1 |
|
“...Un du den su curpa i su panja kibra,
Ta corda nos Buchi dj pinda |hasa.
VARIA.
Member di mu largoe. I Muher dl mas largoe.
E homber francs, jama Jozef Du-
sorc ta di mas largoe di mundoe.
E tin dos Meter 58 largoe. Tin bez
ta combini mash. bon di ta asina
largoe, ma otro biaha ta masb fas-
tioso; Senjor Dusorc por cende su
sigar na lanterne di caja, ma ora e
kier drenta tranvia ta casi imposi-
bel pe. E tin di dobla su curpa i
drai e di toer manera. E ta des-
cendieute di ufl famia di gigante.
Maske e ta papia coe mash amor
di su mamatji chikitoe, e muher tin
1.88 M. largoe, su tata ta 1.96 M.
Ademas e tra tres roeman koe tin
largura di dos meter. E hombercito
tin edad di 26 anja i tin semper
bon genio.
Senjorita Abomah ta un muher'
pretoe di Zuid-Caroline na Amerika.
E tin 2 meter 30 largoe i tin peso
di 160 K. G. 320 Tiber. Su ape-
tito ta mas koe extraordinario. Ca-
si e no tin fin. Cada mainta e ta
gasta 1% liter koffie coe tres liber
pam i un -liber manteca, Merdia e
Bk come un K.G....”
|
|
2 |
|
“...SOLUCION.
% Ramon a tira 7 i Leopoldo 5 ko-
. ________________ nijntji. 3. Ora e tin sed di awa.
4. E palabra cora ta sali semper
________________mescos, coe ki sorto di krijt mi ta
scirbi. 5. Barcoe ancla no s& gana
flete. 6. Napoleon.
CHARADA.
1. Mi ta para riba dak i dilanti di nn keldr. Hende
no ta mira mi nunca den luz, maske com boenita tempoe
ta; nan ta mira mi den kantoor i kerki, na cada ban da
di un klerk, ma nunca mi ta cerca muher of homber.
Kende por bisa kiko mi ta ?
2. Dios nunca ta mirle. La Reina ta mir rara bez i
mi ta mir toer dia. Ta kiko? .. f. r. Pieterez.
3. Mi tin cos sin pia, ma toch> e ta camna. Ta kiko ? F. k. p.
4. Ki santoe ta mas dushi koe toer santoe? f. a. p.
5. Ajera mi tabata sinta den mi bentana i mi a weita
poco ala blancoe tabata boela bai. Mi dici coe nan: Aj,
mi cien ala blancoe. Nan a contesta mi: Ainda nos no
ta cien. Nos no ta nada mas koe un dilanti dos i un tras
di dos i un meimei di dos. Cuantoe ala blancoe nos ta? f. k. p.
6. Com hende por laba...”
|
|
3 |
|
“...ta
pa velero indispensabel
i pa vlieg fabarabel ?
{12.00 A3 C
2
--nia
.11
ii
2. Mi henter ta un Proverbio di 5 palabra i 20 letter.
1, 9, 14, 2, 20 no ta dushi.
2, 11, 10, 19, 20 ta un p&hara.
6, 19, 8, 10, 13 ta partida di cas.
5, 10, 9, 14, 15, 17 ta un pais di Europa.
8, 19, 12, 9 ta un flor coe olor dushi.
4, 13, 18, 19, 20 ta para den mondi.
1. 1. 1. 1. 1. 1. 1, i. i. bo tin den bo
m&n.
2. 2. 2. 2. 1. 2. 2. 2. 2. ta nomber di
un pdhara.
2. 3. 3. 8.1. ta nomber di un bestia
chikitoe, koe, maske e
ta doena cos dushi, po-
co hende ta stim.
1. 4. 4. 4. 2. ta un fruta dushi koe
no sd pari na Curasao.
2. 5. 5. 5. 1. no ta bolbe nunca mas
1. 6. 6. 6. 2. sin harinja di pam i
sin sucoe no por trah. Muchanan sa gust masha.
MI AMIGUITONAN!
