1 |
 |
“...chikitoe
di Dios Santoe. FIN.
iwetooeati*>.g"
Cartero dl Ala Blanca".
Den No. 27 di Ala Blanca di anja
koe a caba, Redactor a puntra su
amiguitonan, si nan ta gusta e Pro-
blema di Dam, pasobra Ala Blanca no
kier doena su amiguitonan sino cos
bon sol, eos koe ta cai na smaak.
Redactor tabata duda koe mu-
chanan no ta gusta wega di dam
muchoe, caba poco mucha lo tin,
koe tin e wega na cas.
Gomo awor ni un sol mucha a
pidi Redaccion pa sigui coe e Pro-1
blema di Dam, pesai Redactor ta
consldera esaki como un pidlmentoe
pa stop e i di busca un otro cos
di diberti koe por sirbi pa toer
mucha.
Sigur toer mucha ta deseoso pa
sabi ta cual di e amiguitonan a
conserva toer nan 28 numero di
Ala blanca. Berdad tin hopi mas,
koe Redactor por a spera. Pero
priminti ta debe. Ora teer e paki di
anja completo ta den poder di Redac-
cion, lo nos publica nomber di e
muchanan zeloso den nos numero
siguiente. I mas pronto posibel nan
ta hanja nan boeki trob boenita
i duroe encuaderni. Un poco pacen-
shi ainda...”
|
|
2 |
 |
“...airiba.
Su manec Senor Girolamo a bolbe
bai na winkel di smid i a doena un
mil di lire (50 ets.) na placa di papel.
Ata, mastro Martin, el dici
coen, toema esaki pa bo. Bo ta
un homber nobel. Coe esaki bo por
cumpra berce i haci bo winkel mas
grandi, i mantene bo famia mas bon,
i spaar tambe un boenita cens pa
dia koe bo bira bieuw, i koe bo no
por traha mas.
Baas Martin a gradici coe awa
den su wowo, ma el a contesta :£
Sefior Girolamo, no toema mi
na maloe. pero e placa ai mi no por
acepta. Tantem koe Dios doena mi
bida, salur i forza pa traha, no ta
pas pa mi acepta placa koe mi no
a gana coe mi trabao. Si ta cos
koe mi mester cumpra herbe, nan
ta fia mi te dia mi por paga, paso-
bra mi ta homber honrado, i sem-
per mi a paga mi debe te na ltimo
cens chikitoe. Pero si senor Girola-
mo kier permiti mi di baci un pidi-
mentoe, lo ta esaki. Sea asina bon
i doena e placa na mi amigoe L6-
zaro. P lo ta un judanza grandi,
coe e placa el por coeminza trobe
su trabao, i mi por sosega un poco.
Senor...”
|
|
3 |
 |
“...84
man. Soeur a bisa, koe nan mester
priminti un cos, koe sigtir nan por
cumpli coen. I ningun promesa lo
haci Hesus mas contentoe, koe di
priminti E di ricibi E toer siman.
Ma, asina e mucha tabata sigui,
nos mester puntra nos confesor nos
mayor promer. Mi tabatin miedoe di
puntra mama, pasobra mama no sfi,
bai toer seman. Pastor di coe mi den
confesinario, sigur mi mester bai
toer seman. O mama, lo mi kier
haci esai coe gustoe.
Mientra e mucha tabata mira su
mama jen di speranza, esaki mester
a kita un l&gnma di contentoe.
Mi bon jioe, e dici, i a primi
su jioe na su coerazon, com feliz bo
ta haci mi; priminti Hesus, koe bo
i bo mama lo ricibi toer dia Do-
mingo i toer promer dia Biernes di
luna.
Coe alegria e mama a ripara, com
e tristeza riba cara di Maria a tro-
ca na alegria.
Com el a goza huntoe coe su jioe,
ora despues di Sta. Comunion, su
coerazon coe e di su jioe a pone un
dobbel promesa na pia di Hesus.
Const ancia Mendez.
DOENA Ml BO COERAZON.
Den Historia di Santa Iglesia nos...”
|
|
4 |
 |
“...sin koe nan a ripara, a sali foi
mondi. El a hiza su mAn i a moen
stra un pida boenita di honig du-
shi, koe e! a hanja.
