1 |
 |
“...manda
carta na Redactor pa nan mnn-
stra nan desea tocante di lec-
tura, di wega, etc. etc. di Ala Blan-
ca. Bao di e cartanan koe nos a
ricibi, nos ta doena un lugar aki
na siguiente carta, koe nos a gusta
mas koe toer e otronan:
Pa caba Redaccion di Ala Blanca
ta desea na toer su amiguitonan
Uq eliz liJofoo.''
Muy Royerende Pader,
Sigur, sigur, Pader a corda, koe
mucna-muhernan ta flogo pa scirbi
un carta. Awor koe Prtder ta desea
di hanja hopi carta den vacancie,
mi kier cumpli coe Pader su
deseo. MashfL danki reverende Pa-
der, pa e dobbel numero di Ala
Blanca. Pader s&, nos ta gusta e
blaadtjinan mash, ora ta seman
koe £ mester sali, toer mucha ta an*
hela pa cada un tin di dje. Histo-
ria di Nelly chikitoe ta mashd,
mash boenita, ora el a caba, nos
ta hanja atrob un largoe asina?
Pader a puntra nos for di ki dia,
si nos ta stima e wega di-dam:
Ami no, Pader, i mi ta kere otro
mucha-muhernan tampoco; nos no
ta conoce e wega. Loke nos ta gus-
ta mas tantoe, ta e kensht coe pa-
loe di...”
|
|
2 |
 |
“...blancoe i mien tras e tabata poh den
mfin di es mueha, e dici Corda, mi
jioe, koe ta un tesoro celestial koe
mi ta confia na bo manoe dbil.
Ward flelmente.
Promer di larg, lo mi doena
mi bida, e mueha balente a respon-
ds, i primiendo e na su pecho, el a
corre bai cumpli coe su encargo.
Tarcisio tabata camua wovo abao,
ora un senjora koe tabata adinirA
di su cara tan amabel i suave, kier
a hib coene, pe toema parti na
un fiesta. Ma Tarcisio dici coene:
Ta duel mi, ma min por drenta
coe senjora su 'deseo. Mi tin di haci
un cos mash& importante. I maske
cuantoe e senjora a insisti i a pidi,
el a sigui su camina.
Caba di sali foi stad, e tabata con
tra coe algun mueha di su edad,
koe tabata hunga coe otro. Nan ta
jam pe bin bunga coe nan, nan ta
rondon i kier lastr coe forza. Ma
Tarcisio ta scapa foi nan m&n i ta
sigui corre mashd liher. Esai no a
larga di hala atencion di algun pa>
gauo, koe tabatin mash& odio con-
tra cristiannan. Mirando e mueha
corre bai asina liher, coe su m&n
riba su pecho...”
|
|
3 |
 |
“...pa mi acepta placa koe mi no
a gana coe mi trabao. Si ta cos
koe mi mester cumpra herbe, nan
ta fia mi te dia mi por paga, paso-
bra mi ta homber honrado, i sem-
per mi a paga mi debe te na ltimo
cens chikitoe. Pero si senor Girola-
mo kier permiti mi di baci un pidi-
mentoe, lo ta esaki. Sea asina bon
i doena e placa na mi amigoe L6-
zaro. P lo ta un judanza grandi,
coe e placa el por coeminza trobe
su trabao, i mi por sosega un poco.
Senor Girolamo a keda di acuerdo
coen i a coempli coe su deseo.
Ma el a haci mas tambe Na toer
camina koe el a pasa, el a conta
su amigoenan, di e nobel coerazon
di mastro Martin.
Resultado di esai tabata ko9 toer
hende, koe tabatin mester di smid,
koe toer ta bai cerca baas Martin
i koe. nunca el no a sinti mas
falta di trabao. Dios a fortuna su
trabao. Asina baas Martin a sigu-
r un bon mantenecion pa el mes
i f-u famia Sin judanza ui limosna
di niugun hende, ma unicamente
coe fustoe pa su trabao mash duroe.
