1 |
|
“...scama sin koe
el ta piscar ? Manuel Palm
7. n tata, mama i dos jioe mester pasa un rioe anchoe, i
no tin un otro judanza. sino un ponchi koe no por carga
mas koe 150 liber. Pero e tata. i mama ta pisa cada un
150 liber i cada jioe 50 libr. E ponchi sol no por pasa
e rioe. Com e famia mester haci, pa nan toer gana na e
otro banda? Johan Pletera
8. Mi promer ta un bladchi, mi segundo tambe ta un
bladchi. Ta kiCO mi ta ? Hose Fundador
9 Pensa un numero di tres cijfer, di e mes cijfer bo
mester cambia promer i e ultimo coe otro, pa ehemplo si
bo promer cijfer pensa tabata 691 e di dos ta anto 196....”
|
|
2 |
|
“...8
Ma percura bon bo no toema e mes numero, ma un otro
basta koe ta di tres cijfer. Bon, awor.bb ta kita e mas
chikitoe for di mas grandi. Di es sobra di e som mester
cambia tambe e promer i e ultimo numero. Anto dos dife-
rente numero, esta e sobra i e otro numero cambia bo mester
conta huntoe. Bon. Sin mi sabi cual numero cada mucha
a pensa, toch lo mi bisa otro siman na cada un kico ta pro-
ducto di su ultimo som.
- Rectecclon
10. Ki sorto di bela ta cende mas largoe (si toer dos ta
na principio mes largoe) bela di was di altar, of bela di
permacet? Redaccion
UN KENSHI
Kende por corta un buracoe aaina grani den un tarheta postal, koe
el poi pasa su cabez den dj ?
J^olixcioii.
Bo ta cohe un carta postal usa, un carta di baraha tambe
por sirbi. Marca coe potlood un streepi a-b i corta e streepi
a-b coe sambechi, mescos koe e figura l ta munstra :
Fig. 1.
a ..... ----------------- b
Despues bo ta dbla henter e tarheta riba e streepi a-b
corta. Caba bo ta marca coe potlood un cantidad di...”
|
|
3 |
|
“...koe tabata carga Besus ri
ba su coerazon !
Tata, el a puntra co un tono
gracioso, ki dia mi por haci mi
promer S. Comunion ? Ya mi a reza
nopi bez pa esai.
Tene un poco paciencia ainda,
mi jioe, e misionero a responds i
el a sigui su camina rezando na
silencio.
No a dura largoe, koe el tabata
strobA atrobe den su oracion. ma
awor pa un boroto terribel, koe ta-
bata sali for di mondi. El a hiza
su wowo, algun salbahe maldicio
nando a boela su dilanti. Kico 1e
haci awor ? Pa hui no ta cos di
pensa. Entregle ? Ma su bista an
siosa ta cai riba mucha sin defen
sa, koe bon spantA tabata tenle
duroe. Ya es ealbahenan a rondon
i un di nan a grita : Nos ta busca
es Pader blancce, koe ta bin predica
un religion stranjo aki. Ta bo podi-
ser ta es miserabel ?
Ta mi, es sacerdote a bisa su-
mecido manera su Mastro dibino,
koe a pon boluntariamente den po
der di su enemigoenan i toer tabata
grita jeu di furia infernal: Ual
mata Dal mata I
Samo chikitoe a coeminza grita
mas duroe koe es hendenan : Tata...”
|
|
4 |
|
“...trato asina
bondadoso ta merece raas elogio,
pa motiboe koe bo amigoe desgra-
ciado nunca por ta capaz pa bo por
spera koe el recompensa bo e bon
dad.
Esai lo duel mi muchoe pa mi
amigoe. Martin dl, pa mi tantoe
bal si el por paga mi esai. Pero esa-.
ki mi sabi coe roer siguridad, boe
le haci mescos i mas pa mi, si mi
tabata na sn lugur
Senor Girolamo a jam bon ano
chi i a sali conmovl.
Na camina di bai cas e acto no-
bel di mastro Martin no kier a
kita foi su memoria. Henter anochi
el a sigui pensa airiba.
Su manec Senor Girolamo a bolbe
bai na winkel di smid i a doena un
mil di lire (50 ets.) na placa di papel.
Ata, mastro Martin, el dici
coen, toema esaki pa bo. Bo ta
un homber nobel. Coe esaki bo por
cumpra berce i haci bo winkel mas
grandi, i mantene bo famia mas bon,
i spaar tambe un boenita cens pa
dia koe bo bira bieuw, i koe bo no
por traha mas.
