1 |
|
“...Soeur
tabata corda den e mes : Enberdad,
e wowo a mira Dios. Un sonrisa
celestial tabata pinta su cara i rond
di su cama tabatin un olor di cencia.
Durante luna di Januari Nelly ta-
bata bai mas atras, ma e tabata
wanta su sufrimentoe coe pacenshi.
E pensamentoe sol koe e tabata
bai cerca Dios, tabata consol.
Nan a bis, koe le bini mas cer-
ca Dios, coe cuantoe mas pacenshi
el a wanta su sufrimentoe. Ma ma-
ma, asinai e mucha santoe a res-
ponde mi kier boela bai cerca Dios.
E kier a bai na Dios es mes dia,
asina e dici. Anto e kier a bisti
su panja di Promer Santa Comu-
nion, i Soeur mester toem den su
braza.
Dia pa dia su forza tabata bai
cabando. Dia 30 di Januari un Soeur
a bin bishit. Como e tabata sabi,
koe Nelly su bida ta bai cabando,
e tabata papia coen riba loke e
tabata stima mas tantoe. Nelly
ora bo a bini cerca Dios, bo kier
pidiE, pa E toema mi cerca djE tam-
b ? Mi ta desea asina tantoe di .
bai cieloe 1 Anto Nelly a mira Soeur 1 £
coe wowo, koe tabata brilja di un ip
luz...”
|
|
2 |
|
“...ketoe ke-
toe den scool i combentoe. Es nobo-
nan serio, koe tabata bini cada bez
for di cuarto di Nelly, tabata haci
toer hende tristoe. Henter dia ta-
bata es angonia terribel, koe su
bista sol tabata kibra curazon di
hende.
Pa banda di tres or Nelly a bira
calmo i a keda droemi an ora lar-
goe. Su wowo anchoe abri, tabata
dirigf na un cos, koe tabata paree
e tabata mira na pia di su cama.
Caba el a moef su curpa. Su wowo
a jena coe lagrima di iegria. E ta-
bata poerba pa lamanta jDe jega
mas cerca loke e tabata mira. Dn
sonrisa a bini na su cara. Tabata
paree e tabata papia coe un hende,
el a hiza su wowo i a keda mira
coe expresion di un stimacion celes-
tial e cos ai, koe awor a alza riba
su cabez.
E mes momentoe Nelly chikitoe
a bai cerca Dios Santoe, coe e son-
risa dushi di hende, koe a hanja
El, koe su coerazon tabata stima
i koe no kier larg bai mas.
Un flor nobo, boehita i dushi a
abri den Paradys celestial.
Tabata dia Domingo di 2 di Februa-
ri 1908, fiesta di ofrecementoe di...”
|
|
3 |
|
“... Hose mester hui coe nan na Egipto. 6. Caha
di morto. 7. Si hende ta kita su dos handschoen, el ta keda
coe 10 dede, mask el a kita 10 dede afor. 8. Palomba di area
di No. 9. Pruha ta pretoe, pasobra semper el mester bisti
rouw, pa un di su famia koe nan a mata- 10. 7 jioe, esta 6
homber i un muher.
s
Charada.
1. Ki animal ta wesoe pafor, carni paden ? Guiiiermo santini
2. Tres bez diez-ocho ta 315,333. Di com? e van uyibrecht
3. Pakico Eva a morde pida for dje appel ? p a simon
4. Mi no por mira, ni tende, min sa leza ni scirbi, mi
no tin boca tampoco. Sin pia mi ta camna toer camina
instrui i diberti hende. Kende mi ta ? r. Hasseimeiyer
5. Kende por scirbi Amsterdam coe 7 letter ? a servage
6. Kico ta carga corona i el no ta rey, scama sin koe
el ta piscar ? Manuel Palm
7. n tata, mama i dos jioe mester pasa un rioe anchoe, i
no tin un otro judanza. sino un ponchi koe no por carga
mas koe 150 liber. Pero e tata. i mama ta pisa cada un
150 liber i cada jioe 50 libr. E ponchi sol no por...”
|
|
4 |
|
“... koe
el poi pasa su cabez den dj ?