Pesai, mi amiguitouau, corda bon
i no lubida...”
|
|
4 |
 |
“...44
koe e tabata mir dec man di su enemigoe mortal. Gero i Eckbert sol
no kier a larg, nan a siguile coe su dos jioe i a bai coeo den des-
tierro. -
Su 'hefe, Wittekind, koe a toema boluntariameDte f cristian, Wolferb
tabata despreci asina tantoe, koe e no Rier a jam adios.
Coe coerazon jen di rabia i odio, coe cara scur i sombrio m ano-
chi, coe deseo ardiente di toema un dia un venganza sangriente, el a
bai pa zuid, maldicionando e mes, pasobra e no por a haci nada.
Pa e tera den di rionan Rhin i Main, koe Carlo a habri pa nan,
koe el a saca foi nan patria, el a bira lomba jen di desprecio, paso-
bra tabata un horror pe, di mira Cristoe ador toer camiua.
El a sigui mas leuw, te ora el a jega na e tera di Alemannan.
Den e mondman grandi i ceri, den e solitud silencioso, Wolfert tabata
sinti mas na su lugar. Pero ai tambe e tabata hanja misa i capel
i cruzoan, plami toer camina den pueblo i sabananan. P sai el a
sigui camina. Un rio grandi, koe tabata corre den di dos ceroenan,
jen di paloe...”
|
|
5 |
 |
“...grandi di conoce religion berdade-
ra, ya foi fhikitoe, i di ricibi Sacramento di Bautismo.
Kende a sinj, nos no s. Pero esai ta sigur, koe semper e tabatin
e dusbi Nomber di Hesus den su boca, i koe e tabata jama e mes Cris-
tian, promer koe su mayor por a sospecha, koe e tabata sabi algo di
Cristianismo. Pesai nan tabata mash admir di su wega stranjo, koe
nan tabata mira pa un oapricho di mucha, ma koe Cirilo mes tabata
mira pa cos masba, serio. Di nada e tabata papia asina tantoe sino di
su deseo pa honra Cristoe. 1 deu esai e tabata practica coe tantoe fervor,
toer loke ta bon: obediencia, zelo, benevolencia, koe bdpi mucba di e
mes edad a busca di imitle i koe el a gana coerazon di toer, fuera e
di su mes tata.
E pagano obstin tabata insensibel pa e birtudnan carinjoso di su
jioe i tabata tormentle c'oe amenaza i azota, sin koe e tabatin ni di mi-
nimo motiboe. Ma f a doena e mucha un consbancia admirabel. Coe
legria e tabata wanta e maltrato cruel, i e tabata bisa su tata coe res-
peto...”
|
|
6 |
 |
“...morto, pa hiba nan
den reino di bida eterna. Com porfin, ora El a cumpli coe su mision.
El a subl na cieloe i a bolbe na e reino di s Tata celestial, oenda E
ta reina den toer eternidad i for di oenda lo E bolbe un dia jen di
mahestad, ora trompetnan lo sona i lo jama toer morto for di nan
graf, pa nan bini na huicio.
Mas tantoe e homber di Dios tabata conta, mas hundoe su palabra
a bai den coerazon di es hoben. Calmo i sosiego a drenta den su spi-
ritu, luz den scuridad, paz despues di lucha. Su deseo pa algo mas no-...”
|
|
7 |
 |
“...douw es anochi ai, ni tabata bebe nada tampoco, manera
nan tabatin coestumber ora nan a bolbe di jaagmentoe. E Gerobieuw i su
jioe Eckbert tabata corda trobe nan huimentoe foi nan patria i nan ta-
bata papia ketoe-ketoe, Dankmar, al contrario, koe no tabata s. nada
di miedoe, tabata sinti den e mes un lucha den su odio contra Fran-
conan i su speranza biboe di mira e gran Carlos den toer su mahes-
tad. Winfred tambe tabata desea ardientemente di mira e dominador
di mundoe, ma mas grandi koe es deseo tabata su miedoe, koe es em-
perador podeioso lo saca un sentencia severo riba su tata.
