1 |
 |
“...companjeronan, tambe pa-
sobra bo tata defuntoe lo ta spera
sigur di bo koe lo bo toema ven-
ganza di su morto i koe lo bo no
hala atras pa nada den cumplimen-
toe di bo debernan te na dn.
- Bo a huzga mi bon I e hoben
a grita, mientras el a boela laman-
ta coe impetuosidad, Dios a man-
da bo cerca mi i a papia coe mi
pa bo boca. Ai di mi! si mi no scu-
cha na bo.boz. 1 no mi sol, ma Iso-
lin i Jehan tambe lo acepta cruz
pa juda nos den nos empresa, i si
Senjor doena nos forza, nos lo tene
altoe coe honor nomber di nos an-
tepasadonanl
I su cara firme tabata brilja
di un splendor di balor heroico na
momentoe koe el tabata pronuncia
es palabranan. Un legria biboe ta-
bata pintA den cara di e peregrino.
El a braza e hoben cabaljero coe entu-'
siasmo i a bis: Ningun otro hende,
fuera di bo roemannan, lo por sabi
algo di nos propsito; bo mes por
comprende cuantoe obstAculo bo ma-
ma lo pone contra. Por ltirao nos
biaha ta fihA pa majan anochi.
Majan caba!
Esai ta necesario; mas koe tres
cien mucha...”
|
|
2 |
 |
“...momeutoe' di
entusiasmo, Archibaldo a saca su
spada, el a cohe un flambeuw i a
doena sinjal pa bai.
Entretanto Senjora Kerougal, jen
di desesperacion, tabata cohe su jioe-
nan sucesivamente tin pa tin den su
braza, pidiendo suplicando pa bolbe
Coe n na cas. Ma bien pronto En-
guerrando a toema palabra i coe
su vivacidad di coestumber el a res-
ponds : No stroba nos mas tantoe.
Mama; corda koe e nobel Senjor di
Kerougal, nos tata, no ta vengti
ainda i hasta ni un entierro honro-
so el a haja. Honor di nos cas ta
exigi, koe jioenan di Senjor di Ke-
rougal lo moenstra nan digno di
nan tata, vengando su morto.
I abo, Isolin, e muher infeliz a
grita, bo tambe lo bandona mi
mescos coe bo roeman mayor ?
Isolin a coeminza papia algo den
diente, ma un mirada severo i im-
perative di Enguerrando a haci
keda ketoe.
I bo, Jehan, bo, koe mi a pass
tantoe trabao pa cria, bo koe a cos-
ta mi tantoe anochi sin droemi, bo
tambe ta sigui bo roeman nan den
es enipresa I030 i peligrso ? Lo bo
no tin tampoco...”
|
|
3 |
 |
“...spada den man; ma mi a jama nan
den nomber di Reden tor di mun-
doei nan a sigui mi.
I na ki pais bo ta hiba nan?
Na Palestina.
Es palabranan a causa un im-
presion grandi.
E baron a sigui puntra. ,,Cuan-
toe di e cruzadonan .chikitoe bo a
reuni?
Cincoe mil!
Cincoe mil! Ma bo a loebida koe
rey i su hombernan a sali derrotd
den ultima cruzada?
,.Algun bez Dios ta scohe esnan
di mas dbil pa cumpli su plan-
nan.
Den toer caso, si lo mi taba-
tin jioe-homber, mi ta sigura bo
koe lo bo no tabatin honor di reu-
ni nan bao di bo bandera.
Mi a bini aki, Archibaldo a in-
terrumpi pa bin bishita e hoben
senjor di Kerougai, koe anochi ta
her id & tan desgraciadamente pa un
di su companjeronau.
,,Bo deseo lo ta cumpli!
Asina Enguerrando a mira Ar-
chibaldo el a gritle: E mes^ en-
tusiasmo koe a haci mi sigui bo
ta anima mi te ainda i l aigui
anima mi, te ora bo plannan ta
cumplil
Ma es herida?
Ta un herida koe no ta niflca
nada. Ora un hende ta bai gera
el no mester coestumbr na sufri*
mentoe?
Enguerrando...”
|
|
4 |
 |
“...58
I rezando, el a hiza su m&n na
cieloe, mientras e barcoe tabata
aali coe un bientoe faborabel. Biaha
tabata feliz i pronto e dia a jega,
koe es nobel famia tan tristemente
separa a bolbe eer reuni.
