1 |
 |
“...di aleuw un klok a coemin-
za plama su sononan dushi.
Mashi hopi hende deboto, ciego,
surdoe, enfermonan, ta bin hinca
roedia riba su graf pa pidi forza i
consuelo i curamentoe. Nan ta con-
ta koe mash milagr a socede cai-
ba pa intercesion di es mucha santoe.
Bon Dios, sea gradicf pa toer esail
gracias na Dios pa Nelly chikitoe I
Despues di morto di Nelly, mucha-
nan dj school, unda Nelly tabata,
a haci un nobena, pa Nelly chikitoe,
nan amiguita santa na cieloe, haci
pa nan un milagro grandi, esta, pe
hanja pa su amiganan chikitoe i pa
toer mucha .chikitoenan di henter
mundoe e fabor grandi di jjpr rici-
bi Hesus na edad chikitoe, manera
e mes a ricibi Hesus. I mira un anja
despues Papa di Boma Pio X, koe
no tabata sfi nada di Nelly ni di...”
|
|
2 |
 |
“...4
Historia di un carson nobo.
mm
1. Toer hend i cas ta gusta eshon.
Bromando coe promr carson.
5. Su panja toer.ta na pintura
Di lodo Esta un mal flgura.
M m
jmm
w£yrii
1
2. Su bon mamachi la spirt
Di tene bon cuidao coen.
6. Nan toer ta hari, ta bfon
Di boeniteza dje carson.
(mm
wm
* sTfj
%B
Wm
3. Su papa ta bis mescos
No bai den cajanan mahos.
4. Su banidad i bromamentoe
A hinca Cai den bon tormentoe.
7. Cachr ta traba un bon buracoe
Den panja nobo dje macacoe.
8. Macacoe awor ta subi paloe
Esai tambe ta sali maloe.
WLm...”
|
|
3 |
 |
“...anchoe.
2. Numro di 2 cijfer di mas
grandi ta 99, pasobra el ta nifica
a 100 M 9X9X9X9X9X9X9X9X9
El tm balor anto di 387.420.489. 3. Palestina. 4. Funshi.
5. E buricoe, koe SS Birgen Maria Nifio Hesus a sinta
riba dje, dia S. Hose mester hui coe nan na Egipto. 6. Caha
di morto. 7. Si hende ta kita su dos handschoen, el ta keda
coe 10 dede, mask el a kita 10 dede afor. 8. Palomba di area
di No. 9. Pruha ta pretoe, pasobra semper el mester bisti
rouw, pa un di su famia koe nan a mata- 10. 7 jioe, esta 6
homber i un muher.
s
Charada.
1. Ki animal ta wesoe pafor, carni paden ? Guiiiermo santini
2. Tres bez diez-ocho ta 315,333. Di com? e van uyibrecht
3. Pakico Eva a morde pida for dje appel ? p a simon
4. Mi no por mira, ni tende, min sa leza ni scirbi, mi
no tin boca tampoco. Sin pia mi ta camna toer camina
instrui i diberti hende. Kende mi ta ? r. Hasseimeiyer
5. Kende por scirbi Amsterdam coe 7 letter ? a servage
6. Kico ta carga corona i el no ta rey, scama sin koe
el ta piscar ? Manuel...”
|
|
4 |
 |
“...8
Ma percura bon bo no toema e mes numero, ma un otro
basta koe ta di tres cijfer. Bon, awor.bb ta kita e mas
chikitoe for di mas grandi. Di es sobra di e som mester
cambia tambe e promer i e ultimo numero. Anto dos dife-
rente numero, esta e sobra i e otro numero cambia bo mester
conta huntoe. Bon. Sin mi sabi cual numero cada mucha
a pensa, toch lo mi bisa otro siman na cada un kico ta pro-
ducto di su ultimo som.
- Rectecclon
10. Ki sorto di bela ta cende mas largoe (si toer dos ta
na principio mes largoe) bela di was di altar, of bela di
permacet? Redaccion
UN KENSHI
Kende por corta un buracoe aaina grani den un tarheta postal, koe
el poi pasa su cabez den dj ?
J^olixcioii.
