1 |
 |
“...den cumplimen-
toe di bo debernan te na dn.
- Bo a huzga mi bon I e hoben
a grita, mientras el a boela laman-
ta coe impetuosidad, Dios a man-
da bo cerca mi i a papia coe mi
pa bo boca. Ai di mi! si mi no scu-
cha na bo.boz. 1 no mi sol, ma Iso-
lin i Jehan tambe lo acepta cruz
pa juda nos den nos empresa, i si
Senjor doena nos forza, nos lo tene
altoe coe honor nomber di nos an-
tepasadonanl
I su cara firme tabata brilja
di un splendor di balor heroico na
momentoe koe el tabata pronuncia
es palabranan. Un legria biboe ta-
bata pintA den cara di e peregrino.
El a braza e hoben cabaljero coe entu-'
siasmo i a bis: Ningun otro hende,
fuera di bo roemannan, lo por sabi
algo di nos propsito; bo mes por
comprende cuantoe obstAculo bo ma-
ma lo pone contra. Por ltirao nos
biaha ta fihA pa majan anochi.
Majan caba!
Esai ta necesario; mas koe tres
cien mucha a priminti di reuni bao
di nos bandera den bosquenan di
Mens-Coin. Lo bo ta nan hefe; i
como ya bo ta senior i maestro di
nan tatanan, nan lo...”
|
|
2 |
 |
“...a cohe Isolin iJehaniahi-
ba nan camina tabata falta arma-
dura di nan tata i a conta nan loke
a pasa riba baranca di Plougjastel,
participando nan su propsito di
sali coe cruzada.
Isolin koe tabatin un caracter de-
bil i romntico no a haci ningun
obheccion; ma Jehan a mira su roe-
mannan coe un cara severa i a pa-
pia serio i enrgico:
Coe toer esai boso a loebida un
cos, boso deber pa coe boso mama.
I mi ta bisa boso, desconfia di es
stranjero koe podiser ta busca mo-
do di ganja boso.
Es palabranan, pa un momento,
a haci impresion riba nan, ma pron-
to esai a pasa, i coe un sonrisa di
compasion Enguerrando a responde:
,,Bao di es forma ai, anto nunca
un cabaljero lo a toema parti denf
ningun cruzada. Ma en berdad, Je-
han, miedoe ta pone bo perde ca-
bez?.... . ^ a
Boso lo mira si ta miedoe mi tm.
I Jehan a bisti armadura mescos
koe' su roemannan.
Di es manera nan a baha na co-
ral interior oenda nan a hunga al-
gun wega di torneo excelente^dilan-
ti Donja Hermenegilda i su damanan....”
|
|
3 |
 |
“...coeri bao di
galop na caetiljo. E hobennan tambe
a pone nan cabai na galop pa si-
gui nan camina.
Uespues di un mei ora Jehan a
coeminza keha cansamentoe i nan
tabata obligd di toema poco sosie-
go; pa fortuna nan tabata cerca di
un casita. Enguerrando a cobe eu
trompet i a toca un sono largoe i
hald. Mes ora porta a abri i un
boz di homber a resona:
Keda bo sosegd, mi esposa, ata
bo jioenan a jega.
Bo jioenan, Isolin a responde
bofonando, mi por wel kere koe
nan lo no ta di noe categoria.
Es palabranan a causa un keha-
mentoe penoso den e casita. Entre-
tanto e coenukero a sali pafor i a
coeminda cortsmentee buspednan...”
|
|
4 |
 |
“...e
muchanan, koe a keda admirA, te
koe nan a jega meimei di e mondi.
Aya un espectAculo imponente a
presen ta na nan bista. Riba un al-
tura chikitoe, tap coe jerba, Archi-
baldo tabata parti cruznan di laken
corrlj koe e hoben cruzadonan ta
bata binca coe orguljo na nan pe-
choe. Jegada di jioenan di Senjor di
Kerougal a trece un entusiasmo
indescriptibel. Ne mes momentoe koe
nan tabata baha, Archibaldo a coeri
jega cerca nan i a doena naD m&n
coe' e palabranan : Sea bon bini I
Pasobra pa boso m&n Bantoe Sepul-
cro lo ta librA!
Es palabranan a causa un acla-
macion general.