Maestro, doena esaki na bo jioe,
e dici, ,.1e kita su hamber, te ora
bo tin ocasion pa mata cualkier
bestia. Mi a mira un troepa grandi
di abeha ta boela rond, ma sigui
nan te ora mi a haja nan neshi, i
ma saca honig afor. I mi a hanja
un otro cos ainda, maestro.
Takico anto ? e shon a puntra.
Sigui mi i lo mi moenstra bo
e hoben a sigui, pasa paki i anto
subi e ceroe aki.
Gero, siota abao coe e mucha i
warda nos, asina e homber a papia,
koe otronan tabata jama nan maes-
tro, mientras el a bir pa es hom-
ber di mas bieuw, koe tabata carga
1) -pueblo dj Hunonan, koe a blni
IV i V el a bln plama riba Europa, 1 a
e mucha na sonjo.
Coe mashA contentoe Dankmar a
toema e pida honig. Ma promer di
com el a parti na dos i a grita
contentoe: Esaki ta pa Winfred!
Toema aki, Winfred!" Na es palabra
e mucha chikitoe a lamanta foi son-
jo i coe un sonrisa riba su cara el
a toema e present...”
|
|
5 |
 |
“...dj bosque. Tabata un mon-
di brutoe, ma grandioso. Abao na
pia dj ceroe, koe e castiljo tabata
para ariba, un rioe tabata corre,
zoetando coe hopi boroto e baran-
canan, koe tabata strob den su co-
rementoe.
Hopi ora e homber a keda para
ai, su braza cruzd riba su pechoe.
E scur i sombrio di su cara a troca
poco-poco na mas calmo. Di esai e
hoben a probecba i dici contentoe:
Wel, com mi maestro ta gusta
aki? Cuantoe dia lo nos rondea ain-
da ? Muchanan lo no por wanta mas.
Un lugar mas bon koe esaki, ningun
camina lo nos no hanja sikiera; coe
poco trabao nos por drecha toer
cos; paloe pa porta i dak, piedra
pa forno i toer otro cos nos por
hanja den bosque mes.
Ma e maestro a sigui flea ketoe
i a moenstra su aprobacion pa ba-
ha cabez. Anto e tabata pasa su
mftn riba su frenta, manera despues
di un pensamentoe profundo i e dici:
Bon, larga keda asina; bai busca
Garo coe muchanan i trece nan aki.
Asina pronto posibel e hoben a
bai cumpli coe mando di su maestro.
I ora e dos criar, cada un...”
|
|
6 |
 |
“...jaagmentoe ? ,
Si bon ta gusta di sigai nos,
keda anto. Mi no ta forza bo pa
sirbi mi! el a grita, mientras su
wowo tabata saca candela di rabia.
Ma, mi maestro, (}ero a bisa
toer humilde, com nos lo por kita
for di bo Ma bo pober jioenan !
Pa nan lo tabata fatal. Miseria i
cansamentoe di nn biaha nobo nan
lo no por a wanta, principalmente
awor koe dianan ta bira mas cor-
ticoe i koe tempos di frioe ta acer-
ca. Ademas, ken ta sigura bo, mi
maestro, koe Jo bo nanja pronto
un lugar di biba manera esaki?
Ami tambe ta sinti compasion
coe mi pober jioenan. Ma ta por
MM
Bl;f
mm
mm
mmi
mm
mm
immim
. :tel
mmm
mgmm
mmmmm
B8B
igsm
HSs
asuW...”
|
|
7 |
 |
“...bestia mash.
grandi i terribel sali foi awa i bin
corre riba dj. Mirada dj bestia
tabata spant asina tantoe, koe e
no por a moef su curpa foi e lu-
gar i no por a kita su wowo for
di dj. E no tabata haci ni di mini-
mo esfuerzo pa hui bai.
Den es momento fatal e tabata
mira di ripiente na su banda un
anciano venerabel, bistf coe un man-
tel largoe bruin i coe un garoti na
m&n. Esaki a toem na su braza
i a grit: Mi jioe, kico bo ta ha-
ci aki ? Haci liher i hui bai. Mes
ora el a hui i a scapa asina foi
es peligro.