Bo ta cohe un carta postal usa, un carta di baraha tambe
por sirbi. Marca coe potlood un streepi a-b i corta e streepi
a-b coe sambechi, mescos koe e figura l ta munstra :
Fig. 1.
a ..... ----------------- b
Despues bo ta dbla henter e tarheta riba e streepi a-b
corta. Caba bo ta marca coe potlood un cantidad di...”
|
|
5 |
 |
“...pe-
choe Es ora ai el a cord a riba e po-
ber Samo. til a busca un manera
di lamanta j el tabata mir, no
muchoe leuw for di dj, droemf toer
na sanger deu jerba.
Es sacerdote a haci toer esfuerzo,
aunke el tabata sinti hopi dolor,
pa el por jega cerca Samo. Danki
Dios 1 mucha tabata doena ainda
sinjal di bida; ma tabata imposibel
pele di stop es ltimo sanger koe
tabata drama for di es herida hun-
doe di su pechoe.
Mes ora mArtir chikitoe a habri
su wowo : Tata, ta unda mi ca ?
el tabata puntra. Esta un boenita
sonjo mi tabatin; La Birgen tabata
hiba mi den su capa blauw cerca
Nos Senjor.
Lo bo tin gustoe di bai aja,
Samo ? es sacerdote a puntrle.
Coe mashA gustoe, Padre I Ma
mi no a haci mi promer S. Comu-
nion ainda. Esai mi a desea semper
i Pader a priminti mi esai.
Wel, awor lo mi doena bo, bo
dushi Hesrs. Bo ta desea esai, Samo ?
Com Pader! mucha fortunA
a bisa, mi coerazon lo ta basta
limpi caba pa Hesus f
Bo tin duele riba toer bo pi-
carnan, pa cual bo a haciEle tris
toe ?
Despues...”
|
|
6 |
 |
“...bon. Si Re-
dactor lo ricibi despues ningun of mashA poco solucion di Problema,
lo ta bastante indicacion, koe majoria grandi di muchanan no ta gus-
ta e sorto di wega. I no lubida, Redaccion kier complace na su ami-
guitonan i no kier boeta den Ala Blanca sino cos koe ta cai na smaak.
Redaccion lo haci su posibel pa doena Problema koe lo ta menos
trabahoso. Animo anto. Busca bon solucion. , Redactor.
Ademas mi ta pidi amiguitonan, si nan manda charada, nan mira
bon, pa nan no manda cos bieuw, esta charada koe a boeta caba un
biahe den Ala Blanca....”
|
|
7 |
 |
“...iiMitiuu
Solucion di Charada
6. 'El tabatin 8 sol,
7. Na es un ultimo
Horloge. 9. Es dos
1. Antajera, ajera, aw, majan, otromajan. 2. Su pareuw.
3. 66%. 4. Un boeracoe. 5 Pasobra tin muchoe mas car-
nernan blancoe koe carneman pretoe.
esta dos cabritoe i un mitar dozijn,
bo ta doena un weboe coe tajor. 8
mama i dos jioe tabata un wela, su jioe i su nietoe.
10. Kenshi di ringchi di dede.
Pa mi sabi ta cual mucha, i ki dede, di ki man el ta bisti e ringchi,
ora mi ta bolbe drenta den e kamer, mi ta doena un of doe of toer
e mucha di traha un som riba lei of pampel. Corda bon, mi no kier
sabi nada-nada, di loke bo ta scirbi, sino umicamente e producto di e som.
Pa no bini ningun papiamentoe ora mi tai, coer mucha mester a mira
bon promer mi drenta, ta cual mucha, na ki man etc, etc. el ta
bisti e ringchi. Tambe pa boso traha e som exactemente, bo mester
sabi padilanti, koe e mucha koe ta sinta mas cerca di porta, koe ma
drenta, ta No. 1, esun banda di dje ta No. 2 etc. tambe koe man robe...”
|
|
8 |
 |
“...Manera pa rei edad di cnalkier hende, i lnna na cnal el a nace.
Bies e hende skirbi riba papel nmero di luna na cnal el a nace.
E nmero e mester multiplica coe 2. Despues e mester ^conta 5 acerca.
E suma £ mester multiplica coe 50. Anto e ta pone nmero di su edad
acerca i porfln e ta kita 250 i bisa cuantoe ta sobra. E dos ultimo
cijfer ta bisa su edad, i e promer cijfer, di luna na cual el a nace. Por
ehemplo sobr ta 822. Esai ta niflca, koe e persona tin 22 anja i koe
el a nace na di 8 luna, esta na Augustus. Poerba numa.
