1 |
|
“...forza di e mu-
cha tabata bai cabando. Ainda un
bez mas el a hiza su wowo agrade-
cido na es sacerdote.
O Hesus, Hesus. el a papia i
su alma tabata boela coe angelnan
ariba, pa ricibi di m&n di Hesus
corona di martir.
* *
Pa banda di auochi a bini algun
cristian banda di es camina i nan
a hanja es sacerdote gravemente
herid ta reza dilanti di e morto.
Largoe ratoe el a jora na silencio,
ma for di su boca a sali es pidi-
mentoe:
O Dios, Banger di martirnan
ta semfa di cristiaunan. Es semfa
tabata falta ainda den mi coenucoe.
Awor mi ta confia, koe lo el bai
florece i produci pa bo un cosecha
abundante di almanan.
UN EHEMPIiO REAL,.
Nos a tende conta hopi bez di e
piadoso Emperador Alem&n, koe a
baha asina pronto for di su bestia
pa ofrecle na un Sacerdote koe ta-
bata hiba Mahestad pa enfermonan.
Huntoe coe esai nos por pone tam-
be es boenita ehemplo doend pa Rei-
na di Spanja;
Algun luna pasd e Princesa tabata
bai haci un paseo coe su roeman
homber, archiduque Eugenio. El a
mira un Sacerdote...”
|
|
2 |
|
“...foi
sonjo, el a bira su cabez i el a falta
su worst. Awor bam busca, ma mien-
tra e ta busk, el a ripara koe nan
ta hari scoudir, i el a comprende un
bez loke a socede.
El no tabata asina bobo manera
nan sa bisa di hende di coenucoe.
Es comedoruan di worst ta mira ca-
ra di es coenukero morto span t,,
casi jorando, ta paree nan koe su
curpa ta tembla i su cara a bira
bleek. Mitar spant>, nan a cont ki-
ko a socede; awor el ta dal un gri-
toe fuerte i coe un cara tristoe, el
ta bisa nan : Senjores I a caba pa
boso, tabatin veneno den e worst ai,
mi a busk pa via di raton i dja-
canan, koe mi tin den mageteina. No
ta posibel, koe un hude por figura
e mes sstado terribel di es hende-
nan; desesperacion a cohe nan coe-
rason, nan a bira razo i den nan
alteration un a tumba otro. Un di
nan tabata bebe aieta, otro lechi,
otro koffie curoe, asina tan toe koe
e por a guli. Dokter a bin], ma...-
nada Toer ta mira morto nan dilsn-
ti, nan tabata reconoc nan falta
i sinti duele di nan golosidad. Ma...”
|
|
3 |
|
“...awor e Ge-
neral a oblige Apenas e sold a
subi cabai dje General, i koe nan a
sigui camina, nan a tende un tiroe,
i e sold riba cabai a cai morto na
suela. Un bala di scopet a cohe su
coerazon. ,,Mi jioenan, General Che*
rin di, lugar di mas altoe ta lugar
di mas peligroso. Gada un keda
conteutoe deu su estado. I mes
ora general a cord a riba su deber.
Calmo el a bolbe subi su cabai ma-
nera nada no a socede.
mm.
msm
Pin
Altil
mm
mm
wmm
GOI BUSCA.
E homber aki
a haci un biaha
largoe. Ta falta
bopi ainda pro-
mer koe el jega
cas. Morto can-
ed el a baha di
su cabai, pa so-
sega un poco.
Pero den esai
el a pegs sonjo
i ora el alaman*
ta. eta miraraa-
sh stranjo, pa-
sobra el a perde
su cabai.
Ken por biij?
----:():---...”
|
|
4 |
|
“...bai sonjo caba, i bo ta tra
ba te asina laat. Di dia bo ta traba
semper asina duroe, bo no por gana
bo mantenecion mas sin traba ano
che tambe?