Archibaldo a coeminza canta him-
no di e cruzada nobo. Despues e
muchanan toer tabata cera otro den
braza coe entusiasmo i tabata zwaai
nan fiambeuw i nan spada gritan-
do : Morto na e infielnan Ir
Ma n mes momentoe sonido aleuw
di pAta di cabai i briljamentoe di
fiambeuw a bala nan atencion i bien
pronto nan tabata tende algun bom-
ber gritando : CamiDa I Abri cami-
na pa nobel Senjora di Kerougal.
Toer tabata bala un...”
|
|
5 |
 |
“...candela, nan tabata conta coe
hacha, i spada den mftn pa doena
forza na nan palabra, toer mal-
tratoe koe nan toer cotno mucha-
nan di coenucoe mester a soporta
na man di e nobelnan for di dia
koe nan a sali i principalmente na
man di Enguerrando di Kerougal
E mester cai promer koe toer!
toer a grita coe n boz.
Na e mes momentoe nan a teu-
de un boz rabioso i menazante:
Hala atras, groseronan, boso ta
loebida anto, koe mi ta boso sen
jor? Na roedia toer!
Un harimentoe general a respon-
de es palabranan. Esai a haci En-
guerrando furioso i sacando su spa-
da el a coeri bai riba es troepa.
Ma e mes momentoe un cinCuen
ta braza a subi na laria, arm.
coe hacha, piki, punjal riba cabez
di Enguerrando, kende a ricibi un
golpi pisfi na su ribtjinan.
Ai, mama, mama, Enguerran
do a grita, mi ta mori!
Ora nan a mir cai e muchanan
a spanta i pur nan a coeri ban-
dona es terreno i den un fregfi di
wowo e lugd a keda bloot bashi.
Nan a percura di no papia ni un
pia di palabra di loke a socede. Ni
un hende...”
|
|
6 |
 |
“...a be-
sanan tiernamente riba nan frente.
Un pahe a lamta cortina i a anun-
cia yegada di un peregrino.
Archibaldo a drenta coe un cara
emociond.
Nobel Senjor, el a bisa, na
oenda Enguerrando di Kerougai ta,
pues mi tin di doena cuenta di dj
na su mama.
Nan a bisa mi di e cabaljerito-
nan di 14 i 15 anja; ta bo podiser
ta nan capitan?
Mi no ta hiba e muchanan coe
spada den man; ma mi a jama nan
den nomber di Reden tor di mun-
doei nan a sigui mi.
I na ki pais bo ta hiba nan?
Na Palestina.
Es palabranan a causa un im-
presion grandi.
E baron a sigui puntra. ,,Cuan-
toe di e cruzadonan .chikitoe bo a
reuni?
Cincoe mil!
Cincoe mil! Ma bo a loebida koe
rey i su hombernan a sali derrotd
den ultima cruzada?
,.Algun bez Dios ta scohe esnan
di mas dbil pa cumpli su plan-
nan.
Den toer caso, si lo mi taba-
tin jioe-homber, mi ta sigura bo
koe lo bo no tabatin honor di reu-
ni nan bao di bo bandera.
Mi a bini aki, Archibaldo a in-
terrumpi pa bin bishita e hoben
senjor di Kerougai, koe anochi ta
her...”
|
|
7 |
 |
“...tantoe. Pa agradabel
koe e trato i cuidanza tierno i e
mtisica grato di Violette i Jane ta-
bata pe, semper e tabata anbela
mas i mas na boroto di ebercito i
siguimentoe di e marcba, koe mes-
ter a bib na realizacion di su plan-
nan grandi.
Un cierto mainta Senjor di Cha-
vannes a jama su criar i a puntr:
Ta com mi no ta mira mi pahe>
nan, Wouter i Willem?
,,Nobel Senjor, e sirbiente a res-
ponde vacilando, awe mainta nan
a hui bai.
Hui bail,
Pa bai uni nan coe e ebercito di
mucha.
Tendiendo es palabranan Enguer-
rando a bira responds:
Ta paree anto koe ningun obs
taculo por stroba e cruzado aki....
Nos filanan ta crece dia pa dia.
Warda numa i pronto nos nomber
lo resona den toer pueblonan.
