1 |
|
“...Anochi nan a der na cementerio di
S. Hos.
Toer, koe a conoce Nelly tabata
sigur, koe e tabata un Santoe na
cieloe. Nan tabata sinti koe e no
tabatin mester di mas. nan oracion,
ma nan tabata pidi pe reza pa nan
na cieloe.
Pronto historia di bida di es mu-
cha santoe a plama, i hopi hende
di toer camina a bai reza riba sa
graf, koe a bira un obheto di vene-
racion. Anto nan a papia di hiba e
restonan santoe na cementerio di
combentoe na Sundays Well. Un an-
ja despues di Nelly su morto, nan a
habri su graf, i nan a hanj asina
mes koe nan a der. Dia tabata
scur i cieloe nubi. ora nan a hib
na su graf nobo. Ma apena nan a
caba di der, koe solo a penetra nu-
bianan i di aleuw un klok a coemin-
za plama su sononan dushi.
Mashi hopi hende deboto, ciego,
surdoe, enfermonan, ta bin hinca
roedia riba su graf pa pidi forza i
consuelo i curamentoe. Nan ta con-
ta koe mash milagr a socede cai-
ba pa intercesion di es mucha santoe.
Bon Dios, sea gradicf pa toer esail
gracias na Dios pa Nelly chikitoe I
Despues...”
|
|
2 |
|
“...8
su amiguitanan, koe a pidi e fabor,
a doena toer muchanan, di 7 anja
e fabor grandi di ricibi Hesus den
an coerazon.
Mi amigoenan child, stima Hesus,
manera Nelly a stim. Bin ricibi He-
sus den boso coerazon chikitoe mas
i mas i boso toer lo keda amigoenan
chiki di Hesus, manera Nelly chikitoe
di Dios Santoe. FIN.
iwetooeati*>.g"
Cartero dl Ala Blanca".
Den No. 27 di Ala Blanca di anja
koe a caba, Redactor a puntra su
amiguitonan, si nan ta gusta e Pro-
blema di Dam, pasobra Ala Blanca no
kier doena su amiguitonan sino cos
bon sol, eos koe ta cai na smaak.
Redactor tabata duda koe mu-
chanan no ta gusta wega di dam
muchoe, caba poco mucha lo tin,
koe tin e wega na cas.
Gomo awor ni un sol mucha a
pidi Redaccion pa sigui coe e Pro-1
blema di Dam, pesai Redactor ta
consldera esaki como un pidlmentoe
pa stop e i di busca un otro cos
di diberti koe por sirbi pa toer
mucha.
Sigur toer mucha ta deseoso pa
sabi ta cual di e amiguitonan a
conserva toer nan 28 numero di
Ala blanca. Berdad tin...”
|
|
3 |
|
“...como si el kier a haci tem-
poe mas pur& pa hible na cieloe,
pasobra visiblemente forza di e mu-
cha tabata bai cabando. Ainda un
bez mas el a hiza su wowo agrade-
cido na es sacerdote.
O Hesus, Hesus. el a papia i
su alma tabata boela coe angelnan
ariba, pa ricibi di m&n di Hesus
corona di martir.
* *
Pa banda di auochi a bini algun
cristian banda di es camina i nan
a hanja es sacerdote gravemente
herid ta reza dilanti di e morto.
Largoe ratoe el a jora na silencio,
ma for di su boca a sali es pidi-
mentoe:
O Dios, Banger di martirnan
ta semfa di cristiaunan. Es semfa
tabata falta ainda den mi coenucoe.
Awor mi ta confia, koe lo el bai
florece i produci pa bo un cosecha
abundante di almanan.
UN EHEMPIiO REAL,.
Nos a tende conta hopi bez di e
piadoso Emperador Alem&n, koe a
baha asina pronto for di su bestia
pa ofrecle na un Sacerdote koe ta-
bata hiba Mahestad pa enfermonan.
Huntoe coe esai nos por pone tam-
be es boenita ehemplo doend pa Rei-
na di Spanja;
Algun luna pasd e Princesa tabata...”
|
|
4 |
|
“...dozijn cabrltoe. I toch
el no tabatin 30. Ta cuantoe el tabatin anto? Redaction
7. Riba mesa tin 10* weboe den un tajor. Kende por parti
e diez weboe den 10 persona, di manera koe cada un ta han-
ja un weboe i koe ta keda un ainda den tajor. Rd.