Wolfert sol, e homber brptoe i scur, a flea ketoe. Ya foi ora el a
mira e nuncio di emperador, pensamentoe a djrent di hui bai. Ma el a
bira calmo i el a corda, koe el no por a hui. Emperador Carlos ^no
por a baj toer camina ? I caba, com lo e por sigura pa su dos jioe
posesiou dj biennan, koe el a gana pa trabao di tantoe anja ? Pa el
mes, el tabata prefera di hui, ma e pensamen toe, koe anto Dankmar
i Winfred...”
|
|
8 |
 |
“...bini aki ? Carlos a puntr pa di dos biaha.
,,0, mi ta pidi bo, baci mi Cristian I Wittekind a grita.
Un briljo di sorpresa a pasa riba cara serio di emperador.
Ta di com bo a troca asina liher ? Carlos a puntr.
Pa loke- mi a mira I Wittekind a grita.
I kico bo a mira anto ? Carlos a sigui.
Anto Wittekind a conta, com el a mira e Pam, koe sacerdote a
toema foi tabernakel, ta troca na un nino mash, gracioso i amabel.
E tabata saca coe un sonrisa' celestial su mftn chikitoenan, pa mani-
festa su deseo ardiente di uni coe nan koe tabata bin ricibi. Ma al-
gun bez e tabata mira, koe Nino Dibino tabata resisti i tabata tapa
su cara coe su manoe, toer tristoe, manera e tabatin disgustoe di dren-
ta den coerazon di es hendenan.
I com e Nino a bini cerca mi ? Carlos a puntra.
O, E tabata saca su manoe toer coutentoe, Wittekind a responds.
Carlos tabata feliz. Dilanti di henter su corte, koe a para weita es
encuentro stranjo jen di admiracion, el a hiza su enemigoe di antes foi
suela, a braze di mas...”
|
|
9 |
 |
“...un moketa i a grita : Ha, ta asina em-
perador Carlos ta tene su palabra I El a priminti di cria mi jioenan
manera boben liber i nobel 1 i el a hinca nan den un bistir di mon-
be I Venganza I venganza I Maldicion riba su bipocresia koe el a ganja
mi coe ne 1
Mi tata, no acusa emperador, Winfred a papia. Dankmar a bira
na su corte un cabaljero balente; ami a toema es bistir pa mi mes
boluntad, pasobra mundoe no tabata gusta mi i mi no tabata stima
borotd df arma. Anto emperador a cumpli coe mi deseo ardiente i a
percura pa nan a toema mi na e combento boenita di San Gallen.
Coe es palabra un rahia irresistibel a cobe coerazon di Wolfert. Coe
forza brutoe el a tira su jioe for di dj i a grita :
Miserabel 1 Bo mes a scohe es bistir, koe ta un bronguenza pa un
bomber liber i nobel! Mi a kere, koe bo tabata un cabaljero, cristian
si, ma sinembargo balente i wapoe i bo a bira, abo, perfldo, un bron-
guenza pa bo tata ; bo a larga feita bo cabez manera un catiboe i na
lugar di poerba forza di bo...”
|
|
10 |
 |
“...deza di Boma, di Aken, di boeniteza di tera di Spanjol i Moronan. Esai
a lamanta au animo i balenteria. E no kier a keda atrae i a coemin-
za poesta coe nan den ehercicio di arma, de la manera koe pronto el
a paaa nan toer. Pronto el a einja eubi cabai i di maneha espada i
lanza. Tambe e bida di corte a coeminza gust i e io a nenga maa
di toema e biatir di Franconan. Ora un dia emperador a doen di co-
noce, koe conforme el a bira un cabaljero crietian, 1e por bolbe na au
tata, el a expresa au deseo di bai gera coe emperador, pe por moen-
atea'au animo.. Ma di bai acool di corte, oenda e tabata haja inatrue-
cion, e no tabata gusta, i hopi bez ma terne, koe eaai lo lamanta ra'-
bia di emperador. Pero mi ta kere koe deapuea di algun anja el a bira
un bon crietian i un cabaljero balente i mi ta apera, koe Bon Dioa lo
doena mi fabor di mir atrobe, paaobra semper mi a stim como un
roeman, maske cuantoe koe nos tabata diferente un di otro.
