1 |
 |
“...cabaljeronan, l ta salbA pa mucha-
nan! Jen di admiracion musulman-
nan lo mira nan orguljo abatf, es
orguljo koe tabata haci nan tan
temibel. Tambe rey i principenan,
koe lo mira es ebrcito di balente
hobennan, lo haja berguenza di
nan flohedad i nan lo bandona nan
palacio- i castiljonan pa sigui boso.
Lo ta un sorpresa formidabel. I
Senjor di Kerougal, mi kier a uni
bo na nos propsito, pasobra bo ta
sin miedoe, i bo ta casi jamA pa
dirigi bo companjeronan, tambe pa-
sobra bo tata defuntoe lo ta spera
sigur di bo koe lo bo toema ven-
ganza di su morto i koe lo bo no
hala atras pa nada den cumplimen-
toe di bo debernan te na dn.
- Bo a huzga mi bon I e hoben
a grita, mientras el a boela laman-
ta coe impetuosidad, Dios a man-
da bo cerca mi i a papia coe mi
pa bo boca. Ai di mi! si mi no scu-
cha na bo.boz. 1 no mi sol, ma Iso-
lin i Jehan tambe lo acepta cruz
pa juda nos den nos empresa, i si
Senjor doena nos forza, nos lo tene
altoe coe honor nomber di nos an-
tepasadonanl
I su cara firme...”
|
|
2 |
 |
“...en-
trada portal di misa, nave di
misa camina bende ta Siuta i pres-
biterio, manera ta jama e lugar ca-
mina altarnau ta para i sacerdote
ta haci sacrificio di misa.
4. Kiko nos ta mira na entrada
di misa ?
Banda riba entrada di misa nos
ta mira un toren, tin bez un na cada
banda, manera na misa di Pieter-
maai. E toren ta alz altoe na la-
ria i ta coronA coe cruciflcado, pa
sinja bende, koe e no mester busca
loke ta di es mundoe aki, ma ke
e mester alza su coerazon na cieloe.
E toren ta sirbi tambe pa cologa
klok aden. E klok ta bati na pro-
mer lugar pa spierta i pa jama ben-
de bini misa; tamb nan ta nuncia
pa nan batimentoe gloria di Dios i
di su Santoenan. Pes motiboe ta
bati nan na dia di fiesta. Nan ta
spierta hende tres bez pa dia, main*
ta, merdia i atardi pa reza Angel
di Senjor i nan ta lamanta bende
pa reza pa e mortonan koe nan ta
bai dera.
Ora awor nos ta drenta misa, nos
ta mira pfla, parA den portal 6
atras di misa, pasobra Sacramentoe
di Bautismo ta entrada di Iglesia.
Pa...”
|
|
3 |
 |
“...noe
biaba.
Bruno a bira mudo di admiracion;
ma sinembargo el a rieca puntra
ainda s
Na oenda boeo a decidi di ba,
mi nobel eenjornan ? Por tin paie
den muudoe, mas boenita koe noe
Bretanja ?
Ta bon, Bruno, ma bo consebo-
nan ta foi tempoe awor aki.
T mi Senjora, boeo nobel Mama?
Bolbe numa, Bruno, noe no tin
meeter di companjo mas.
Bruno a suspira profundamente i
a biza eu m&nnan na laria como
sinjal di desesperacion; ma mee ora
el a bira eu cabai i a coeri bao di
galop na caetiljo. E hobennan tambe
a pone nan cabai na galop pa si-
gui nan camina.
Uespues di un mei ora Jehan a
coeminza keha cansamentoe i nan
tabata obligd di toema poco sosie-
go; pa fortuna nan tabata cerca di
un casita. Enguerrando a cobe eu
trompet i a toca un sono largoe i
hald. Mes ora porta a abri i un
boz di homber a resona:
Keda bo sosegd, mi esposa, ata
bo jioenan a jega.
Bo jioenan, Isolin a responde
bofonando, mi por wel kere koe
nan lo no ta di noe categoria.
Es palabranan a causa un keha-
mentoe penoso den e casita...”
|
|
4 |
 |
“...toema palabra i coe
su vivacidad di coestumber el a res-
ponds : No stroba nos mas tantoe.