J^olixcioii.
Bo ta cohe un carta postal usa, un carta di baraha tambe
por sirbi. Marca coe potlood un streepi a-b i corta e streepi
a-b coe sambechi, mescos koe e figura l ta munstra :
Fig. 1.
a ..... ----------------- b
Despues bo ta dbla henter e tarheta riba e streepi a-b
corta. Caba bo ta marca coe potlood un cantidad di streepi,
manera figura 2 ta munstra. Mira bon pa cada bez un
streepi ta pega ariba i otro abao. Corta e streepinan coe
sker for di ariba of for di abao, segun figura 2 ta munstra.
Fig. 2.
Habri e tarheta awor coe masha cuidao i lo bo mira koe
e buracoe ta basta grandi, pa bo cabez pasa den dje. Redaccion....”
|
|
5 |
|
“...bida
mes pa scapa un alma bandonA.
Ma tabata es poco frutanan coe
cual el tabata mira te ainda toer
su esfuerzonau bendiclonA.
Ta kico tabata taltu ainda na su
trabao, su lAgrima i oracion, pa
haci es coenucoe secoe produci fru ta
mas abundante ?
* # *
Di ripiente el tabata strobA den
su meditation silencioso pa un bati-
mentoe purA na porta di misa. El
a bai pa habri porta i tabata pun-
tra coe un boz oprimi:
Ta kende t aji ?
Ta mi, Padre un hende a gri-
ta afor. Un pober muher di Maguesi
ta muriendo i el kier ricibi ltimo
Santoe Sacramentoenan.
Drenta, PaDgolo. e misionero,
koe a conoce boz di uu di es po
conau, koe el a batizA, a J)is; bo
keda tene wArda aki, ami sol lo bai
na Maguesi. Camina ta mashA pe-
ligroso, nan por cohe nos.
Na es ltimo palabranan, koe el a
papia poco mas ketoe, un mucba, koe
Dader tabata cerca dje na cas. a aeer
kle a cohe Padre su mAn tene duroe
i el a puntr, mien tras el a keda
mira es Pader :
Com Pader df, mi no por bai
6ue Pader ? Pader no a bisa mi ho-
pi....”
|
|
6 |
|
“...Pader I
Ta bon anto, bop mucha, es
sacerdote a bisa i ei a bai mes ora
na altar.
Ainda un momentoe, el a binca
roda i reza mas intimamente koe
nunca, como si el tabata sinti koe
un disgracia tabata bai pasa. El a
habri tabernAculo, sconde es ciborie
chikitoe bao di su hAbito i el a co-
he camioa lih, sigu pa su sirbidor
chikitoe di misa, kende su wowonan
tabata brilja d; felicidad, awor koe
el por companja S. Sacrameutoe.
Ki cordamentoe celestial a drenta
den es alma pra cada bez koe el
tabata mira respectuosamente es sa-
cerdote, koe tabata carga Besus ri
ba su coerazon !
Tata, el a puntra co un tono
gracioso, ki dia mi por haci mi
promer S. Comunion ? Ya mi a reza
nopi bez pa esai.
Tene un poco paciencia ainda,
mi jioe, e misionero a responds i
el a sigui su camina rezando na
silencio.
No a dura largoe, koe el tabata
strobA atrobe den su oracion. ma
awor pa un boroto terribel, koe ta-
bata sali for di mondi. El a hiza
su wowo, algun salbahe maldicio
nando a boela su dilanti. Kico 1e...”
|
|
7 |
|
“...semfa
tabata falta ainda den mi coenucoe.
Awor mi ta confia, koe lo el bai
florece i produci pa bo un cosecha
abundante di almanan.
UN EHEMPIiO REAL,.
Nos a tende conta hopi bez di e
piadoso Emperador Alem&n, koe a
baha asina pronto for di su bestia
pa ofrecle na un Sacerdote koe ta-
bata hiba Mahestad pa enfermonan.
Huntoe coe esai nos por pone tam-
be es boenita ehemplo doend pa Rei-
na di Spanja;
Algun luna pasd e Princesa tabata
bai haci un paseo coe su roeman
homber, archiduque Eugenio. El a
mira un Sacerdote acerca, koe ta-
bata hiba Mahestad pa un enfermo.