Nan a spierta Donja Hermenegil-
da padilanti, pueB di otro modo e
por a sucumbi pes legria repentino.
Alfln riba un cierto dia trompet
di Enguerrando a anuncia di aleuw
nan jegada. Mes ora Donja Herme-
negilda sintd riba su jewa a coeri
bai contra e- biaheronan, sigui di
Berangre, su damanan di honor i
su panenan.
E promer encnentro tabata ber-
daderamente conmovedor, i sclama-
cionnan di alegria, brazamentoe i
lagrima tabata troca otro numa.
Dee-pues di a jora tantoe tempoe su
esposo i su jioenan como perdi, ala-
fin e por bolbe haja nan trobe.
Despues koe e famia di mas feliz a
basna nan promer sintimentoeuan
di alegria i amor, campananan di
castiljo a larga tende nan tonouan
alegre pa lamanta toer hende di
cercania pa bin gradici Altisimo koe
visiblemente a protega su sirbidor-
nan fiel...”
|
|
5 |
 |
“...mir robes
pa un otro.
n dia koe Mller tabata invit,
cerca un amigo na un otro lugar,
el a contra aja coe es mes jonkman.
Esaki tabata mash contentoe; el a
coeminda es .comerciante coe mash
respet i el a bis: Apreeiabel senjor,
ki contentoe mi ta di contra bo aki
i koe mi por papia coe bo. Hopi dia
caba mi a desea e ora aki. Sen-
ior Mller di: Mi ta kere koe bo ta
hera den mi persona. Ta algun dia
caba, koe mi ta corda esai, ora mi
mira bo coeminda mi asina carinjo-
so. Ciertamente, mi no tin honor
di conoce bo. Si Senjor, e hoben
a contest, ami si conoce bo como
mi mehor amigo, i hopi anja caba.
Ta un felicidad pa mi, di demostra
bo esai an or i di ofrece bo mi grati-
tud sincera. Senjor, Mlier a
contest, ,,ta pa mi un misterio.
Ta un historia bieuw, e hoben a
contesta, lo mi por cont? Anto e
historia lo ta aclar.
Un mainta mi tabata bai school,
mi tabatin e tempoe ai nuebe diez
anja. Na marsh ma mira hopi ma-
cutoe i baki jen di fruta mash boe-
nita, Mash poco bez mi tabata s
haja fruta...”
|
|
6 |
 |
“...koe tabata
pa mi i mi j'ioe, koe mi esposo de-
funtoe a decidi di toema e paso aji.
Pe lo tabata mas mehor di a keda
lnglaterra.
E dia prom di nos biaha nos bi-
sinja i amigoenan a moenstra nos
toer clase di cordialidad. Tabata
figura mi, manera cientoenan tabata
sinti necesidad di jama nos adios, i e
dia aki, merdia, miembronan di misa
a prepara mi esposo un gran sor-
presa. Nan a gui bao di un paloe
randi riba cementerio, i e ora algun
i nan a subi den torentji, camina
e klok tabata i na su honor nan a
toca coe klok, toer e repikenan, koe
nan tabata sabi. A dura mas di un
ora, i e tabata mash, satisfecho. Ma
ami, esai a had mi algo melanclico
i tristoe. Nan a toca e cantonan
bieuw i solem, asina mes como e ai-
renau alegre i riba mi esaki a haci
muchoe impresion, di un despedida.
Pakiko hendenan no por juda, nan,
koe ta bai biaha, loebida, koe toer
cos, koe nan ta stima mester keda
atras ?
Es pregunta mi a haci mi mes va*
rios bez.
Su manece nos a bai Southamp-
ton; i aja mi esposo a toema...”
|
|
7 |
 |
“...Rosario. Sigur, boso ta sti:
ms Maria, boso Mama mash6,ipe8ai
boso lo no larga di cumpli coe su
deseo di bin honrle pa oracion di
Rosario. No tin oracion, koe Ma-
ria ta gusta asina tantoe, i koe
ta tantoe bendicion A pa Maria, si-
no Rosario. Bon jioe ta haci sem-
per loke su mama ta gusta. Pesai,
como boso toer ta jioenan di Ma-
ria, i mi ta spera bon jioenan, bin
honra boso Mama toer dia di es
luna, pa es Rosario, koe nan sA
rezn toer dia na misa i pa es can-
ticanan koe nan s& canta ua su
honor.