Mama; corda koe e nobel Senjor di
Kerougal, nos tata, no ta vengti
ainda i hasta ni un entierro honro-
so el a haja. Honor di nos cas ta
exigi, koe jioenan di Senjor di Ke-
rougal lo moenstra nan digno di
nan tata, vengando su morto.
I abo, Isolin, e muher infeliz a
grita, bo tambe lo bandona mi
mescos coe bo roeman mayor ?
Isolin a coeminza papia algo den
diente, ma un mirada severo i im-
perative di Enguerrando a haci
keda ketoe.
I bo, Jehan, bo, koe mi a pass
tantoe trabao pa cria, bo koe a cos-
ta mi tantoe anochi sin droemi, bo
tambe ta sigui bo roeman nan den
es enipresa I030 i peligrso ? Lo bo
no tin tampoco compasion coe bo
Mama, koe tin derecho di manda,
ma koe simplemente ta dirigui un
stiplica na bo coerazon ?
Un exclamacion di amor filial a
sali foi boca di Jehan
Mi nobel Mama stimti No, lo mi
keda cerca bo, mi ta di bo; mi
no por, ni mi no kier loebida obe-
diencia koe mitadebebo. Pordon...”
|
|
5 |
 |
“...para dnroe koe te
awormi ta cumpli otro seman
49 anja mi a falta poco bez dia
Domingo di asisti na sacrificio di
misa.
Ma shon Ben, bo sa kiko bo
mester haci, manda e cuenta na
Redaction di Ala Blanca. Sigur
su redactor lo keda contentoe di
a haja un bistoria asina. Ta bon
pa otro muchanan ta lez, i ta nn
bon ehempel tambe pa nan.
Esai mi no por. Nnnca mi a
skirbi un carta na Padernan.
O, nan ta contentoe; mara koe
tin mas hende, koe por doena un
of otro historia, sea di nan mes of
di otro hende, basta e] no ta
ofende ningun hende.
Ta bon, lo mi larga mi roe-
man skirbi; ma si mi ta haja un
scual, bo ta haja mitar, tende.
Bon, ma si bo ta haja un bon
cos, mi ta haja tambe mitar? An-
to bo por hari. Adios te despues !
Na Shon Ben.
Mi a keda mash> contentoe coe shon Ben su carta, i si mi tabatin
un cos boenita sigur-sigur lo mi doena shon Ben. Pero e cordamentoe
koe kizas un of jtro lo ta stimuli pa no falta misa mas, lo ta un
recompensa muchoe mas boenita. Mara es ehempel lamanta otronan...”
|
|
6 |
 |
“...na
cas di Dios i pa lamanta debocion
di flelnan.
6. Cual ta partida di mas prin-
cipal ?
Partida di mas principal ta e lu-
gar camina altar ta para, i cami-
na Sacerdote ta haci saerificio di
misa. E ta jama: presbitrio i ta un
imagen di Iglesia triunfante na cio
Ioe, oenda Cristoe ta sinta riba su
trono dibino (di Taberndculo) i oen-
da E ta adord pa su ministronan.
E partida semper ta poco mas al-
toe koe otro partidanan di misa,
pa toer hende por mira Tabernd-
culo, na cual Hesus ta biba i tambe
toer loke sacerdote ta haci.
7. Kiko nos ta mira na pres-
biterio ?
Promer di toer cos nos ta mira
altar, koe ta jama asina, pasobra
e ta un lugar mas altoe, destind pa
ofrece sacriflcio di misa. Promer al-
tar tabata e mesa di Laatste Ce-
na, riba cual Hesus anochi di Su
Pasion a ofrece sacrifiicio di misa
i a institui Santfsimo Sacramento
di Altar. Pesai nos altar tin for-
ma di mesa, i tabata trahd di pa-
loe den promer siglonan, i ta ta-
pd coe panja blancoe. Den es dia-
nan di persecucion...”
|
|
7 |
 |
“...29
'
Mir toer carga, mir camna ta soda,
Ta bisti mustachi a la ultima moda.
Ma e bigoti boenita ta sirbi tamb<\
Pa marra su porco gui na marcb.
MM "!
