1 |
|
“...bai cerca Dios Santoe, coe e son-
risa dushi di hende, koe a hanja
El, koe su coerazon tabata stima
i koe no kier larg bai mas.
Un flor nobo, boehita i dushi a
abri den Paradys celestial.
Tabata dia Domingo di 2 di Februa-
ri 1908, fiesta di ofrecementoe di
Hesus den tempel.
Nelly babatin 4 anja, 5 luua i 8
dia.
XIII
Nelly su graf-
Nelly chikitoe a moeri 1 E noticia
a jena toer coe tristeza grandi. Ma
pakico jora ? Nelly no tabata goza
awor den presencia di su Dios San
toe, koe el a stima tantoe aki na
mundoe ? Nan a poo na su cama,
koe tabata su cruz, bistf coe su
shimis di Promer Santa Comunion
coe corona i waal rond di su cabez.
Mainta nan a hib na kapel i a
pon den camna dilanti di mesa di
Comunion. Despues di misa toer a bai
jam un ultimo adios; nan tabata to-
ca es man chikitpe coe rosario i me-
dalji i tabata zunchi es curpa tierno,
koe tabata tempel di Dios Santoe.
Anochi nan a der na cementerio di
S. Hos.
Toer, koe a conoce Nelly tabata
sigur, koe e tabata un Santoe na
cieloe. Nan...”
|
|
2 |
|
“...Redactor por a spera. Pero
priminti ta debe. Ora teer e paki di
anja completo ta den poder di Redac-
cion, lo nos publica nomber di e
muchanan zeloso den nos numero
siguiente. I mas pronto posibel nan
ta hanja nan boeki trob boenita
i duroe encuaderni. Un poco pacen-
shi ainda !
Den ultimo numero di 1913 nos
a pidi nos amiguitonan di manda
carta na Redactor pa nan mnn-
stra nan desea tocante di lec-
tura, di wega, etc. etc. di Ala Blan-
ca. Bao di e cartanan koe nos a
ricibi, nos ta doena un lugar aki
na siguiente carta, koe nos a gusta
mas koe toer e otronan:
Pa caba Redaccion di Ala Blanca
ta desea na toer su amiguitonan
Uq eliz liJofoo.''
Muy Royerende Pader,
Sigur, sigur, Pader a corda, koe
mucna-muhernan ta flogo pa scirbi
un carta. Awor koe Prtder ta desea
di hanja hopi carta den vacancie,
mi kier cumpli coe Pader su
deseo. MashfL danki reverende Pa-
der, pa e dobbel numero di Ala
Blanca. Pader s&, nos ta gusta e
blaadtjinan mash, ora ta seman
koe £ mester sali, toer mucha ta an*
hela...”
|
|
3 |
|
“...su lAgrima i oracion, pa
haci es coenucoe secoe produci fru ta
mas abundante ?
* # *
Di ripiente el tabata strobA den
su meditation silencioso pa un bati-
mentoe purA na porta di misa. El
a bai pa habri porta i tabata pun-
tra coe un boz oprimi:
Ta kende t aji ?
Ta mi, Padre un hende a gri-
ta afor. Un pober muher di Maguesi
ta muriendo i el kier ricibi ltimo
Santoe Sacramentoenan.
Drenta, PaDgolo. e misionero,
koe a conoce boz di uu di es po
conau, koe el a batizA, a J)is; bo
keda tene wArda aki, ami sol lo bai
na Maguesi. Camina ta mashA pe-
ligroso, nan por cohe nos.
Na es ltimo palabranan, koe el a
papia poco mas ketoe, un mucba, koe
Dader tabata cerca dje na cas. a aeer
kle a cohe Padre su mAn tene duroe
i el a puntr, mien tras el a keda
mira es Pader :
Com Pader df, mi no por bai
6ue Pader ? Pader no a bisa mi ho-
pi. bez, koe mi por sirbi Hesus ? I
lo mi no por companjEle awor?
No, awor no, Samo, es sacer-
dote a respond amistosamente; fi-
gura bo koe nos contra coe mal
hendenan...”
|
|
4 |
|
“...a sigui su camina rezando na
silencio.