* *
Boso sabi pakiko luna di Octo
ber ta consagrA na Reina di San-
tisimo Rosario ? No ? Bin tende an-
to su liistoria i boso lo compren-
de.
Ya casi un siglo Turconan a tor
menta i bati Cristiannan pa un ca
reda di victorianan, koe Dios a
permit i pa castiga picarnan di Cris
tiannan i pa lamanta nan f, koe
tabata moeriendo. Selim IT, empe-
rador di Constantinopel, a podera
di isla Chipre, a mata 20.000 Cris-
tian na ciudad di Nicosia, i taba
tin idea di cai riba Venecia coe
su ehercito poderoso...”
|
|
8 |
 |
“...jama
Cauchy, a scirbi e palabra: Mi ta
cristian, i si hende ta puntra mi,
pakiko ? mi ta feliz di responde.
Wei bon, mi ta Cristian, pasobra
e religion ta doena mi un contesta
sigur riba toer prehunta grandi, koe
ta tormenta coerazon di hende. Di
oenda bo tat Oenda bo ta bai despuea t
Com lo bo pasa f
Mi ta Cristian, pasobra, manera
un gran historico, jamA Taine, koe
e mes tabata liberpensador, a scir-
bi: toer malbado, toer boerach,
toer rebelde, toer matador, den un
palabra, toer homber sin honor ni
consenshi ta mira den sacerdote un
enemigoe, tin odio contra di.
Al contrario, toer hende bon,
honrado, hustoe, venerabel, respe-
tabel, fuera poco excepcion numA,
ta amigoe di sacerdote i ta respet....”
|
|
9 |
 |
“...bez e Tabernakel ta tap
pafor coe un panja precioso, koe
ta preserv di toer stof i koe ta
recorda nos riba es velo di Tempel
di Herusalem, koe tabata tapa
Santoe di Santoenan. E ta sinja
nos e misterio grandi, koe ta scondf
bao di dj i koe lo no ta revel
sino den otro bida.
Ora fielnan ta pasa dilanti di
Santfsimo, nan tin di hinca roedia
respetuosamente; na honor di pre-
sencia di Hesus den Tabernakel sem-
per un lampi mester ta cend di-
lanti di Tabernakel; ora sacerdote
ta habri Tabernakel e mester ta
bistf coe panja eclesiastico i hela-
nan mester ta cend.. Ora e ta doena
bendicion coe Santfsimo, mester kima
censia, na honor di Dibinidad di
Hesus den Santfsimo. Awor lo pos
papia poco riba e diferente vaso-
nan santoe, koe s usa pa warda
Santfsimo.
6. Takiko ta caliu ?
Cali% ta un vaso di oro plata,
alomenos su parti di mas ariba
mester ta plata i dor paden. Den
e vaso ta warda Sanger Santoe di
Hesus den sacrihcio di misa. E ta un
sfmbolo dj caliz, koe Hesus a usa na
Ultima Cena i ta...”
|
|
10 |
 |
“...134
ikCiiY
. ~rjh
jaagdor ? kita bai cas, ajd lo mi doena bo e castigoe, koe bo, mucha-
chada, ta merece.
Cobard el a retira, pensando tal bez muchoe laat riba e palabra
instructive : Esun koe ta alz, lo ta humili.. I den silencio di anochi,
dos sirbiente i ami a> doena ultimo honor ne pober animal, koe a. cai
como victima di un mucha orguljoso.
\ aria.
Denter burachnan.
Mira compa, compa no ta na man di doctor mas ?.
Ai, no, compadre, min ta bai mas cerca dj. Compa
mes por comprende. E doctor a bisa mi, koe mi tin de wa-
ter, koe mi tin mi barrica jen coe awa.
Ki bobo no?!
Boso ta bai school, muchanan ? Si Shon.
Kiko boso ta haci den school?
Nos ta sinta spera riba ora koe e caba.
Marietji ta mira pasa un garoshi jen coe cuero. E ta
grita sn mama: mama, mira mama, un garoshi jen coe ca-
britoenan bashf....”
|
|
11 |
 |
“...148
Un rato despues a bini e buricoe, flacoe mescos koe ua kapstok.
Kenjoritas, senjoras i senjores, asina e director a coeminsa, nos
tin honor di presents boso Gastatodo, e buricoe milagroso. Publico a
grita : Gastanada, bo ta meen.