NO CODICIA COS
E general frances Cherin sint na
cabai, tabata camna na cabez di
un trupa di sold riba un camina
peligrosa den ceroena di Spanja.
Gada bez el mester a coerasha e
soldnan, koe mester camna na pia,
i koe tabata morto can sa di e ca*
mina largoe. Un di e soldnan a
perde tantoe respet pa e General,
koe el a grita malcontentoe: Bo por
papia di tene animo, bo mes ta
sinta riba cabai pero ami poberci*
to mester bai coe pia. Mes ora
e General ta baha foi su cabai...”
|
|
9 |
 |
“...historia di
Abel i Kain. Abel, koe tabata bon.
hende, a ofrece na Dios bestia di
mas bon di su coral. Kain koe ta-
bata mal hende, a ofrece fruta di
mas maloe di su coenucoe.
Nan a boeta nan na un altar tra-
h di pida paloe, a pega nan na
candela, i pasobra sacriflcio di Abel
tabata gustoso na Dios, huma di
su Sacriflcio a subi na cieloe, pero
huma di sacriflcio di Kain a kecia
abao, pasobra Dios no tabatin gus-
toe den dj.
Es historia ta sinja nos dos cos.
lo. Koe tabatin dos sorto di Sacri-
ficio esta Sacriflcio Sangriente, manera
di Abel, Koe a mata un bestia, i 8acri-
ficio insangriente, manera di Kain koe a
ofrece fruta di tera.
2o. Koe nan a kima e cosnan i
asina a kibra nan. Pa esai nan a
reconoce Dios pa Donjo di 'bida i
morto, pa esai nan ta sinja, koe
nos ta depends henteramente di Dios,
koe nos bida i morto ta den ma-
i oe di Dios.
Den toer historia di Testament
Bieuw nos ta contra es sacriflcionan.
Sangriente di bestia koe nan a ma-
ta i kima ; insangriente di fruta, koe
nan a kima...”
|
|
10 |
 |
“...Kende ta larga kim pa warda un secreto ? conetancia Mende*
10. Mi tin siete silaba.
1 2 3 ta usa na misa na tempoe di cuaresma.
5 3 ta parti di hende.
8 2 ta pati di hende.
2 6 ta parti di un animal.
Mi conhunto ta un tera bon conoci pa hopi jioe di
GorSOUW. Isaac Da Costa Gomez
Solucion di Charada di premio.
Mi Amigtjitonan
Ata mi aworl Mi ta comprende koe ta coe legria grandi bo ta coe-
minda bo Amiguito den es seman aki. Mi tamb ta contentoe, paso.
bra awor si boso a saca boso cara boenita. Esta trabao ma pasa pa
ricibi i abri i leza toer e carta koe boso a manda pa mi. Corda, mas
koe dos den ma haja den e dos seman, eaba foi toer parti di Curasao,
Aruba i Bonaire.
Den e dos cien i pico tin 149 koe a saca toer tres charada bon, ma
tres di nan no ta sirbi pasobra nan no a scirbi nan riba e papel chi-
kitoe, koe boso a haja den Ala Blanca, 1 dos otro a loebida di skirbi
nan nomber riba dj. Tin 76 koe a saca dos, i sobrnan a saca n sol.
Ta duel mi koe min por doena boso toer un premio. Pero...”
|
|
11 |
 |
“...sali, mien-
tras discipelnan fiel di Cristoe tabata coemind coe bubilo i legria.
LCHA I TRIUNFO.
(Ora Wlfeit a biia bon trobe, el a banj un dia den cercaniadi
kapel di Walderic. Ai el a mira su joe Winfred tambe. Pa toer loke
el a mil a i tende e tabata tan impresiond, koe el a pidi di instrui
den ieligion Cristiana. Bam mira aw or com a keda coe es otro jioe
di Wolfert, koe jama Dankmai.)
3£JU. £a ciudad di crpperador.