Ora despues di algun momento e
tabata bira su cara atras, p mi-
ra oenda es hende, koe a salb, a
keda, esaki a disparce. Jegando na
cas di su mayor, nan a mira un
bez na su cara bleek, koe cualkier
cos mester a pasa nan jioe. E ma-
cha a conta loke a socede, i com
es anciano a scap.
Inmediatamente senjora Allen a
manda su criar bai busca es ancia-
no, pa moentr su gratitud, ma
enbano. Maske cuanto el a busca
i a informa toer camina, ningun
hende no por a bisa, ta kende es
anciano tabata...”
|
|
8 |
 |
“...su< i
IBS Dl PINT!
Hende pober: Shon no tin un cos bonpami?
Shon: Ata diez placa. Ma cuidao pa bo no
gast na bebida!
E pober a hinca e diez placa den su sacu i dici:
Kico ? Esaki ta boenita cuenta I mi no por haci
coe mi placa manera mi kier ?
Ata an homber gor-
do, coe sombr grandi
i un boeki grandi bao
di su braza. Kn Cono-
co ? E ta pint coe pen
6 potlood, coe sin kit
ni un bez for di papel
sin pasa dos bez riba
e mes strepi.
Poerba koe boso por
pint tambe. Ma corda
bon. Bo no mester hiza
pen potfood ni un
bez for di papel.
COI BUSCA.
ranMI
. vSg.'
Wr',
mm
Mira e boericoe ta para tristoe asina I
El a perde su donjo. Kende por haj?...”
|
|
9 |
 |
“...koe ta donjo di toer, i koe ta
doena paz na esun, koe ta confes i sirbi. Adios, mi jioe!
Coe coerazon jen di un felicidad dushi Winfred a bolbe na castiljo di
Hunonan.
Y. Jrjstimccioi} dei} ueligiorj Ijepdadepa.
Foi e dia ai Winfred tabata bishita mas bez e cas chikitoe di Wal-
deric, es eremita. Coe respeto grandi e tabata tende, com e gran Dios
i Criador di mundoe a manda su unicoe Jioe for di cieloe, pa E libra
hende di picar i morto; com Hesu Cristoe, e Jioe di Paz, a bira nos
Salbador; com Esaki tabata predica, ta kende den di heronan di mun-
doe, tabata gust mas tantoe, es decir, nan, koe ta pober i humilde di
coerazon, i koe pa nan e bida eterna lo ta un dia den es paradijs boe-
nita di cieloe.
El a tende tambe com e mes Salbador pa amor di hende i pa con*
firma su dctrina dibina, kier a sufri bofon i desprecio, ya a moeri mes
un morto cruel i berguenzoso na cruz; com, clabfi na cruz, el a reza
ainda pa su enemigoenan, digiendo: ,.Mi Tata, pordona nan, pasobra
nan no sA kico nan ta...”
|
|
10 |
 |
“...companja Maria, i koe tabata
na camina di bai Herusalem i a manda nan di bai bisa su apostelnan,
koe nan mester bai Galilea, i koe ai lo nan mira Hesus.
*
HESUS I DOS DISCIPEL DI EMMAUS.
Dos di discipel di Hesus tabata asina tristoe, koe atardi nan a lar-
ga Herusalem i a bai Emmaus, un pueblo chikitoe na poco distancia.
Ora nan tabata na camina, nan tabata papia riba toer loke a socede
foi dia Biernes. Ma mirando koe un homher stranjero a bini cerca nan,
sin koe nan a ripar, nan a stop di papia. Esaki a puntra nan pa-
kico nan tabata tristoe asina. Anto un di nan, koe tabata jama Cleo-
fas, a responde: Bo sol ta stranjero na Herusalem i bo no sabi kico
a socede den es dianan aki ?
gssipsa
Sllttlri
wm
wamm
ESfSSsSa
I es stranjero, koe
tabata Hesus, ma koe
nan no tabata cono-
c, a puntra : Kco
anto ? I nan a coe-
minza conta di Hesus
di Nazareth koe a haci
hopi milagro grandi,
ma koe sacerdotenan
i pueblo a entrega pa
moeri if a clab na
cruz. Nama conta tam-
be koe al^un muher a
bin bisa...”
|
|
11 |
 |
“...Carlo Magno. No solamente es hobennan di Castiljo di Huno, ma tam-
be hopi dl Alemaunau presente tabata tende pa promer bez es toca-
mentoe alegre, koe a penetra te den nan coerazon. Mientras koe klok
tabata bati. tabatin den es muchoedumbre un silencio respectuoso. Ma
apena su ultimo tono a bai don laria, of wowo di toer hende a dirigi
nan na entrada di kapel. Emperador tabata iega, compani Da aleun
sold i un troepa di hoben nobel.