I cuantoe tem bo a keda na corte, mi roeman ? Walderic...”
|
|
11 |
 |
“...mas grandi koe nunca Dios a doena mundoe.
Kico lo mi conta bo mas, mi tata Walderic? Mi tabata haja mi
manera un para, koe porfin a haja un lugar pa traha su neshi. Mi ta-
bata legra mi den es stimacion koe padernan tabata moenstra mi; mi
tabata goza dj solemnidadnan sublime di misa, i coe gustoe ma toema
toer loke naa a doena mi di sinja. Promer ma sinja diferente ciencia i m a
skirbi algun boeki tamb. Pero mas koe toer otro cos tabata hala mi
es arte di broeder Danko. Como e tabata conoce mi deseo, el a pidi Superior
pe toema mi como su judador. I ki dianan feliz ma pasa ai! Ki le-
gria ora nos tabata traha forma, ki oranan di speranza, ora porfin
dia a jega di basha e material candente den forma I
Com nos coerazon tabata tembla ora nos tabata coeminza e tra-
bao 1 Promer nos tabata papia un oracion, pa Dios bendiciona nos tra-
bao, koe nos tabata bai haci pa su honor. I anto, mi tata Walderic, su
manece! ora nos a kibra forma i klok tabata sali afor den toer boeni-
teza ein ningun falta...”
|
|
12 |
 |
“...87
lo penefcra den nan coerazon, pa spierta 6 consola nan !
Esai tabata dianau feliz i contentoe I sinembargo tabatin un cos
koe tabata molestia mi, i koe mi no por a kita. Tabata cordamentoe
na mi tata, koe mi tabata s, koe e tabata pasa su dianan solit na
castiljo di Huno, coe coerazon jen di odio di bende i di Dios. Toer
dia mi tabata reza pe, ma mi coerazon filial tabata bisa mi, koe mi
mester haci mas pe. Anja pa anja e deseo di mira mi tata a crece
mi kier a bai consol i di busca di gan pa f berdadera.
Porfin e deseo a bira muchoe fuerte. Coe coerazon trlstoe mi a
bai cerca mi superior, i mi a pidi coe wowo jen di lagrima, licencia
di bai na mi tata. Anto un sonrisa carinjoso a bini na cara dj homber
venerabel i el a decl&ra mi, koe emperador Carlos mes a mira padilanti
koe lo mi pidi esai, i koe el a desea, pa e drenta coe mi pidimentoe,
si mi a pasa algun anja bon na combento.
Cartero di Ala Blanca.
Muy rvrende Pader.
Com Pader a baci muchanan contentoe coe Ala Blanca di e seman...”
|
|
13 |
 |
“...91
LUOHA I TRIUNFO.
(Winfred a trece foi combento di San Gallen pa su maestro bieuw
Walderic un klok koe e mes a traba i ta cont kico a pas foi dia e
mester a separa for di sn tata Wolfert. Porn e no por a wanta mas
i a pidi sn Superior licencia di bolbe na su patria pe mira di com-
berti su tata.)
Promer ma sali asina Winfred a sigui, mi tabatin un deseo
ainda. Mi kier a traha un klok pa bo, mi tata, pa bo kapel, oenda
pa promer bez ma tende palabra di Dios; un klok pa jama bo earner-
nan plamd i koe su sono kizas tambe lo penetra un dia te na coe-
razon di mi tata.
Broeder Danko a juda mi. Klok a sali foi su forma, no muchoe
grandi, sinembargo boenita i coe sono masbd eld. Nos Superior a ben-
dicion solemnemente. Anto el a doena mi su bendicion, ma toema des-
pedida di mi roemaunan i ma bai. E despedida a cai mi masbd pisd, ma
fin di mi biaba a doena mi forza. Ma ranca mi foi abrazo di Broe-
der Danko i coe coerazon tristoe ma sali foi es lugar bendiciond. Ora
mi tabata leuw caba i koe...”
|
|
14 |
 |
“...bo do & tGDde n&d& mas di bo rosin&D ?
