1 |
|
“...SJI HERT COE BUCHI PAULA.
iwr
stiiii
g/.V%:
H
1
Sii Mery ta sinta pa caba cos,
un panchi coe pinda net banda di dj,
I bao di su jjanchi un candela balente
Pa hasa su pinda cajente, cajente.
Ata Buchi Paula ta hol coeminda.
O Buchi, amigoe,* na bida te ainda ?
SMSSP
Ww
MP i %
iffi
S§
W%£:-
lilii
SIS l
iMm
H
sa
Ay homber! bin sinta, mi stoelchi ta cld,
Ami por wel para, toem sosega.
E bieuwnan ta papia, ta hari, ta chanza,
Ta conta di fiesta, di brindis, di danza,
I nap no ta weita, di tanto contento,
Koe aja no tin stoelchi, ma. ... heroe cajente....”
|
|
2 |
|
“...CULTO CATOLICO.
r^szrzMZjrzrz^zjzj^JT^JZJ^
Un homber, mash. sabir i bon
catolico mes ora, tabata un dia na
presencia di un gran senjora, di
situacion altoe i masha ilustr, pero
no catolico. Nan tabata papia riba
hopi cos, ora combersacion a cai
riba ceremonianan di Tglesia cato-
lica. I e senjora altoe i fini i muy
civiliz, a coeminza hari i bofona coe
toer e ceremonia loco, coe cual
catoliconan ta ven era nan Dios.
Anto e bomber sabir a lamanta
para brutoe, a dal e senjora fini
riba su schouder i a grit coe boz
duroe : Caramba esta patoe bobo
bo ta !.. Nada, bo sa, nada abso-
lutamente bo ta comprende di nos
religion. Ki diaptre ki bobedpd
b ta bende!....
Ta di, comprepde kop e senjora
fini a haj mashh ofendf pa trata-
mentoe asina brutoe, i jen di indig*
nacion e ta latpaqta para i dici:
Ma senjor, ni promer regla di hon-
radez bo ta. conoc. Asina bo tp
trata un bebde civiliz, ?
Ma coe un sonrisa fini e homber
a responde: Dispensa, senjora E
mes, faita di cortesia kop bo ta
reprocba...”
|
|
3 |
|
“...Sigur
su redactor lo keda contentoe di
a haja un bistoria asina. Ta bon
pa otro muchanan ta lez, i ta nn
bon ehempel tambe pa nan.
Esai mi no por. Nnnca mi a
skirbi un carta na Padernan.
O, nan ta contentoe; mara koe
tin mas hende, koe por doena un
of otro historia, sea di nan mes of
di otro hende, basta e] no ta
ofende ningun hende.
Ta bon, lo mi larga mi roe-
man skirbi; ma si mi ta haja un
scual, bo ta haja mitar, tende.
Bon, ma si bo ta haja un bon
cos, mi ta haja tambe mitar? An-
to bo por hari. Adios te despues !
Na Shon Ben.
Mi a keda mash> contentoe coe shon Ben su carta, i si mi tabatin
un cos boenita sigur-sigur lo mi doena shon Ben. Pero e cordamentoe
koe kizas un of jtro lo ta stimuli pa no falta misa mas, lo ta un
recompensa muchoe mas boenita. Mara es ehempel lamanta otronan
tamb pa manda nos un of otro historia chikitoe di nan bida di
otro. Danki shon Ben. Redactor di Ala Blanca.
\ aria.
Un francs I un Ingles.
Un homber francs i un homber
ingls a contra otro riba un puente...”
|
|
4 |
|
“...Cristiannan, asina el a
contesta nan. 1 si nan haja di nos
sin wArda, boso mes sabi conse-
cuencia.
Antonio, un marinero hoben, a pidi
palabra. Senjor capt&n, el dici, lo
no socede nos ningun desgracia,
mientra nos ta honra Madonna.
(Madonna, ta un nomber italiano
pa La Birgen). Pero si bo ta haja
bon, larga toer bai Lorei o i larga
mi sol aki; mi ta priminti bo : si
Turconan bini, lo mi defende nos
barcoe. Bao di proteccion di Madon-
na, mi por vence toer Turco coe nan
Sultan na cabez.