Despues di mei ora e jioenan di
Conde di Kerougal tabata dirigi
nan pasonan na campo di e cruza-
donan cbikitoe, oenda nan jegada
a lamanta un entusiasmo cast ge-
neral. Siguiente dia e ebercito a pre-
par pa sigui nan marcba interrumpi.
Enguerrando tabata kier pa pasa
dilanti castiljo di Cbavannes, pa
doena...”
|
|
8 |
 |
“...prisonjeronan den coral.
Berdaderamente ora Jehan a sali
den coral el a mira na caba-
mentoe di un corredor su roeman i
e ciegoe bistf toer na panja kibra.
Mes ora el a coeri bai cerca nan,
gritando: Enguerrando, Enguerran-
do, mi roeman 1
Dos aclamacion a responds mes
ora riba es gritoe. Enguerrando a
grita: Jehan! i e anciano a ripiti
es nomber poniendo acerca: Mi jioe!
mi jioe !
Describi e escena koe a sigui awor
ta imposibel. Doen amen toe di mn,
brazamentoe, joramentoe, interrum-
pi pa e palabranan: mi jioe mi En-
guerrando mi Jehan Papa, papa
dushi!; den xin palabra, tabatin un
alegria inefabel.
E capeln i e monhe, nan wowo
tabata jen di awa; basta e arabenan
tabata paree conmovipatantoeamor
fraternal i ternura filial. Enguerran-
do tabata e di promer koe a calma
poco i a bisa nan: No obstante nos
dicha no ta compieta ainda i nos
no por legra nos promer koe Isolin...”
|
|
9 |
 |
“...kita:
percura pa ta di ultimo bez. Princi-
palmente den catesashi ora nos ta-
batin les riba di siete mandamentoe,
mi coerazon tabata bati di ansia, i
tabata paree mi koe mi tabata mira
mi ne marsh ke macutoe di fruta.
Despues koe ma bira mas grandi
ma bira discipel di un comerciante
na Bremen; daja ma bai America.
Aja tambe hopi bez tentacion a la-
manta den mi pa haci un otro gan--
j amen toe den negocio, manera tantoe
s haci; ma cada bez tabata paree
mi koe mi ta sinti e mep na mi cara
i e palabranan ta resona den mi orea:
Percura pa ta di ultimo bez".
Di es manera mi a keda semper
honrado i den toer mi biennan no
tin un cens chikitoe koe no ta
toca mi. Dios sea alab i gradicf!
Ata loke e hoben a conta. Despues
el a cohe mn di e comerciante res-
pet, puntrando: Awor mi por pri-
mi, berdaderamente agradecido, e
mn koe a haci mi tantisimo bon-...”
|
|
10 |
 |
“...sobrevivientenan di e naufragio.
(ARUBA TRADCCION.)
Nan, koe mester a juda nos, mes*
ter a hiba nos na e dek di mas
acerca di boto, pasobra aja mi a
haja mi mes porfin atrobe, semper
ainda cologA den braza di mi ma-
rido i mi Marjorie chiki banda di mi.
Muchoe senjoranan tabata para cer*
ca nan esposanan i no tabata reina
ningun inquietud.
Despues a bini, meimei di e boroto
di boznan, es grito terrible aki: ,,Ba-
ha boto I Muher i muchanan pro*
mer I Un hende tabata grita conti*
nuamente es palabranan aki:
Muher i muchanan promer! Muber
i muchanan promer!
E gritoe a doena mi un spantoe
di morto, i es gritoe lo mi sigui tende
te ultima ora di mf bida 1 E tabata
niflca salbacion pa mi, ma tambe
e prdida, di mas gr&ndi, koe hunca
ma sufri morto pa mi inseparable
i querido esposo P
E promer boto di salbamentoe a
a jena liher i a baha na awa. Mash A
poco homber a bai sdn, solamente
cincoe 6 seis di tripulacion. Pasahe-
ronan homber no a haci ningun
esfuerzo di mas minimo pa salba
nan mes. HamAs...”
|
|
11 |
 |
“...asina el a
contesta nan. 1 si nan haja di nos
sin wArda, boso mes sabi conse-
cuencia.
Antonio, un marinero hoben, a pidi
palabra. Senjor capt&n, el dici, lo
no socede nos ningun desgracia,
mientra nos ta honra Madonna.