Baas Martin a gradici coe awa
den su wowo, ma el a contesta :£
Sefior Girolamo, no toema mi
na maloe. pero e placa ai mi no por
acepta....”
|
|
5 |
|
“...anhela pa luz i claridad. ^Hopi bez,
ora e tabata sinta ta pisca na rio, el a mira riba kapel dj eremita,
na otro banda di rio. E cas chikitoe tabata hal coe forza irresistibel.
I un dia, ora sacerdote a sali, Winfred a bai na e kapel coe miedoe
respetuoso. El a mir i porfin el a risca di drenta. Ai e tabata^ mira
su dilanti un altar coe un cruz riba dj. Rond dj cruz tabatin un
krans i su dilanti un lampi tabata cende. Foi e dia ai e tabata pensa
mas tantoe ainda. Pa kico e cruz ai? Pakico e luz den es soHtud ?
Su dianan tabata dianan di busca i pensa, pe haja claridad pa
su sintir....”
|
|
6 |
|
“...lo mi kier a tende algo dj Dios, koe boso
toer ta sirbi i koe a haci rey di Franconan asina poderoso, koe toer
tera mester obedecle, Winfred a responde.
Coe compasion es eremita a mira es hoben, koe tabata weit coe wo-
wo, jen di ansia i suplica. Nb, es hoben fini, coe su cara suave i flore-
ciente, su cabeinan blond i largoe, no tabata paree es tata brutoe I
Winfred tamb tabatin ocasion awor pa mira es homber di Dios for
di mas acerca. E mester tabata un homber di basta anja caba, asina
el a pensa, maske e cara, koe a bira bleek i deleg. pa ajuno, tabata
pon paree mas bieuw. Ma e calmo suave i trankno, es amor compasi-
vo koe tabata lombra den su cara i den su wowo cl., a pone florece
den coerazon di Winfred un bida nobo, manera un jobida dushi, despues
di un tempoe largoe-largoe di secura, ta haci flornan rebiba.
Bo ignorancia ta lamanta mi compasion, mi jioe. Bo ta desea di ten-
de algo di Esun, koe a trece salbacion pa nos toer ? Bien, lo mi instrui bo
den su doctrina, eremita a bisa...”
|
|
7 |
|
“...coeminza e tra-
bao 1 Promer nos tabata papia un oracion, pa Dios bendiciona nos tra-
bao, koe nos tabata bai haci pa su honor. I anto, mi tata Walderic, su
manece! ora nos a kibra forma i klok tabata sali afor den toer boeni-
teza ein ningun falta I Esai tabata un dia di fiesta 1 Anto maestro
Danko tabata toema un pida heroe pa bati su obra i ata, promer so-
no tabata tembla 1 Min por splica, kico mi tabata sinti anto I Nos
toer dos tabata cai na roedia, pa gradici Dio$ pa e trabao. I nos
tabata pensa, com es sononan cl& lo jama hopi hende pa oracion 1...”
|
|
8 |
|
“...101
kier a hiba su tata na su cas i coeminza eu instruccion. Ma
WoHert a responde: No, mi jioe, awor no, promer mi mester pensa
nbSmi e mi a jaba dl ten
|
|
9 |
|
“...tempran foi sonjo
i maske e tabata sinti su curpa cans, ainda dj biaha largoe, el a
lamanta, pasobra su roeman a -bin tris: Dankmar, ora a jega. Tata
ta den kapel caba. Bin contr ora el caba su oracion.
Nan dos a bai kapel, Dankmar principalmente tabata mashfi con-
mo Vi. Mientras Winfred a dreuta, el a keda para afor, wardando
ora koe su tata lo sali.
Wolfert a lamanta para i a coeminda su jioe Winfred.
into Winfred a bis : Pafor tin un hende, mi tata, koe kier coe-
mmda bo. Wolfert a sali, el a pensa koe tabata Walderic, koe el
tabata venera mash tantoe, foi dia koe el a teud predica Evan-
gelLio ,di Cristoe. Ma asina el a mira e cabaljero, el a keda para ke-
toe.j su conmocion profunda tabata moenstra koe el .a reconoce su
jioe un-bez.
Su odio contra Carlos i su siguidornan a lamanta di nobo, el a
kita su cara pe no mira e bistir di Franconaa. Ma conforme Dank-
mar a t.ripara esai, el a tir den braza di su tata, sclamando:: Tata,
mi tata 1 Anto tOBr odio a kita, i coe amor di mas tierno Wolfert...”
|
|
10 |
|
“...nos mes ora un respet grandi; na promer bista el ta gana stima-
cion di nos coerazon. Pero mas parti bida di tal mucba s& ta cor-
ticoe. Di golpi Dios ta kit for di corrupcion di es mundoe aki. I
toer bende jorando ta trece flor riba su sepulcro bisando: Berdad es
alma angelical tabata mucboe boenita i puro pa nos mundoe danj.
