| 1 |
 |
“...3
por toema bo cerca djE, mama, pro
mer bo a mendra bo i haci loke E
kier.
E merdia Nelly a canta diferente
cantica. El a jama Soeur i dici coen:
Mama com bo ta sinti bo awe?
Mashi bon, Nelly el a responde.
Ma bisa mi, Nelly a sigui, bo
no ta sinti bo mas cerca Dios San-
toe ? Ami si, mi ta sinti.
Dia Biernes e tabata asina debil,
koe nan a kere koe e tabata mor-
to caba.
Te dia Domingo el a keda den
augonia. Toer cos tabata ketoe ke-
toe den scool i combentoe. Es nobo-
nan serio, koe tabata bini cada bez
for di cuarto di Nelly, tabata haci
toer hende tristoe. Henter dia ta-
bata es angonia terribel, koe su
bista sol tabata kibra curazon di
hende.
Pa banda di tres or Nelly a bira
calmo i a keda droemi an ora lar-
goe. Su wowo anchoe abri, tabata
dirigf na un cos, koe tabata paree
e tabata mira na pia di su cama.
Caba el a moef su curpa. Su wowo
a jena coe lagrima di iegria. E ta-
bata poerba pa lamanta jDe jega
mas cerca loke e tabata mira. Dn
sonrisa a bini na su cara. Tabata
paree e tabata...”
|
|
| 2 |
 |
“...ser ta es miserabel ?
Ta mi, es sacerdote a bisa su-
mecido manera su Mastro dibino,
koe a pon boluntariamente den po
der di su enemigoenan i toer tabata
grita jeu di furia infernal: Ual
mata Dal mata I
Samo chikitoe a coeminza grita
mas duroe koe es hendenan : Tata!
mi tambe kier moeri cue Pader 1
Coe rabia un di es troepa a ranca
mucha i pusha su sabla den es
pechoe inocente. Anto el a cohe tira
mucha agonizante un banda, i el
a bai cerca su otro companjeronan,
koe tabata hubila di alegrfa, paso-
bra un di nan a dal es sacerdote
nn moketa riba su cabez, koe el a
cai casi morto na suela.
Bao di es hbilo, es* b&rbaronan
a sigui bai mas leuw, contentoe, koe
portin nan por a refresca nan ven-
ganza.
* #
Apesar di e maltrato cruel, e dos
victima no tabata morto ainda.
Poco-poco e Pader a biui na su
conocementoe i ki contentoe el ta
bata, ora el a sinti koe S. Sacra-
mentoe tabata sosegA riba su pe-
choe Es ora ai el a cord a riba e po-
ber Samo. til a busca un manera
di lamanta j el tabata...”
|
|
| 3 |
 |
“...nobel. Coe esaki bo por
cumpra berce i haci bo winkel mas
grandi, i mantene bo famia mas bon,
i spaar tambe un boenita cens pa
dia koe bo bira bieuw, i koe bo no
por traha mas.
Baas Martin a gradici coe awa
den su wowo, ma el a contesta :£
Sefior Girolamo, no toema mi
na maloe. pero e placa ai mi no por
acepta. Tantem koe Dios doena mi
bida, salur i forza pa traha, no ta
pas pa mi acepta placa koe mi no
a gana coe mi trabao. Si ta cos
koe mi mester cumpra herbe, nan
ta fia mi te dia mi por paga, paso-
bra mi ta homber honrado, i sem-
per mi a paga mi debe te na ltimo
cens chikitoe. Pero si senor Girola-
mo kier permiti mi di baci un pidi-
mentoe, lo ta esaki. Sea asina bon
i doena e placa na mi amigoe L6-
zaro. P lo ta un judanza grandi,
coe e placa el por coeminza trobe
su trabao, i mi por sosega un poco.
Senor Girolamo a keda di acuerdo
coen i a coempli coe su deseo.
Ma el a haci mas tambe Na toer
camina koe el a pasa, el a conta
su amigoenan, di e nobel coerazon
di mastro Martin.