HK
Koe e ki lastra carbon riba ijs tempoe i frio
Su bigoti tambe ta sirbile CQe brilj o....”
|
|
8 |
 |
“...palabra Egipto a causa na
bordo un lamantamentoe indescrip-
tibel i gritoenan di spajit^C indig.
nacion i admiracion tabata jena
aire, Enguerrando di Kerougal a
boela coe spada af riba Mdrico
Aubriot, captan di barcoe i a grit
furioso:
,,Ta aki ta oenda bo mester a
trece nos ? Lo bo ta tan cobarde
di ganja nos ? Bo kier bai entrega
nos den manoe di morto ?
Ta culpa di bientoe koe a drief
nos trece riba costa di Egipto, e
captan a responde.
Pues bieu, Arcbibaldo a bisa
pur., den toer caso, Egipto tambe
ta centro di inflelnan, i nos por brin-
ga aki mes-cos koe na Tera Santa.
Entretauto e flotilja tabata sigui
su curso i segun e tabata avanzaqfip
Arcbibaldo tabata bira mas intran-
kil i desconcerta. Di ripiente ta
resona un joramputoe formidabel.
Dilanti di e flotilja tabata bai
parciendo, foi tras di paloenan cer
na costa, benter un enercito di sol-
d, coe cara feroso, bistf coe panja
di diferente color i coe armadura
lombrante; mas aleuw negernan ta-
pando nan curpa coe escudo di cin-
coe pia...”
|
|
9 |
 |
“...no ta ofrece boso li-
bertad pa boso bolbe na boso tera,
pais di infielnan; no, mi tin idea di
marra boso coe mi fabornan na
Egipto. Pesai boso mester abhura
boso religion i banja boso alma
den fuente di berdad koe profeta a
trece pa berdadero fielnan.
Nos 1 abhura nos f Mihor nos
moeri! Enguerrando a grita, bra-
zando su roeman. Sin incomod e
Egipcio a sigui papia:
Lo mi carga boso coe rikeza.
Nos no ta desea bo biennan.
Corda bon, koe mi tin derecho
di manda boso.
I derecho di larga mata nos
tambe.
I esai lo mi wel haci si boso
sigui coe boso cabezura.
Ya mi ascohecaba, Enguerran-
do a responds coe calmo, ,,i bo mi
roeman ?
Ami tambe1.
,,Nos resolucion ta inquebranta-
bel, mes-cos koe e baranca di gra-
niet riba cual castiljo di nos tata-
nan ta para, Enguerrando a sigui
bisa.
Esai nos lo mira, tende! Ben
Sangiar a bisa, batiendo su mannan.
Catiboenan a coeri drenta. Ben
Sangiar a ordena pa pone e hoben-
nan cristian na boei.
Mi ta entrega e dos cachnan
aki na bo poder, el a bisa su fa-...”
|
|
10 |
 |
“...43
Mi tambe a sinfci mi prfunda-
mente conmovf.
Infeliz! Indudablemente bo ta sus*
pira desdi hopi tempos caba den e
prison aki?
Ai! privA di mi bista, mi no por
conta numero di dianan; ma ta par-
ee mi koe mi ta aki, ya ta cincoe
seis anja caba.
Cieloe! I ainda bo balor no a
bandona bo?
Mi a reza..... Ademas kiko un
poco sufrimentoe ta? un hende no
mester traha pa su salbacion? Ma
hoben, ta ken por a trece bo ne
lugar miserabel aki?
Mi a bini pa venga morto di
mi tata koe a perde su bida den
ltima cruzada.
Bo tata ?
Bi, e tabata cabaljero di mas
balente di henter Bretanja.
Di Bretanja? O, mi Dios! Maes
boz... e presintimentoe...... Jioe,
mi tambe ta di Bretanja.
Abo! i ki jama bo ?
Angilberto di Kerougal.
Mi Tata!
Abo, mi jioe?
Si, bo jioe Enguerrando di Ke-
rougal.
Cieloe! Bini den mi braza, bini
na mi coerazon, speranza di mi ra-
za.... Bo aki! No ta un sonjo? I
Isolin?
E tambe ta prisonjero.
Pober chikitoe koe semper taba-
ta asina manso..... I Jehan?
Jehan a keda na castiljo cerca...”
|
|
11 |
 |
“...blancoe i bela.