Senor Girolamo, bo tin raion,
baas Martini a contesta, mientras
el a kita su pecbi foi su cabez, loke
mi ta gana di dia coe mi trabao,
ta alcanza basta bon pa mantene-
cion. Fero Sefior Girolamo mester
sabi koe poco seman pas&, un ca-
lumqidad mash. grandi a pasa mi
bon amigoe Lzaro, un incendio a
kima su cas na cbinisbi. El a perde
toer toer cos, el ta falta awor cos
di mas necesario. Hende mester juda
su prbimo, no ? Wel, pesai mi ta
lamanta toer mainta dos ora mas
tempran, i anocbi mi ta bai droemi
dos ora mas laat, di manera koe
den un seman mi a gana dos dia
di trabao. Ganancia di es dos dia,
mi ta doena na mi pober amigoe
Lzaro. Mi no tin otro manera pa
jud. I e poco trabao di mas, no
ta haci mi nada.
Senor Girolamo su coerazon a ke
da mask conmovl riba e sintimen
toe caritativo di Martin. Pa bien
Martin, el dici, bo trato asina
bondadoso ta...”
|
|
5 |
|
“...ardientemente
pa ricibi Hesus den un sala limpi i
boenita di eu coerazon. Su legria a
jega na eu colmo, ora tres dia pro*
mer ke dia grand! el a haja sabi,
koe el a merece promer prijs, i koe
lo el haja promer lugar den Misa.
Sinembargo a parc, koe tin algo
koe tabata molesti.
Su mama a ripara esai i e taba-
ta poco ansii. A lo largo e mama
no por a wants mas. Mester bini
clandad den e cos ai. Pesai el a
jama Maria un dia promer ke bai
confesa cerca dj i a puntr,: Ma-
ria bo ta verdriet, ki falta ? Bo ta
falta algo ?
Si mama.
Ma ta kico anto ?
Maria a keda ketoe i su wowonan
a jena coe awa.
Mi ta kere koe toer cos no ta
na regla, su mama dici.
Kico tin ? Papia, no.
O, mama.
Lo bo no tin ningun secreto pa
bo mama, n tasina ? Semper bo
tabata franco; esai mester troca net
awor koe bo ta bai haci bo promer
Sta. Comunion ? Mi ta kere koe bo
por bisa mi ?
O si, mama.
Bisa num, mi jioe; lo mi juda
bo coe toer cos.
Mama a cobe e mucha su m&n i
a hal su dilanti.
Awor Maria, coe l&grima na wo-
wo, a bisa...”
|
|
6 |
|
“...tantoe tribilidad.
Si muchanan tabata haci asina, kico mester spera anto di homberoan ?
Huez di Gesarea a manda su soldnan bai busca Girilo i hib su di*
lanti. E tabata menaz coe castigonan severo, si e no tabata nenga su
f. Ma e tabata mira koe toer es amenaza no tabata spanta e mucha
balente nada mes. Sin ningun miedoe e mucha tabata para su dilanti,
tabata responds riba su pregunta, i tabata moenstra den toer cos
un sabiduria mas koe humana.
Mi jioe, asina e huez dii, lo mi pordona bo toer falta, i bo tata
lo haci mescos. Le- toema bo trobe na su cas, i 1e haci bo su heredero,
si bo kier mira bo locura.
Anto Girilo a responds : Mi ta contentoe, koe bo ta maltrata mi. Pa*
sobra mas bon Dios lo trata mi. Mi ta contentoe, koe mi tata a saca
mi foi su cas, pasobra lo mi haja un cas mas boenita na cieloe. Mi
ta contentoe, koe mi ta pober, pasobra lo mi haja rikezanan eterno. I
pa morto mi no ta spanta, pasobra di es manera lo mi gana bida eterna:
Anto huez a manda na boz al toe di zoeta Girilo...”
|
|
7 |
|
“...hoben no tabata s& absolutamente nada di dodtrina cristian.
Ora tera no tabatai, ni cieloe, ora no tabatin ainda ni ceroe ni pa-
loe, promer koe solo i luna tabata luza i ora no tabatin lamar ainda,
ni nada nada I)ios sol, eterno i todopoderoso tabatai.
I asina el a bini di creacion di mundoe na ceracion di hende, i el a
conta di paradijs. Winfred tabata tende coe atencion i de bez en cuan-
' do e tabata baha cabez. Ma un sombra scur a bin tapa su cara, ora
es eremita a cont, com promer bende a falta coe mandamentoe di su
Criador, i com pes motiboe morto i miseria a bini den es mundoe aki
com matamentoe i gera, odio i robo a bini den di hende, de la manera,
koe esakinan, na lugar di stima otro manera roeman, ta combati otro
manera enemigoenan i ta busca di soemete otro.