Toer a hari pa es palabranan, ma
pa gran admiracion di toer, captan
a acepta Antonio' su proposicion, i
el a bisa nan : Hombernan, pa nos
oracion Madonna lo tene piratanan
leuw di nos barcoe. -I bo, mi jioe,
si nan bini, comporta bo balente!
Su manece, nan a rema bai tera,
promer koe solo sali, i nan a toema
camina pa Loreto, merdia'lo nan
bolbe na nan barcoe. Ora Antonio
a keda sol el a keda mira su com-
panjeronan te- ora nan a disparce
tras di ceritonan di costa. Despues
el a baha den su kamber, hinca...”
|
|
5 |
|
“...duque. E di mas gran-
di, Egon, t-ibatin 10 anja; di dos,
jam Pancratio, tabatin 8 anja, Ma-
ria tabatin 6 i Agnes 5 anja. Nan
tabata mucbanan graciosa i con ten-
toe. Uri tramerdia, koe Herman a
bini cas di e duque pa treee lechi i
berdura el a mira, koe Maria taba-
ta tristoe, pasobra su roemannan
tabata prefera di subi hunga den pa-
loe i no hunga coe ne i koe Agnes
tabata poerba por nada di consol.
Mes ora Herman a bai cerca dj, a
; consol i a sinj wega nobo, koe e
no tabata s, i koe a pon hari tro-
be. El a busca blatji i flornan di
mas boenita di den coenucoe i a
hunga pa comerciante; Marietje i Ag-
nes tabata coempra i tabata larga
pasa koe e blatjinan tabata cos
dushi i arepa, e flornan manteca,
weboe etc. Na lugar di placa nan
tabata toema piedra chikitoe. Por-
fin e bendedor tabatin hopi piedra-
nan i a larga pasa manera el tabata
mash. ricoe. Ora wega a caba Her-
man dici; Ainda mi sabi un wega
mas i el a bai cohe un bortji gran-
di di paloe for di den coesh'ina. E
dos mucha homber...”
|
|
6 |
|
“...koe el por bini anochi cerca dj
pa e sinja scirbi, leza, reken i les di
catesashi. No tabartin cos mas dushi
ni mas contentoe pe, koe leza e
cuentanan di boeki, koe Pastor ta-
bata fl. Perpetua mester a tah di
no leza tantoe. Ora e mand bai
bende den tienda, sa socede, koe e
ta pone su sintir asina tantoe na
loke el ta leza, koe el ta bruha toer
cos na bendementoe, i ta doena cos
tin biaha di menos, i otro biaha di
mas. Pesai el a permiti di leza i
sinja solamente dia Domingo. Pero
haridor no sa hari largoe, ni jorador
o sa jora largoe Esai nos Herman
tambe a experimenta. Te ainda el a
pasa mash contentoe i toer cos ta-
bata bai mash bon coe n. Ma
portin Dios a haja gustoe di poerb
i lo boso ripara unbez, koe Dios no
a poerb coe un cos chikitoe, ma
pis.
El tabatin un kamber, muchoe gran-
di pa el sol, segun Perpetua; ta pe-
sai Perpetua a busca un companje-
ro pa droemi huntoe coe n. Esaki
tabata jama Marco, tabata un
jonkman grsndi caba. El tabatin
sirbishi cerca un carpint. Na pro-
mer tempoe...”
|
|
7 |
|
“...117
E maher no a haci causa. El a carinja mi, i a bai cerca president
di fiesta,, tira cincoe real den sacoe, pa mi tambe por toema parti den
poestamentoe.
Nan a scirbi mi nomber, i awor lucha a coeminsa. Nan a pone nos
toer 17 na careda. President mes a conta un, dos, tres, i ata nos
toer a coeminsa coeri, koe ta un gustoe. Pero e otronan tabata muchoe
gordo. Unbez mi tabata nan dilanti.
Hasta mi tabatin tempoe, di drai mira patras, hari nan. Esta furioso
nan tabata riba e buricoe flacoe. Dos bes e buricoe di Buchi Paula a
alcanza mi. Pero coe un salto balente raa gan. Porfin el a pone su
djente den^ mi raboe. Mi por a moeri di dolor. Sin embargo ma ranca
bai, coeminsa coeri, boela furiosamente. I ma jega hopi promer koe
toer e otronan. Un aplauso general a ricibi mi aja.