Dios no a cri pa nos motiboe, pero pa plama su dushi oiornan i
su boeniteza encantadora den compania di escohirnan.
Pues scuchando e historie, mi bon amiguitonan, boso pensa riba
angelnan, pasobra e historia |di Santa Imelda, paree mas historie di
un angel bah aki na mundoe.
Den promer anja di Imelda su bida, hende a ripara den dje un
cos celestial, un modstia natural i amabel, koe a causa admiracion
di toer koe tabatin felicidad di contra coen. Si acaso el tabata jora,
tabata trabao pornada di content sea doenando cualkier coi hunga,
sea contando cualkier coi hari. Solamente si nan a cont e ora ai
algun cos santoe, of pronunciando dushi nomber di Hesus i di Maria...”
|
|
11 |
|
“...dia mas Ami-
guitonan, i koe nan ta gust. ; ... . m
Di e charadanan tin algun, koe ta mash> boenita i ngenrosa; la
claro, koe e di mas boenita ta hanja un lugtr promer ke e otronan,
mas pronto posibel.
Pero corda bon: Firma semper bo carta, i manda soludon acerca.
Otro cos : Redaccion no tin ida, di pone den' Ala Blanca dos bez
e mes Charada. iesai nos Amiguitonan no mester manda uiugun cha-
rada Meute, koe nan a copia for di Ala Blanca di anja pas>. Esai
ta cos sin smaak.
Animo, Amiguitonan; pensa i studia boa, pa busca semper chara-
da frescoe, boenita i ingeniosa....”
|
|
12 |
|
“...mira, si e'bende a rirenta.
!IH
.skjsS
Awor n ta weita poeshi mas,
E mal raton ta toema cas.
E ta sigui.
Varia.
Kende ta gana, mas ?
Dn commercie n te ta toema dos klerk nobo den su eirbishi, cada
ud pa nn sueldo di 1000 florin pa anja. Ademas el ta priminti nan
di au ment a nan sueldo despues Pesai el ta puatra nan, kico nan
ta prefera, sea di doena nan cada anja un aumento di 200 florin, sea
cada mitar anja un di 50 florin. Klerk A. ta prefera cada anja un
aumento di fl 200. ^ero klerk B. ta pensa, koe ta pa probech mas
di pidi cada mitar anja un aumento di fl 50. Cual di dos ta gana mas?
Solution den otro numero....”
|
|
13 |
|
“...chikitoe, hende ta mira un
paloe di rosa ehimaron, koe ta rama tapa toer e baranca.
Bernadette a cai sinta abao pa kita su promer meja, o ra di golpi
el a tende un boroto mashd inerte, manera bientoe a supla mash
duroe. El a bira su cara na toer banda, ma ni foja di paloenan na
kantoe di rioe no tabata moei. El a corda koe el a ekibooa, i el a
sigui kita su meja, pero mes ora e bientoe duroe a bolbe lamanta di
nobo. El a hanja miedoe i a boela lamanta para. El o por papia,
el no tabata sabi kico pensa, ora birando su cara na ecueba chikitoe,
el a mira e paloe di rosa shimaron Bol moe! mashd fuerte, net manera
bientoe duroe a zoet. Casi mes momentoe el a weita manera un
nubia di oro sali for di interior di cueba, i un rto despues a bin
paree aja figura di un mosa boenita, asina boeoita manera nunca
di mi bida mi a mira, asina Bemadetta a conta despues. E muher
a keda para aja net na entrada di e mes cueba. El a mira mi, coe
mash. carinjo, i el a baci senjal pa mi jega masuerca. Toer mi miedoe...”
|
|
14 |
|
“... ta imaginacion su mama a bis, bo mester,vkita e co 1
loco toi cabez ; caba bon ta bai na MassatmUe mas.
Toer a bai droerni, ma Bernadette no por a cohe sonjo. E figura
di e muhr asina bondadosa, i amable, a bolbe bini cada bez na su
memoria. I aunke cada bez el a corda loke su mama a bis, ta por
el do por a figur koe el a ekibok.
E ta sigui.
CMMr
ma
M
mm
mm
mom
.mM
mm
Tu mal mucha,
mi no a talia bo
di huma sigaria?
Sinja promer traha
pa gana placa pa
coempra sigayia,
anto bo por bin
pensa di huma si-
garia.