8. Kico ta camna i para sin pia, i bati sin man ? Red.
9. Dos mama i dos jioe ta parti tres patia, i cada un a-
hanja un henter. Ta di com ? Red.
10. Den jm sala ta sinta 15 hende riba banki kantoe di
muraja. Mi ta boeta un ringetje di dede riba mesa, mi ta
pidi, pa cualkier hende,. despues koe mi a sali for di sala,
ta cohe e ringetje hink den su dede. Ora mi bolbe drenta
den sala, lo mi bisa ta kende a cohe e ringetje, na cual
man, na cual dede i si ta mas ariba, sea meimei, sea mas
abao di sea dede el a hink. Otro seman lo mi sinja bo,
com mi sabi esai....”
|
|
5 |
|
“...
Gerard van Uijtrecht.
Gampo Rif 20 nero 1914.
Muy Reverendo Redactor di
,,Ala Blanca,
Na nomber di algun amigoe mi
ta larga pidi Bo, si Bo por ta
asina bon di sigui coe Problema di
Dam. Algun be* a bini un problema
trababoso, anto nos no por a saca
su solucion. Por ebemplo: esun di
de laatste biaba tabata asina tra-
bahoso, koe nos no por a manda
su solucion; ma promer koe esai,
cuantoe be* nos no sA manda so-
lucion, casi toer biaba nos ta manda
bon solucion; ma toer biaba no ta
lecbi dushi, tin biaba ta kalmeki,'
no biaha podiser e ta facil, nos ta
sak un-be*; otro biaba nos no tin
tempoe, asina ta bira koe nos ta
lubida i ta keda sin mand, i Re-
dactor, keriendo koe ta gusta nos
no ta gust, ta fada i ta keda sin
boet mas. No fada, animo atrobe,
no fada.
Mucha-muhernan ta pidi pa no
pon, ma nos koe ta mucha-hom-
jber serio, mucha di Pader Jansen,
ta larga pidi pa bolbe boet atrobe.
Dank! pa molester.
Adios.
Na nomber di algun amigoe
Emilio Davelaar.
Cerr Altena No. 9.
Curasao 12 Enero...”
|
|
6 |
|
“...tesoro celestial koe
mi ta confia na bo manoe dbil.
Ward flelmente.
Promer di larg, lo mi doena
mi bida, e mueha balente a respon-
ds, i primiendo e na su pecho, el a
corre bai cumpli coe su encargo.
Tarcisio tabata camua wovo abao,
ora un senjora koe tabata adinirA
di su cara tan amabel i suave, kier
a hib coene, pe toema parti na
un fiesta. Ma Tarcisio dici coene:
Ta duel mi, ma min por drenta
coe senjora su 'deseo. Mi tin di haci
un cos mash& importante. I maske
cuantoe e senjora a insisti i a pidi,
el a sigui su camina.
Caba di sali foi stad, e tabata con
tra coe algun mueha di su edad,
koe tabata hunga coe otro. Nan ta
jam pe bin bunga coe nan, nan ta
rondon i kier lastr coe forza. Ma
Tarcisio ta scapa foi nan m&n i ta
sigui corre mashd liher. Esai no a
larga di hala atencion di algun pa>
gauo, koe tabatin mash& odio con-
tra cristiannan. Mirando e mueha
corre bai asina liher, coe su m&n
riba su pecho, nan dici coe otro :
Mira, sigur ta un mueha cristian,...”
|
|
7 |
|
“...tabata hinca roedia pa venera curpa
dj martir chikitoe di SSmo. Sacra
mentoe. Mauera un angel Tarcisio
a moeri i nan a dera su curpa na
Catacumba, oenda el a keda hopi
siglo. Despues nan a venera su reli-
kinan na misa di S Silvester na Ro-
ma i caba nan a hiba nan ua misa
di S. Dominico na NApoles, oenda
te ainda nan ta venere.