Solamente dos hende tabata com-
panjle. Inmediatameute el a manda
e cochero para, el a baha coe es
archiduque afor, i a ofrece es sacsr-
dote coe su companjeronan pa nan
drenta i el mes a sigui na pfa te
na cas di es enfermo, i a drenta
tras di e sacerdote dea e cas. Es
enfermo tabata un mucha muher di
binti-tres auja; su tata i mama ta-
bata para mash tristoe na su ca_
ma. La Reina a informa tocante di
miseria di e familia asina pober...”
|
|
8 |
|
“...13
Ahan, haragannan, horta fra-
ta di un pober coenucero, esai
jama: defendo nos patria? Bam
weita, combate ta coeminza.
Dos fruta asina ta muchoe
pisa p pober paloe. E ta kibra
i toer tres ta sinti bon cla,
koe suela ta duroe.
O.o
man
E fruta ta pisa, berde, I no pa mi stoma s, sino pa mi
cabez, mi braza, mi pi a i toer mi wesoenan.
Un hende, coe zapatoe nobo na su pia, ta bai cerca su
zapater i ta bis : mira, shon, e. zapatoe, koe bo a traha pa
mi, ta canta te grita.
Zapater h, shon kier podiser, koe pa e poco placa ai
mi por hinca un caha di musica of un gramafon den dje ?...”
|
|
9 |
|
“...mucha ta bai coe
ponehi, esun ta keda i otro ta bolbe coe ponehi. Awor mama
sol ta bai, i e otro mucha ta bolbe trece e ponehi. Por
ultimo e dos mucha huntoe ta bai. I anto henter e famia
ta complete na e otro banda di rioe. 8. Theebladchi.
9. Producta ta 1089. 10 Ni un di dos sorto di bela ta
cende mas largoe, pasobra toer dos ta bira mas corticoe ora
nan ta cende.
Charada.
1. Kende por scirbi cincoe dia di seman sin menta nom-
ber di dia. Bedaccion
2. Kende nos ta mira toer dia, rey i emperadornan ta
mir poco bez, Dios ta mira nunca. , idem
3. Kende por scirbi 67 coe 4 cijfer ?
4. Mi tin un canica di koffie. El ta toer bashl I toch
tin cos aden. Ta kico ? Redaction
5. Pakico carnernan blancoe ta come mas koe carnernan
pretoe ? - Redaction
6. Un hende tabatin dos i un mitar dozijn cabrltoe. I toch
el no tabatin 30. Ta cuantoe el tabatin anto? Redaction
7. Riba mesa tin 10* weboe den un tajor. Kende por parti
e diez weboe den 10 persona, di manera koe cada un ta han-
ja un weboe i koe ta keda...”
|
|
10 |
|
“...nos. Hesus no ta bandona su kerf-
donan, no ta manda nan den lucba
sin arma. Nos ta biba aki na mun-
doe manera earner meimei di lobo
nan i sinembargo sin stop Iglesia
ta sigui biba i crece. Ta pasobra nos
tin un Wardador dibino.
Mira, lo Mi keda coe boso te na
fin di mundoe asina Hesus dici coe
su apostelnau. Hesus lo no bandona
nos anto, awor boe nos tin mester
di dj mas tan toe. Jioenan mester
tin un tata pa percura pa nan, pe
protega nan, pe doena nan pam.
Nos tamb tin mester d< pam, di un
pam precioso, koe ta coemfnda di
nos alma, koe ta warda pureza di
nos alma, koe ta doena nos forza
pa nos moeri pa Dios. O sf, e pam
nos tini. Ma di oeuda e ta banja
su forza? Mi jioenan, e pam, koe
Hesus a doena nos, e pam santoe
ta E mes, ta su Ourpa i Sanger mes.