Maa Nono a keda loco di contentoe. Su wowo jen di awa el a bai
cerca president pa acepta e premio koe ma gana.
Pero codishi no s. falta nunca. Ata Buchi Paula i shon Panchi'to ta
reclama ; e premio pa nan buricoe, koe...”
|
|
8 |
|
“...no mester. Percura pa boso mayornan po tin di keha asina.
Pesai tende, mi amiguitonan. Mi ta gusta masha pa boso goza i
haci pret, cuantoe koe boso por. Ma no molestia ningun hende. Mi tin
bon trabao pa boso. Boso sabi kiko boso ta haci ? Wei, bam poerba
di haci charada, conta otro cuenta boenita i chanza chikitoe kenshi
gracioso. 1 despues, boso ta skirbi nan riba papel i manda nan pa
Ala Blanca. Anto otro anja io mi pnblica nan, firmA coe boso nomber.
Anto boso mes ta goza i lo pone otrouau hari tamb.
Esun koe manda mas tantoe charada i mas boenita, i tamb esun
koe manda cuenta historia di mas boenita, lo haja un PRIJS BOENITA.
Boso a tende bon ? Bam poerba pues i promer koe vacancie caba man-
da nan na Bedacdon di Ata Blanca. Iwprenta di Vicariato.
Tantem, mi Amiguitonan, pasa vacantie coe smaak i orden.
Redactor di Ala Blanca....”
|
|
9 |
|
“...132
Tristoe Dan a companja mi, koe tabata carga e morto riba mi
lomba.
Ta ki sorto di pahara grandi nan a tira ajl ? Paree ta un bicer
un earner, e grandinan ta puntra.
Awor e cochero dis No, Senjores, no ta cos di hari, ma di jora.
Nos a perde nos mehr cachr pa imprudencia di Cornelis. Su papa
ta rabia mashd, i di coen 5 Doena mi e scopet, lo mi coempra un
di paloe pa un mucha asina.
ss
.,v
mm
mm
Ainda e loco kier a defende su conducta, bisando koe toer gran
jaagdor sa hera tin bez.
Awor cos a danja henteramente. Su papa di coen: Na bo orguljo
i bromeria bo ta sacrifica bida di un cacnor titil i fiel. I despues di
un soquetada asina, ainda bo tin pechoe di compara bo coe gran...”
|
|
10 |
|
“...santa Iglesia,
ta haci hopi fiesta, fiesta boenita,
koe mi kier splica boso kiko nan
ta nifica. Pasobra nos mester sabi
toch, pa kiko nos ta clebra fiesta.
Bo sa, pakiko awor mi ta coe-
minza coe esai?
Mi kier poesta, koe ningun di bo
so lo r&i, pakiko?
Rai, rai, rai! Bon sfi ? Bon, lo
mi bisa bo anto.
Pasobra dia Domingo ocho dia
pas nos a celeb ra fiesta di Anja Nobo.
Anja nobo ? Takiko, AnjaNobo?
I djies luna a coeminza. No, sigur
Redactor di Ala Blanca kier teue
nos di pinda, mi tatende boso hari
den djente. No, mi amiguitonan, loke
mi ta bisa ta puro berdad. Nos a
caba di celebra Anja Nobo Ma tin
dos Anja Nobo. Un koe ta coeminza
dia 1 di Januari i otro koe ta coe-
minza Promer dia Domingo di Ad-
vent. Ata otro palabra, koe nos no
sfi ta kiko. Advent ? Ta ltko ta Ad-
vent f Para un pinga, i toer cos lo
bira cla ni luz di busca di Zee-
land den anochi scur.
Cada anja ta parti na 12 luna
no? foi Januari te na December.
Bon. Esai ta un anja i es Anja No-
bo ta coeminza dia 1 di Januari....”
|
|
11 |
|
“...Hli
nan, of el mester ado'ra Cesar. Ma
ta kiko, bo ta sinti maloe ?