Aki riba boso ta mi ra tres charada di premio. Awor boso por
moenstra loke boso por haci. Tin tantoe charada boso a saca caba,
koe toer sin duda lo haci toer nan posibel pa saca esaki nan tamb
i pa gana un premio boenita. Tende bon:'
1) Den di nan koe ta saca...”
|
|
4 |
|
“...na ultimo i ora siguiente dia,
nombernan tabata jam abordo di
Carpathia nan no tabata aji 1
E boto, koe mi a bai coen taba-
ta jen i no tahatin mas muher na e
banda aki. E di cincoe oficial a boela
adn i a doena orden pa e baba.
Matroosnan riba dek tabata pun-
to di cumpli coe e orden, ora un cos
trietoe a toema lugar. Un hoben,
ainda casi mucha, coe cara corr,
un hoben basta chikitoe ainda pa
nan cont den muchanan, tabata pa-
ra kantoe di barcoe. E no a haci
ningun esfuerzo pa baha den boto,
maske el a fiha su wowonan coe an-
helo riba oficial den nos boto. Ma,
ora el a comprende koe realmente e
mefter a keda atras, su coerashi a
coeminza kite. Coe un gritoe di de-
sesperacion el a boela para riba rand
di barcoe i a boela den nos boto. El...”
|
|
5 |
|
“...briljo i boeniteza sobrenatural,
un perla, koe hende ta gana, si e ta perde toer otro cos. Dios
mes a cri segun su imagen i semehanza. I ora el a perd,
El a bolbe cumpr pa precio di Su Sanger. Pesai hende tin
di warda su alma puro i sin mancha, i alma di su prohimo
tamb, pa bolb doena na Dios mas boenita i briljante ainda
koe el a haj.
TRES AMICOE-
Un homber tabatin tres amigoe. Dos di nan e tabata
stima mashd, pa e di tres e tabata mas indiferente i frioe,
maske djies esaki tabata stim mas tantoe.
Un dia nan a hib dilanti di tribunal, maske e tabata
inocente. Kende di boso, asina el a puntra nan, tabai hun-
toe coe mi pa testigua mi inocencia? Mi ta acusd i rey ta
rabia mashd tantoe coe mi.
E di promer a excus un-bez, diciendo koe e tabatin otro
ocupacion. E di dos a bai coene te na porta di tribunal,
ma anto el a corre bai purd-purd. E di tres, koe el a conta
cene di mas minimo, a drenta coene, i a papia asina tantoe
na labor di su amigoe, koe nan a larg bai liber.
E tres amigoe toer hende...”
|
|
6 |
|
“...ten, ma Herman no kier a keda
mas. Ora su roemannan a bis:
No sea asina bobo, toch papa ni
mama no ta aki, el a responde:
Ma Dios sf ta weita, i com mi
por paree dilanti di mi mayornan,
ora mi no tabata solamente des-
obedecido, ma mi tabata kier scon-
de loke mi a haci tambe. Despues
di a bisa esai el a corre bailargoecas.
III.
Gincoe anja a pasa, i Herman a
keda biba toer es tempoe ai na
cas di e carpint. Porfin awor e
mes por bai gana su placa pa
manten, pasobra Antonio no por
a cri mas, ni maske e tabata kier.
El a poerba di busca un trdbao ai
cerca mes pa Herman. El a corda,
koe no muchoe leuw for di ai, na
Reggio, su prima Perpetua tabata
biba i lo e ta mashd contentoe, di
por hanja un hende pa jud coe su
negoshi, pasobra e mes tabata bai
birando hieuw. Asina a socede koe
nos Herman mester a jama su ma-
yoirnan un adios pa hopi tempoe,
pasobra di Nervi pa Reggio tabata
IQ ora di camina i como no ta-
batin tren es tempoe ai ainda e no
por a bai bishita nan cada bez.
Cerca Perpetua e...”
|
|
7 |
|
“...larga traha un maga-
sina pa warda toer cos aden, ma tabata falta placa pa paga trana-
dornan. E tabata spera placa, ma nan no a bini ainda.