Si, bo ta papia berdad Winfred a grita, ora e eremita a stop un
rato. Asina ta awendia ainda. Ta un gustoe pa mi di tende bo, ma
mira, solo ta bai drenta caba i esai ta spierta mi koe mi mester bolbe
cas. Ma mi ta bolbe, mi...”
|
|
8 |
|
“...grita
jen di ansia: Min ta larga bo, nos ta homber liber, nos no tin nin-
gun cuenta coe poder di emperador. I coe wowo jen di rabia el ta-
Bata mira emperador. Ma Wolfert a rank foi su braza coe forza duroe.
Bo ta mira aki bobennan emperador a bisa foi famianan di
mas nobel di teranan cristian. Nan a bini na mi corte pa nan banja
instruction den coestumber cristian i den birtudnan di cabaljero. Den
di nan to mi toema bo jioenau tambe, i si nan ta moenstra nan dig-
no di mi proteccion, nan lo no falta e berencia, koe ta combini un
bende nobel.
Wolfert a dicidi. Amor di su jioenan a triunfa riba su orguljo i su
odio. E no kier a tira su jioenan den perdicion.
Mi ta doena nan e di coe boz firme.
Bo mes, Wolfert, asina emperador a sigui papia, mientra compa-
sion tabata tembla den su palabra, bo mes por keda, manera antes
den bo castiljo di Huno i jaaej den mondi. Pero mi kiec^pa bo manda es
troepa bai for di bo. Tres criar por keda coe bo, pa nan percura pa
bo cas i planta bo coenucoe. Ademas...”
|
|
9 |
|
“...ricoe, companjA di su senora. Sin riparA, e sold A coe tan-
toe diligencia a trapa cola di e senora i a kibra hopi for di su falchi.
MashA corts e soldA ta p:di e senora dispens, ma esaki ta rechaza su
pidimentoe. IndignA e senora ta sigui su camina, mientras e ta sigurfi
su esposo, koe lo el keha e soldA. Aunke e senjor a tah di su mal
idea, esai no a juda. Senora ta keha e soldA. Awor e soldA ta presen-
ta dilanti di hof Meneer ta haci algun pregunta riba loke a pasa, e
soldA ta reconoce su falta i ta bisa koe el a pidi seora miles dispensa.
Senora : Mi no ta dispensa, sino mi ta exigi pago di mi bistir;
loke mi ta cobra ta 200 franc.
So|dA: Mi ta hanja koe 200 franc ta muchoe pa un bistir asina.
Senora : Ami koe ta donjo di mi bistir por cobra pe loke mi kier.
(Jomo e sold A no tabatin pa paga, un bankero ricoe koe tabata
ai presente, a bisa e solda ketoe-ketoe, koe el ta fi 200 franc pa paga
e senora. E soldA awor koe a paga e sen >ra, ta exigi bistir. Senora
ta baha ta bai, mientra...”
|
|
10 |
|
“...combento di San Gallen. El a bini
coe ne na cas di Walderic contentoe, pasobra den e cosnan, koe su bu
ricoe tabata carga, tabatin un sorpresa pa e sirbidor di Dios.
Pronto esaki a drenta tamb coe poco lechi i un pida pam, miem
tras Winfred tabata reglando na mesa algun boeki, koe el a bini coe ne.
Bo a trece boeki? Walderic a puntra, mientras su wowo tabata
lombra di legria.
Si, Winfred a responde contentoe, mi roemannan di combento a
doena mi hopi cos boenita, pa den es mondi aki mi spiritu no ^falta
coeminda; aki mi tin mi breviario i boeki di salmo, koe mi mes a skirbi.