Leuw dj tera, oenda Wolfert tabata biba, emperador Carlos ta-
bata repos, esta, na e ciudad boenita di Aken. Su ocupasion, koe e
tabatin pa goberu i bon su imperio mash grandi, tabata oblig di
baci biananan grandi, ma cada bez e tabata bolbe na Aken, oenda
e tabata prefera di keda. Pero aki tampoco e no tabata pasa su
tempoe coe baci Dada. Jud pa bombernan dj mas sabf di mundoe,
e tabata traba leynan, koe te aiuda ta mash tantoe gab. Toer
camina e tabata traba scoolnan i haci masha tantoe pa civilizacion
di pueblo. Ta mucboe pa menta toer loke el a traba Coe brazanau
fuerte...”
|
|
12 |
 |
“...tabata gaba Eckbert pa via di su fieldad na Wolfert, di su forza
i babilidad. Cuater anja despues, na 814, emperador Carlos a moeri.
Ne su ltimo biaba el a pone Dankmar na posesion di su castiljo di
conde, despues koe Dankmar a casa coe jioe muber di un bomber di
mas principal i mas nobel.
Tambe despues di morto di su tata Winfred a keda biba na su
cas cbikitoe i a juda Walderic fielmente den su trabao. El tabata
stima e hendenan brutoe i incivilizb, ma di bon coerazon. Un deseo
sol e tabatin, esta di mira un biaba mas e lugar santoe, oenda el a
pasa dianan asina ,feliz, combento di San Gallen. E deseo tambe lo
ta cumplf. Emperador Ludovico, jioe i sucesor di Carlos Magno, ta-
bata prefera di keda na tera di Alemannan, foi oenda su esposa a
bini tamb. Den e mondinan brutoe i jon di bestia el a larga traba
un castiljo, net enfrente di castiljo di Huno riba un ceroe mashfi. altoe.
E castijjo e tabata jama ,,Castiljo di Nubia. Mientras e tabata pasa
aja, el a conoce es eremita Walderic. El...”
|
|
13 |
 |
“...127
BIBA VAC ANC IE!
m
lisais
wsm
r~~~~
COT BUSCA.
E pober cabaljero tabatin
desgracia. Su cabai a des-
bca, corre bai. E homber
a cai largoe abao.
Paree el ta sinti su cur-
pa haci du ainda. Unda
su cabai ta ? Esta malora.
II...”
|
|
14 |
 |
“...nan. Pero toer e oranan, koe el tabata pasa coe sa
carnernan foi cas, el no tabata pasa pornada, semper el tabata ocupa
coe cualkier trabao. El tabatin su boshi catoena pepitA cerca dj, 1
mientras su bista tabata bai riba su carnernan, el tabata draai e
kek hila catoena. Di e manera el tabata juda su mama di crianea
cuantoe el tabata por.
Como no tabatin ningun ocasion pa manda Bernadetta na scool, e
mucha no tabata sabi ni leza ni scirbi. Unica cos koe el tabata sabi,
tabata oracion di Rosario esta Nos Tatat Ave Maria i Credo coe su
misterionan, koe su mama a sinj foi chikitoe. Varios bez pa dia el
tabata reza su Rosario den e solitud grandi, cada bez koe el hanjA
un boenita lugar coe hopi jerba berde pa su carnernan come sin
plama muchoe foi otro .." .
Bernadette tabata un mucha mashA mocente. Ma el a caba di naci
dies-cuater anja, asina koe a pasa dia caba pa haci su promer Sta.
Comunion. No por dilata e dia ai mas. Pesai su tata i mama a
jam bini trobe cerca nan na Lourdes, pa bai catesashi...”
|
|
15 |
 |
“...siguiente, ta bisd mi koe e un Dios tin tres dibina
persona.
E diez pepita chikitoe, koe ta sigui awor tras di otro, ta recorda
mi e diez mandamentoe koe Dios a doena bende riba ceroe di Sinai,
i nan ia exhorta mi, pa punca mi falta coe ni un di nan. Jegando
na e promer die5 pepita grandi, koe ta bini deepues di cada 10cbikitoe, ta
jama den mi memoria e 5 mandamentoe di nos Santa Iglesia Caba
mi mester bisa ainda, koe un Rosario ta consisti di 15 misterio pa
bonra, no pa adora Santisima Birgen Maria, esta 5 gozoso, 5 dolo-
roso i 5 glorioso misterio, i el a menta nomber di toer e misterionan.