Resultado...”
|
|
| 4 |
 |
“...homber pa larga spanta
mi pa ki enemigoe koe ta. Ora e
tabata papia es palabra, hende por
a tende su rabia i e dici: ,,No, tin un
otro ta biba den es lugar aki, un,
koe mi ta odia coe odio di mas
grandi. Mas calmo el a sigui.,, Awe
ma jega den es valje, cerca di rioe,
oenda mi no a jega te ainda. Ma-
shA admirA ma ripara riba un cero
chikitoe un casita, trah di paloe i
rama, i abri padilanti. Oen e casita
tabata para un altar coe un cruz
riba dj. Anto e odio mortal a bok
be lamanta den mi coerazon, paso-
bra mi tabata sabi, koe esai taba-
ta un dj casnan, na cual cristian-
nan ta adora nan Dios, maske e ta-
bata bopi mas chikitoe koe es otro-
nan, koe nos a mira banda dj rioe
Bbin. RabiA ma saca mi m&u i ma
tira un moketa, na es lugar maldi-
cionA. Mientra mi tabata para ai,
di ripiente a sali foi un otro casi-
ta, poco mas leuw, un eremita, 2)
un di esnan, koe ta rondea nos tera
desgraciada di Sahonia i koe ta bus-
ca di kita nos libertad, huntoe coe
nos diosnan i e coestumber bieuw.
Mi rabia...”
|
|
| 5 |
 |
“...boso tamb
den toer peligro di curpa i alma.
paso
bra alma ta principal. Un alma koe
ta manch. coe picar mortal ta ho
le mescos koe un cos danjt. Un al-
ma mester ta prepar, toer ora war-
da Dios, pasobra el no sabi ki ora
Dios ta bini, i si el no ta cl, cas-
tigo di fierno ta ward i lo duel
mi, si mama lo bai perdf. Porfin e
mama a drenta den confesion, ta
sigui famoso i ta pidi Dios toer
dia pa su jioe koe a doen bon
conseho. Dios lara mi jioe biba i
moeri coe un coerazon manera di
Nelly chikitoe.
Amigonan di Ala Blanca per-
cura boso tambe...”
|
|
| 6 |
 |
“...manera, koe el
a dicidi di bai otro camina pe no mira e bomber mas. Ma Gero, su
criar bieuw, ta ten atras pa su palabra prudente. Bam mira awor
ta kende nan ta.)
E tata coe su tres jioe i su criarnan a hui bai foi e tera di Sa-
honia, koe su pueblo soberbe tabata haci freate ya hopi anja caba,
coe resisteucia constante i animo semper fresco, na e poder creciente
di emperador Carlo Magno i na religion catolica. Na anja 773 Carlo
a coeminza gera; despues koe el bati e Sahonnan balente i duroe den
diferente batalja, porfin el a logra di soemete nan na su poder.
Nan, hefe, jam Wittekind, buntoe coe miles di su soldnan balente,
a ricibi Sacramentoe di Bautismo i su tera mes a keda abrf pa apostelnan
di religion cristian, koe a pasa rondea toer camina, pa sinja i batiza
bende.
Ma Carlo tabata sabi mash bon, koe ta forz sol nan a soemete nan.
Pesai pa kita toer ocasion di lamanta di nobo, el a saca un gran nu-
mero di bombernan nobel, koe a moenstra nan mas obstiqd, foi nan
pais, mientras ya tres anja...”
|
|
| 7 |
 |
“...doena nan di cono-
ce koe e kier a bai mes ora trobe. Ma Gero, e homber bieuw 1 pru-
dente, a papia bon i pa via di Winfred i Dankmar, su dos poe, e tata
a larga su plan. Awor e tabata mira e bosque pa su herencia, koe
su diosnan a confi. I 1e ward liber, sin koe ningun no bin mishi
coene. E sol lo domina den dj i e siguidornan dj religion cristian,
koe e tabata desprecia i odia asina tantoe, 1e saca nan toer ator 1 tene
nan leuw foi su posesiou.
Esai tabata idea dj Sahon balente 1 soberbe.
III- Uq jaagden balerjte.