Fo'i diez anja mi no a tende nada di dj, Winfred a responde
ma mi ta sigur koe l e bini pa coemioda bo i ami.
j Wolfert a fica ketoe i a bai sigui su camina.
Porfin e casca di odio i orguljo, koe tabata tapa su coerazon, a
bibra, smtimentoenan di amor, paz i reconciliaciu a coeminza flore-
ce den su alma.
.. ^ ainda tabata stroba su felicidad, e deseo pa mira su
jioe mayor, koe semper el a stima mas tantoe. Hopi anja e tabatin
e deseo caba, ma semper el a kit. Awor, boe su odio di Cristiannan
a feita, i koe e por a mir sin ningun aversion como Cristian i Fran-
co, e deseo a lamanta di nobo i coe forza mas grandi. Dankman
tabata na bids ainda ? E no a loebida ainda su tata, e pober jaag.
dor, e Sahon brutoe ? (E ta sigui.)
COI BUSCA.
Bo sabi, muchanan, koelden tempoe bieuw tabatin hom-
bernan bruto, jam pirata, koe tabata rondea lamar i roba
er loke nan tabata por numa. Ko nan tabata mira un
barcoe bon carga, nan tabata coh bai coen e, mientras su
tnpulantes...”
|
|
15 |
 |
“... conde Dankmar, ta asina dushi pa un
tata di por recompensa su jioe!
.Na lugar di lamanta i di scohe foi e senjoritanan presente un
esposa, manera emperador a bis, Dankmar a baha su cabez i un
nubia scur a pasa riba su cara nobel i boenita.
Ta ki falta bo, Dankmar? emperador a puntr amistosamente,
bo tin un deseo, koe mi por cumpli coen ? Papia francamente mi jioe I
Anto e hoben a responde poco-poco : .
Emperador podroso, bo ta jama mi bo jioe, i mi tin bo como
mi tata. Ma mi tin un otro tata ainda, koe ta biba leuw di aki na
tera di Alemannan. Ay mi do sabi, si lo el reconoce mi atrobe pa
su jioe, pasobra e tin un odio grandi contra bo i contra religion
Cristian. Sinembargo e deseo di mir no ta larga mi coe sosiegoe.
Mi ta sinti den mi coerazon un forza irresistibel, pa mi busk i coe-
mind como mi tata. Foi hopi anja pas, mi a pidi bo es permlso....”
|
|
16 |
 |
“...ill
Ma bo a nenga mi. No rabia, grftn emperador, si mi ripiti es pidimen-
fcoe. Mi ta suplica bo, di iarga mi bai Alemania, cerca mi tato, awnr
koe gera a caba i koe bo no tin mester di mi servicio mas.
Jen di ansia Dankmar a keda mira emperador.
Esaki a respond masha calmo : Dankmar, mi a mira padilanti
kico lo ta bo deseo. Hopi bez ma ripara kico tabata molestia bo,
ma mi tabata sabi tambe, koe bo fieldad na mi a haci bo vence es
inclinacion di bo alma. Lo no tabata bon, si antes mi a doena bo
e permiso. Pero awor koe bo ta para duroe den birtud i koe mi no
tin di teme mas koe lo bo bira apstata di bo religion i bo empe-
rador, mi ta doena bo e permiso coe toer mi gustoe. Bai anto li-
bremente mi jioe, ma bolbe atrobe i bin informa mi com bo tata a
ricibi bo na castiljo di Hunonan. I 'coe mas impresion el a sigui :
Dankmar, mi dianan di bida tambe ta cabando. Kizas koe e fiesta
aki lo ta di ultimo koe mi ta celebra coe bo, i sinembargo mi ta
desea mashA tantoe di mira un biaba mas na...”
|
|
17 |
 |
“...LUCHA I TRIUNFO
{Bo sabi, lzador, koe Wolfert despues di su enfermedad a econcili
coe su jioe Winfred, i com Winfred a instiui den religion cristian.