S. Tarciso ta patrono di perseve-
ranza despues di Promer Sta. Co-
munion.
# # *
Muchanan, ata boso ehempel.
Bobo tin tantoe Animo, i coerashi
manera S. Tarcisio? No? Reza pidi
S. Tarcisio anto pe juda boso warda
semper e tesoro, koe boso a ricibi dia
di boso Promer Sta. Comunion. Bo-
so tamb tin enemigoenan, koe ta
busca di mata bida di Dios su gra-
cia den boso. alma. Moenstra boso
mes balente koe S. Tarcisio. Warda
semper boso coerazon limpi i puroe
i defende boso Bon Hesus coe toer
boso forza....”
|
|
8 |
|
“...placa
buscoechi di ocho, el a subi su ca-
bai i dos ora despues, el a baj den
Punda bao di un tao di hende di
toer sorto; el a record toer loke
su muher a bis i no tabata mishl
coe ningun hende. Atardi ora el a
coempra hopi dtaochorla pa su muher
i jioenan, el a mira den un tienda
un boenita worst. Cordando di legra
su muher, el a coempr i a lor den
su lensoe.
Promer di sali foi Punda, el a mi-
ra un shap i coma el tabatin sed, el
a drenta i pidi un bit ter di dos pla-
ca* i a triet toer hende koe tabata
den e shap tambe.
Es bitter ai a smaak bon i el a
pidi un mas. Alatin nos homber su
cabez a coeminza bin, el a cologa
su worst na lomba
|
|
9 |
|
“...bieuw, i koe bo no
por traha mas.
Baas Martin a gradici coe awa
den su wowo, ma el a contesta :£
Sefior Girolamo, no toema mi
na maloe. pero e placa ai mi no por
acepta. Tantem koe Dios doena mi
bida, salur i forza pa traha, no ta
pas pa mi acepta placa koe mi no
a gana coe mi trabao. Si ta cos
koe mi mester cumpra herbe, nan
ta fia mi te dia mi por paga, paso-
bra mi ta homber honrado, i sem-
per mi a paga mi debe te na ltimo
cens chikitoe. Pero si senor Girola-
mo kier permiti mi di baci un pidi-
mentoe, lo ta esaki. Sea asina bon
i doena e placa na mi amigoe L6-
zaro. P lo ta un judanza grandi,
coe e placa el por coeminza trobe
su trabao, i mi por sosega un poco.
Senor Girolamo a keda di acuerdo
coen i a coempli coe su deseo.
Ma el a haci mas tambe Na toer
camina koe el a pasa, el a conta
su amigoenan, di e nobel coerazon
di mastro Martin.
Resultado di esai tabata ko9 toer
hende, koe tabatin mester di smid,
koe toer ta bai cerca baas Martin
i koe. nunca el no a sinti mas
falta di trabao...”
|
|
10 |
|
“...leza di muchanan balente, koe a
doena Hesus es koe nan tabatin di
mas precioso, nan bida.
A moeri martir pa Hesus, despues
di hopi tormento.
San Agapito na edad di 15 anja.
Sta. lues 99 13 99
Sta. Aquilina 99 12 99
Sta. Basilissa 99 9 99
Sta. Cristina 99 12 99
San Conon 99 12 99
Sta. Eulalia 99 12 99
Sta. Eutropia 99 12 99
San Pancracio,, 99 14 99
San Pontico 99 15 99
Sta. Prisca 99 13 99
Sta. Secunda 99 12 99
San Vicente 99 15 99
San Vito 99 12 99
Muchanan, Hesus no ta pidi boso;
doena Mi bo placa, bo bida. E ta
bis*a: Mi jioe, doena mi bo coera-
zon.
Doena Hesus e coerazon, pa E biba
aden. Haci bo coerazon limpi i pu-
roe, pa e birtud angelical di pureza.
E birtud aki ta haci boso amiguito
di Dushi Hesus, un jioe privilgi, di
Maria, La Birgen Inmaculada, ta
doena boso proteccion di S. flos,
ta haci boso roeman dj Angelnan
puroe, koe ta guia boso den peligro-
nan di mundoe i lo hiba boso alma
puroe un dia den reino di cieloe.