KTSm
Ir
tttUSi
E director ta haci surdoe i ta eigui frescoe:
E no ta asina gran buricoe koe e ta paree. E sabi mas, muchoe
mas koe hopi di boso. Ham weita. ..Gastatodo, haci un complknent
boenita pe respetabel publico. Mes ora e pobercito a baha caboz coe
cara tristoe.
f Hll
itiiima...”
|
|
12 |
 |
“...Reina.
El a studia un plan. El scirbi un carta pa la Reina
mes. Soeurnan a drecha e carta un poco. Bernardina a conta
La Reina, koe e dia, maske Su Mahestad a pasa camina di
scool i di su cas, toch el no tabatin fortuna di a mira la
Reina. Pesai na nomber di toer mucha di scool el ta pidi
Su Mahestad awor, si ta cos koe la Reina ta bolbe bin ha-
ci un keier na s Heerenberg. El lo por tin bondad, di lar-
ga nan sabi algun dia padilanti, pa nan tin tempoe di sin-
ja promer un boenita cantica na honor di Su Mahestad.
Poco dia despues Bernardina a ricibi un carta, un con-
testa riba su carta, koe el a manda pa la Reina. E contes;
ta tabata di Senor jhr. van Geen, Secretario particular di
Su Mahestad, koe a encarga su Secretario pa gradici Ber-
nardina Heinink pa su carta graciosa. La Reina a keda al-
tamente contentoe, koe muchanan di scool di Soeurnan na
s Heerenberg tabata stima i respeta la Reina asina tantoe.
Bernardina a keda hopi Contentoe i e carta mester a
pasa den man di toer mucha...”
|
|
13 |
 |
“...CULTO CATOLICO.
PA LUNA Dl OCTOBER.
Es numero aki ta sali riba pro-
mer dia di luna di October. E luna,.
mi amiguitouau, ta consagr. ua SS.
Birgen di Rosario. Pesai toer atar-
di tin alabanza coe rosario i can-
tamentoe na su honor. Nada no
ta stroba boso e ora ai, pa bai mi-
sa pa dbena un honor i homenahe
chikitoe na SS. Birgen. Toer e ho
nor j prueba di amor i respeto, koe
boso ta doena cada bez, ta sigura bo-
so di la Birgen su judanza henter
boso b,ida.
Hopi hende lo bai cerca Mama
Maria, ora uan ta den pena. Pero
ora toer cos ta bai na nan gustoe,
nan ta keda man ha indiferente pa
e bon Mama. E clase di hendoran
ta haei manera un hoben koe ta bai
traha foi tera. Aja el ta traha, ga-
na hopi placa, lubidando riba su
mama, koe ta den pobreza pasa un
bida miserabel, sin nuncael no man-
da un carta ni un cens di su abun-
dancia pa judle. Asina ta pasa
diez anja. Awor e hobon ta pai ma-
loe. E ta hopi enfermo, masha se-
rio. El no tin hende pa cuid. Na e
ora ai el ta corda riba su bon...”
|
|
14 |
 |
“... Na Rbiffieux
guera a lamanta debocion pa Ro-
sario coe mas fervor. Un anochi
koe toer a sali resa Rosario na mi-
sa, un di miembronan di Hermau-
dad a hanja un inspiration, koe el
a comunica mes ora na su roeman-
nen : Nos tambe ta sold&nan dj
Maria I Pasobra nos toer a _rcbi
su arma, koe nos ta combati dia-
bel i mundoe i nos pasion coen.
Nos ta forma tantoe anja caba un
warda di honor rond di Maria. I
la Birgen lo keda anto sin haci
nada pa nos ? Maria, .Reina di Ro-
sario mester proteha su jioenan di
Roiffieux. Pesai larga nos haci un
promesa, i priminti Maria di la-
manta un boenita estatua na su
honor meimei di plaza di nos pueblo,
si toer jioe di Roiffieux, koe taan or
den guera, ta bolbe biboe meimei
di nos. Toer hende a ricibi e idea,
manera ta cieloe mes a inspir, toer
a acept i for di mes ora speranza
a bolbe drenta den coerazon di toer
hende. No tabata poco, loke Roif-
fieux a pidi La Birgen. E 72 ho-
ben tabata plamd toer camina, na
toer campo di batalja sanger a
corre na rioe...”
|
|