Mi mester rondea mi bida bende cos riba caja. Si ta socede koe mi
a gana suficiente pa mi mantenecion, anto mi ta reza 5 misterio gozoso;
si negosbi ta bai maloe, i mi no sfi, com mi ta haci, koe podiser mi
no ta banja ni pa come, anto mi ta reza misterio doloroso, repasando
den mi memoria e sufrimentoe terribel di nos Senor Hesus Cristoe i
di su s^nta mama, ma mes ora mi ta corda di pagamentoe koe bon
Dios...”
|
|
16 |
 |
“...PA WOB: ARTESANONAN CHIKI-
Esta mahoso !
Boenita pareha, no ? ' _ ...
Ta kico esai mester niflca ? Es dos popchi bist! asia na ultima
moda, ta toer trahA di calbas di mondi. Bam poerba, amiguitoaan
boe boso por traha nan mes boenita *
E homber coe su espada terribel ta turen. E otro su cabez boem-
ta tapA coe.waal ta su casA. Gorta e dos cara coe bo sambechi.bon
ecerpi tantoe fini i boenita koe por E sombr di e homber ta een-
siBti di dos pida. Su cabez sol ta nn calbas, henter, su scouder un
mitar, su espada bo mester corta di pida tabla di cahita di sigar.
Asina bo ta traha e muher tambe. Caba bo ta biati na ultima moda.
E homber ta bisti zapatoe di paloe. Pa e foha die muher por eirbi e
renchi di calbas koe boso a traha biaha pasA, por sirbi pa faha d]e
muh. Mi kier mira, kn ta trah mas boenita. Bam poerba I...”
|
|
17 |
 |
“...166
Ken sabi P
ZijMjo
E figura aki ta representa linja di ferrocarril. CD ta hoofdlijn, esta
e linja principal. AB ta zijlijn, eeta un linja cbikitoe. Cerca A bo
ta mira un wagon chikitoe i cerca B un wagon grandi. Na meimei
di hoofdlijn tin un locomotor, es decir e m&kina koe mester bala
pusba e wagonnan. E zijlijn ta asina tantoe mancaron, koe locomotor
buntoe coe wagon no por pasa riba dje. Locomotor por haci sirbishi
riba hoofdlijn sol. E awor nan a encarga e makinista pa hiba coe su
makina e wagon cbikitoe for di punta A te na punta B i e wagon
grandi for di B te na A ; ma, corda bon, makina no por pasa riba
e zijlijn. Despues di a cumpli coe su encargo, e makina mester bin
para atrobe na su mes lugar cerca halte. Ta cm e, makinista mester
baci pa bini cl ? El a studia hopi caba, ma el no ta mira un salida.
Ken sabi ? Bam, amiguitonan, juda pobercito, sino el ta perde su
empleo.
Solution lo sail aki dos sein an.
-----------------------
COT BSCA.
PPftj
hh
Wi&m
mm
SS
mm
mm
wmmm
...”
|
|
18 |
 |
“...binti anja e honiber santoe ai, pasando su dianan den ajuuo, ora-
oion i meditacion, tabata biba den e lugar solitario ai. E gigante a
jega cerca dje i dici coen:
Mi kier sirbi el, koe a moeri na cruz. _ -
Mi jioe, e anciano a respondele, pa sirbi Hesus, nos Salbador,
hen(je mester juna i reza.
Ma com bo por kier pa mi juna, mi tata ? Cristobal a puntra,
mi mester come hopi i mi no sa reza. Moenstra mi un otro camina.
Ariba un otro camina mas, mi jioe, hende por sirbi Senjor i td
agradabel nE, esta : baciendo bon na nos roemannan. Dios a doena
bo forza, bai na orilja di e rioe chikitoe aja. Hopi bez biaheronan s<
pasa ai koe, desmaj di cansancio, no por pas i nan ta hanja nan
obligci di pasa un otro camina largoe pa continua nan biaha. Carga
nan riba bo scouder i hiba nan na otro banda ; coe esai lo bo sirbi Dios
i lo el bendic'ona bo.
Cristobal a obedec na e bon anciano i tabata carga toer biahero-
nan, koe tabata jega ba kantoe di e rioe, ariba su scouder i pon
nan na otro lado. Ora...”
|
|