El a jama baas Marti i dici coene: Baas, mi tin toer material aki,
piedra, kalki, zantoe, paloe etc., ma mi .no tin placa ainda, i awor koe
tempoe di awa ta bini, mi kier koe den dos seman e magasina ta cl,
i aki bo tin e plan. Cuantoe hende nos tin mester? Mi ta kere,
6 metsl, 4 handlanger i 4 carpint. Com koe ta, den dos seman
e magasina mester ta cl, i maske e caba prom, mi ta paga nan dos
seman di trabao. Ma mi ta propone bo un cos, e promer dia mi ta paga
un cent chikitoe, di dos dia 1 cent, di tres dia 2 cent, i di cuater dia dob-
bel, manera dia Luna un cent chikitoe, dia Mars 1 cent, dia Razon 2 cent etc.
El a bisa baas Marti toer cos, i a bis di manda jama trahador i
bisa nan manera el a propone.
Ora trahadornan a bini, baas a bisa nans Boso por hanja 2 seman
of 12 dia di trabao, ma e shon no tin basta placa pa paga boso un-bez,
pesai e kier...”
|
|
8 |
|
“...enemi-
goe, i na un momento un peso ter-
ribel tabata reunf riba e puente.
Coe spantoe i ansia smid tabata
para mira es escena for di su cas.
Puente lo por carga es peso? Lo e
wanta? Si awor lo e cai abao, algun
cien bende lo perece. Ma puente a
wanta.
Toer a jega na otro banda di rioe
sigur. i a salba.
Jen di contentoe i satisfaccion e
smid tabata corda riba e dia* Sabra
atardi, koe el a traha e schroef.
Causa chikitoe por tin hopi bez
gran efecto. Feliz nan ta, koe nun-
ca ta neglicia nan deber, maske
ki chikitoe i di ki poco balor e ta.
Coe legria i contentoe lo nan mira
despues riba nan fieldad i exaeti-
tud den cosnan chikitoe, pasobra
ta net di esai ta depende nan fe-
licidad temporal i eterna....”
|
|
9 |
|
“...Herman. Pero ale-
gria di mas grandi el a sinti, ora
Norberto a permiti di bai school.
Sin keha el a bai cada dia e camina
largoe di school i pa no perde tern-
poe, el a sinja su les na camina. Tin
bez anochi, ora e coe Norberto bini
foi piscamentoe, el tabatin koe sinja
su les ainda. Sin embargo e tabata
hopi adilantij principalmente coe su
les di catesashi. Semper e tabata con*
ta N orberto toer su les di catesashi
i Norberto tabata tende mash con-
tentoe. Ma uncos tabata haci tris-
toe, koe maske com e tabata papia
coe Norberto, semper el a nenga di
bai misa coe n. Ma toch el no a
stop di papia coe ne di ley di Dios.
Merdla semper el tabata riba lamar
coe su baas i nan s& keda tin bez te
anochi laat ora luna ta eld i si pis-
car ta come. Dia Domingo sol el por
a hunga coe otro muchanan,
VIII.
Algun luna a pasa asina i a jega
Domingo di Pasin. Norberto tabata
sinta den su cas ta coeshina su coe*
minda di coestumber, ora Herman
a drenta cas coe cara contentoe i
dici coe n: Norberto, pensa...”
|
|
10 |
|
“...leinan ban cerA den kashi.
I boso ta liber, be teraraente liber. O dushi liber tad 1
Prijsuitdeeling lo boeta corona riba boso trabao.
Tempoe di vacancie ta tempoe di liber tad. Pero esai do kier_ meen,
koe boso ta liber di haci kiko boso kier. Esai no, mi amiguitonan.
Semper hende mester por mira, koe boso ta much-man di tchool di Soeur
i Frater; pues, muehanan, koe sa comporta nan bon.
Ta mashA strai jo, :na aisembargo ta berdad, koe den tempoe di
vacancie muchaoan ta mas floho pa bini misa, maske nan tin mas tem;
Esai no mester ta. Awor koe boso tin tan toe tempoe, boso mester bai
misa mas bez, i lo fcab&tu mashA bon i boeuita, koe boso ta bai toer
dia mes. Boso a te ide bon ? Pues, haci esai, i tamb sigui ricibi mes
cos koe bo sA haci foi tempoe di vacancie. Esai ta pramer cos i cos
di mas principal. .
Mi tin otro cos ainda. No bai huoga muchoe na caja, stroba l mo-
iestia hende aki i aja, ui hende di cas tampoco den nan trabao. Cuan-
toe mama ta suspira : Mara e tempoe di vacancie caba...”
|
|
11 |
|
“...ta saea su braza,
Ta suplica toer coerazon,
Di bin cera paz na pesebre
PE doena nan toer su^pordon.
