loke- mi a mira I Wittekind a grita.
I kico bo a mira anto ? Carlos a sigui.
Anto Wittekind a conta, com el a mira e Pam, koe sacerdote a
toema foi tabernakel, ta troca na un nino mash, gracioso i amabel.
E tabata saca coe un sonrisa'...”
|
|
14 |
 |
“...BLANCA
DEDICA NA NOS HUBENTUD.
XO Juni
ALA BLANCA TA SALI
CADA DOS SEMAN.
1014
Impriml na Imprento dl Vlcarlato.
MARCIALO.
Leyenda Oriental.
Anochi a coeminza tapa su mantel pretoe riba Palestina, un di anochi*
nan boenita, koe solamente por observa na Oriente, camina aire ta balse-
m. coe olor suave di miles flornan, mientra bientoe ta soepla un freB-
cura agradabel den valjenan.
Hesus a regresa di un di su biahanan di cual cada paso tabata marc
coe un milagro di amor. Aw El a lamanta jioe di un pober biuda foi
morto, i regal atrobe na su mama.
Toer su Aposteloan tabata cerea djE ora El a drenta Herusalem,
acompanj pa un mucbedumbre koe a prssenei es milagro i koe te
ainda tabata hubila di admiracion i adoracion pa Salbador.
Denter di e multitud tabatin hopi mucha, i un di nan tabata Marcialo.
Marcialo tabata masb stim, di Hesus i a experimenta diferente
bez aprecio particular di su Maatro, i tabata companja nos Salbador
toer camina koe El bai. Marcialo tabata e mucba koe a carga e cincoe
pam...”
|
|
15 |
 |
“...duroe. E tabata un mucha toer danifi!
Un dia e tabata hunga afor, koe el a conta coe un mucha mashA
pober, koe a saca su m&n i a pidi un limosna. Emile tabatin basta
placa na sacoe. Ma compasion di su prohimo e no tabata conoce
Pesai el a puntra:
Pakico bo no ta traha manera otro hende ?
Mi ta inuchoe chikitoe i zwak ainda pa traha.
Asina mes toer e flogonan ta papia. Emile dici, i mes ora el a
sigui bai, sin doena nada.
Ay Dios! e pober mucha a responde, sigur-sigur bo no a su-
fri hamber nunca. Ay, juda mi I Mi no a come nada ainda foi ajera.
Lo mi reza pidi Dios pa bo!
Ma Emile, koe su coerazon tabata duroe, no kier a tende.
#
*.
Pco anja despues un hoben di 20 anja tabata biba na un kamber
mashA pober. Miseria i sufrimentoe a kita e flor di salud foi su cara.
Caientura tabata torment. Ai e tabata dro'emi abao, riba poco panja
sushi. Poco dia ainda i morto lo bin caba su sufrimentoe. E pober
hoben tabata Emile. Su mayor a moeri. Toer loke e tabatin el a
perde. Awor e tabata moeriendo di...”
|
|
16 |
 |
“...i zelo el a coeminza su trabao. Pronto e tabata
gana basta placa. Un cos sol tabata molesti, com e por juda su pro-
hiino sufriente. Su Confesor a conseh di bira miembro di conferencia
di S. Yicente, koe ta encarg, coe, judanza di pober. Promer bez koe
el a bai aja, el a contra coe un hoben di su mes edad. Su nomber
tabata Carlos. Emile no a reconoc, ma Carlos si a reconocle. Car-
los tabata e ines mucha, koe un dia a pidi un limosna, koe el a
nenga. El a contra Emile, el a mira ki pober i flacoe e tabata, a si-
gui te na su cas, i a inform tocanti su situacion. Asina el a haja
sabi, den ki, situacion maloe Emile tabata haj. Su siguiente el a man-
da judanza pe, manera nos a mira.
Nan dos a bira amigoe intimo i tabata nan legria mas grandi di
bai, bishita pober na nan cas, pa doena nan judanza i consuelo.
Asina Carlos a veng riba e dureza di Emile.
LUCHA I TRIUNFO.
4
(Tata di Winfred a cai maloe, i spiertd pa e mucha, koe Eckbert
tabatin na su sirbishi, Winfred a bai cerca dj i a cuid di...”
|
|
17 |
 |
“...orguljo, koe tabata tapa su coerazon, a
bibra, smtimentoenan di amor, paz i reconciliaciu a coeminza flore-
ce den su alma.