Eb otro jioe di Wolfert, jamd Dankmar, a ban ja di emperadoi Carlos
recompense di su balenteria i> a banja peimiso pe bai bisbita su
tata na castiljo di Hunonan.) '
Sa sigiente dia caba el a sali foi Aken. E no tabata haci cuenta
mas dj fiestanan, koe nan tabata celebra aja; su unico deseo tabata
di mira su tata i su* roeman, koe e no a naira mas foi dia el a
drenta combento.
Ora e tabatin e ciudad di Aken ya leuw tras di su lomba i koe el
a jega na tera di Alemaonan, miedoe a drenta su coerazon, si su tata
lo kier reconocle ainda, awr koe el a bira cristian i un cabaliero
di Carlo Maguo.
, Mientras speranza i miedoe tabata bringa coe otro den su coerazon,
el a jega porfin na e tera, oeuda su tata tabata biba. Esai tabata
e mondinan ainda, oenda el a pasa su hubentud. Ma ki brutoe 1
tristoe toer esai tabata parcle, awor koe e tabata coestumbrA...”
|
|
18 |
 |
“...conforme Dank-
mar a t.ripara esai, el a tir den braza di su tata, sclamando:: Tata,
mi tata 1 Anto tOBr odio a kita, i coe amor di mas tierno Wolfert
a pnmi su jioe na su coerazon,
Te despues di algun rato e por a papia : Bo ta bini oerca mi?
Abo, koe a bira un cabaljero baleute, ta reconoce bo tata ainda, e
sanon brutpe i salbahe? I coe ternura i orgulio su wowo tabata
mira es hoben boenita.
Mi tat.a, maske ki feliz i honr mi tabata hanja mi na corte, sempeT
mi tabatm deseo di holbe mira bo. I emperador a drenta coe mi
deseo l a permit! mi di bini Alemania.
Ta e mes a permiti bo di bini ? Mi ta gradici, esai mi no a
spera nunca di dj, Wolfert a responds...”
|
|
19 |
 |
“...Larga nos warda te na tempoe di Pascu, Wolfert dt, anto lo
nos dicidi.. Hopi ora nan tabata. sinta combersa ainda na cas di
eremita. Solo a drenta caba, ora Wolfert i Dankmar a lamanta pa-
ra pa nan bai na castiljo di Huno; Winfred sol a keda atras den su
cas chikitoe.
Su siguiente dia Dankmar tabata companja su tata na jaagmen-
toe, manera antes. Tabata paree Wolfert, manera si tempoe bieuw a
bolbe trobe, ma awor mas boenita koe nunca, como awor e no ta-.
batin e odio mas den su coerazon, ni e deseo di bolbe na su tera di
Sahonia. E tabata stima e mondinan aki, mas koe e tera di su hu-
bentud mes. Toer mainta nan tabata bai na kapel pa haci nan ora
cion i pa coemind. Winfred, caba nan tabata pasa rondea mondinan
Ora Wolfert tabata tende klok bati merdia, e tabata hinca roedia na
oracion i e no a lamanta para sino te ora batimentoe di klok a...”
|
|
20 |
 |
“...124
caba. E tabata stima i respeta e klak i su tono misterioso, koe den
solitud di mondi tabata papia coeue di Dios, koe el a odia tantoe,
ma koe awor e 'tabata adora.
Maske cuantoe Dankmar tabata traha pa pone su tata loebida su
auseucia largoe, Wolfert no por-a larga di ripara, ki duroe tabata
cai su jioe di coestumbra den es bida soli t. Den toer palabra koe
Dankmar tabata papia riba bida na corte di emperador, Wolfert ta-
bata tende e deseo, koe tabata droemi den su coerazon.
Enbano el a propon di larg i di bai e sol bai toema posesion
di su biennan. Ma Dankmar no kier a larga su tata, koe tabata sti-
m tantoe, i Wolfert no kier a strba felicidad di su jioe. Asina a
socede, koe porfin el a priminti Dankmar di companj.
Es ora ai tabata paree e cabaljero, manera si un bida nobo a
drenta su curpa, i e tata tabata leg r den felicidad di su 'jioe, ora
esaki tabata papia dje bida feliz koe nan lo bai hiba na e tera boe-
nita di Rbin. Ma e no tabata comprende, es boben jen di speranza,
ki...”
|
|