Anto boso lo tende for di boca di
boso...”
|
|
11 |
|
“...42
ado di Boeur, pe sinja idioma
francs.
Un dia Soeur a doen algun flor
i a pidi di boeta nan riba altar.
Tamb el a pidi pa hinca rodia
dilanti di Dios, ora e drenta es ka-
pel. Eva a toema es flor hariendo,
i a bai na kapel, coe proposito di
no hinca roedia. Ora el a bini na
porta i a habri, di ripiente e ta
hanj strob, sin por pone ni un
pia adilanti. Te tres bez el a poer-
ba di sigui, ma enbano. Porfin,
toer tolondra ;i venc, el a cai na
rodia, i a adora Hesu Cristoe, di
Kende su presencia na Santisimo
Sacramentoe e tabata awor toer
combencido. Toer na lagrima e ta-
bata scond den un hoeki di kapel
i a haci proposito di doen hente-
ramente na su Salbador. ^ Pronto
el a braza f catlico i a sinti ha-
1S na bida religiosa. Coe obheto di
hanja sabi mas mehor, koe Dios
ta jam di berde mes, e tabata
bishita misanan di Yillemarie, tam-
b e kapel di hospital, administrfi
pa Soeur di San Hos. Apena el a
tira su bista riba un cuadro
riba altar, koe tabata representa
Santa Famia, i a mira cara...”
|
|
12 |
|
“...lugar di panja di coestumber,
e tabata tapa su curpa coe cueroe di bestia, mescos coe su poe 1
su criarnan. Pronto nomber di donjo cobo di castiljo di Hunonan a
plama hasta te for di mondi, oenda e tabata domina. Eckbert tabata
cambia cueronan di bestia, koe nan a mata, pa diferente articulo di
uso i herment, pa pam i lechi. Den poco tempoe e coenukeroenan li-
ber, koe tabatin nan coenucoe na kantoe dj bosque, tabata conocle
asina bon i aprecia forza di su shon asina tantoe, koe pa su medio
nan a pidi judanza di Wolfert, ora lobonan tabata horta nan bestia
mata, 6 otro bestia brutoe tabata destrui nan cosecha na coenucoe.
Coe gustoe nan tabata doena Wolfert pa es judanza cualkier bestia
di nan coral, nan a bin drecha i planta pe un pida tera, koe Gero
i Eckbert a abri den mondi. Coe nan judanza tamb nan a drecha e...”
|
|
13 |
|
“...vrardacaba ban-
da di castiljo algun
bestia, baca, earner i
cabritoe, koe taba-
ta di su mastro.
Eckbert tabata reco-
he un cosecba ricoe,
i no tabatin mester
di semia di otronan
mas pa su coenucoe,
koe e tabata cera
coe un trankera di
soempinja, pa prot-
g contra bestianan
froso.
Segun koe Wolfert
su fama a crece, el
a toema un sorto di
poder riba e coenu-
keronan liber. Loke
antes nan a doen
boluntariamente i pa
gratitud, awor el a
coeminza pidi pa tri-
bute, hasta coe forza
i amenaza, si tabatin mester, I ai di esnan, koe no kier a cumpli coe pidi men-
toe di e jaagdor terribel! E por ta sigur, koe oso 6 lobonan voraz, tacaiden
su coral di bestia, koe toronan brutoe i sbimaron ta destrui su plan-
tamentoe. JJo a dura largoe, koe hende a coeminza papia ketoe coe
otro, koe Wolfert tabata haci brha i koe pa su brha e tabatin po-
der riba bestianan di mondi. Su binimentoe misterioso, di oenda nan
no tabata s, su bibar den ruina bieutf, su cara brutoe i scur, su
flgura altoe i balente, toer...”
|
|
14 |
|
“...ooo o ooo Kende por kita esun di mei-mei
i boet na un dj grupo, de la
ooo ooo ooo manera koe 9 cents ta keda den
cada careda ? .