(Madonna, ta un nomber italiano
pa La Birgen). Pero si bo ta haja
bon, larga toer bai Lorei o i larga
mi sol aki; mi ta priminti bo : si
Turconan bini, lo mi defende nos
barcoe. Bao di proteccion di Madon-
na, mi por vence toer Turco coe nan
Sultan na cabez.
Toer a hari pa es palabranan, ma
pa gran admiracion di toer, captan
a acepta Antonio' su proposicion, i
el a bisa nan : Hombernan, pa nos
oracion Madonna lo tene piratanan
leuw di nos barcoe. -I bo, mi jioe,
si nan bini, comporta bo balente!
Su manece, nan a rema bai tera,
promer koe solo sali, i nan a toema
camina pa Loreto, merdia'lo nan
bolbe na nan barcoe. Ora Antonio
a keda sol el a keda mira su com-
panjeronan te- ora nan a disparce
tras di ceritonan di costa. Despues
el a baha den su kamber, hinca roe-
dia dilanti...”
|
|
12 |
 |
“...su industria.
Coe poco placa el a coempra un
pida terreno basta maloe i jen di
piedra, cual den poco tempoe el a
troca na un lugar di mas mehor
di; toer tera di aji banda.
Su fama a crece di tal manera,
koe un di su bisinjanan a dicidi di
bai toema un conseho cerca dj.
Nos homber tabata pidi basta pla-
ca pa bende su secreto, i despues
koe e otro a pag padilanti, el a
entreg un pida papel cerA den un
sobre. E otro ta bai su cas coene,
aja e ta kibra e sobre i ta leza ri-
ba e 'papel e simpel palabranan
scirbf: No larga para nunca te
majan, loke bo por haci awe mes.
MashA rabid e ta carr bai cerca
e homber pa- carg coe un bon
zoendramentoe, pero nos homber
ta keda mes frescoe, i cara tranki-
lb e ta sigur koe e conseho. lo ha-
d ricoe, basta koe e kier praktikle.
Algun dia despues esun, koe a-
paga pe conseho, ta jega su cas
bon cansA di trabao. Na cas e-dt
coe su muher: ,,Mi ta muchoe cans A,
henter dia full ma carga maishi,
ma min por caba coene awe. Me- -
hor mi larga sobrA^paTa te majan...”
|
|
13 |
 |
“...kita for di dj i Nicolas a
toema su banjo. Ora el a caba di
banja el a baja na lugar di su pan-
toffel bieuw un boenita pantoffel no-
bo; el a corda koe ta un regalo di
su amigo i el a bisti gradiciendo
su amigo den su coerazon. Pa des-
gracia es pantoffel tabata di Key
di es tera. Mi no por conta rabia
di es magistrado ora nan a trece
pe e pantoffel- di Nicolas. El a doe-
na orden pa coh es avaro i trec
su dilanti. Nicolas a parc; e kier
a defend, ma toer e cortesanonan
tabata surdoe pa su palabranan. El
a baja castigoe di algun dia ser i
unj boet, coe cual e por a coempra
cien pantoffel.
Asina el a jega su cas el a cohe
e pantoffel i a tira uan coe furia
den un roe. Algun dia despues dos
piscad tabata pisca den es rioe.
Apena nan a tira reda, nan a
sinti koe nan a cobe un cantidad di
piscar, nan a bal i nan a baja sola-
mente e pantoffel di Nicolas adn.
Coe furia nan a rank afor i a tir
pa bentana di cas di N icolas i el
a cai den bopi cos di kristal i a
kibra toer.
Pa scapa di es pantoffel...”
|
|
14 |
 |
“...sobri di es dia feliz. Ora nan
a hib ai e dici coe cara contentoe:
Mama, awor mi ta un soldL chi-
kitoe di Dios Santoe, no ta berde?
VII.
Nelly su deseo na Dios Santoe-
Gracia di Sacramentoe di Confir-
macion a saca pronto fruta boeni-
ta den coerazon di es mucha san-
toe. El a doen un conviccion maB
firme di presencia di Hesus den SS.
Sacramento i a jena su coerazon
chikitoe coe un amor grandi i un
deseo insaciabel pa unile coe He-
sus den Santa Comunion.