No a dura largoe, koe el tabata
strobA atrobe den su oracion. ma
awor pa un boroto terribel, koe ta-
bata sali for di mondi. El a hiza
su wowo, algun salbahe maldicio
nando a boela su dilanti. Kico 1e
haci awor ? Pa hui no ta cos di
pensa. Entregle ? Ma su bista an
siosa ta cai riba mucha sin defen
sa, koe bon spantA tabata tenle
duroe. Ya es ealbahenan a rondon
i un di nan a grita : Nos ta busca
es Pader blancce, koe ta bin predica
un religion stranjo aki. Ta bo podi-
ser ta es miserabel ?
Ta mi, es sacerdote a bisa su-
mecido manera su Mastro dibino,
koe a pon boluntariamente den po
der di su enemigoenan i toer tabata
grita jeu di furia infernal: Ual
mata Dal mata I
Samo chikitoe a coeminza grita
mas duroe koe es hendenan : Tata!
mi tambe kier moeri cue Pader 1
Coe rabia un di es troepa a ranca
mucha i pusha su sabla den es
pechoe inocente. Anto el a cohe tira
mucha agonizante un banda, i el
a bai cerca su otro companjeronan,
koe tabata hubila...”
|
|
5 |
|
“...32
FRUTA HORTA, SEMPER PISA.
Caramba, Broe, e cos rondnan aki ta mas dushi coe e cos
rondnan den nos scopet.
Ta claro, i nan ta menos pisa pa stoma.
mm
mm
Donjo dje paloe ta bini, cabainan ta spanta hui, i dos
solda balente ta den aire......i sin globo, ni aeroplano....”
|
|
6 |
|
“...Hesus no ta bandona su kerf-
donan, no ta manda nan den lucba
sin arma. Nos ta biba aki na mun-
doe manera earner meimei di lobo
nan i sinembargo sin stop Iglesia
ta sigui biba i crece. Ta pasobra nos
tin un Wardador dibino.
Mira, lo Mi keda coe boso te na
fin di mundoe asina Hesus dici coe
su apostelnau. Hesus lo no bandona
nos anto, awor boe nos tin mester
di dj mas tan toe. Jioenan mester
tin un tata pa percura pa nan, pe
protega nan, pe doena nan pam.
Nos tamb tin mester d< pam, di un
pam precioso, koe ta coemfnda di
nos alma, koe ta warda pureza di
nos alma, koe ta doena nos forza
pa nos moeri pa Dios. O sf, e pam
nos tini. Ma di oeuda e ta banja
su forza? Mi jioenan, e pam, koe
Hesus a doena nos, e pam santoe
ta E mes, ta su Ourpa i Sanger mes.
Mira, mi jioenan, e Hesus, koe
mi a papia coe boso tantoe bez di
djle, e mes Hesus, koe a nace den
un pesebre, koe a moeri riba cruz,
E ta aki. E ta keda aki di dia i
anoebi. Ta El, koe boso a caba dl
ricibi den boso coerazn, keda ni
coen te...”
|
|
7 |
|
“...20
UN BURXCOE CABEZURA
1. E cunoekero, no ta ricoe
En tin cabai, sino buricoe.
5. Ta kico e mal buricoe tini ?
I djies aki motor ta bini.
2. E homber conoce su ofishi
Ta cumpra un sacoe bon maishi. 6 Ta Hta mi megter kjt
Fono motor ta bin mat.
3. Buricoe paree ta pura
Kier gana cas den un camnd.
7. Ranke, bati coe energia
E mal crifi u ta moef su pia.
4. Cachimba semper na candela
Mescos coe pipa di tawela.
8. Ata*motor.ttBon kier teainda?
Ami |fca scapa bo coeminda....”
|
|
8 |
|
“...CULTO CATOLICO
qrjg
rzjzizszj^nxzizrzMzrtt
Un dia doraingo Antoine, jioe di un
liberpensudor frances a lamanta tem-
pran pa bisci sn bistir boenita, i coe
cara contentoe el ta bai cerca su
papa i ta bis:
Papa, mi ta bai misa, paeobra
awe ta dia domingo.