13. Fakiko cruciflcado ta sirbi?
E tabata droemi den sepulcro.
4) E ta sinja nos tamb koe nos
coerazon mester ta limpi i puroe
pe por ricibi dignamente Curpa i
Sanger di Hesus den Santa Comu-
nion.
E cruciflcado, koe ta para dilanti
di sacerdote, ta recorda nos
1) e berdad di nos santa f koe
sacrificio di misa ta un i mes sacri-
ficio koe di Santa Cruz, como ta e
mes Hesas ta sacrifik na Bios Ta-
ta pa salbacion di hende, solamen-
te di otro manera, esta di manera
insangriente.
2) Tambe e ta exorta nos pa cor-
da semper coe amor agradecido i
debocion tierna riba mortQ doloro-
so di Hesus riba Cruz.
X4. Fakiko ta tapa altar coe
tres panja blancoe?
1) E panja ta sirbi pa altar, ri-
ba cual Curpa Adorabel di Hesus
ta droemi, sea blancoe i puroe.
2) pa sanger precioso di Hesus,
koe ta presente bao di figura di
binja, no corre bai i bai perdf, en-
caso koe sacerdote lo tabatin des-
gracia di plam.
3) E ta un imagen dj panja, koe
tabata tapa Curpa di Hesus, ora
15. Pakiko ta usa bela...”
|
|
12 |
 |
“...51
tambe ta liber for di poder di e Ben
SaDgiar crul.
XIX.
E comitiva chikitoe a cohe camina.
Ora nan a jega na cas di Ben Sangiar
nan a haja sabi koe el no tabata na
cas. Ne mes momento su favorito
Mossoud a presenta, koe weitando
Enguerrando, a bis coe un sonrisa
prfida den eu cara:
Indudablemente bo ta bin busca
bo roeman, no ?
Nos ta bin ofrece Ben Sangiar un
suma grandi pa libertad di Isolin.
Su suerte ta depende di mi, Mas-
soud a responde; Ben Sangiar a
pone e infiel henteramente bao di mi
poder i na mi bondad e ta debe su
bida ainda.
Pa amor di Dios e monhe a scla-
ma, scucha deseo di un roeman i lo
bo ta ricamente recompense.
Avaricia di Massoud a vence bien
pronto su odio inhumano di cristian.
Paga su balor i lo mi hiba boso
cerca e catiboe, el a bisa porfin.
EI no por bini camina nos ta?
Senjor Angilberto a puntra con-
movi.
No, el ta poco indispuesto.
Capelan Ludgero i Jehan a entreg
pur£ suma necesaria, panja i prenda
precioso, koe e prfido a acepta lih
i el a keda mira e ...”
|
|
13 |
 |
“...nan den misa mes i otronan rond
di misa.
18. Kiko nos ta mira den San-
tana ?
Mei-mei di Santana nos ta mira
un Crucificado grandi i tambe riba
sepulcronan crucificadonan mas chi-
kitoe. E crucificadonan ta nifica,
koe e morto ta spera di banja su
8albacion pa merjtonan di nos Sal-
bador Crucified i koe bao di sombra
di Cruz nan ta spera e dia grandi
di resureccion na fin di mundoe.
Tambe nan sd dorna sepulcronan
coe coronanan di flor como prueba
di amor i afeccion pa mortonan.
19. Ken tin derecho riba San-
tana 7
Den Santana ta dera solamente
morto di hende koe ta batizd i koe
a raoeri den union coe Santa Igle-
sia. Pesai heude koe no ta batizd
koe ta biba for di Iglesia, koe
no a cumpli coe nan deber di hende
Cristian koe a nenga di ricibi Ul-
timo Santoe Sacramentoenan i koe
a moeri sin ningun sinjal di peni-
tencia, ta keda privd di Santana,
i pesai tambe di toer gracia, fabor
i indulgencia koe Iglesia ta doena
su mortonan.
^'oewiOOOeeeu
PREGUNTA. Cornelis ta bini jora na cas. Su tata...”
|
|
14 |
 |
“...palabra
4. Ki santoe ta pasa mas trabao koe toer otro santoe ?
F. R. Pleteraz.
5. Na oenda un gai a canta promer bez di su bida? f. r. p.
6. 1 2 3 4 5 = no ta bobo.