Lezador chikitoe, bo mester s, koe den es tempoe ai no tabatin
boeki ainda, manera nos tin awor. Toer boeki koe tabatin, mester a
scirbi nan, un pa un, loke tabata pidi hopi tempoe i trabao. Pes mo-
tiboe un boeki tabata un cos di hopi balor. '
Caba Winfred a saca hopi boeki mas, koe su roemannan a doep,
den di cual tabatin boeki di Testament i algun otro mas, tin bez dor-
n coe prentji boenita, koe padernan di San Gallen...”
|
|
11 |
|
“...deseo, el a pidi Superior
pe toema mi como su judador. I ki dianan feliz ma pasa ai! Ki le-
gria ora nos tabata traha forma, ki oranan di speranza, ora porfin
dia a jega di basha e material candente den forma I
Com nos coerazon tabata tembla ora nos tabata coeminza e tra-
bao 1 Promer nos tabata papia un oracion, pa Dios bendiciona nos tra-
bao, koe nos tabata bai haci pa su honor. I anto, mi tata Walderic, su
manece! ora nos a kibra forma i klok tabata sali afor den toer boeni-
teza ein ningun falta I Esai tabata un dia di fiesta 1 Anto maestro
Danko tabata toema un pida heroe pa bati su obra i ata, promer so-
no tabata tembla 1 Min por splica, kico mi tabata sinti anto I Nos
toer dos tabata cai na roedia, pa gradici Dio$ pa e trabao. I nos
tabata pensa, com es sononan cl& lo jama hopi hende pa oracion 1...”
|
|
12 |
|
“...mientra el tabata parti i regla nan, Hesus a tira un bista carin-
joso riba dj. Sinembargo Marcialo a reza un scual deD es mirda.
Marcialo a comprende es scual; el a cai na rodia dilanti di su Mas-
tro, pidiendo pordon, i a pidi Hudas tambe dispens.
Hopi tempoe despues el a sigui jora su falta.
Marcialo a bira depues gran predicador di f i promer obispo di Li-
moges na Francia. Sin cansa e tabata sinja su discipelnan : Dios ta
presente na toer camina, nunca bo por hui for di wowo di Dios i
warda bo di bofon di Pader of di Sirbidornan di Dios, pasobra Senjor
ta protega nan i lo castig bo.
***
Den nos muchanan tamb tin algun koe no tin pa Pader Frater Soeur
e respet, koe nan ta merece. Un bon mucha lo no falta nunca coe es respet.
E sa koe nan ta consagra na Dios. E sa tambe koe Dios a pone nan
pa hiba hende adilanti riba camina di Dios.
Fesai, mi amiguitonan, moenstra semper na Pader, Frater i Soeur respet.
Si bo ta bini na nan presencia koe bo ta pasa nan na camina, kita bo sombr
i coeminda...”
|
|
13 |
|
“...Eckbert a toe'
ma na su sirbishi, i koe tabata un discipel fiel di Walderic.
Tempos di calor a pasa i tempos di frioe a bini. Tera i paloenan
tabata toer tapA coe niebe, asina tantoe, koe mashA poco hende numa
por a bini misa, pa tende predicashi di Walderic. Walderic mes no
por a sali pa motiboe di tantoe niebe koe a cai i toer cos tabata ma-
nera morto. Na dia di Pftscu di Naeementoe poco hende a bini misa.
Den di nan tabatin tarnbe e mucha homber di castiljo di Huno, koe
ya algun dia Domingo a falta. E tabata keha koe niebe a cai asina
duroe, koe ta por mes e no por a bini. Awe tampoco, na e fiesta gran-
di, lo e no a risca di bini, si e no tabatin di trece un respond^ ur-
gente i importante. Wolfert tabata maloe, bopi maloe mes. Eckbert
tabata cuid. E mes no a mir, ma foi cara serio di Eckbert el a haja
sabi, koe su maestro no tabata muchoe bon.
Awor tabata ora pues, koe e jioe lo bai cerca su tatai Asina solem-
nidad di Pascu a caba, Winfred a cohe catnina huntoe coene. El a
toema su boeki...”
|
|
14 |
|
“...mash tantoe gab. Toer
camina e tabata traba scoolnan i haci masha tantoe pa civilizacion
di pueblo. Ta mucboe pa menta toer loke el a traba Coe brazanau
fuerte e tabata goberna su posecionnan, na cual casi beater Europa
tabata pertenece. Despues di su morto a parti nan na dos: Alemania
i Francia.
E tabata comprende mash bon, koe e no por a dpmina toer e
pueblonan ai coe forza di arma sol, ma koe mester a civiliza i instrui nan.
Pero despues di dianan di trabao duroe, dianan di fiesta no ta-
bata falta tampoco. Tal fiestanan tabata sirbi principalmente pa paga
mritonan i lamanta birtud i animo di otronan. E gran emperador
tabata s di gana coerazon di toer.
