1 |
 |
“...5
SSlili
H
9. I bao dje paloe tin cachr
Coe ta ataca nos malhechor. *
| '-WMw
1wmm
10. Su djente a cobe nos ladron
Ta ranca pia dje carson.
11. Ma Cai ta toema su sambecbi
Ta corta e pfa limpi, necbi.
&s£&
Wgm
12. Cachr ta so'sega na paz,
Jorando Cai ta bolbe cas.
£T.fff04-02
13. Dos reepi panja, i un botou
Ata sobr dje bon carson.
14. Nos Cai maluco ta zoet
Camina e panja mester ta.
\ aria.
NANISHI LARGOE.
Senor: Much^ nunca bo no a haci biahe ainda coe
tranvia-motor ?
Mucha: Ami? Nunca den mi bida. Ni pa un fuerte lo
mi bai con.
Senor: Oh, ta pakico? Ta miedoe bo tin?
Mucha: Miedoe ? No, total. Pero pakico lo mi ta asina
bobo di paga un fuerte pa haci biaha coene, si pa 4 placa
nan ta doena mi un biljchi....”
|
|
2 |
 |
“...
Janchi: Ahan, anto no tin appei, frater ?
Maestro: Janchi, no hunga awor, hinca e sambechi den
bo sacoe, i scucha bon. Nos ta figura nos, koe tin tres appel
riba mesa.
Janchi: Si, frater.
Maestro: Bo roeman Maria ta come un di nan, caba el ta bai.
Janchi: Ma. sigur frater no conoce mi roeman Maria, mi
sa sigur koe e no ta bai, promer koe el a come toer tres.
Maestro: Ma si bo mama ta keda cerca dje i bis koe
ta un sol e mester come.
Janchi: Frater sabi, mama no ta na cas. Te otro majan
e ta bolbe.
Maestro ta perde pasenshi: Janchi, bam weita, ta delaatste
bez; si bo no ta responde mas drechi, bo ta keda scool. Si tin
tres appel riba mesa, i bo roeman Maria ta come un, ta
cuantoe lo sobra ?
Janchi: Ni un, frater, pasobra mi mes lo come toer tres.
Maestro: Scool a caba, toer mucha por bai cas, Janchi
ta keda scool.
Car ter 05 Te otro biaha Emilio Da velaar ta hanja
contesta riba su -carta.
Redaccion....”
|
|
3 |
 |
“...@§@M MSB*.
=5a
7=Tr
r.y;a:gmi.Y.avmig.-imi
ii ifmuiumi
SJSB
JB/i
Solucion di Charada
1. Kreeft. 3. Pasobra el no tabatin cuchioe pa oorta pida
2 XVIII afor. 4. a m 6. Anasa. 7. Promer
3 P s dos mucha ta bai. Un ta
315,333 * o % bolbe coe ponehi, Awor
tata solta bai coe ponehi i e otro mucha sol, koe a keda
aja-banda ta bolbe coen. Anto e dos mucha ta bai coe
ponehi, esun ta keda i otro ta bolbe coe ponehi. Awor mama
sol ta bai, i e otro mucha ta bolbe trece e ponehi. Por
ultimo e dos mucha huntoe ta bai. I anto henter e famia
ta complete na e otro banda di rioe. 8. Theebladchi.
9. Producta ta 1089. 10 Ni un di dos sorto di bela ta
cende mas largoe, pasobra toer dos ta bira mas corticoe ora
nan ta cende.
Charada.
1. Kende por scirbi cincoe dia di seman sin menta nom-
ber di dia. Bedaccion
2. Kende nos ta mira toer dia, rey i emperadornan ta
mir poco bez, Dios ta mira nunca. , idem
3. Kende por scirbi 67 coe 4 cijfer ?
4. Mi tin un canica di koffie. El ta toer bashl I toch
tin cos aden...”
|
|
4 |
 |
“...ta
lecbi dushi, tin biaba ta kalmeki,'
no biaha podiser e ta facil, nos ta
sak un-be*; otro biaba nos no tin
tempoe, asina ta bira koe nos ta
lubida i ta keda sin mand, i Re-
dactor, keriendo koe ta gusta nos
no ta gust, ta fada i ta keda sin
boet mas. No fada, animo atrobe,
no fada.