V aria.
Un hende di coenucoe a bai jama dokter pa su cas, ma esaki
a nenga limpi diciendo : bo no ta paga mi.
E coenukero a respond : Shon dokter bam coe mi, na cas mi tin
un dubloen i e placa lo mi doena -shon dokter, sea koe shon dokter
ta cura mi muher, sea koe shon dokter ta mat.
Dokter ta bai coe ne.
Despues di algun dia e muher a moeri. Dokter a bin cobra su placa
primintf. Ma e coenukero a puntra dokter : Anto ta shon dokter a mata
mi casa ?
Mata ? Ami ? esai si koe no.
Wel, cura shon dokter no a cur tampoco.
I e coenukero a keda coe su placa....”
|
|
12 |
 |
“...Angel di Senjor na ora di merdia.
Wolfert a coeminza tembla, i a bira poco mas calmo. I sona men-
toe tabata paree nele un ultimo adios di su jioenan.
Un capricho mal funda.
Un sold, koe tabatin algun ora di verlof, a bai mashA liher na
su trabao, oenda captan tabata sper. Na camina el a contra coe un
senor mashA ricoe, companjA di su senora. Sin riparA, e sold A coe tan-
toe diligencia a trapa cola di e senora i a kibra hopi for di su falchi.
MashA corts e soldA ta p:di e senora dispens, ma esaki ta rechaza su
pidimentoe. IndignA e senora ta sigui su camina, mientras e ta sigurfi
su esposo, koe lo el keha e soldA. Aunke e senjor a tah di su mal
idea, esai no a juda. Senora ta keha e soldA. Awor e soldA ta presen-
ta dilanti di hof Meneer ta haci algun pregunta riba loke a pasa, e
soldA ta reconoce su falta i ta bisa koe el a pidi seora miles dispensa.
Senora : Mi no ta dispensa, sino mi ta exigi pago di mi bistir;
loke mi ta cobra ta 200 franc.
So|dA: Mi ta hanja koe 200 franc ta muchoe...”
|
|
13 |
 |
“...11
bai na castiljo di Huno, el coeminda e sirbidor di Dios. I coe gran le>
gria i amor tierno esaki a ricibi su discipel di antes.
Ora Walderic a tnira e hobeu ta bolbe asina tristoe, el a compren-
de un bez, com sn tata a ricibi. Sin puntr pesai, el tabata trata di
consol. Tene animo, mi roeman Cristoe Senjor por drecba e camina.
E por troca un coerazon, duroe ni baranca, i haci capaz pa ricibi se-
mia di f. Tene pacenshi numd, te koe ora a jega 1
Esai lo mi haci, mi tata. Mi a bini pa mi salba alma di mi tata
i mi superior a doena mi licencia pa mucboe tempoe i a bendiciona mi,
promer mi a bai. Permiti mi, pues, pa mi sirbi Dios buntoe coe bo den
es bosque aki, i pa mi traha un casita banda di bo, pa mi ta dispues-
to unbez, koe mi tata tin mester di mi sirbisbi I
Coe mucboe gustoe, mi roeman. Walderic a responde, lo mi juda
bo traha e cas i te ora a bira cla, bo parti e di mi. Coe gratitud pa
coe Dios mi ta coerainda bo como un judador den mi oficio, pasobra
ta cai mi pisd di predica...”
|
|
14 |
 |
“...Sosega bo curpa, di es
biaba largoe, lo mi bai busca cos pa bo come i refresca bo forza.
Na es palabra Walderic a bai busca su cabritoe, koe su lechi coe
poco pam secoe tabata su nnico Coeminda. Winfred tamb a bai. No
leuw for dj cas chikitoe el a larga su buricoe, carg coe hopi cos boe-
nita i precioso, koe el a trece foi combento di San Gallen. El a bini
coe ne na cas di Walderic contentoe, pasobra den e cosnan, koe su bu
ricoe tabata carga, tabatin un sorpresa pa e sirbidor di Dios.