Wolfert tabata un jaagdor balente. Na lugar di panja di coestumber,
e tabata tapa su curpa coe cueroe di bestia, mescos coe su poe 1
su criarnan. Pronto nomber di donjo cobo di castiljo di Hunonan a
plama hasta te for di mondi, oenda e tabata domina. Eckbert tabata
cambia cueronan di bestia, koe nan a mata, pa diferente articulo di
uso i herment, pa pam i lechi. Den poco tempoe e coenukeroenan li-
ber, koe tabatin nan coenucoe na kantoe dj bosque, tabata conocle
asina bon i aprecia...”
|
|
| 8 |
 |
“...tabata cera
coe un trankera di
soempinja, pa prot-
g contra bestianan
froso.
Segun koe Wolfert
su fama a crece, el
a toema un sorto di
poder riba e coenu-
keronan liber. Loke
antes nan a doen
boluntariamente i pa
gratitud, awor el a
coeminza pidi pa tri-
bute, hasta coe forza
i amenaza, si tabatin mester, I ai di esnan, koe no kier a cumpli coe pidi men-
toe di e jaagdor terribel! E por ta sigur, koe oso 6 lobonan voraz, tacaiden
su coral di bestia, koe toronan brutoe i sbimaron ta destrui su plan-
tamentoe. JJo a dura largoe, koe hende a coeminza papia ketoe coe
otro, koe Wolfert tabata haci brha i koe pa su brha e tabatin po-
der riba bestianan di mondi. Su binimentoe misterioso, di oenda nan
no tabata s, su bibar den ruina bieutf, su cara brutoe i scur, su
flgura altoe i balente, toer esai tabata traba buntoe pa doena mas
balor na es babel.
Asina, mien tras algun tabatin miedoe pe i coe ansia tabata larga
ai misbi coene, otronan tabata bali pa fama di su sin miedoe i ba-
lenteria.
Hopi...”
|
|
| 9 |
 |
“...tabata huez di pueblo; na su mfLn robes, un banda di bobennan,
koe tabata companj: jioenan foi famianan di mas nobel, koe na cor-
te di Carlos tabata haja nan educacion i koe tabata companj toer
camina, pa despues nan por bira huez i hefe di pueblo tamb.
Despues koe Carlos a pidi Dios, pa El luza su sintir, pe^ saca sen-
tencia segun husticia, un nuncio, koe tabata para na pia di trono, a
jama na boz altoe Wolfert, e jaagdor di castilio di Huno.
Wolfert coe su dos jioe a drenta lugar di huicio, coe paso flrme
manera si e tabata sin miedoe.
Bo ta Wolfert, e jaagdor ? Bo no a nace den tera di Alemannan.
Di enda bo ta bini ? Asina emperador a papia, mientras su wowo
tabata fihd firme riba cara brutoe di Wolfert.
Mi ta un Sahon, sac& foi mi patria pa bo. Privfi di toer mi
biennan, mi tabata rondea toer camina, te ora mi a jega den es bosque
brutoe ai. Ma hanj sin hende, el a paree mi bon pa jaagmentoe, p e-
sai ma pone mi bibar aiden, Wolfert a responde calmo.
Mi a tende esai. Tamb ma hanja sabi...”
|
|
| 10 |
 |
“...83
cas, camina Apostel-
nan tabata, pa mira
kico a socede. Anto
S. Pedro a toema pa-
labra i a coeminza
papia coe nan. I maske
es hendenan tabata
fo'i diferente tera i
tabata papia deferente
lenga, cada ua tabata
tende S. Pedro papia
dn su mes leDga. Toer
a keda mash. admirS
i masba hopi a com-
berti.
Mi amiguitonan, lar-
ga dos haci mescos
coe ipostelnan i pre-
para dos bon tambe
pa binimentoe di Spi-
ricoe Sautoe. Reza bon pa Spiritoe Bantoe baha riba boso na dia di
Pentecoste. Si boso reza bon, Spiritoe Santoe lo haci bofb sold
chikitoenan, ma baiente di Cristoe, koe ta sirbi nan Rey semper fiel-
mente i semper ta haci loke El a manda.