7. Kico Dios a doena na toer cos, loke E mes no tabatin
nunca ? Emilio Davelaar
8. Mi ta un cos, koe mucha ta usa na scool. Kita mi
cabez i doena mi otro, mi ta un cos, koe toer cas tin. Kit
trob i doena mi otro trob, mi ta un cos, koe mucha ta
gusta masha, Kico mi ta ? Hose Madwo 1 Enrique Torres
9. Ki dia dos bez dos ta haci seis ? Moises Pieters^
10. Pakico nos ta pidi Dios pam di cada dia ? Guiiiermo santine...”
|
|
15 |
|
“...coeminza abri
poco-poco pa luz di cristianismo.)
IV. Es Etfengita.
n dia Winfred tabata droemi ketoe, toer na pensamentoe, na un lu-
gar solit den bosque. Enbano e tabata busca contesta riba toer es pre-
gunta, koe tabata bini na su sintir. Ora el a hiza su cabez un poco,
e tabata mira es eremita, bini pa aibanda. Coe e saludo : Alaba sea
Hesu Cristoe e homber di Dios kier a pasa, ma Winfred, koe di repien-
te tabata sinti den su alma un forza extraordinaria, a lamanta para
i diei coe ne i Mi ca pidi bo, bisa mi, ta kende ta Hesu Cristoe, koe
bo ta coeminda mi na su nomber ?
Toer a*dmir& es eremita a keda para. ,,Ta kende bo ta, mi jio, koe
meimei di un tera cristian bo no s< nada di Cristoe ? asina el a pun-
tr. Bo ta batizi den su nomber ?
Batiz., sf, mi ta, Winfred a responde. Mi ta corda e dia ainda,
koe nos a baba, huntoe coe miles otronan, na awa. Esai a socede, pro-
mer koe nos a sali foi Sahonia. Pero, kico e bautismo tabata nifica,
mi no sA.
Bo ta jioe anto dj jaagdor balente, koe...”
|
|
16 |
|
“... Ya foi ora el a
mira e nuncio di emperador, pensamentoe a djrent di hui bai. Ma el a
bira calmo i el a corda, koe el no por a hui. Emperador Carlos ^no
por a baj toer camina ? I caba, com lo e por sigura pa su dos jioe
posesiou dj biennan, koe el a gana pa trabao di tantoe anja ? Pa el
mes, el tabata prefera di hui, ma e pensamen toe, koe anto Dankmar
i Winfred lo mester roudea tera comb pididor di limosna, tabata ten
atras. Pa nan motiboe lo e baha su cabez soberbe, cuantoe koe mester.
Lo e pidi Carlos di larga su dos jioe coe e castiljo di HunoDan, e bos-
que pa tereno di jaagmentoe i e tera rozA pa planta. Pesai el kier a
soemeti na toer ley di tera i larga toer forza i poersiguimentoe para.
Toer esai el a corda, mientra e tabata ronde, e sol, manera antes,
den mondi. Dos dia largoe a borota den su cabez; su odio di Franco-
nan a bringa coe amor di su jioenau. Ma bispoe dj dia koe e mester
a paree dilanti di emperador, a keda determine : lo e bai tende sen*
teneia di emperador Carlo...”
|
|
17 |
|
“...bo iibertad ?
, Nada min tin di papia Wolfert a responde, mientras e tabata
mira emperador den su cara, nada sino koe mi a perde mi derecho
i mi patria, pa bo, emperador Carlos. Kico mi tin coe derecho di
Alemania ? Mi a comete inhusticia, pasobra forza i iuhusticia a saca
mi foi Sahonia. Bo por humilja mi, emperador poderoso, bo por haci,
koe mi mester coeminza rondea di nobo, bo por haci mi catiboe, toer
esai ta na bo poder, i mi no ta pidi bo pordon pa mi mes, ma.._...