Mira, mi jioenan, e Hesus, koe
mi a papia coe boso tantoe bez di
djle, e mes Hesus, koe a nace den
un pesebre, koe a moeri riba cruz,
E ta aki. E ta keda aki di dia i
anoebi. Ta El, koe boso a caba dl
ricibi den boso coerazn, keda ni
coen...”
|
|
11 |
|
“...siguiente numero di Ala Blanca Pero, scucba bon. Si Re-
dactor lo ricibi despues ningun of mashA poco solucion di Problema,
lo ta bastante indicacion, koe majoria grandi di muchanan no ta gus-
ta e sorto di wega. I no lubida, Redaccion kier complace na su ami-
guitonan i no kier boeta den Ala Blanca sino cos koe ta cai na smaak.
Redaccion lo haci su posibel pa doena Problema koe lo ta menos
trabahoso. Animo anto. Busca bon solucion. , Redactor.
Ademas mi ta pidi amiguitonan, si nan manda charada, nan mira
bon, pa nan no manda cos bieuw, esta charada koe a boeta caba un
biahe den Ala Blanca....”
|
|
12 |
|
“...pretoe.
esta dos cabritoe i un mitar dozijn,
bo ta doena un weboe coe tajor. 8
mama i dos jioe tabata un wela, su jioe i su nietoe.
10. Kenshi di ringchi di dede.
Pa mi sabi ta cual mucha, i ki dede, di ki man el ta bisti e ringchi,
ora mi ta bolbe drenta den e kamer, mi ta doena un of doe of toer
e mucha di traha un som riba lei of pampel. Corda bon, mi no kier
sabi nada-nada, di loke bo ta scirbi, sino umicamente e producto di e som.
Pa no bini ningun papiamentoe ora mi tai, coer mucha mester a mira
bon promer mi drenta, ta cual mucha, na ki man etc, etc. el ta
bisti e ringchi. Tambe pa boso traha e som exactemente, bo mester
sabi padilanti, koe e mucha koe ta sinta mas cerca di porta, koe ma
drenta, ta No. 1, esun banda di dje ta No. 2 etc. tambe koe man robe
bo ta nota coe 1, man derechoe coe 2 ; dede grandi ta 1, su sigiente
ta dos etc. nsina koe dede chikitoe ta 5. Si ringchi ta mas ariba na
su dode tambe ta nifica 1, si ta meimei ta 2, si ta maa abao ta 3.
Corda bon, boso no papia nada...”
|
|
13 |
|
“...| Anja 2. \iim. 4. |
AU BLA N [CA
DEDICA NA NOS HTJBENTTJD.
TH Febr ALA BLANCA TA SALI CADA DOS SEMAN. 1014
TF ImPRIMI NA ImPRENTA Dl VlCARIATO. *4
SAN TARCISIO
Promer Marter di SSmo. Sacramento.
II.
Ma mira, promer koe ningun hen
de do tabatin tempoe pa ofrec, ud
mueha pareuw a bin present dilan-
ti di altar. Tabata Tarcisio.
Ma bo ta muchoe chikitoe ainda,
e sacerdote dici coe ne.
Mi tata, mi bubentud lo ta mi
mas bon proteccion. No nenga mi
es honor.
Ltgrima tabata brja den wovo
di es angel chikitoe i au cara taba-
ta lombra di un amor di mas tierno.
Anto sacerdote, koe tabata mash&
bao di impresion, a toema Santisimo
Sacramennto, a boet den un lenzo
blancoe i mien tras e tabata poh den
mfin di es mueha, e dici Corda, mi
jioe, koe ta un tesoro celestial koe
mi ta confia na bo manoe dbil.
Ward flelmente.
Promer di larg, lo mi doena
mi bida, e mueha balente a respon-
ds, i primiendo e na su pecho, el a
corre bai cumpli coe su encargo.
Tarcisio tabata camua wovo...”
|
|
14 |
|
“...no tabata mishl
coe ningun hende. Atardi ora el a
coempra hopi dtaochorla pa su muher
i jioenan, el a mira den un tienda
un boenita worst. Cordando di legra
su muher, el a coempr i a lor den
su lensoe.
Promer di sali foi Punda, el a mi-
ra un shap i coma el tabatin sed, el
a drenta i pidi un bit ter di dos pla-
ca* i a triet toer hende koe tabata
den e shap tambe.