2
3
4
5 = no ta dushi.
7. Pakiko ora school a caba, mucha ta bai cas? a. de p.
8. Coe cuantoe claboe mi mester claba un cana pe ta
bon claba ? f. r. p.
9. Ken ta pidi limosna i casi nunca ta bira ricoe ?
Humberto de Palm.
10. Mi roeman dici coe mi: Bo no por bai sinta, camina
mi a sinta. Promer bez el a bai sinta riba un stoel. Mi
tambe a haci. Di dos bez riba suela, m'a haci mescos.
Ma oenda el a bai sinta pa di tres bez, mi no por a bai
sinta ? Na oenda el a bai sinta ? h. ae p.
Na Emilio Davdaar i O. Willem.
MashfL danki pa charada koe bo a inanda pa mi. Sigui manda
num&, cuantoe koe bo tin i lamanta bo amigonan tamb di manda
cob. Tan pronto koe bo a manda nan solucion tamb, lo mi pone
nan den ,Ala Blanca....”
|
|
15 |
 |
“...mash bon;
ma ni un palabra koe mi a tende
aja, a keda asina hundoe grab den
mi alma, koe esakinan: percura pa
ta ultimo bez. I despues koe mi a ki-
ta school, e impresion no a kita:
percura pa ta di ultimo bez. Princi-
palmente den catesashi ora nos ta-
batin les riba di siete mandamentoe,
mi coerazon tabata bati di ansia, i
tabata paree mi koe mi tabata mira
mi ne marsh ke macutoe di fruta.
Despues koe ma bira mas grandi
ma bira discipel di un comerciante
na Bremen; daja ma bai America.
Aja tambe hopi bez tentacion a la-
manta den mi pa haci un otro gan--
j amen toe den negocio, manera tantoe
s haci; ma cada bez tabata paree
mi koe mi ta sinti e mep na mi cara
i e palabranan ta resona den mi orea:
Percura pa ta di ultimo bez".
Di es manera mi a keda semper
honrado i den toer mi biennan no
tin un cens chikitoe koe no ta
toca mi. Dios sea alab i gradicf!
Ata loke e hoben a conta. Despues
el a cohe mn di e comerciante res-
pet, puntrando: Awor mi por pri-
mi, berdaderamente agradecido, e...”
|
|
16 |
 |
“...bentana
ora Nanzi a pasa coe su carnnan.
Rey a grit: ma compa Nanzi ta
kiko? mi a larga soldAnan bai ho-
ga bo; nan a sigurA mi koe nan a
tira bo den lamar i ata mi ta mi-
ra bo awor coe hopi carn! Nanzi
di: si, mi shon rey, camina sol-
dAnau a tira mi, tabatin hopi car-
n den fondo di lamar, pesai mi
a sali coe nan toer. Mas aleuw den
lamar tin hopi placa di oro i dja-
manta, tin hopi rikeza i cos boeni-
ta den fondo di lamar!
Ora rey a tende esai el di: di
berde! anto lo mi larga soldAnan
tira mi tambe den lamar, pa mi
haja poco placa!
Compa Nanzi a bira contentoe,
koe el a nek rey; el mes a bin ju-
da soldAnan pa hinca shon rey den
sacoe i nan a bai tira rey den la-
mar, pe no sali nunca mas.
Nanzi a bai biba den palacio i el
a bira donjo di toer biennan di
shon Rey....”
|
|
17 |
 |
“...hende riba
morto di un koe e tabata stima.
Kizas e morto mes tin di sufri pena
di purgatorio ainda. S. Iglesia koe
ta un Mama koe ta sufri i jora coe
su jioenan, ta toema e color di luto,
ora su jioenan ta jora.
Ma Cristiannan no ta jora manera
hende koe no tin speranza mas. Mes
ora koe nan ta jora riba morto, nan
ta spera i nan ta pidi Dios, pa alma
di e morto a drenta bida eterna
caba pa meritonan di morto di He-
sus riba cruz, koe a gana pa nos toer
entrada di cieloe. Nan tin speranza
dushi tambe pa un dia lo nan ta
huntoe coe otro den Cieloe.