Soeurnan a ripara esai poco-poco
pa es palabranan, koe Nelly taba-
ta papia i koe tabata expresi, di un
manera senciljo loke tabata pasa
den su coerazon. Nan tabata ma-
shii admir com Nelly tabata sabi
ki ora Santfsimo Sacramento ta-
bata expon den kapel. Ningun hen-
de no tabata bis, nada no por
a munstr i sinembargo na dia-
nan di exposicion un legria santoe
tabata jena su coerazon i e tabata
pidi Soeur pa hib na kapel. Dios
Santoe no ta cerfi awe, hiba mi cerca
dj, asina e tabata bisa. Tabata
manera si un boz suave i misterio-
so tabata...”
|
|
15 |
 |
“...Nelly
ricibi, sino despues koe el a samin
diferente biaha.
Un dia e Pader a puntr: Bisa
mi, Nelly, ta kico ta Santa Cornu-
pion ? i Nelly a respond: Ta Dios
Santoe, ta El, koe ta haci Soeur i
toer otro hende santoe.
Porfin e Pader tabata hentera-
mente sigur i el a scirbi di es ma-
nera aki: ,,Loke ta di ricibimentoe
di Santa Comunion, mi ta sigur,
koe Nelly s& basta caba. Mi ta kere
firmaments, koe e mucha tin un
amor ardiente pa Dios i un deseo
intimo di unile coenE den Santa
Comunion.
E palabranan dje Pader nan a
manda pa Obispo, koe despues di a
pens bon a doepa por ultimo su
pesrmision pa larga Nelly ricibi San-
ta Comunion.
Ora Nelly a hanja sabi esai, no tin
palabra pa splioa su legria. Henter
dia e no tabata papia nada mas
sino: Awor si lo mi ricibi mi Dios
Santoe den mi coerazon. Anochj e
no por a 'droemi di contentoe. Ca-...”
|
|
16 |
 |
“...toer su posibel pa
keda ketoe i poco poco e tembla-
mentoe a pasa.
Tabata promer dia Biernes di lu
na, un dia di amor i reparacion,
koe tantisimo di hende, koe ta sti-
ma Hesus, ta bin ricibi den nan
coerazon i ta bis, koe lo nan keda
fiel ne, maske henter mundoe lo nen-
g. Tabata e dia ai, koe un boz
suave i misterioso a sali foi Taber-
nakel, i a manda di larga e mucha
chikitoe ai bini cercs dj; e dia ai,
koe Nelly chikitoe lo jama su Hesus
bonbini den su coerazon angelical,
lo papia coe ne palabranan 'tierno
i jen di amor.
Misa a caba i Santisimo Sacramen*
to tabata expon. Soeur- i mucha-
nan toer tabata huntoe den kapel,
pa gradici Dios pa es felicidad gran-
di koe nan ainiga chikitoe ta bai
ricibi. Nan a trece Nelly den kapel
e mucha tierno i debil, bisti na blan-
coe coe un krans di rosa riba su
cabez. Gargd den braza di Soeur el
a bini na pia di altar.
Toer a sinti nan conmovi ora
nan a mira nan amiga stimL Bas-
ta muchanan di -mas chikitoe
tabata stop di reza nan oracion
inocente,...”
|
|
17 |
 |
“...pechoe, manera el a
haci, ora el a conta Soeur Inmacu-
lada su vision. Soeur Superiora ta-
bata admirA, nuoca el a tende di
es bishita di Dios Santoe na Nelly.
El a puntra Soeurnan, na kende Nel-
ly a cont, i nan a gradici Dios koe
nan por a revela e secreto, koe Nel-
ly a confla nan.
Toer hende, koe tabata bishita
Nelly, tabata admirA i conmovf di
su santidad admirabel.
Un dia confesor di Soeurnan a bai
bishit. Ora el a lanianta pa bai,
Nelly a pidi su bendicion. Pero ma-
shA conmovf pa su palabranan, e
Pader dici coe ne: No ta mi mes-
ter bendicioua bo, ma ta bo mester
bendiciona mi.
Anto Nelly a toema pco awa ben-
dita, a haci un cruz riba frente dje
sacerdote humilde i dici coe ne:
Dios bendiciona bo, Pader.
(2£ ta sigui.)...”
|
|