E tabata coestumbra e hobennan koe tabata na su corte, na di-
berticionnan nobel, pa ora nan bolbe na nan patria, nan no entrega
nan trobe na e fiestanan hrutoe di salbabenan.
Carlos a regres di su gera contra Dansnan. Triunfante el a
drenta Aken i coe fiestanan grandi a celebra su victoria.
HeDter corte di Emperador a reuni den sala grandi...”
|
|
15 |
|
“...di bo. Ma mi tabata mira, hoe
foi es mata shimaron koe mi a plauta, lo crece un dia un paloe
boenita. Pesai mi mes a percura pa bo. I bo no a bronguenza mi
speranza. Manera.un tata, koe ta mira su jioe den toer birtud, asina
mi por legra mi riba bo. I, conde Dankmar, ta asina dushi pa un
tata di por recompensa su jioe!
.Na lugar di lamanta i di scohe foi e senjoritanan presente un
esposa, manera emperador a bis, Dankmar a baha su cabez i un
nubia scur a pasa riba su cara nobel i boenita.
Ta ki falta bo, Dankmar? emperador a puntr amistosamente,
bo tin un deseo, koe mi por cumpli coen ? Papia francamente mi jioe I
Anto e hoben a responde poco-poco : .
Emperador podroso, bo ta jama mi bo jioe, i mi tin bo como
mi tata. Ma mi tin un otro tata ainda, koe ta biba leuw di aki na
tera di Alemannan. Ay mi do sabi, si lo el reconoce mi atrobe pa
su jioe, pasobra e tin un odio grandi contra bo i contra religion
Cristian. Sinembargo e deseo di mir no ta larga mi coe sosiegoe.
Mi ta sinti den mi coerazon...”
|
|
16 |
|
“...tin rabiar riba bo, pasobra bo ta muchoe
brutoe, bo no ta respeta hende, principal cos koe un mucha
mester haci, ta respeta hende principalmente toer su supe-
riornan. Bo a tende bon awor. simon Jourdain
George chikitoe tabata puntra su mama un dia : Mama,
ta com nos ta falta harinja na cos awe i toer dia mi ta
tende vapor grita. . ' , , .
Mama: Pasobra, comerciantenan, di awe-dia, ta haci
competencia ,coe otro, pa mira cual por gana mas. i asina
. nan ta kere, di penetra nos barica, ma toch Dios ta ben-
diciona nos barica serper. >
George : Ma mama, pakico mama no ta manda pidi e
Dios di Merca 2 3 sakoe, manera mi ta mira otro hende
\jQl trC cas *
Mama: Ma George toch, bo no por come asina tantoe,
awe nos tabata falta harinja na cas, ma no placai toch
nos no por hanja coempra ningun camina, i bo a come
barica icnjon, koe atardi papacbi a trccG pa bo pctfiz^ dushi
te e ora ai ainda bo tabatin pam sobra di merdia, no
fn berde ?
George Si....... ma........ cosnan ai, mama, ta cansa
cachete...”
|
|
17 |
|
“...Vi
116
>' ;
I"
PlerQeKHirS.
Ivilli'i'1 il'l'lij
'mmmm
Wf/rs*
mm.
Wmmm
tmtey-f '
eau
1|
tsil
lllljf!
Skitf
BMP
mm
mm.
. . ' 4 . ( . , -'
Iegria : Winfred Winfred, ta bo Mi ta reconoce bo boe, mi roeman I
7 ankmar 1 Winfred a grita, Dankmar, mi roeman, ta bo ? Hopi
tempoe caba mi a spera bo enbano, ma mi no a perde speranea dl
tiolbe mira bo! j , . ..
No tabata mi falta, Dankmar a responde, koe 68 igomento aki
no a jega mas liher, como emperador no tabata kier pa mi large
sol. Mi tin hopi cos di conta bo, mi roeman, di toer loke a pasa
mi, ma mi tin hopi cos di puntra bo tambe.
Sigui mi na cas, Dankmar,, Winfred a bis, pasobra bo ta cansfi
die biaha largoe. .