Kico, misa bo ta bai ? Coi lo-
co, ta bon pa muhernan bieuw, me-
hor bo haci un paseo.
Papa, tende un cos aki: Mas-
tro a sinja nos koe dia domingo
hende mester bai misa. Ei a bisa,
koe hende tin obligacion estricto, di
cumpli exactamente coe mandamen-
toehan di Dios, i un di nan ta di
tantiflca fiestanan. Si mi ta keda sin
bai, sigur mastro lo rabia.
Mucha, bo e& kico, Bo mastro
ta bobo, di kere koe tin Bios. Ma-
jan mi ta bai cerca dje pa tah p
stop-di sinja bo coi loco asina.
E mucha a keda ketoe, el a pen
sa un ratoe, caba el a puntra su
papa:
Anto papa ta bai taha mas-
tro tambe di sinja mi e otro man-
damentoe tambe, koe ta manda mi:
Honra bo tata i bo mama ?
E tata a keda babuca, ora el a
tende e prehunta, koe el no a spe-
ra. Avror...”
|
|
9 |
|
“...24
E producto aki 8623 muchanau mester bisa mi. Anto lo mi doena
unbez e solucion. Ta eom mi por saiii for di e producto 8623 toetf
cos di e ringehi ? Scucha. Sta bisa rmda, mi ta kita for di e producto
8623 na secreto 3500 afor.
3500
5123. E ultimo producto 5123 ta sin ja mi, koe su promer cijfer (5) ta
lugar di e muchn, di dos (1) ta su man robes, di tres (2) ta su dede
di dos, di cuater (3) ta abao (3) na su dede.
Boenita, no ? Corda boD, ora boso tambe kier repiti e kensbi ai, e
cijfer di hrgar, dl man, di dede, por troca, pero e otro cijfer di mul-
tiplica i di boeta acerca ta keda semper meseos. Tambe e ultimo cijfer
3500 pa kita na secret afor,' no ta troca tampoco.
Charada.
Dios
shon amo rico
criar catiboe pober
Constanclo i Lucio Mendes
2. Ki stad di Holanda hende por scirbi asina :
50 e I (499 + 1) & H l Manual Palm
3, Ki diferencia tin den un baca i bendedor di lechi?
Johan Hudson
4. Com nos por haoi biahe mas barata foi Curasao na
Amsterdam ? Johan Hudson
5. Ki ora chogogo ta...”
|
|
10 |
|
“...a hanja ri-
pra i a nenga. Pero awor e Ge-
neral a oblige Apenas e sold a
subi cabai dje General, i koe nan a
sigui camina, nan a tende un tiroe,
i e sold riba cabai a cai morto na
suela. Un bala di scopet a cohe su
coerazon. ,,Mi jioenan, General Che*
rin di, lugar di mas altoe ta lugar
di mas peligroso. Gada un keda
conteutoe deu su estado. I mes
ora general a cord a riba su deber.
Calmo el a bolbe subi su cabai ma-
nera nada no a socede.
mm.
msm
Pin
Altil
mm
mm
wmm
GOI BUSCA.
E homber aki
a haci un biaha
largoe. Ta falta
bopi ainda pro-
mer koe el jega
cas. Morto can-
ed el a baha di
su cabai, pa so-
sega un poco.
Pero den esai
el a pegs sonjo
i ora el alaman*
ta. eta miraraa-
sh stranjo, pa-
sobra el a perde
su cabai.
Ken por biij?
----:():---...”
|
|
11 |
|
“...80
THAHA COE SMAAK.
Un anocbe un senor res pet able i
ricoe, Senor Girolamo, a sali laat foi
teater i pasando winkel di Martino,
baa9-smid, el a keda masht stranjo,
di raira luz cend den dje, i di tende
batimentoe di martin riba heroe.
Como e baas tabata un bon co-
nocir di dj, el a drenba den e win-
kel, i a puntr: Bon anochi, mastro
Martin, ta kico tin aki? Toer ben-
de a bai sonjo caba, i bo ta tra
ba te asina laat. Di dia bo ta traba
semper asina duroe, bo no por gana
bo mantenecion mas sin traba ano
che tambe?