LUOHA I TRINFO. '
Un historia foi tempoe di Carlo Magno,
(Winfred, koe a drenta combento di San Gallen, a baja licencia di
su Superior, di bai cerca su tata, pe mira di comberti. Pero su tata
a nenga di tend i den su rabia el a bera di mat. Anto Winfred a
bolbe cerca es eremita Walderic i a moenstr es boekman boenita, koe
el a trece foi combento. Caba...”
|
|
| 11 |
 |
“...Dioa lo
doena mi fabor di mir atrobe, paaobra semper mi a stim como un
roeman, maske cuantoe koe nos tabata diferente un di otro.
I cuantoe tem bo a keda na corte, mi roeman ? Walderic a puntra.
No maa di trea luna, Winfred a aigui. Cuantoe maa Dankmar
tabata haja guatoe den ea bida, jen di boroto, menoa e tabata guata
mi. Mi no tabata atima e boroto di arma i pa cabai biboe i balente
di gera mi tabatin miedoe. Pero riba mi zelo pa sin ja mi instructor
tabata maah, contentoe. I toch, maske cuantoe mi tabata atima di sinja i
mi tabata admira emperador, mi tabata prefera di bolbe cerca bo, mi ta-
ta, den ea mondi soli t i trankilo. Ea cos ai tabata molestia mi, mei-
mei di toer es hendenan, koe tabata rondona emperador.
Mi no a bisa eaai na ningun hende, i ainembargo emperador a ri-
para i a leza den mi coerazon. Maah poc bez e tabata papia coe nos.
Den ea tempoe ai e tabata pasa diferente lugarnan di Alemania pe per-
cura pa toer cos, pa traha i drecha misa i acoolnan, pa huzga di-
ferente aauntonan...”
|
|
| 12 |
 |
“...Superior tamb, koe tabata bendiciona mi jen di carinjo. Su ma-
nece emperador a toema despedida i ma mir bai, Carlos, emperador i
bero di mas grandi koe nunca Dios a doena mundoe.
Kico lo mi conta bo mas, mi tata Walderic? Mi tabata haja mi
manera un para, koe porfin a haja un lugar pa traha su neshi. Mi ta-
bata legra mi den es stimacion koe padernan tabata moenstra mi; mi
tabata goza dj solemnidadnan sublime di misa, i coe gustoe ma toema
toer loke naa a doena mi di sinja. Promer ma sinja diferente ciencia i m a
skirbi algun boeki tamb. Pero mas koe toer otro cos tabata hala mi
es arte di broeder Danko. Como e tabata conoce mi deseo, el a pidi Superior
pe toema mi como su judador. I ki dianan feliz ma pasa ai! Ki le-
gria ora nos tabata traha forma, ki oranan di speranza, ora porfin
dia a jega di basha e material candente den forma I
Com nos coerazon tabata tembla ora nos tabata coeminza e tra-
bao 1 Promer nos tabata papia un oracion, pa Dios bendiciona nos tra-
bao, koe nos tabata bai...”
|
|
| 13 |
 |
“...mira padilanti
koe lo mi pidi esai, i koe el a desea, pa e drenta coe mi pidimentoe,
si mi a pasa algun anja bon na combento.
Cartero di Ala Blanca.
Muy rvrende Pader.
Com Pader a baci muchanan contentoe coe Ala Blanca di e seman
aki ; no solamente contentoe, ma biboe, loco di legria mes I Pader no
a mira nos boela coe nos blaadji ? Ki. boroto tabata bao di muchanan
pa saca e tres charada! Chikitoenan koe no a sinja proverbio holands
ainda a keda uanishi largoe i nos no kier a bisa nan tampoco; paso-
bra ta pa grandinan un ocasion menos pa premio Dn di mi amiga-
nan a pone un carta bao di pia di la Birgen pa haja un bon suerte. Tin
tambe koe tin miedoe koe mash hopi mucha lo saca toer charada i
koe hopi lo keda sin premio I Ai, Pader por ta asina bon di doena
nos un biaha mas ocasion pa gana un prijs Awor nos a coeminza
busca charada i uos a cera cabez pa manda nan huntoe den un enve-
lop; ta bon asina, Pader?