No nenga es regalo precioso,
Koe no tin den cieloe mehor,
Ma baba foi trono glorioso
Coe paz pa mi sirbidor.
I E Nino ta jama por nada,
ft Nos alma ta keda cerd,
P Nino nigun no tin tempe
ij Pleizier tin nan toer ocupi.
? Mehor mi ta bolbe na cieloe
l Koe traha p un mundoe perdf,
ft Pa hende sin ningun anhelo,
* Koe no tin mester di mi.
Ai, no kita bai dushi Nino,
l No castiga nos, bon Hesus,
ft Maske nos ta scars dicarinjo,
T I mundoe ta traha bo cruz.
H No larga earner nan den pena,
V Nos dushi, nos bon wardador,
fa Di gera toer mundoe ta jena
Nos toer tin mester di Bo.
0 Nino, koe a nace ne tera
Pa jena toer hende coe paz,
Ai veDce toer pleitoe, toer gera,
Den pueblo, den alma, den cas.
Ai hala toer Rey coe nacionnan
Rond di bo trono chiki,
1 tene aja coerazonnan
Den bo caridad um. Aire: De herderkens lagen bij nachte....”
|
|
12 |
|
“...UI
Historia di un buricoe, conti p mss.
CAPITULO VII.
Algun dia despues a bini un circo. Henter familia a bai weita, i
ami a carga e dos di mas chikitoe riba mi lomba, esta Jeannette i
Henri.
V m
Nan tabata papia hopi di un buricoe masht spiertoe. I e jioenan a
maha nan papa asina, te porfin el a bisa : Ta bon, nos ta bai mira
e animal milagroso, maske mi no ta kere koe e por ta mas sabi koe
nos bon Neddy,
E elogio a pone mi balia di contentoe, i ma propone firmemente di
saca mi saber i di cobarda e buricoe.
£
mm¥>
r NSv...”
|
|
13 |
|
“...na Pas-
sage-Westv mientras Maria coe Nel-
ly a bai na shool di soeurnan di
Bon Wardador na Sundays Well.
Ta di comprende, koe Guillermo
su coerazon di tata a sinti masha
tantoe, koe e mester a separ for
di su cuater jioenan. Nan mester
a larga e cas, camiua toer a biba
asina trankil, contentoe i feliz.^ El
a keda awor e sol, i awor 1e sintx
mas tantoe perdida di su esposa
stim,. Ma mester a socede asina
i el a consol koe siguranza, koe el
a confla su jioenan na bon man,
i koe lo nan hanja ai maske ta un
parti numa di e carinjo di nan ma-
ma stim. ....
Dia 11 di Mei 1907 e tabata hiba
su dos jioenan chikitoe na combento,
oenda nan tabata serricibf coe mash
carinjo. Reverenda Soeur Superiora
a sigur koe su jioenan lo no hanja
falta di nada. Consol, pa es sigu-
ranza e tata a despedi cordialmente
di su jioenan, coe wowo jen di la-
grima, i c unpanj pa e Superiora
el a sali. Ora koe nan jega na por-
'ta di combento, el a pidi Soeur Su-
periora di percura bon pa su jioe-
nan, principaimente...”
|
|
14 |
|
“... koe e no
tabata larga di tin su falta tamb.
Tin bez e tabata paree poco brutoe i
cabezura. Ora Soeur ta bis e mester
sinta ketoe, hopi bez el a coeminza jo-
ra mashA. Soeur tabata kere, koe e
tabata haci asina, pasobra e no por
a haci loke e tabata kier, i pesai el a
hanj obligA di corrigi es falta. Pero
despues nan a ripara. koe Nelly su
wesoe di lomba tabata doblA, loke
a caus un dolor grandi i a haci
koe e no por sinta ketoe. Sin em-
bargo, nunca Nelly a keha nada
di loke e tabata sinti, maske su
curpa tabata sufri maeha dolor pa
causa di su enfermedad, koe hopi
tempoe a keda scondf pa toer hende.