Senor Girolamo, bo tin raion,
baas Martini a contesta, mientras
el a kita su pecbi foi su cabez, loke
mi ta gana di dia coe mi trabao,
ta alcanza basta bon pa mantene-
cion. Fero Sefior Girolamo mester
sabi koe poco seman pas&, un ca-
lumqidad mash. grandi a pasa mi
bon amigoe Lzaro, un incendio a
kima su cas na cbinisbi. El a perde
toer toer cos, el ta falta awor cos
di mas necesario. Hende mester juda
su prbimo, no ? Wel, pesai mi ta
lamanta toer mainta dos ora mas
tempran...”
|
|
12 |
|
“...Aquilina 99 12 99
Sta. Basilissa 99 9 99
Sta. Cristina 99 12 99
San Conon 99 12 99
Sta. Eulalia 99 12 99
Sta. Eutropia 99 12 99
San Pancracio,, 99 14 99
San Pontico 99 15 99
Sta. Prisca 99 13 99
Sta. Secunda 99 12 99
San Vicente 99 15 99
San Vito 99 12 99
Muchanan, Hesus no ta pidi boso;
doena Mi bo placa, bo bida. E ta
bis*a: Mi jioe, doena mi bo coera-
zon.
Doena Hesus e coerazon, pa E biba
aden. Haci bo coerazon limpi i pu-
roe, pa e birtud angelical di pureza.
E birtud aki ta haci boso amiguito
di Dushi Hesus, un jioe privilgi, di
Maria, La Birgen Inmaculada, ta
doena boso proteccion di S. flos,
ta haci boso roeman dj Angelnan
puroe, koe ta guia boso den peligro-
nan di mundoe i lo hiba boso alma
puroe un dia den reino di cieloe.
Anto boso lo tende for di boca di
boso Hesus : Bienaventurado esnan
koe ta di coerazon limpi, pasobra
nan lo mira Dios....”
|
|
13 |
|
“...tin ocasion pa mata cualkier
bestia. Mi a mira un troepa grandi
di abeha ta boela rond, ma sigui
nan te ora mi a haja nan neshi, i
ma saca honig afor. I mi a hanja
un otro cos ainda, maestro.
Takico anto ? e shon a puntra.
Sigui mi i lo mi moenstra bo
e hoben a sigui, pasa paki i anto
subi e ceroe aki.
Gero, siota abao coe e mucha i
warda nos, asina e homber a papia,
koe otronan tabata jama nan maes-
tro, mientras el a bir pa es hom-
ber di mas bieuw, koe tabata carga
1) -pueblo dj Hunonan, koe a blni
IV i V el a bln plama riba Europa, 1 a
e mucha na sonjo.
Coe mashA contentoe Dankmar a
toema e pida honig. Ma promer di
com el a parti na dos i a grita
contentoe: Esaki ta pa Winfred!
Toema aki, Winfred!" Na es palabra
e mucha chikitoe a lamanta foi son-
jo i coe un sonrisa riba su cara el
a toema e present foi m&n di su
roeman major.
Den esai tata di es dos mucha a
abri un camina den es mondi toer
cerA, huntoe coe su criar hoben. Nan
tabata papia nada, mientras nan ta-
bata subi mas i mas...”
|
|
14 |
|
“...baran-
canan, koe tabata strob den su co-
rementoe.
Hopi ora e homber a keda para
ai, su braza cruzd riba su pechoe.
E scur i sombrio di su cara a troca
poco-poco na mas calmo. Di esai e
hoben a probecba i dici contentoe:
Wel, com mi maestro ta gusta
aki? Cuantoe dia lo nos rondea ain-
da ? Muchanan lo no por wanta mas.
Un lugar mas bon koe esaki, ningun
camina lo nos no hanja sikiera; coe
poco trabao nos por drecha toer
cos; paloe pa porta i dak, piedra
pa forno i toer otro cos nos por
hanja den bosque mes.