Un mucha koe ta gusta mash, di bira un bon jioe di la Birgen
ta .manda pa Ala Blanca...”
|
|
| 14 |
 |
“...coeminza tapa su mantel pretoe riba Palestina, un di anochi*
nan boenita, koe solamente por observa na Oriente, camina aire ta balse-
m. coe olor suave di miles flornan, mientra bientoe ta soepla un freB-
cura agradabel den valjenan.
Hesus a regresa di un di su biahanan di cual cada paso tabata marc
coe un milagro di amor. Aw El a lamanta jioe di un pober biuda foi
morto, i regal atrobe na su mama.
Toer su Aposteloan tabata cerea djE ora El a drenta Herusalem,
acompanj pa un mucbedumbre koe a prssenei es milagro i koe te
ainda tabata hubila di admiracion i adoracion pa Salbador.
Denter di e multitud tabatin hopi mucha, i un di nan tabata Marcialo.
Marcialo tabata masb stim, di Hesus i a experimenta diferente
bez aprecio particular di su Maatro, i tabata companja nos Salbador
toer camina koe El bai. Marcialo tabata e mucba koe a carga e cincoe
pam i piecar koe Hesus a multiplied, milagr osamen te. Ta el tambe a
sirbi Hesus na Ultimo Cena ora Sacramentoe di Altar tabata institui.
El, Dibino...”
|
|
| 15 |
 |
“...moenstr, menazando riba Huds.
Aunke despues Huds a bira un traidor, pero actualmente el taba
ta un apostel fiel i sobr di esai, bieuw tambe. Pesai Marcialo a haci
mash maloe, por ser, el mester a respet. Mes ora el a tende boz di
Hesus, koe tabata jam:
Marcialo!
Ata mi aki, Senjor 1
Bini aki mi jioe, mi tin mester di bo!
I Marcialo a pasa firme meimei di e multitud koe tabata separ
foi su bon -Mastro. El a acerca briljando di felicidad, i uu poco or
gulso di a ser scohi pa Hesus. Ainda un dos paso mas, i at cerca su
Salbador. ^
Marcialo, Hesus a bisa sin draai, mira aki, com bientoe a bruha
mi cabei; drecha nan pa mi I
I Hesus a baha su cabez un poco, pa facilita trabao di e mucha.
Coe gran respecto Marcialo a coeminza vechte cabei di Salbador.
I mientra el tabata parti i regla nan, Hesus a tira un bista carin-
joso riba dj. Sinembargo Marcialo a reza un scual deD es mirda.
Marcialo a comprende es scual; el a cai na rodia dilanti di su Mas-
tro, pidiendo pordon, i a pidi Hudas tambe dispens...”
|
|
| 16 |
 |
“...96
9. Kende ta larga kim pa warda un secreto ? conetancia Mende*
10. Mi tin siete silaba.
1 2 3 ta usa na misa na tempoe di cuaresma.
5 3 ta parti di hende.
8 2 ta pati di hende.
2 6 ta parti di un animal.
Mi conhunto ta un tera bon conoci pa hopi jioe di
GorSOUW. Isaac Da Costa Gomez
Solucion di Charada di premio.
Mi Amigtjitonan
Ata mi aworl Mi ta comprende koe ta coe legria grandi bo ta coe-
minda bo Amiguito den es seman aki. Mi tamb ta contentoe, paso.
bra awor si boso a saca boso cara boenita. Esta trabao ma pasa pa
ricibi i abri i leza toer e carta koe boso a manda pa mi. Corda, mas
koe dos den ma haja den e dos seman, eaba foi toer parti di Curasao,
Aruba i Bonaire.
Den e dos cien i pico tin 149 koe a saca toer tres charada bon, ma
tres di nan no ta sirbi pasobra nan no a scirbi nan riba e papel chi-
kitoe, koe boso a haja den Ala Blanca, 1 dos otro a loebida di skirbi
nan nomber riba dj. Tin 76 koe a saca dos, i sobrnan a saca n sol.