Cuidao,nunca mas!...”
|
|
15 |
|
“...168
Mirando un escena asina inesper i conmovedor, e muchanan a keda
bon eust, nan no tabata sabi kic pensa riba esai. Majoria di nan
a coeminza jora; i un di nan a bisa: Ai, basta Bernadette no
moeri di esai.
n cos particular a bin spanta e muchanan mas tantoe alnda. Di
golpi un piedra a bin cai foi di ariba di ceroe, a boela contra e
barauca i a cai den rioe di Gave. Un sustoe a cohe toer, nan a
coemioza jora, grita : auxio, i nan a hui bai, corre nan a corre
subi ceroe morto span t. Ora nan a jega ariba na ceroe, nan a topa
aja coe Jeanne Abadie coe su otro companjeronan, koe a sigui bini
mas atras. Esakinan a hari i bati man d/i contentoe. Ta Jeanne a
tira e piedra foi ariba expres pa spanta nan, pa venganza riba su
amiguitanan, koe no kier a ward a i a sali asina pur.
Pero calmo a drenta trobe, nan a cera paz coe otro, ma ora Jeanne
coe su companjerouan a tende di otro muchanan, den ki estado
milagrosa Bernadette ta hanj aja abao dilanti di cueba, toer a baha
pur. pa bai socorr nan...”
|
|
16 |
|
“...com e bon tata i mama Soubirous tabata pidi Dios toer dia, pa manda
luz i claridad den e asuntoe fastioso.
Tabata den nan famia un hende, koe nan tabata respeta mashd, i
koe den toer dificultad nan tabata husca semper su conseho. I e hende
tabata tanta Bernarda, roeman major di mama Louise i madrina di
bautismo di Bernadette. Dia di 18 di Februari mama Louise a bai
cerca su roeman pa comunik toer su duda. Tanta Bernarda a scucha
coe toer atencion,' p&ro el no kier a doena su opinion promer di
pensa seriamente riba e asuntoe. E mes anoche Bernadette su pepe a
bini caba na cas di Louise i a doena su opinion clfi, koe segun no
por tin ningun motiboe serio pa taha e mucha pa cumpli coe e
pidlmentoe di e dama misteriosa....”
|
|
17 |
|
“...cumpli coe
su empleo dignamente. Berdad ta, koe el tabatin respet pa religion ; ma loke
otronan tabata jama ehercicionan di debocion, el a kere pa cos exagera i
cos di supersticion. Den husticia i jurisprudencia el tabata masha sabir,
pero el no por a wanta un hende koe tabata di otro opinion.
Ora Bernadette a jega den su presencia, el a bis:
Mi jioe, pueblo ta papia masha tantoe riba bo; bisa mi un cos, bo
tin idea di sigui frecuenta e cueba ai ?
Si senjor, esai mi a priminti na e Dama; mi ta pensa di bai durante
12 dia mas ainda.
Pero, mi jioe, e Dama no ta existi; ta puro fantasia di bo imaginacion.
Senjor, dispensa mi, jjromer bez koe ma mir, mi tambe a corda
asina, i ma frega mi wowo; pero awor mi ta sigur, koe mi no ta hera.
Ma ta com bo sabi esai ?
Pasobra ma mir varios bez caba, awe mainta mes, i caba el a
combersa coe mi.
Mi jioe, tende un cos aki. E soeurnan di scool camina bo ta bai,
sigur no ta capaz di ganja. Wei, nan mes ta bisa, koe bo ta hera.
Senjor, si soeurnan a weita...”
|
|
18 |
|
“...di nos Santa re.
Ata nan aki, Monseigneur, el a grita contentoe. Pasobra pa cerca su
carnnan el no tabatin mester di nada mas koe un fluit sol sin e cachor,
koe semper mester pa corre tras di esnan koe sS keda atras. Kico bo ta
bisa, Monseigneur, asina, el tabata puntra coe orguljo, mientra e carnnan
tabata grita pa haci hende surdoe. Loco di legria pa e honor koe su car-
nnan tabatin, el tabata puntra: saki no ta un gordo? Esaja no ta boemtaJ
Sigur no, e bon Obispo a bis, mientras el tabata pensa noema kico
el tabata bai haci. . .
Wel bon,, bisa mi, ki jama nan; Cada un di nan tin su nomber, koe
por distingui nan ?
Dispensa mi; esai si no Monseigneur; ma ta mescos mi ta conoce un
na su stem, otro na su forma, otro na su lana, asina mi ta conoce toer
bon-bon; 1 nan tambe, mi ta sigura bo esai, nan tambe conoce mi masha
bon; nan ta scucha coe atencion na mi fluit, ara mi ta jama nan.
E pober mucha no tabata sabi nificacion di e palabra koe tabata bim
na su boca. Jesus tambe no a bisa:...”
|
|