Ma e maestro a sigui flea ketoe
i a moenstra su aprobacion pa ba-
ha cabez. Anto e tabata pasa su
mftn riba su frenta, manera despues
di un pensamentoe profundo i e dici:
Bon, larga keda asina; bai busca
Garo coe muchanan i trece nan aki.
Asina pronto posibel e hoben a
bai cumpli coe mando di su maestro.
I ora e dos criar, cada un coe un
mucha riba su lomba, a jega, nan
maestro i shon tabata para ainda
riba muraja, profundizd den inirada
di es escena grandioso.
Awor el a baha i a bai...”
|
|
15 |
|
“...39
mos mi no por keda mas. Mi a
corda koe e bosque aki ta liber i
sin ningun hende, koe ta biba aden,
mi tabata corda trobe riba es dia-
nan feliz, koe ma pasa den nos bos-
quenan di Harz, ma........ ma sali
ganjA.
Mi sabi, maestro, koe oso i lbo-
nan ta biba aki cerca i koe den
anochi nan ta pasa rond aki banda,
pesai ma waak mashA bon riba bo
fioenan. Ma mi a corda tambe, koe
no tin nada di terne, oenda bo ta do-
mina coe bo laoza, Gero a responde.
Bo a corda bon e befe a bisa.
Mi no ta homber pa larga spanta
mi pa ki enemigoe koe ta. Ora e
tabata papia es palabra, hende por
a tende su rabia i e dici: ,,No, tin un
otro ta biba den es lugar aki, un,
koe mi ta odia coe odio di mas
grandi. Mas calmo el a sigui.,, Awe
ma jega den es valje, cerca di rioe,
oenda mi no a jega te ainda. Ma-
shA admirA ma ripara riba un cero
chikitoe un casita, trah di paloe i
rama, i abri padilanti. Oen e casita
tabata para un altar coe un cruz
riba dj. Anto e odio mortal a bok
be lamanta den mi coerazon, paso-...”
|
|
16 |
|
“...tantoe
i tabata alza nan altoe. Ui golpi
e tabata rnira un bestia mash.
grandi i terribel sali foi awa i bin
corre riba dj. Mirada dj bestia
tabata spant asina tantoe, koe e
no por a moef su curpa foi e lu-
gar i no por a kita su wowo for
di dj. E no tabata haci ni di mini-
mo esfuerzo pa hui bai.
Den es momento fatal e tabata
mira di ripiente na su banda un
anciano venerabel, bistf coe un man-
tel largoe bruin i coe un garoti na
m&n. Esaki a toem na su braza
i a grit: Mi jioe, kico bo ta ha-
ci aki ? Haci liher i hui bai. Mes
ora el a hui i a scapa asina foi
es peligro.
Ora despues di algun momento e
tabata bira su cara atras, p mi-
ra oenda es hende, koe a salb, a
keda, esaki a disparce. Jegando na
cas di su mayor, nan a mira un
bez na su cara bleek, koe cualkier
cos mester a pasa nan jioe. E ma-
cha a conta loke a socede, i com
es anciano a scap.
Inmediatamente senjora Allen a
manda su criar bai busca es ancia-
no, pa moentr su gratitud, ma
enbano. Maske cuanto el a busca
i a informa toer...”
|
|
17 |
|
“...na su Salbador. ^ Pronto
el a braza f catlico i a sinti ha-
1S na bida religiosa. Coe obheto di
hanja sabi mas mehor, koe Dios
ta jam di berde mes, e tabata
bishita misanan di Yillemarie, tam-
b e kapel di hospital, administrfi
pa Soeur di San Hos. Apena el a
tira su bista riba un cuadro
riba altar, koe tabata representa
Santa Famia, i a mira cara di S.
Hos, koe el a dal un grito di ad-
miracion i dici coe su mama, koe
tabata companj : Ata imagen di
esun, koe a hala mi aki; bo ta mi-
ra, mi dushi mama, e kier mi keda
aki. Ta el koe a salba mi bida,
tem mi tabata mucha, i koe a li-
bra mi dj bestia, koe kier a ma-
ta mi.