Pesai Tabernakel, koe Hesus ta
biba aden, ta keda sin tap, paso-
bra foi Tabernakel bida i felicidad
ta sali pa biboe i mortonan, of tin
bez ta tap coe panja color puus,
pa recorda nos na e morto doloroso
di Hesus, koe pa su sanger precioso a
abri porta di cieloe pa toer hende, i
koe toer dia ta sacrifica e mes den
sacrificio di misa pa salbacion ditoer.
Tantem....”
|
|
18 |
 |
“...rifa un
horloge boenita, koe nos Obispo, Mgr. Vuylsteke, a regala mi pa
doena boso.
2) Pa nan koe a saca toer e tres charada, ma koe no a gana e
promer premio, i pa nan koe ta saca di dos i di tres charada nos ta
pone disponibel: Un imagen boenita di San Antonio.
Dos ehemplar boenita di Gamina di Cieloe.
Dos ehemplar di Historia di Testament Bieuw.
Mester manda solucion, promer koe dia 88 di Auyustus na Imprenta
di yicariato, den envelop coe palabra scirb ariba den hoeki: Ala Blanca,
Oharada. Tambe solucion mester ta scirbf riba e papel di La Orm, koe
bo ta hanja den e numero di a we; sino no ta acept.
Loteria di premio lo tin lugar dia 29 di Augustus i suexito lota
publicA na Ala Blanca di dia 4 di September.
1
5 1 4
3 1 4
$ 1 4
2 2 £ £ 1 2 2 2 T
£> 1 6
5 1 6
5 1 6
1
OTRO...”
|
|
19 |
 |
“...hera di hoga.
Hombernan! nos admiral taba-
ta grita, mientras e tabata bati den
su mAn, bosonan a caba di haci
un obra maestra. Ma awor nos mes-
ter haci un otro cos, un cos mas
boenita. Tira toer boto na awa!
Salba e desgraciadonan! . .
Nan a cumpli coe e eomando aki
mes liher i coe mes amr coe toer
otro eomando di e hefe a precis.
Nan boto tabata boela riba ola, i
un bez nan a bolbe coe e henae-
nan, koe nan a salba, nan boto ta-
ba cargA i nan a hiba toer na nan
barcoe. Nan a trece e captan tambe.
Esaki tabata un homber altoe i e
tabata paree un hende orguljoso,
un principal Hidalgo 6 un Spanjol
nobel.
Ora nan a trec riba dek i repre_
seut na de Ruiter, esaki a puntf:
,,Si bo a logra di kibra nos barcoej
manera nos a haci coe di bo, lo bo
a haci nos e misericordia, koe nos a
caba di haci bo?
E Hidalgo a keda mira nos ad-
miral coe orguljo i coe menospre-
cio; el a responde mashA calmo: No!
sigur-sigur lo mi a larga boso toer
hoga manera djaca. \ *
Up respondi asina inhumano i cruel
tabata...”
|
|
20 |
 |
“...diferente birtud, hoe
sacerdote mester tin i tambe na Pattion
dolorosa i morto di Hesus, di cual sacri-
flcio di misa ta un recuerdo i re*
nobacion.
1. Cual ta bistirnan sacerdotal?
Bistirnan sacerdotal ta: amict,
albe, cingulo, manipulo, stola i ca-
sulja.
Amict ta e panja blancoe, koe sa-
cerdote ta pone riba s schouder;
padernan ta pon riba nan capucha.
Albe ta e panja blancoe Iargoe,
koe sacerdote ta bisti i koe e ta
marra coe cingulo.
Manipulo tabata antes un lensoe
blancoe, koe tabata sirbi pa seca so-
dor. Awor e ta un pida panja dob-
bel, di mes color koe casulja, koe
sacerdote ta carga na su braza robes.
Stola ta e pida panja Iargoe, koe
sacerdote ta pasa riba su schouder
i koe su dos cabamentoe ta cruz&
riba otro riba pechoe di sacerdote.
Den tempoe antiguo stola tabata un
bistir, koe personanan altoe tabata
bisti pa nifica nan poder. Asina nos
ta leza den Testament Bieuw, koe Rey
Assuero a bisti Mardocho coe stola.
Sacerdote tambe ta bisti stola como
senjal di su autoridad i...”
|
|