Soeurnan a ripara, koe Nelly no
tabata contentoe manera promer,
koe e tabata ketoe i no tabata gus-
ta di huuga tantoe coe su amiga-
nan. Pesai nan a coeminza pena,
kico por fait. Un dia un mucha
koe tabata droemi banda di Nelly,
a bisa Soeur, koe Nelly tabata jora
hopi bez oranan largoe riba suca-
ma i es ora ai Soeur a compren-
de koe el mester sinti algo koe ta
doen dolor.
Anto nan a decidi...”
|
|
15 |
|
“...Nelly lo coeminza
iora, ora el a mira koe toer a bai.
Ma no, Nelly a sigui hunga i a coe-
minza canta di pret. Porfln e mu-
chanan a sali fur di oenda nan a
sconde, nan a cohe su mAn tene, pone
Nelly meimei di nan i nan a coeminza
balia asiua bai den sala coene. A re-
sulta koe hopi mucha a jega laat pa
co m. Soeur a mira toer cos 1 su ma-
nece el a scual un poco i dici coen e:
Nelly, bo no mester ta asina ma-
lucoe i bo no mester haci pa mu-
chanan jega laat, ora nan mester
bin coin. v- 11
Maske ki chikitoe e tabata, Nelly
a sinti poco rabifi i dici:
Nan por a bai, si nan tabata
kier, i larga mi sol.
Foei, Nelly, Soeur dici, ,,bo no
mester papia asina, bo no tin due-
le, koe bo a haci maloe anto /
, Si, Nelly a responde, ta duel mi.
l3isa bon Dios anto, koe lo bo
no haci esai mas. _
Mes ora' Nelly a cai na rodia 1
rGZ'
Mi bon Dios, mi .tin masbA due-
le, koe mi a haci muchanan bini
laat pa com. Pordona mi, lo mi
no haci esai nuuca mas. Haci koe mi
keda un bon mucha i bendiciona mi
i mi...”
|
|
16 |
|
“...167
bo a bira eurioso pa aabi kico ta
soced den es reunion ai.
Un cierto anochi el a keda aja ;
siguiente anocbe el a hinca rod fa
huntoe ; porfln el a coeminza toe-
ma parti na 68 santoe ehercicio. Es
jioe a sigui su tata i despuea di
poco tempoe henter es famfa taba-
ta reuni anochi den oracion. Poco
tempoe despues e tata i e jioe ta*
bata cumpli fielmente coe nan deber.
Jioenan, no loebida nunca bo o-
racion di anochi. Maske podiser nin-
gun hende na bo cas ta rez, no
ta mofciboe pa bo tambe keda sin
rez Reza bo oracion toer anochi
promer bo bai droecai. Mas bop, i
coe mas respet 1 debocion bo rez, mas
bon ehemplo bo ta doena na toer
otro hende di cas. Sigui, no perde
animo 1 Pronto lo bo mira, koe lo
no tarda muchoe, koe toer otro*
nan tambe ta bin .rez huntoe koe
bo.
Corda bon, sin oracion ningun
bendicion di Dios tampoco.
Char ad a.
1. B
B
B B B B B 2 tata = L.
B
B
B
'2. Mi cohunto ta companja hende.
Mi promer i segundo no ta camna, ma s& boela tambe.
Mi tercer ta camna mas regular...”
|
|
17 |
|
“...tro*
ca di color i koe apena e no por
a hala rosea mas, el a corre jega
1 a comprende mes ora loke a pa*
sa. El hiba Nelly afor i a doen
na un di Soeurnan, koe a hib mes
ora na su kamber. Despues di ma-
sh, trabao, nan a logra di saca
es cuenta afor i di scapa e pober
Nelly.
E desgracia a hiba salud debit di
Nelly hopi atras. Nan a jama dok-
ter i esaki a ripara caba den es
mucha e mes enfermedad. koe a
causa morto di su mama. Despues
di poco dia el a bira mas maloe
i dokter a declare incurabel.
Maske nan tabata percura bon p,
su debilidad a bira mas grandi dia
pa dia, asina koe toer hende ta-
bata kere koe Nelly lo no scapa
mas.