Pronto Eva Allen a drenta con-
gregacion di Soeur di San Hos, i
a haci su promesa na anja 1808.
Hopi anja el a biba aja, un ehem-
pel di bida religiosa, i den manoe
di Dios el a bira un medio pa com-
bersion di hopi Protestant.
Asina San Hos a salb te dos
biaha: un bez na curpa, otro bez
na su alma.
*
Muchanan sinja for di esai, ki
grandi i poderoso San Hos ta-
Toema bos...”
|
|
18 |
|
“...ora no tabatin ainda ni ceroe ni pa-
loe, promer koe solo i luna tabata luza i ora no tabatin lamar ainda,
ni nada nada I)ios sol, eterno i todopoderoso tabatai.
I asina el a bini di creacion di mundoe na ceracion di hende, i el a
conta di paradijs. Winfred tabata tende coe atencion i de bez en cuan-
' do e tabata baha cabez. Ma un sombra scur a bin tapa su cara, ora
es eremita a cont, com promer bende a falta coe mandamentoe di su
Criador, i com pes motiboe morto i miseria a bini den es mundoe aki
com matamentoe i gera, odio i robo a bini den di hende, de la manera,
koe esakinan, na lugar di stima otro manera roeman, ta combati otro
manera enemigoenan i ta busca di soemete otro.
Si, bo ta papia berdad Winfred a grita, ora e eremita a stop un
rato. Asina ta awendia ainda. Ta un gustoe pa mi di tende bo, ma
mira, solo ta bai drenta caba i esai ta spierta mi koe mi mester bolbe
cas. Ma mi ta bolbe, mi tatd; loke bo a caba di conta mi tabata boe-
nita, grandi, sublime.
Bini na mi casita, cuantoe...”
|
|
19 |
|
“...[1] i boet banda
di [2], anto toema esun di mei-
mei i boet banda di [3].
7. Principio. 8. Boeki, hoeki,
koeki. 9. Nunca, 10. Pasobra
pam di un seman ta %uchoe
Charada.
1. Boeta e letternan aki asina, koe lo por leza cuater
palabra cada un dos bez.
a 1 b a
m o r a
b o 1 .0
r O S a Maurits Curiel
2. Un cangreeuw ta subi un ceroe di 2000 pia, asina koe
den dia e ta subi 500 pia; ma anochi e ta naha 400 pia.
Den cuantoe dia 1e ta ariba? wuiem Domacass
8. Kico ta meimei di Holanda! r Molenaar
4. Un senjor a loebida, ora el a sali for di tranvia, su
parasol i su cachor. El a bira mes ora pa bai busca nan,
1 el a contra coe su cachor. Kico bo ta kere koe es cachor
tabata carga den su boca ? Amador Maduro
5. Kende a nace i no a moeri ? Isaac Da costa Gomez
4 14 3 13
1614 1
14 16 3 1
4 11 6 13
9 14 3
10. Aki bo ta mira 4 cuadro coe
4 cuadro chikitoe bashi aden. Awor
bo mester poerba di jena e 4 cua-
dro bashi cada bez coe e mes 4 cij-
fer, para di mes manera, asina koe
com koe bo conta toer cijfer...”
|
|
20 |
|
“...bisa otro : ken lo
kita pa nos e piedra for di sepul-
cro ? Ma nan a sigui i nan a
keda mashd admird, ora koe nan
a iega i nan a hanja piedra kitd caba 1 sepulcro anchoe abri.
Sin tarda un ratoe, Maria Magdalena a corre bai cerca Pedro 1 Juan
pa bisa nan koe nan a' kita Senjor for di sepulcro. ,
Den esai es otro muhernan a drenta i nan a hanja un hoben boenita,
bist! na blancoe, sintd riba piedra, koe dici coe nan: ,,No spanta, pa-
sobra mi sd, koe boso ta busca Hesus, koe ta crucified. E no ta aki,
pasobra El a resucita manera El a bisa. Anto un spantoe grandi, ma
un legria tambe a jna nan coerazon i nan a bai conta liher na ciisci-
pelnan di Hesus loke nan a mira i loke angel a bisa nan....”
|
|