Toer dos a drenta e cas chikitoe, ikoe Winfred a traha na poco
distancia for di e kapel, ... -ju
Promer di toer cos, mi mester percura pa mi cabai; esai mi deDer
di cabaljero ta exigi, Dankmar a coeminza papia. Bo n tin un
lugar bigur, oenda e por pasa anochi ? _ _ , .
O si, mi roeman, Winfred a respond hariendo, mientras...”
|
|
18 |
|
“... Sigur no. Mi ta pusta
koe bo lo trahe mas boenita, mas fini, mas chic ttias Ma
corda bon, be mester tin pacienci. JSTo benta cos afor, si
promer biaha e trabao no ta sali na bo gustoe. Maske
bo ta kibra un calbas, podeser net na ora koe bo dooshi
tabata cerca cla, ta nada. Bo tin mas calbas ainda.
Mula punta di bo sambechi mas scerpi. Pacnchi bo tin
hopi,' no ? Sin paoenchi bo ta gana nada. Bo mester pusta
coe bo amigoe. ken di dos lo trah mas fini.
Bam, man na obra. Aham Mi tin un cos mas. Falta
poco mi a lubida. E carni i pepita, koe bo ta hanja paden
dje calbas, no mester tira afor E coerazon di calbas bo
ta doena na bo mama. Bisa, mama, traha stroopi coene.
Ta un remedia famosa pa verkoud i dolor di garganta.
Pronto mi ta spera di mira e boenita cosnan ko bo a
traha. E figuranan. aki ta sirbi pa ehemple i pa model.
Bo mes ta basta ingenioso pa fabrica otro cosnan mas
boenita ainda.
Adios. Buen exito. Pero cuida no corta bo man !!!...”
|
|
19 |
|
“...ai, el a cobe cruz di su
rosario primi na su boca i el a zunch coe tantoe amor i respeto, koe
awa a bini na mi wowo.
E promer pepita grandi tras di cruz, asina e muber a sigui splioa,
,,e pepita ta sinja mi koe no tin mas coe un sol Dios, i e tres pepiv
ta mas cbikitoe siguiente, ta bisd mi koe e un Dios tin tres dibina
persona.
E diez pepita chikitoe, koe ta sigui awor tras di otro, ta recorda
mi e diez mandamentoe koe Dios a doena bende riba ceroe di Sinai,
i nan ia exhorta mi, pa punca mi falta coe ni un di nan. Jegando
na e promer die5 pepita grandi, koe ta bini deepues di cada 10cbikitoe, ta
jama den mi memoria e 5 mandamentoe di nos Santa Iglesia Caba
mi mester bisa ainda, koe un Rosario ta consisti di 15 misterio pa
bonra, no pa adora Santisima Birgen Maria, esta 5 gozoso, 5 dolo-
roso i 5 glorioso misterio, i el a menta nomber di toer e misterionan.
Mi mester rondea mi bida bende cos riba caja. Si ta socede koe mi
a gana suficiente pa mi mantenecion, anto mi ta reza 5 misterio gozoso;...”
|
|
20 |
|
“...nada maloe no a pas.
Sin embargo mama Louise recordando, com B. a persisti pa bai trobe
na e cueba, a lamta rabia contra e jioe cabezura. El ta drenta cas
di molina coe un bara na man, i jegando cerca su jioe, el ta bis
bon rabid: Abo, mal mucha, bo kier anto pa toer nos conocir
ta bofona nos ? Ami lo sinja bo, com mester cura di e bipocrisia i
di e coi loco ai, i el ta hiza e paloe pa zoeta su jioe; ma por
fortuna mama Nicolau por a retenle:
1 Ta kico bo ta haci ? esun a bis. Ta' kico bo jioe a falta
pa bo maltrat asina inhustamente ? Ta un angel, bo sft, bo jioe ta
un angel di cieloe. Nunca lo mi biba lubida loke mi a weita aja
cerca e cueba.
Louise Soubirous a calma, i toer impresiond di loke el a ten de, el
a cai sinta riba un stoel i jorando el tabata observa su jioe. Algnn
rato despues, ora e famia Nicolau a consol i anim un poco mas, el
a lamenta i tenieudo su jioe bao di braza, el a bai coen na su cas
a Lourdes. Na camina Bernadette no por a larga di bira su cara
de bez en cuando, manera...”
|
|