Es bitter ai a smaak bon i el a
pidi un mas. Alatin nos homber su
cabez a coeminza bin, el a cologa
su worst na lomba mira.
Ora nos coenukero a spierta foi
sonjo, el a bira su cabez i el a falta
su worst. Awor bam busca, ma...”
|
|
15 |
|
“...CULTO CATOLICO.
Ya bopi dia caba, mi amiguitonan,
dos a larga di splica boso e ceremoni-
anan boenita di nos religion catolica.
Awe dos ta coeminza atrobe, pa-
sobra mas bon dos ta comprende
toer loke dos ta mira na misa,
coe mas taotoe debocion i ateocion
lo dos asisti.
Tin bopi beode mi ta spera koe
deo di boso lo do tio ai ao koe ta
iota fada nao mash. taotoe na misa.
Nan ta bini misa, si, pasobra nan
mester, pasobra Sta. Iglesia kier pa
nan bini, ma kico nan ta bin haci
na misa, nan mes do por bisa. Ki
co ta socede na misa, ta manera
nan do ta comprende Dada di toer
esai. Fada nan ta fada nan mes
i otro hende i ta stroba nan den
Dan debocion. I ora porfin nan ta
tende Pader ta papia palabra: ,. Ite
mism est", un suspiro di ,,Danki Dios
koe cos a caba ta sali foi Dan
coerazon, i nan ta sali mas pronto
posibel, manera si nan kier scapa
nan cnrpa di un peligro grandi. Asi
na, mi amiguitonan, boso no mes
ter ta, asina boso no mester baci.
Si toer es hendenan, koe ta baci
asina, lo comprende...”
|
|
16 |
|
“...mi i ora koe anja a caba, nan
ta tira mi af or,, manera nunca mi tabatin balor. Bisa mi
ta kende mi ta 1 Romulo Hasselmeyer
5. Ora un automobil ta bai rVestpunt, oenda e chauffeur
su man drechi ta keda ? aiiberto vos
6. Nuebe jaagd a tira riba 20 patoe. 8 jaagd a hera,
un a tira dos patoe. Cuantoe patoe a keda' den lamar s
Guillermo' San tine
7. Cual piscar ta di mas grandi, cual ta di mas chikitoe?
8. Nada ta pareuw coe mi. Mi tabatai promer koe ta-
batin algo. Ningun hende no por cohe mi ni mira, mi.
TakiCO ? Johan Pieters
9. Ki dia ta na curpa di hende? Manuei Palm
10. Un automobil, koe ta camna 20 mijl pa ora ta sali
Punda, pa bai Westpunt. Mes ora un cabai, koe ta camna
10 mijl pa ora ta sah Westpunt pa bai Punda. Cual dj
dos ta mas cerca Punda, ora nan ta pasa otro?...”
|
|
17 |
|
“...84
man. Soeur a bisa, koe nan mester
priminti un cos, koe sigtir nan por
cumpli coen. I ningun promesa lo
haci Hesus mas contentoe, koe di
priminti E di ricibi E toer siman.
Ma, asina e mucha tabata sigui,
nos mester puntra nos confesor nos
mayor promer. Mi tabatin miedoe di
puntra mama, pasobra mama no sfi,
bai toer seman. Pastor di coe mi den
confesinario, sigur mi mester bai
toer seman. O mama, lo mi kier
haci esai coe gustoe.
Mientra e mucha tabata mira su
mama jen di speranza, esaki mester
a kita un l&gnma di contentoe.
Mi bon jioe, e dici, i a primi
su jioe na su coerazon, com feliz bo
ta haci mi; priminti Hesus, koe bo
i bo mama lo ricibi toer dia Do-
mingo i toer promer dia Biernes di
luna.
Coe alegria e mama a ripara, com
e tristeza riba cara di Maria a tro-
ca na alegria.
Com el a goza huntoe coe su jioe,
ora despues di Sta. Comunion, su
coerazon coe e di su jioe a pone un
dobbel promesa na pia di Hesus.
Const ancia Mendez.
DOENA Ml BO COERAZON.