Anto Wolfert su boz a sofoca I coe cara tristoe el a sigui s ,,Lar-
ga mi ta pidi bo, na mi jioenan, loke bo ta kita for di mi: nan no a brin-
ga' contra bo, nan no a crece na tera di Sahonia nan a bira grandi
na Alemania. Permiti nan, pa nan biba aki en adilanti como homber
liber 1 Doena nan jaagmentoe liber den e bosque, doena nan e castiljo
di Huno i un pida tera, pa nan hanja di come sin koe nan tin di for-
za otro. Boeta anto un recompensa hustoe, ora nan a libra campesi-
nonan di cualkier bestia brutoe i peligroso...”
|
|
18 |
|
“...esposo, koe lo el keha e soldA. Aunke e senjor a tah di su mal
idea, esai no a juda. Senora ta keha e soldA. Awor e soldA ta presen-
ta dilanti di hof Meneer ta haci algun pregunta riba loke a pasa, e
soldA ta reconoce su falta i ta bisa koe el a pidi seora miles dispensa.
Senora : Mi no ta dispensa, sino mi ta exigi pago di mi bistir;
loke mi ta cobra ta 200 franc.
So|dA: Mi ta hanja koe 200 franc ta muchoe pa un bistir asina.
Senora : Ami koe ta donjo di mi bistir por cobra pe loke mi kier.
(Jomo e sold A no tabatin pa paga, un bankero ricoe koe tabata
ai presente, a bisa e solda ketoe-ketoe, koe el ta fi 200 franc pa paga
e senora. E soldA awor koe a paga e sen >ra, ta exigi bistir. Senora
ta baha ta bai, mientra soldA ta bisa Meneer pa pidi senora e bistir.
Senora s MashA bon; mi ta bai cas i lo mi manda mi sirbiente
trece bo e bfstir.
SoldA: N, awor mes mi kier e bistir.
Senora : Awor ta imposibel.
Sold A: Pero senora, e bistir ta di mi i mi ta exigi mi bistir.
Senora : Pues bo por...”
|
|
19 |
|
“...i a sali. Anto toer pober
a bini cerca dj, a saca nan man i ningun a keda sin haja un cos
bon. Tambe Wittekind a bini adilanti i a saca sa m&n. Carlos taba-
ta mir bon den su cara i apesar den su desfraz, el a reconoc Na es
momento ai Wittekind tabata tembla dilanti di mahestad dj mirada
calmo i trankilo.
Com ? Bo ta aki ? emperador a puntr na un tono severo. Witte-
kind tabata tembla i a cai abao na suela dilanti di pia di Carlos.
Com bo a bini aki ? Carlos a puntr pa di dos biaha.
,,0, mi ta pidi bo, baci mi Cristian I Wittekind a grita.
Un briljo di sorpresa a pasa riba cara serio di emperador.
Ta di com bo a troca asina liher ? Carlos a puntr.
Pa loke- mi a mira I Wittekind a grita.
I kico bo a mira anto ? Carlos a sigui.
Anto Wittekind a conta, com el a mira e Pam, koe sacerdote a
toema foi tabernakel, ta troca na un nino mash, gracioso i amabel.
E tabata saca coe un sonrisa' celestial su mftn chikitoenan, pa mani-
festa su deseo ardiente di uni coe nan koe tabata bin ricibi. Ma al-...”
|
|
20 |
|
“...spiritu no ^falta
coeminda; aki mi tin mi breviario i boeki di salmo, koe mi mes a skirbi.
Lezador chikitoe, bo mester s, koe den es tempoe ai no tabatin
boeki ainda, manera nos tin awor. Toer boeki koe tabatin, mester a
scirbi nan, un pa un, loke tabata pidi hopi tempoe i trabao. Pes mo-
tiboe un boeki tabata un cos di hopi balor. '
Caba Winfred a saca hopi boeki mas, koe su roemannan a doep,
den di cual tabatin boeki di Testament i algun otro mas, tin bez dor-
n coe prentji boenita, koe padernan di San Gallen a pinta. Wilderic
tabata mash admir di toer es cos precioso. Nunca el a corda koe
nan por a traha cosnan asina na combento I como ya foi hopi _an-
ja, foi dia el a kita scool, e no a mira otro boeki sino su boeki di
reza sol, el a pidi Winfred di splik toer e cosnan ai, koe tabata skir
bf aiden. Coe mash gustoe Winfred a priminti esai. I awor, Wal-
deric dici, bam sinta come poco, mi roeman, i goza di loke Bon Dios
ta doena nos.
Un rato ainda. Walderic, juda ini kita carga foi boericoe;...”
|
|