Mucha-muhernan ta pidi pa no
pon, ma nos koe ta mucha-hom-
jber serio, mucha di Pader Jansen,
ta larga pidi pa bolbe boet atrobe.
Dank! pa molester.
Adios.
Na nomber di algun amigoe
Emilio Davelaar.
Cerr Altena No. 9.
Curasao 12 Enero 1913.
Contesta di Redactor.
Pues, awor koe a bini un pidimentoe serio, Redactor lo bolbe pone
Problema di Dam den siguiente numero di Ala Blanca Pero, scucba bon. Si Re-
dactor lo ricibi despues ningun of mashA poco solucion di Problema,
lo ta bastante indicacion, koe majoria grandi di muchanan no ta gus-
ta e sorto di wega. I no lubida, Redaccion kier complace na su ami-
guitonan i no kier boeta den Ala Blanca sino cos koe ta cai na smaak.
Redaccion lo haci su posibel pa doena...”
|
|
5 |
 |
“...nsina koe dede chikitoe ta 5. Si ringchi ta mas ariba na
su dode tambe ta nifica 1, si ta meimei ta 2, si ta maa abao ta 3.
Corda bon, boso no papia nada di loke boso ta scirbi. Scirbi boca
ketoe, pa mi no tende nada-nada. Bam traha som awor.
Scirbi di ouantoe lugar e mucha di ringchi ta sinta.
Multipica e cijfer coe 2. Boeta 5 acerca.
Multiplica e producto coe 5.
Boeta trobe 10 acerca.
Boeta acerca na Jci man el ta bisti ringchi, ta 1 of 2 anto.
Bolbe multiplica e laatste producto coe 10.
Boeta awor e cijfer acerca na cual dede el ta bisti.
Bolbe multiplica coe 10.
Boeta awor acerca 1, of 2, of 3, segun e mucha ta bisti ariba, meimei
of abao na su dede.
.Awor mi mester sabi e mas ultimo producto sol, anto, mi ta bisa
mes ora, ta cual mucha el ta, ki man, ki dede, eet.
Wel bum poerba coe un ehemple.
E mucha, koe a cohe e ringchi bisti, ta sinta na di 5 lugar, el a
hink na su man robes, na di dos dede, mas abao. Mira awor.
lugar 5
multiplica coe 2
T
boeta acerca 5
IS
multiplica coe 5
IE
boeta...”
|
|
6 |
 |
“...21
UN JAAGDOR BALENTE.
(Miwun
mm
1. Bam tende un cuenta
Koe paree un bnia,
Ajera ma scapa
Na wowo di anga.
Mn
3. E bruto a busca mi
Coe tantoe legria,
Koe paree e kier boela
Meimei di mi pia.
5. Lastrando den stof
Min ta prde cabez,
Mi ta carga scopet
Ta tir aja mes.
2. LezandoJden mondi
Ala Blancacontentoe
Ta lamta mi tras
Boroto, ronkmentoe.
* m
4. I morto spanta
Pa su djente feroz,
Mi ta tembla, ta cai
Poi dj iomba mahos.
6. E bruto a moeri
Mi ta seca sodr,
Mi ta bolbe mi cas,
Companja dj cachr....”
|
|
7 |
 |
“...General ta baha foi su cabai, i
a ofrece cortesmente na e sold pa
)l OTRO HENDE*
subi su cabai. E sold a hanja ri-
pra i a nenga. Pero awor e Ge-
neral a oblige Apenas e sold a
subi cabai dje General, i koe nan a
sigui camina, nan a tende un tiroe,
i e sold riba cabai a cai morto na
suela. Un bala di scopet a cohe su
coerazon. ,,Mi jioenan, General Che*
rin di, lugar di mas altoe ta lugar
di mas peligroso. Gada un keda
conteutoe deu su estado. I mes
ora general a cord a riba su deber.
Calmo el a bolbe subi su cabai ma-
nera nada no a socede.
mm.
msm
Pin
Altil
mm
mm
wmm
GOI BUSCA.
E homber aki
a haci un biaha
largoe. Ta falta
bopi ainda pro-
mer koe el jega
cas. Morto can-
ed el a baha di
su cabai, pa so-
sega un poco.