Pronto esaki a drenta tamb coe poco lechi i un pida pam, miem
tras Winfred tabata reglando na mesa algun boeki, koe el a bini coe ne.
Bo a trece boeki? Walderic a puntra, mientras su wowo tabata
lombra di legria.
Si, Winfred a responde contentoe, mi roemannan di combento a
doena mi hopi cos boenita, pa den es mondi aki mi spiritu no ^falta
coeminda; aki mi tin mi breviario i boeki di salmo, koe mi mes a skirbi.
Lezador chikitoe, bo mester s, koe den es tempoe ai no tabatin
boeki ainda, manera nos tin awor...”
|
|
15 |
 |
“...conoee mi
mas, Eckbert, sina lo bo no stroba mi di bini cerca mi tata.
Awor Eckbert a mir den su cara. Cieloe mio el a grita. Ta
bo, Winfred, den bistir asina I No rabia riba mi bistir Winfred dici,
lo bo sin]a di stimle.
Ma bo tata ? Le. wanta bo na su banda den un bistir asina ?
Awor e no sd, kico ta socede rond di dj I
Larga mi anto i no haci cuenta di loke lo socede. Bo kier permiti
mi, Eckbert, di keda cerca dj ?
Maske Eckbert no por a dicidi ainda, e no a risca di saca Win-
fred afor, ora esaki tabata na roedia dilanti di eama di Wolfert.
Foi su tino, es enfermo tabata mir. Winfred a toema e manoe
cajente di su tata, a hiza su cabez i a primi na su coerazon toer
esai el a larga socede, e no tabata sd den kende su braza e tabata
sosega.
Foi e dia Winfred no a kica mas foi cama di enfermo, ni di dia
ni anochi. Toer sirbishi koe antes Eckbert tabata haci, el a toema
riba dj. Gontinuamente su wowo tabata dirigf na su tata, koe su ma-
noe tabata droemf den di dj. Promer koe e tabata pidi...”
|
|
16 |
 |
“...conmovl pa es pa-
labra. Tambe e cordamentoe koe Dios a sacnfik pa su amigoenan,
pa hende, a haci impresion riba Su coerazon. Un dia Wolfert tabata
amigoe intimo di su duque Wittekind, i e no a larg sino te ora
esaki a soemeti na emperador Carlos. E tabata comprende, ki grad*
stimacion di Dios pa hende mester tabata, koe El a sum pa nan
toer i a drenta lucha coe morto. .. , . miani.aa
Despues di predicashi Walderic tabata parti Mahestad, mientras
Winfred tabata jud. I ora porfin solemnidad a caba koe toer a
prosterna pa ricibi bendicion. Wolfert a hinca roedia tamb. .
Toer hende a bai nan cas, cada un pa su mes camina. Wolfert
sol a keda para te ora toer a bai. Anto el a bal na Winfred, ora
esaki tabata pa bolbe na su cas.
Jent di alegria Winfred a cai na coerazon di su tata esaki a
primi e iioe, koe el a haja trobe, den su braza. Ni un di nan no ta-
batin palabra pa expresa loke nan coerazon fski^aa abJ
Caba Wolfert a larga su jioe i dici coe ns Winfred, mi kier sabi
mas di bo religion...”
|
|
17 |
 |
“...ill
Ma bo a nenga mi. No rabia, grftn emperador, si mi ripiti es pidimen-
fcoe. Mi ta suplica bo, di iarga mi bai Alemania, cerca mi tato, awnr
koe gera a caba i koe bo no tin mester di mi servicio mas.
Jen di ansia Dankmar a keda mira emperador.