Den Historia di Santa Iglesia nos...”
|
|
18 |
|
“...Mi ta moeri
hamber, mi tata, promer no hanja
coeminda e mucha a keha coe un
tono penoso.
E tata tabata buscaainda pala-
branan di consuelo p trankiliza su
jioe, ora di ripiente un gritoe alegre
a sali foi den paloenan i e criar di
mas hoben, koe a kita foi otronan
sin koe nan a ripara, a sali foi
mondi. El a hiza su mAn i a moen
stra un pida boenita di honig du-
shi, koe e! a hanja.
Maestro, doena esaki na bo jioe,
e dici, ,.1e kita su hamber, te ora
bo tin ocasion pa mata cualkier
bestia. Mi a mira un troepa grandi
di abeha ta boela rond, ma sigui
nan te ora mi a haja nan neshi, i
ma saca honig afor. I mi a hanja
un otro cos ainda, maestro.
Takico anto ? e shon a puntra.
Sigui mi i lo mi moenstra bo
e hoben a sigui, pasa paki i anto
subi e ceroe aki.
Gero, siota abao coe e mucha i
warda nos, asina e homber a papia,
koe otronan tabata jama nan maes-
tro, mientras el a bir pa es hom-
ber di mas bieuw, koe tabata carga
1) -pueblo dj Hunonan, koe a blni
IV i V el a bln plama riba Europa, 1 a...”
|
|
19 |
|
“...8t
e homber grand! i misteripso a spli-
ca, lo no a larga tampoco di
poerba nan forza riba es castiljo
orguljoso.
Toer rond nos no tin nada eino
es bosqne cerd, santoe, i ningun ca-
mina no tin senjal di cualkier bibar
humano, e boben a sigui, toer na
pensamentoe.
Su maestro a baha su cabez, ma
a fica ketoe. No sin hopi trabaoel
a subi un di toren di mas altoe,
foi oenda el por a mira un gran
partida dj bosque. Tabata un mon-
di brutoe, ma grandioso. Abao na
pia dj ceroe, koe e castiljo tabata
para ariba, un rioe tabata corre,
zoetando coe hopi boroto e baran-
canan, koe tabata strob den su co-
rementoe.
Hopi ora e homber a keda para
ai, su braza cruzd riba su pechoe.
E scur i sombrio di su cara a troca
poco-poco na mas calmo. Di esai e
hoben a probecba i dici contentoe:
Wel, com mi maestro ta gusta
aki? Cuantoe dia lo nos rondea ain-
da ? Muchanan lo no por wanta mas.
Un lugar mas bon koe esaki, ningun
camina lo nos no hanja sikiera; coe
poco trabao nos por drecha toer
cos; paloe pa porta...”
|
|
20 |
|
“...ta adora nan Dios, maske e ta-
bata bopi mas chikitoe koe es otro-
nan, koe nos a mira banda dj rioe
Bbin. RabiA ma saca mi m&u i ma
tira un moketa, na es lugar maldi-
cionA. Mientra mi tabata para ai,
di ripiente a sali foi un otro casi-
ta, poco mas leuw, un eremita, 2)
un di esnan, koe ta rondea nos tera
desgraciada di Sahonia i koe ta bus-
ca di kita nos libertad, huntoe coe
nos diosnan i e coestumber bieuw.
Mi rabia a subi mas ^ltoe, mi m&n
tabata tembla, i mi tabata pa ma*
ta es miserabel ai coe mi lanza.
Pero mi a corda, koe ta cobarde,
di ataca un homber solitA, koe no
por defendle.
Ma si bo no kier biba huntoe coe
es eremitano ai, Gero a responde,
pakico anto bo tin di hala atras ?
Anto homber mas fuerte mester ba-
ha pa esun mas zwak ? Abo, koe ta
saca oso i lbonan foi lugarnan di
mas scondir, lo no spanta pa bo i
kita foi es lugar pe busca su reiugio
otro camina un eremitano solitA, koe
ta mira ki enemigoe mortal di dj i
di su religion a bin 'toema posesion
di es lugar aki?
Bo...”
|
|