Pero den esai
el a pegs sonjo
i ora el alaman*
ta. eta miraraa-
sh stranjo, pa-
sobra el a perde
su cabai.
Ken por biij?
----:():---...”
|
|
8 |
 |
“...elogio,
pa motiboe koe bo amigoe desgra-
ciado nunca por ta capaz pa bo por
spera koe el recompensa bo e bon
dad.
Esai lo duel mi muchoe pa mi
amigoe. Martin dl, pa mi tantoe
bal si el por paga mi esai. Pero esa-.
ki mi sabi coe roer siguridad, boe
le haci mescos i mas pa mi, si mi
tabata na sn lugur
Senor Girolamo a jam bon ano
chi i a sali conmovl.
Na camina di bai cas e acto no-
bel di mastro Martin no kier a
kita foi su memoria. Henter anochi
el a sigui pensa airiba.
Su manec Senor Girolamo a bolbe
bai na winkel di smid i a doena un
mil di lire (50 ets.) na placa di papel.
Ata, mastro Martin, el dici
coen, toema esaki pa bo. Bo ta
un homber nobel. Coe esaki bo por
cumpra berce i haci bo winkel mas
grandi, i mantene bo famia mas bon,
i spaar tambe un boenita cens pa
dia koe bo bira bieuw, i koe bo no
por traha mas.
Baas Martin a gradici coe awa
den su wowo, ma el a contesta :£
Sefior Girolamo, no toema mi
na maloe. pero e placa ai mi no por
acepta. Tantem koe Dios doena mi
bida, salur i forza...”
|
|
9 |
 |
“...i kico nan
mester bin haci na misa, lo nau
no comporta nan asina- Mi kier
pusta, koe nan lo reza coe mas debo-
cion i pesai, koe nan lo saca mas
probecbo dj sacriflcio dibino, koe
awor su fruta pa bopi bende ta bai
perdf.
Pes motiboe, mi amiguitonan, mi
kier splica boso ter ceremonia di
Sacriflcio di misa, koe ta cos di mas
santoe, di mas altoe, di mas subli-
me, i di mas saludabel tamb di
benter nos Santa religion.
Bam coeminza anto. Tende bon,
leza bon toer esai i si bo a loebi-
da, mester bolbe les, pa toer e cos-
nan keda grab den boso memoria
asina hundoe, koe nuDca mas nan
por sali afor.
Nos ta bai papia di Sacriflcio ta Misa.
Boso sabi ta kico un Sacriflcio tat
Un Sacriflcio ta un cos. koe bende
ta ofrece na Dios pa reconoc pa
su Donjo i Senjor, pa kibramentoe
trocamentoe dj cos.
Lo mi splica es palabranan.
Foi tempos Dios a cria muudoe
semper bende a haci sacriflcionan
na Dios. Boso toer sabi historia di
Abel i Kain. Abel, koe tabata bon.
hende, a ofrece na Dios bestia di
mas bon...”
|
|
10 |
 |
“...droemi. Mi ta
sali pa mi mira, koe mi por mata
cualkier bestia di come. I el a bai
i a drenta mondi coe su lanza largoe
den su m&n.
Apena un mei ora a pasa, koe el
a bolbe coe un binar riba su schou-
der balente. Riba un piedra denter
di muraja candela tabata cende ca-
ba, un monton di paloe tabata pa-
ra banda di dj.
Pronto nan a asa e carni i taba-
ta come coe smaak, mientras nan
tabata kita nan sed coe awa for di
fuente aibanda.
IJ. PeQ JBosqtie.
Su manece ora solo a sali caba
riba corona di paloenan, e habitan-
ts nobo dj castiljo, tabata ya toer
ocupd. Despues koe e hefe balen te
dj famia misteriosa a tira un bista
di orguljo riba su jioenan, koe ta-
bata na sonjo ainda, el a sali coe
arma na m&n pa conoce su tereno
di jaagmentoe, pasobra di jaagmen-
toe e tabata biba, esai tabata su
nico trabao i placer. 1 ora el a
bolbe cas anochi, su dos criar a dre-
cha ya hopi cos caba. Bao di un
bveda di piedra nan a hanja un
forno, koe nan a drecha coe poco
trabao. E forno por a sirbi awor
pa...”
|
|
11 |
 |
“...palauio di emperador na At-
tigny, oenda Wittekind, koe a comberti milagrosamente, a jama toer
su nobelnan huntoe, pa nan soemete nan na es emperador grandi i
acepta su religion.