Scipio tabata mes bleek koe mor-
to; su roedia tabata tembla, su
djeutenan a cera contra otro i ora
el a poerba di hari, el a traha un
cara manera hende koe tin dolor
di djente. No, ta un cos koe ta
pasa mi ora mi corda riba sanger.
Ha, ha, sanger ? Licinio a coe.
minza hari, no, bo no por ganja
mi esai, mi conoce bo hasta cabo,
bo tambe tabata un Cristian i bo
ta kere algp ainda di toer es bes-
tialidadnan ai, i bo no, ta kere
basta ainda den poder di Jnpiteri
otro diosnan; ta asina bo a bira
pagano ? Tende, ta sigur koe ba ta
gusta un sacoe jen di placa mas
koe un bon sota, no ta berde ? Awor
berdaderamente mi mester larga ma-
ta bo pa promer, i kizas pa mehor
Cristian di ciudad.
Kiko bo ta gaoa coe mi morto
senjor ? Scipio a puntr coe res-
pet. Bo tin basta prueba caba di
mi obedencra.
Bon Scipio, doena mi un prueba
mas. Bo sabi oenda por cohe e
Cristiaunan, hiba nos aja i lo bo
hanja di mehor pago posibeL Mira,
aki...”
|
|
12 |
|
“...a disparc, tabata un bista
tristoe pa heude mira. Algun curpa
tabata machicA pa balkinan koe a
cai, otro tabata pretoe di huma i
candela. Mas parti di nan tabata
na roedia, sofocA den huma, coe
nan mAn cruza i nan cara na cieloe.
Sacerdotenan tabata droemi abao
den nan panja di haci misa dilanti
altar. Toer a moeri coe un ultimo
oracion na nan boca pa esun koe
a traiciona nan, pa esun koe taba-
ta camna ai spantA buseando un
cadaver den nan, Scipio.
Den kapel den pesebre Hesus
chikitoe tabata hari cene. Dilanti
di pesebre Julia tabata na roedia
bisbi coe su panja di promer Santa
ComunioU, su cabez dornA coe lelie
i rosa. Su deseo di moeri despues
di su pronier Santa Gomunion ta-
bata cumplf. Banda di dj na roe-
dia Scipio a hanja su jioe muher.
Ma mas cerca Hesus chikitoe ta-
batin un otro mucha. Ora vlamnan
a cohe misa Metella a corre bai
coe su jioe C.ipriano i a ofrec na
Dios. El a pone su jioe coe su cara
contra cara di Hesus Cipriano ta-
batin ainda un sonrisa di angel riba
su cara...”
|
|
13 |
|
“...tantoe
di Soeurnan como di su companje-
ranan chikitoe, pa su caracter suave
i su bon coerazon. Aunke e no ta-
batin ainda ni cincoe anja, e tabata
corda caba riba toer loke tabata
pasa rond di dj. E no por a mira
un di es muchanan tristoe, sin e
bai cerca dj, pa toema su lensoe
i seca su lagrima. Nunca el a
toema algo pe sol. Ora e hanja
dushi di un Soeur, loke s& soeede
algun bez semper e mester a par-
ti coe su amiganan; promer pa
su roeman chikitoe, caba pa toer
sobrd i tin biaha el a grita hari,
ora e mes a keda bashi i toer otro-
nan a keda contentoe.
Asina no ta stranjo, koe tantoe
Soeurnan como su amiganan taba-
ta ocupa nan coe ne henter dia.
Dos dia despues koe Nelly a sali
hospital, tabata fiesta di Sta. Ma-
ria Magdalena, patrona di es com-
bente. Nelly tamb por a bai misa
huntoe coe su amiganan. Asian e
tende orgel, el a drai su cam i a
keda tende coe roash atencion na
e cauticanan, koe mochanan a can-
ta na koor. E tabata gusta rnusi-
ca raasb; pesai no tabati major
gozo pe...”
|
|
14 |
|
“...el a contra
coe. tantoe cara nobo, koe a coemin-
d amistosamente. El no tabatin
basta ala, pa bai cerca toer koe a
salud i jam pa bini cerca nan tam-
b. E boenita i graciosa Bonbini
a conmovf su coerazon mas koe toer.