Ta duel mi koe min por doena boso toer un premio...”
|
|
| 17 |
 |
“...101
kier a hiba su tata na su cas i coeminza eu instruccion. Ma
WoHert a responde: No, mi jioe, awor no, promer mi mester pensa
nbSmi e mi a jaba dl tenpaso i a puntra :
WiDired, bo do & tGDde n&d& mas di bo rosin&D ?
Fo'i diez anja mi no a tende nada di dj, Winfred a responde
ma mi ta sigur koe l e bini pa coemioda bo i ami.
j Wolfert a fica ketoe i a bai sigui su camina.
Porfin e casca di odio i orguljo, koe tabata tapa su coerazon, a
bibra, smtimentoenan di amor, paz i reconciliaciu a coeminza flore-
ce den su alma.
.. ^ ainda tabata stroba su felicidad, e deseo pa mira su
jioe mayor, koe semper el a stima mas tantoe. Hopi anja e tabatin
e deseo caba, ma semper el a kit. Awor, boe su odio di Cristiannan
a feita, i koe e por a mir sin ningun aversion como Cristian i Fran-
co, e deseo a lamanta di nobo i coe forza mas grandi. Dankman
tabata...”
|
|
| 18 |
 |
“...i lamanta birtud i animo di otronan. E gran emperador
tabata s di gana coerazon di toer.
E tabata coestumbra e hobennan koe tabata na su corte, na di-
berticionnan nobel, pa ora nan bolbe na nan patria, nan no entrega
nan trobe na e fiestanan hrutoe di salbabenan.
Carlos a regres di su gera contra Dansnan. Triunfante el a
drenta Aken i coe fiestanan grandi a celebra su victoria.
HeDter corte di Emperador a reuni den sala grandi di su palacio.
E palacio tabata mash boenita dorn coe marmol di diferente color
i imagenan magnifico, koe el a trece foi otro teranan. Mei-mei di
su hendenan di corte, Carlos tabata sint riba un trono di oro.
Maske su bistir di coestumber tabata mash senciljo, awor el a bisti...”
|
|
| 19 |
 |
“...| Anja 2. __ sfa 16. I
§1
kU BLANCA
1
1 DEDICA NA NOS HUBENTUD.
1Id1 Aug. ALA BLANCA TA SALI 1 CADA DOS SEMAN. 1914
Imprlml na Imprenta di Vicarlato. T 9
ASUNCION UI MARIA.
N. tabata
Riba an boenita anochi den luna di Augustus, dokter
iuier eoe bu Senora den parque di nan ciudad.
Marie.dokterdici COe Sefiora. otro majan 15 di Augustus
ta^bo fiesta. Mi tin gusto di sorprend bo coe un regalo, nia mi no
sabi kiko lo bo kier; iarga nos bam busca un regalo boenita*
,,M! no tin di busca aleuw, su Senora a contest: Si bo kier sor-
EaiMiaCe U 08 agradabel) companj, mi anto es dia, ora mi ta
Dokter no a gusta es contesta aki, pasobra ta hopi ania caba
koe el ta floho pa su religion. Ay, Marie, el dici un poco mal-conten-
toe, esai no ta cos pa homber. I ta pakiko toer es oracion ta sirbi ?
loer cos den mundoe ta socede pa casualidad, i ningun oracion ta
capaz di troca hende su suerte.
£mbarp ,tin hopi ocasion, den cual ns ta obligd di reconoc
obra di Providenoia di Dios, su Senora a...”
|
|
| 20 |
 |
“...Ki ora un konijntji ta sinti dolor di djente ?
8. Mi tin cuater pia pa para ariba, i toch mi no por
camna. Kico mi ta ?
9. Mi no ta ni boto, ni barcoe, ni vapor; m captan, m ma-
troos, ni piscador. Ma toch mi ta pasa semper mi bida nba
7 XT' *r i I Rosa Hasetn.
awa. Kico mi ta ? . .. .
10. Tres roeman A, B C mester parti 21 bami di binja.
i di barril ta toer jen, i ta na mitar i i ta bashi. Cada
roeman mester hanja mes tantoe binja i mes tantoe barnl.
Ken por juda nan pa bini cla? Tin dos diferente solucion.
o.*...”
|
|