Pero Wolfert no tabata den di nan, kier e no kier a baba su ca-
bez soberbe. Anto nan a coh preso hib na palacio. Pa necesidad sol
el a ricibi huntoe coe otro Sahonnan i nan hefe Wittekind, Sacramen-
to*5 Bautismo, koe nan a doena tambe na su dos jioe i criarnan.
Mientras nan koe a soemete nan boluntariamente, por a bolbe na
nan patria, Wolfert i otronan koe tabata moenstra nan mas obstind,
a hanja e sentencia duroe di destierro.
E Sahon duroe a ricibi coe silencio orguljoso. Priv, di su muher
i di toer su bienuan, a cai menos pis di bandona su patria, awor...”
|
|
12 |
 |
“...Cristoe ador toer camiua.
El a sigui mas leuw, te ora el a jega na e tera di Alemannan.
Den e mondman grandi i ceri, den e solitud silencioso, Wolfert tabata
sinti mas na su lugar. Pero ai tambe e tabata hanja misa i capel
i cruzoan, plami toer camina den pueblo i sabananan. P sai el a
sigui camina. Un rio grandi, koe tabata corre den di dos ceroenan,
jen di paloe, tabata moeastr camina Mas leuw nan a bai, mas poco
hende nan tabata contra, mas bruto mondi a biia. Poco-poco calmo
i sosiego a bolbe den Wolfert su coerazon. Ma nan a bai mas leuw
ainda, te ora nan a hanja e castiljo bieuw, koe Romanonan kiz&8 ?
traha, koe e Hunonan salbahe a tumba abao i koe deepues e habi-
tantenan nobo di Alemania a larga di drecha di nobo.
E poco jaagdor, koe de bez en cuando tabata bini te aja, tabata
lama e ruina, Castiljo di Hunonan. Coe e nomber nan tabata jama
e heron an, e hombernan bruto i balente, koe den tempoe bieuw bao
di mando di nan hefe terribel Attila, a plama riba hen ter Alemania.
Foi ki...”
|
|
13 |
 |
“...46
toe koe tabata doen lechi, tabata hort& ; e di dos, di treB, di cuater,
koe coenukeronan a doen, a hanja mes suerte. Pero loke tabata mas
pisd ainda pa es apostel piadoso tabata, koe Wolfert coe su banda
chikitoe tabata stroba hende di bini misa dia Domingo, pa nan tende
su predicashi, i tabata forza nan di bolbe bai nan cas, de la manera,
koe a lo largo poco hende numd arisca di bini misa, caba na scon-
dir. Pes motiboe e sacerdote zeloso a hanj obligd di sali foi bu ca-
. sita i di bai foi un oenucoe te na otro pe bueca su earner i forta-
lece nan den nan f. Pero loke Wolfert a busca, e no a alcanza: es
ereraita a keda. biba den es bosque. Por a cost hopi trabao i sacri-
flcio, ma e tabata incansabel den su oftcio sublime. E tabata predica
f na bu fielnan plamd i tabata doena nan Santoe Sacramentoenan,.
apesar di toer strobamentoe.
Diez aDja caba Wolfert a domina den es tera Su jioenao a crece
te hobennan balente di dieztres i diez siete anja. Ya foi chikitoe nan
tabata sinja jaagmentoe...”
|
|
14 |
 |
“...enemigoenan i ta busca di soemete otro.
Si, bo ta papia berdad Winfred a grita, ora e eremita a stop un
rato. Asina ta awendia ainda. Ta un gustoe pa mi di tende bo, ma
mira, solo ta bai drenta caba i esai ta spierta mi koe mi mester bolbe
cas. Ma mi ta bolbe, mi tatd; loke bo a caba di conta mi tabata boe-
nita, grandi, sublime.
Bini na mi casita, cuantoe bez koe ta gusta bo, mi jioe. Instrui ig-
norante, esai ta mi deber santoe. Ki jama bo, mi jioe ?
Mi nomber ta Winfred, e hoben a responde. I com mi mester ja-
ma bo, mi tata ?