Pa toer e prueba di simpatia Ala
Blanca ta keda al tarnen te contentoe
i reconocido. El ta spera, koe sem-
per su bishita cada dos seman lo
ta di mas agradabel. Di su banda
el ta priminti, di no bini nunca ba-
sbi; pa toer l trece coi gracia, sea
cos instructivo i serio, sea coi hari
i di pret, sea coi studia of di pasa
oranan di recreO agradabel. *
. Dn pidimentoe Ala Blanca tin. Por
larga ? Caba un bon amigoe asina
nan no por ning nada, no ta ber-
de? Wel, Ala Blanca ta gusta mu-
cbanan mashA, el kier hopi mas ami-
goe, ta su deseo di ta amigoe di
toer sin excepcion. Pesai el ta pidi
toer mucba busca mas amigoe, p
cera conocir coe nan tambe.
El kier bishita toer cas, camina tin
mucha. Boso mester jud munstr ca-
mina, boso mester jama mas mucba
bin coemind cera amistad coe...”
|
|
15 |
|
“...CULTO CATOLICO.
Mi amiguitonan Ata mi atrobe.
Mi sa, coe cuantoe gustoe boso a
leza semper ioke mi a skirbi riba dos
santa religion. Pues, boso ta sti-
ma boso religion, boso ta gloria den
es santa religion, boso trata di bira
jioenan mas balente di es religion
i pesai boso ta busca tambe di
drenta mas hundoe den toer loke
ta toca na. e religion, i di com*
prende su berdad, su solemnidad,
su culto mas i mas.
Despues coi hari, coi studia ta
sigui, despues di coi pret cos se-
rio. Pasobra no por sigui hari lar-
goe bai. Si hende hsti muchoe iar-
goe, el ta sinti su barica, koe no
por wanta harimentoe largoe. Pesai
pa calma poco nos ta bai sinta pa-
pia poco coe otro, ketoe-ketoe, i
siuja hopi cos boenita di nos san-
ta religion.
Promer nos coeminza mi tin di
bisa boso un cos. Por ta, koe tin
un of otro cos,, koe boso no ta
comprende muchoe bon ; por soce-
de, koe boso ta mira na misa cual-
kier cos, koe boso no sfi ta kico
i koe boso ta gusta di sabi. Boso
sabi kico mester haci anto ? Scirbi...”
|
|
16 |
|
“...ultima guera di Grecia coe Turquia, rey di Grecia a
bishita hospital na Athena, el a mira aja un solda, koe un
bala di cajon a kita su braza. Rey a consol i a priminti
di doen 40 florin di pension pa luna.
I cuantoe su Mahestad lo a doena mi, si bala a kita
mi otro braza tambe ? e solda a puntra.
Ta claro, 80 florin, no ? rey a contesta.
Mes ora e solda a cohe su espada i a kap e otro braza
tambe afor.
Ta stranjo no? Tin hiende ora nan a tende e historia, nan
curpa a cohe ril, pero otronan a hari....
COI BSCA.
Unda papachi ta ?
CARTERO Dl ALA BLANCA.
Mi boD amiguitonan 1
Den promer numero di Ala Blanca,
Redaccion a boeta bao di 5* pagina
un bon conseho: Warda nan bon, e
blaadchinan. Na fin di anja bo tin nn
boki boenita. Wel, e promer anja di
Ala Blanca ta bai caba. Na es oca-
sion Redaccion kier sabi, ta cual di
su amiguitonan a coempli coe es
conseho ai. Kende tin toer e 26 nu-
mero di Ala Blanca bon wardd ain-
da ? E muchanan, koe por munstra
na frater of soeur di scool toer nan
numero...”
|
|
17 |
|
“...el a ba na
Pireneos. Nan a bai na bfinjonan
na Sud di Francia i a jega na Lour-
des, no pa honra Mama di Dios na
e lugar priviligit aki, ma pa hari i
haci bofon di locura di peregrino-
nan. E jovennan aki a keda para
dilanti di Gruta, camina La Birgen
a aparace na Bernadette. Nan taba-
ta haci snja coe otro i hari.
