1 |
|
“...PEDRO EL GRANDE
Czar Pedro I el Grande (16821732) tabata empera-
dor, na kende Rusia ta debe masM tantoe. El a traha mas
koe toer pa civilizacion i pa grandeza di su nacion. rorbisa
koe el ta fundador di Rusia como potencia grandi 1 di eba-
lor politico koe el tin awor. Pero Czar Pedro tabata un nen-
de rnashA trabahoso, coe masha capricho, cruel 1 bruto, di
manera, koe toer tabatin miedoe di dje. For di anja 1700 te
1721 el tabata na guera coe Rei Carlo di Zweden, roco
tempoe promer koe e guera ai a coeminza, Pedro tabata stu-
dia caba riba e plan di e guera, i com le haci pa vence su
enemigoe. Den e dianan el a combida toer embahador (repre-
sentante) di diferente nacion, koe tabata na Moskouw, cerca
die' den su palacio. Ora toer a bini, Czar Pedro a ncibi nan
den Sala grandi di gala di su palacio, camina un tapeta ma-
sh& grandi tabata tapa vloer. Nan a mira solamente un appel
meimei riba tapeta. Ta claro koe toer e Senjores embahador
a keda terribel stranjo, nan bista a bai for di appel...”
|
|
2 |
|
“... hiz i coeminza lora e tapeta, lor te koe el por a jega
cerca e appel, coh coe su man. Caba el a munstr na e
Senjores grandi coe cara triunfante i dici coe nan :
Manera ta mi sol por a cohe e appel coe mi man, asina
mes lo mi cohe pronto mi enemigoenan, tene nan den mi poder.
E ora ai embahadornan a comprende kico emperador a
studia den su cabez i koe, pa hinca spantoe den nan curpa,
el a jama nan propone nan e problema asina stranjo.
Batalja di Pultawa na 1709, i pazdi Rystadt, koe a caba
e guera coe Zweden na 1721 mashd tantoe na fabor di Ru-
sia a munstra koe el a gana e problema politico tambe. For
di e dia Czar Pedro i toer su sucesor a carga tftulo di Em-
perador DI TOER RUSONAN.
Kende a gana premio?
Na toer a binl 23 soluelon; 14 ta di mucha-homber 1 9 dl mucha muher. Dl e
23 tin 10 sol koe ta bon, 1 ta di mucha-muher, 1 9 di mucha-homber. D9 nan
tabatln 3, koe a mand a nan solucion sin e papel di La Cbuz, pesai nan no por
bini na remarca. Di e .7 sobrante, 4 a traha nn cuenfca basta...”
|
|
3 |
|
“...192
4. Kicoe tin cabez sin curpa i kico tin curpa sin cabez? h a
5. Kicoe ta bira largoe i corticoe na mes tempoe ?
6. Ki diferencla tin denter un kameel i un hende ? o santini
7. Mi promer repiti mucha chikitoe sa baci; mi promer
i mi segundo i tambe mi segundo i mi tercero ta sirbi den
guera ; mi tercera i mi promer ta un isla bon conoci; mi
neuter bo ta hanja den toer tienda. p Arm simon
8. Mi ta drenta pa un buracoe i ora mi a drenta, mi ta
sali pa cuater buracoe, i ora mi ta aden, mi ta afor Ta
kico ?
9. Mi no tin mi no kier tini ; si mi tini ta ber-
guenza pa mi; senembargo ora mi tini min kier perdle
tampoco. Ta kico? p k
10. Un hende tin mil florin, parti den diez sacoe bon cerd.
Cuantoe florin tin den cada sacoe pe por paga na florin
calkier debe (pero no mas grandi koe 1000 florin) ki chikitoe
of ki grandi e debe por ta, doenando solamente un of mas
of toer e sacoe cera, sin habri ni un sacoe pa bolbe conta
e cantidad di placa, koe el mester paga?
Jioenan, at a trobe
un coa nobo...”
|
|
4 |
|
“...bata miembro di Hermandad di Ro-
sario. Toer e headenau tabatin mes
zelo grandi koe e pastoor anciano,
koe tabata na cabez di parokia.
Ta claro koe SS. Birgen Maria, Reina
di SS. Rosario, no por larga di re-
compensa un amor asina grandi pa
es debocion. Pronto es pueblo lo
experimenta cuantoe bendicion SS.
Birgen a gana pa nan.
Guera terribel di Francia eoe A-
lemania (18701871) a lamanta.
E parokia chikitoe di Roiffieux mes-
ter a manda 72 di su hoben como
saldA pa defende nan patria. Gran-
di tabata e dolor di separation, tris-
toe e despedida. Ausia a podera di
toer, pasobra e noticia, koe a bini
cada bez di campo di batalja, a
desanima toer bende. Na Rbiffieux
guera a lamanta debocion pa Ro-
sario coe mas fervor. Un anochi
koe toer a sali resa Rosario na mi-
sa, un di miembronan di Hermau-
dad a hanja un inspiration, koe el
a comunica mes ora na su roeman-
nen : Nos tambe ta sold&nan dj
Maria I Pasobra nos toer a _rcbi
su arma, koe nos ta combati dia-
bel i mundoe i nos pasion coen.
Nos...”
|
|
5 |
|
“...203
AA CAMINA PA JMaRCHE
s^WS
> im,
SS2I9I
Hl
Dos porco mahoBO, i floho i sushi
A drenta nun dia un gran discusion
Den kico un porco ta drumi mas bon,
Den lodo, den stof, baoi paloe cadusbi.
I pronto nan pleitoe ta cambia na guera,
Nan ta parti, cadun kier curi di dje
Nan ta lubida limpi, koe mester bai march,
Nan ta laBtra nan shon den toer sushi di tera.
Amiguitoe, bou camna coe porco
Nan por tin cuater pla dos;
Semper nan kier tumba bo, lastra bo
Den lodo... den stof... 6 den poz.
Camna semper coe hende decente
Pa bo sigui camina di Dios.
y v
f s
Mledoe*
SCHA?
Rabia
oapEfiiCio
Lagrla^'^niTristeza...”
|
|
6 |
|
“...205
VARIA.
Coco: Bo no por doena mi un bon conseho, Jan?
Jan: Coe toer mi boluntad! Kico ta na bo sirbishi ?
Coco: Mi no sabi mas moda di warda mi placa.
Jan: Oh, bo tin asina tantoe, Coco ?
Coco: Esai no, ma mi sacoe ta kibra. Miguel a Duran
Maestro: Willem bisa mi, ta cuantoe ta mitar di un tercero ?
Willem: Precies mn por bisa. ma sigur lo ta masha krenchi.
Den ultima guera di Grecia coe Turquia, rey di Grecia a
bishita hospital na Athena, el a mira aja un solda, koe un
bala di cajon a kita su braza. Rey a consol i a priminti
di doen 40 florin di pension pa luna.
I cuantoe su Mahestad lo a doena mi, si bala a kita
mi otro braza tambe ? e solda a puntra.
Ta claro, 80 florin, no ? rey a contesta.
Mes ora e solda a cohe su espada i a kap e otro braza
tambe afor.
Ta stranjo no? Tin hiende ora nan a tende e historia, nan
curpa a cohe ril, pero otronan a hari....
COI BSCA.
Unda papachi ta ?
CARTERO Dl ALA BLANCA.
Mi boD amiguitonan 1
Den promer numero di Ala Blanca,
Redaccion a boeta bao...”
|
|