Jama mi Walderic, mi jioe. Luz di Dios Altisimo companja bo,
Winfred. Mara bo sinja di conocle, El, koe ta donjo di toer, i koe ta
doena paz na esun, koe ta confes i sirbi. Adios, mi jioe!
Coe coerazon jen di un felicidad dushi Winfred a bolbe na castiljo di
Hunonan.
Y. Jrjstimccioi} dei} ueligiorj Ijepdadepa.
Foi e dia ai Winfred tabata bishita mas bez e cas chikitoe di Wal-
deric, es eremita. Coe respeto grandi e tabata tende, com e gran Dios
i Criador di mundoe a manda...”
|
|
15 |
 |
“...Mum. 8.
ALJ L BLA] NCA
DEDICA NA NOS HUBENTUD.
15 April ALA BLANCA TA SALI CADA DOS SEMAN. 1014
Imprlml na Imprenta dl Vlcarlato.
HE8U8 A RESUOITA.
/jfygs-sste
K
mmmm
mmm&m.
Scuridad di anochi tabata kita poco-poca pa briljo dushi di dia
nobo. Tabata proroer dia di seman. Ya tres dia curpa santoe di Hesus
tabata droemi den sepulcro, frio i sin bida. Di reoiente iin splendor ce-
lestial a jena e sepulcro scur. Hesua a latnanfca for di morto, glorio-
samente, pa no raoeri
mas. Su alma a bolbe
for di limbo, oenda el
a bai consola e alma
bustoenan, koe taba'
ta warda ai ora di
nan redencion, i a
drenta trobe den su
curpa. Hesus a la-
manta jen di gloria
i mahestad, coe un
boeniteza, koe tabata
combini na Jioe di
Dios,
Mira com Hesus a
troca. Toer senjal dj
sufrimentoe i hu tuil.
jacion, koe EI a wan-
ta deo ltimo dia di
su bida, a disparce.
E heridanan santoe
sol den su manoe, pia i costfa a keda, ma briljante di un boeniteza
dibina. Manera El a lamanta for di morto pa su mes poder,...”
|
|
16 |
 |
“...di cieloe, a
kita piedra i a cai sinta riba dj. Su cara tabata lombra di un lz celes-
tial, su bistir tabata blanc(,e manera niebe. Pa spantoe e solddnan, koe nan
a pone pa warda sepulcro, a cai abao manera
mo'rto. Un sol den di toer, koe tabata kere den
Hesu a prepar pa coemindle na ora di
su bolbemento for di sepulcro. El, koe a war-
da toer su palabra den su coerazon, a ten
na es primintimentoe di Hesus, koe Jioe di
bende lo lamauta di tres dia.
Maria, e tabata sabi boe su Jioe, Hesus,
lo bolbe. E tabata conta oranan di es dia Sa-
bra tristoe. I ora anocbi a jega, el a keda
waak. coe su wowo dirigf na Oost, abrimen-
toe dj dia glorioso.
I El a bini, su Jioe dibino I Ora dia Do-
mingo a coeminza abri, Hesus a sali for di se-
pulcro i a bai asina liher posibel na e bibar di
su dushi Mama, pa basha consuelo den su
coerazon fligida, pa troca su tristeza na legria.
Nada no tabata stroba es promer encuentro
alegre di Mama i Jioe. Nan tabata braza
otro coe amor di mas tierno, coe legria di-...”
|
|
17 |
 |
“...59
Tabata un bai-bini es mainta ai, pasobra Pedro i Ju an tambe a bin
mira. Nan a hanja piedra kit. i e panja, den cual nan a lora morto
di Hesus. Ma angel no tabatai mag pa splica nan toer e cos ai. Jen
di admiracion nan a bolbe bai Herusalem. Ma Maria Magdalena a ke-
da atras, jorando koe e no ta hanja su Maestro Dibino mas. E! a
buk su curpa poco pa mira den sepulcro i ata un angel toer na blancoe
tabata sinta na e lugar, oenda curpa di Hesus a droemi. El a pun-
tr: Muher, pakico bo ta jora ?
Maria a responds : Pasobra nan a kita mi Senjor i mi no sfii oenda
nan a pon.