Un dia Nelly a puntra pa Souer
Inmaculada. Esaki a bini un bez
na cama di su angel chikitoe, i
Nelly tabata mash, contentoe ora
el a mira su Soeur stim,. Ora Soeur
a baha su cabez riba dje pa puntr
ki falta, Nelly a cohe Soeur braza,
i mientras e tabata tene es cruz,
koe Soeur tabatin riba su pechoe,
duroe den su m&n chikitoe, zoentj
coe amor tierno. Despues koe Soeur...”
|
|
18 |
|
“...ta trata
aki di un problema pa mi haja sabi kende di boso ta mas
spirtoe. Mi ta desea, pa hende cohe e appel aja mes, camina
el ta, si bo camna coe bo pld riba tapeta.
Toer e Senjores a keda sustd, nan a consuml koe em-
perador coe su mal genio caprichoso, kier trata nan como
muchanan. Pero como nan ta conocle pa hende koe pa mini-,
mo cos por lamanta rabia, nan no kier a irrit, P esaT naI1/
a drenta coen, i apesar koe nan tabata embahador di na-
cion grandi di Europa, nan mester a ocupa nan maske ta
contra nan gustoe; coe solucion di un problema, koe tabata
pas mas bien pa muchanan. .
Representante di Alemania tabatin idea di cohe un garo-
ti hinca su punta den e appel coh. Esun di Francia Jper tira
un lazo riba dje hal cerca dje. Ingles a pidi anzu di pisca-
dor pa hak trece cerca dje. Toer a rai, toer por nada. Czar
Pedro a declara cara secoe: ,,
No, Senjores, aja mesmester cohe e appel coe bo man sol.
Toer a studia ibolbe studia, nan a kibra cabez hopi, pero m un no...”
|
|
19 |
|
“...kita e
flornan pashimd, for di dilanti di
imagen di Dios Santoe. (E ta sigui.)
Varia.
UN CARTA Dl REINA WILHELMINA.
Tres luna pasa La Reina Wilhelmina a haci un paseo
coe auto na s Heerenberg, un lugar chikitoe na Gelderland
Un mucha-muher di 11 anja, Bernardina Heinink, mucha
di scdol di Soeurnan aja, a sinti dule grandi, koe e dia el
no por a hanja mira la Reina.
El a studia un plan. El scirbi un carta pa la Reina
mes. Soeurnan a drecha e carta un poco. Bernardina a conta
La Reina, koe e dia, maske Su Mahestad a pasa camina di
scool i di su cas, toch el no tabatin fortuna di a mira la
Reina. Pesai na nomber di toer mucha di scool el ta pidi
Su Mahestad awor, si ta cos koe la Reina ta bolbe bin ha-
ci un keier na s Heerenberg. El lo por tin bondad, di lar-
ga nan sabi algun dia padilanti, pa nan tin tempoe di sin-
ja promer un boenita cantica na honor di Su Mahestad.
Poco dia despues Bernardina a ricibi un carta, un con-
testa riba su carta, koe el a manda pa la Reina. E contes;
ta tabata...”
|
|
20 |
|
“...na coesbina te o-
ra misa a caba. Anto manera na-
da nada no a socede, el a $renta
cuarto di Nelly, ma Nelly ta fiha
su wowo riba e mucha i dici coen
na un tono tristoe: ,,Awe bo no
a rieibi Dios Santoe. _
Ma cam bo por sabi esai, e mu
cha a puntr, bo no a tende anto
koe mi a cera porta?
No importa. Nelly a responds,
,,es koe mi sd ta, koe bo no a ri-
cibi Dios Santoe awe.
#**
Salud di Nelly a bai mas i mas
atras. E tabata come i bebe masha
nada, di manera koe e tabata su-
fri un sed terribel. Maske cuantoe
e tabata forza, tin bez tabata tra-
bao por nada, pa el gastapocosoppi.
Ora nan puntr ta di em, el a
respond, koe su garganta ta ha-
ci duel. Dokter a samin, pero
toer cos tabata na orde. Poco
seman despues, koe Soeur taba-
ta limpia Nelly su boca, el a
ripara koe un djente a drenta den,
Nelly su leuga, loke mester caus
un dolor terribel. Semannan largoe
Nelly a wanta es tormentoe coe pa-
sensbi di mas grandi sin koe ni un
keho a sali for di su boca. Porfln
nan a logra di sak coe mash...”
|
|