Un grupo di peregrino a pasa nan
dilanti rezando. Nan tabata hende,
koe a bini for di Norte di Francia
pa doena homenahe na nos Mama
celestial.
No ta pa casualidad, sino pa dis-
posicin di Providencia dibina, koe
un mucha homber a presenta un be-
ta na e joven di Quito.
Och, bai keiroe coe bo bela I
esaki a con testa
Un senorita elegante, koe tabata
par, cerca e jovenan dici pa bofon:
Oh 1 bo no tin animo pa sigui
tras di procesin coe uu bela cend 1
Ki :o ? min tin animo ? e jveu
a respond. I toer su otro amigoe-
nan, koe kier a hari poco di weit
mei mi di toer e debotanan, a grita:
Bo po ta risca, bo no por l nos
ta pusta coe bo pa dos botter di
champanja I
Ta bon, mi ta pusta...”
|
|
18 |
|
“...tabata na bida. Es poco koe
e tabata come, no tabata basta pa
ten na bida. Tabata paree manera
e tabata biba di Santisima Euca-
ristia sol.
Mientra otronan tabata jora, mi-
rando su estado debil, Nelly tabata
contentoe i feliz.
Pakico bo ta jora, Mama ? Nelly
a puntra Soeur Superiora, bo mes-
ter ta contentoe, koe mi ta bai
cerca Dios Santoe.
Den bentana di su cuarto e tabata
mita nnbianan di cieloe, koe e ta-
bata jama amigoe- i angelnan di
Dios.
E tabata tende su amiga- i com-
panieranan ta hari i ta hungtiabao
i el tabata alegre, koe e mchanan
di Dios tabata asina contentoe. E
tabata stima flornan di Dios San-
toe asina tantoe, koe el no por a
wanta flornao fcrah na altar, i a
pidi soeur di kita nan.
Soeur a responde, koe pronto Nelly
mes lo ta un flor di Dios i pronto,
le para florea den hoffi di Dios
Santoe na cieloe.
Kico Nelly 16 pidi pa mi anto ?
Soeur a puntr.
,Lo mi pidi Dios di manda flor
pa bo, Nelly a respoude. Si, Nelly,
Soeur a sigui; pidi Dios di manda
algun flor, algun...”
|
|
19 |
|
“...281
ZZu
KT £
mm
5 Escena.
Quemaperro ta bai sambuja.
6 Escena.
m j ,>
gS?*
Ons
^sssr<
fW&ai
Buscus ta hari te jora.
Dindina kier hasa piscar. Ata, el ta mira, koe su panchi
a cria buracoe. El ta bai cerca su biginja Chita, koe tam-
be ta sinta hasa piscar.
Mira, comadre, el di, ,.larga mi hasa awe mi robekki den
bo rees, anto majan bo por bin cerca mi herebe bo pojito
den mi soppi....”
|
|
20 |
|
“...cara,
no ? mi ta flgura mi caba, di mira
toer boso cara mashd contentoe.
Pa redactor ta satisfaction di mas
grandi di mira koe toer mucha ta
stima nan amigoe Ala Blanca coe
tantoe carinjo.
Pero ta kico a socede coe Ala
Blanca ta sali awe asina grandi ?
Toer cos tin su motiboe. Pues,
larga mi splica bo kico ta moti-
boe.
Duranti di vacancie Ala Blanca
no ta sali mas, di manera koe e
numero aki ta dobbel mas grandi koe
di custumber.
Esaki ta numero di Vacancie.
El tin mash hopi cos di leza,
cos di hari, cos di kibra cabez, ken-
shi, charada, etc., etc., un abun-
dancia di toer cos, pa benter va-
cancie boso por ocupa i diberti
coene.
Mi a menta aja palabra;
VACANCIE.
Esai ta corda mi di papia un pa-
labra chikitoe riba Vacancie, koe
aki poco dia ta bai coeminza.
Maske awor tin Vacancie, i koe
no koe di bai scool, esai no ta ni-
ca, koe henter dia i toer dia lar-
goe bai bo por sinta por nada,
borota na cas, fada i molestia bo
mama, of corre riba caja. Dios li-
bra. Nada di esai.
Corda bon, bo...”
|
|