Ora el a caba di bisa esai, el a bira su cara i a mira Hesus ta
para cerca dj. Ma el no tabata conoc. Anto Hesus dici coen : Mu-
her, pakico bo ta jora ? Kende bo ta busca ? I Maria, koe a corda
koe ta hardinero ta papia coene, dici: Senjor, si bo a hib, bisa ii
oenda bo a pon. Anto Hesus dici coene: Maria I I mes ora Ma-
ria a conoce Hesus i a sclama : Mi Maestro 1 i el a cai abao i a
ador. Mes ora Maria a lamanta bai...”
|
|
18 |
 |
“...eremita, a doen promer instruc-
don den doctrina cristian.)
VJ. EnQperado ta rpapda jarpa Wolfert-.
Atrobe Wolfert a sali un dia huntoe Coe su jioe- i criarnan pa
jaagmentoe, di oenda nan tabatin coestumber di bolbe banda di anochi,
Tramerdfa nan a cai sinta abao den sombra di paloenan, pa nan des-
cansa nan ourpa poco, ora di repiente tocamentoe di un trompet taba,-
ta resona den bosque. Wolfert a lamanta para pe tende bon. Ta ki-
co? Dankmar a puntra toer edmiri. * .
Ta sonamentoe di un trompet, manera st usa na ehrcito di
Franconan, un dj hoben alem&n a responde. *
Paree e sonido tabata bini di nos castiljo, Dankmar a sigui.
Wolfert, koe te aioda a fica ketoe, a bisa koe sf. Un cordamentoe
sombrfo a drenta di golpi den su sintir.
Lamanta, e dici despues di algun rato, nos ta bolbe na eastilm.
Curioso ta kico lo socede, toer a sigui. Caba di jega, nan a hanja di*
lanti di porta cer un soldd tabata warda nan. Banda di dj el a
boeta na tera bandera di Franconan....”
|
|
19 |
 |
“...pasobra bo no por scapa foi su braza, koe ta
do mi na riba toer tera
Lo mi paree dilanti di su tribunal Wolfert di, mientra e tabata
mira su dilanti, scur i sombrio.
Anto e nuncio a bira su lomba pe, a ranca su bandera foi tera,
a subi su cabai i a corre bai coe vert.
inimentee i palabra di es nuncio di emperador a trece un grau
movementoe den di habitaDte di Castiljo di Huno. E soldAnan alemAn
no tabata hunga douw es anochi ai, ni tabata bebe nada tampoco, manera
nan tabatin coestumber ora nan a bolbe di jaagmentoe. E Gerobieuw i su
jioe Eckbert tabata corda trobe nan huimentoe foi nan patria i nan ta-
bata papia ketoe-ketoe, Dankmar, al contrario, koe no tabata s. nada
di miedoe, tabata sinti den e mes un lucha den su odio contra Fran-
conan i su speranza biboe di mira e gran Carlos den toer su mahes-
tad. Winfred tambe tabata desea ardientemente di mira e dominador
di mundoe, ma mas grandi koe es deseo tabata su miedoe, koe es em-
perador podeioso lo saca un sentencia severo riba su tata...”
|
|
20 |
 |
“...68
Lo e bolbe i scapa su curpa pa buimentoe ? Djies na ora nan a jega
na lugar di huicio na Ingersheim, droemi na otro banda di rio, riba
un ceroe. Coe poncbi nan a pasa e rio.
Tras di pueblo tabata para un kapel. Poco mas pariba 3astiljo di
Duque di Ingersheim tabata para riba un baranca, mien tras lugar di
huicio tabata na su dos banda, cer pa un trankera i meimei nan a
traha un silja, bao di sombra di tres paloe mash altoe. Un muchoe-
dumbre grandi a bini huntoe, wardando binimentoe di emperador. Po.
co mas un banda Wolfert i su dos jioe a keda para, evitando di mfshi
coe e pueblo alemn. Hende tabata mir mash curioso i nan tabata
puntra otro, ken por a ta es homber coe e dos hobeo ai. Principal-
mente nan bistir stranjo tabata hala nan atencion. Pasobra Alemannan
tabata carga bistir largoe di lana of katoena, koe nan muher ijioena
a traha i pinta mash, boenita. Pa tempoe mas frio nan tabatin un
cueroe di earner i homber mas nobel un cuero di lobo. Pero Wolfert
i su dos jioe tabatin un...”
|
|