.. ^ ainda tabata stroba su felicidad, e deseo pa mira su
jioe mayor, koe semper el a stima mas tantoe. Hopi anja e tabatin
e deseo caba, ma semper el a kit. Awor, boe su odio di Cristiannan
a feita, i koe e por a mir sin ningun aversion como Cristian i Fran-
co, e deseo a lamanta di nobo i coe forza mas grandi. Dankman
tabata na bids ainda ? E no a loebida ainda su tata, e pober jaag.
dor, e Sahon brutoe ? (E ta sigui.)
COI BUSCA.
Bo sabi, muchanan, koelden tempoe bieuw tabatin hom-
bernan bruto, jam pirata, koe tabata rondea lamar i roba
er loke nan tabata por numa. Ko nan tabata mira un
barcoe bon carga, nan tabata coh bai coen e, mientras su
tnpulantes nan tabata mata bende nan pa catiboe.
lm bez nan tabata baha na tera tambe pa roba. Mira
nan ta jega aki, scondi den nan barcoe. Ma soldanan di
tera coe nan rey lo ricibi nan. Com lo nan gradici Dios
si nan gor scapa...”
|
|
18 |
 |
“...casualidad, i ningun oracion ta
capaz di troca hende su suerte.
£mbarp ,tin hopi ocasion, den cual ns ta obligd di reconoc
obra di Providenoia di Dios, su Senora a respond.
Mehor bo bisa reconoc casualidad; si bo por doena mi un prueba
maske ta un cos chikitoe numa, den cual mi por mira koe Dios a
scucha maske ta un oracion, anto lo mi bai misa coe bo, Dokter N
a respond. *
Sin papia nada mas es Senora debota' a
loe i den interior di su coerazon el ta pidi
convenc su esposo.
Den es momentoe aki un pober mucha a uerca
j- P?r a mira den su capa boe el tabata sufri miseria. El a bin
pidi dokter pa toema su esposo enfermo den hospital. 'Miseria i po-
hiza su wowonan na cle-
su Patrono celestial di
a jega crca Dokter N....”
|
|
19 |
 |
“...tabata moenstra koe pobreza pisfi. tabata reina ai. Dokter ta
mira rond, koe el por baja cualkier cos pa coempra cerca e pobernan,
na iuda nan di es manera; ma no tin nada di balor. Solamente un
imagen di porcelein di La Birgen ta para riba mesa. Esai a hala
Dokter N. bu atencion i mes momento el ta sinti masha gustoe di
coempr. Si, lo el coempr pa un bon prijs i di es manera aki ]uda
e pober hendenan, i es imagen aki, maske el ta chikitoe, lo e regale
Da MesS^ar&Dokter N. ta pidi e muher pa bende es imagen coe ne i
ta naga caro pe, sin sospecha koe La Birgen lo usa e medio aki pa
scucha oracion di es pober muher i tambe splica di es Senora ncoe
Pft MST a jega cas e kier a regala su Senora e La Birgen,
ma como pa un mal casualidad el ta sali cai foi su mn 1 ta kibra
n& ]Fa
|
|
20 |
 |
“...tata
coe amor di mas tierno. Nan no a bai mes for di su cama. Ma ape-
sar di toer esai, Wolfert a bira mas maloe dia pa dia, i na di siete
dia e tabata moeriendo.
Wolfert a moeri den braza di su jioenan, despues 'koe -el a xicibi
coe maskd debocion Ultimo Sacramentoenan.
Larga mi bai......,, tabata su ultimo palabra, mientras su >wowo'
mitar abrf tabata brilja di un splendor di contentoe, ...... bo no ta
tende tono di trompet? Rey di cieloe, Dios todopoderoso, koe a ven-
ce morto, ta jama su pober criar !...... Mi ta bini, mi gran Duqun,
Cristoe... juda mi!..... Mira.... atg. es enemigoe graudi, -morto 1...
E kier marra mi coe su cadena.......lastra mi bai.... Anto el a hala
rosea i a grita : Mi ta liber...liber....victoria...victoria I
Auto el a moeri calmo i soseg.
|
(2astilj0 di £ufoia-
Despues di deramentoe di su tata, Dankmar no por a keda mas
largoe na Castiljo di Huno. El a toema despedida di au roeman...”
|
|