Esaki a respond masha calmo : Dankmar, mi a mira padilanti
kico lo ta bo deseo. Hopi bez ma ripara kico tabata molestia bo,
ma mi tabata sabi tambe, koe bo fieldad na mi a haci bo vence es
inclinacion di bo alma. Lo no tabata bon, si antes mi a doena bo
e permiso. Pero awor koe bo ta para duroe den birtud i koe mi no
tin di teme mas koe lo bo bira apstata di bo religion i bo empe-
rador, mi ta doena bo e permiso coe toer mi gustoe. Bai anto li-
bremente mi jioe, ma bolbe atrobe i bin informa mi com bo tata a
ricibi bo na castiljo di Hunonan. I 'coe mas impresion el a sigui :
Dankmar, mi dianan di bida tambe ta cabando. Kizas koe e fiesta
aki lo ta di ultimo koe mi ta celebra coe bo, i sinembargo mi ta
desea mashA tantoe di mira un biaba mas na...”
|
|
18 |
 |
“...tabata juda Walderic asina tantoe,
tabata den un sonjo dushi caba. Ma coe gastoe el a halb un poco,
doenando lugar na su companjero mas nobel; contentoe koe e tabata
na seguridad, e eabai di Dankmar a cai duoemi abao un banda di
e buricoe di Winfred, esaki tabata percura pe banja poco jerba,
mientras Dankmar tabata caricia clina di isu cabai.
Caba es boben eremita a hiba bu roeman fden su casita. Dankmar,
e cabaljero grandi i balente. mester a baba bu cabez pe por a pasa
den porta dje cas ebikitoe. Winfred a tira pida paloe riba candela
i awor, den claridad dje candela, nan por a mira otro mehor. Coe
amor tierno nan a bolbe braza otro despues di tantoe anja di sepa-
racion. Dankmar a banja koe su roeman a deferencia un poco numa,
ma apena esaki por a reconoce su roeman den es cabaljero grandi i
balente. Despues koe nan a cai sinta riba un banki i koe Dankmair
a come bon dj pam i lechi koe Winfred a ofrec, nan a coeminza
descarga nau coerazon coe otro, Dankmar tabata oonta su roeman
di toer...”
|
|
19 |
 |
“...koe ta na suela i di repiente el
ta rioar un papel bon dobl abao. Admir el ta coh 1 ta abrr.
Dn papel di banki di 1000 peseta ta dobl den un cartica. r
Den es cartica tabata skirbi: Es suma aki mi a spaar na scondi
i koe muchoe trabao. Ta pa mi jioe Mariana. Ma como hubentud ta
gusta di distrui i awor el no tin necesidad, p esai mii ta confia es pa-
nel aki na La Birgen, pidiendo es bon Mama di ward bon 1 di doene
na mi jioe ora lo por ta mash til p. Su firma 1
Mi amigo, lo bo bisa, ainda koe esaki ta casualidad ? Senora a
puntra Dokter. La Birgen a kier koe bo coerazon caritativo lo sirbi
como un medio pa moenstra poder di dibina Providencia.
Su manec tempran e pober Manana a ncibi e papel di banki 1
testament di su mama. . . _ , . ...
Dokter N. mes i su Senora a hib pe 1 despues nan a bai Misa
huntoe pa celebra e dia ieliz di Asuncion di La Birgen na ciejoe.
Varia.
Un Amigioe. Mira esai ta cos stranjo. Toer animal sa
grita. Pero piscarnan sol ta mudo. Bo sia ta pakico?
Otbo Amigok. Ta...”
|
|
20 |
 |
“...Dankmar tabata papia riba bida na corte di emperador, Wolfert ta-
bata tende e deseo, koe tabata droemi den su coerazon.
Enbano el a propon di larg i di bai e sol bai toema posesion
di su biennan. Ma Dankmar no kier a larga su tata, koe tabata sti-
m tantoe, i Wolfert no kier a strba felicidad di su jioe. Asina a
socede, koe porfin el a priminti Dankmar di companj.
Es ora ai tabata paree e cabaljero, manera si un bida nobo a
drenta su curpa, i e tata tabata leg r den felicidad di su 'jioe, ora
esaki tabata papia dje bida feliz koe nan lo bai hiba na e tera boe-
nita di Rbin. Ma e no tabata comprende, es boben jen di speranza,
ki pisar lo cai su tata, koe lo e mester toema despedida dje soled ad,
koe e tabata stima tantoe.
Foi e dia ai Wolfert tabata pasa mondinan bopi bez, toer na
pensamentoe, sin mira e bestianan, koe el a sali jaag. E tabata pen-
sa riba porvenir, e tabata corda ta kico lo pas. Ma toer mainta
koe e tabata pros tern A na kapel di Walderic, e tabata ofrec suci-
dao na Dios...”
|
|