1 |
 |
“...traha na
Herusalem e tempel magnifico, koe
Hesus a santiflea pa su preSencia.
Na tempoe di Apostelnan Cristian-
nan a bini huntoe na un of otro
cas pa asisti na sacrificio di misa.
Ma poco despues, ora paganonan a
coeminza poersigui Cristiannan i koe
nan tabata busca nan na toer ca-
mina pa mata nan,'Cristiannan a
busca lugarnan mas sigur i nan a
retira nan na e cementerio bao di
tera pa celebra nan misterio san-
toenan. E cementerio tabata gang*
tji largoe i ta jama catacumba.
Na anja 313, koe Emperador Con-
stantino Magno a triunfa riba pa-
ganismo, el a doena libertad na
Cristiannan pa practica nan religion
publicamente i na toer camina.
Anto nan a traba misa boenita na
toer camina Hopi bez e misa
tabata trahA na forma di Cruz,
manera p. e. misa di Santa Maria,
pa sinja koe Hesus a libra nos pa
Su Santa Cruz i koe misa ta trahA
pa baci sacrificio di misa, koe ta
un recuerdo insangriente di sacrificio
sangriente di Santa ta Cruz.
2. Na ki direccion misa mester
para ?
Generalnente, ora lugar...”
|
|
2 |
 |
“...te un bida gloriosa i sin dn.
17. TDi ki manera promer Cris-
tiannan tabata dera nan morto-
nan ?
Tempoe di persecucion, koe pro-
mer Cristiannan tabatin di sufri, nan
tabata dera nan mortonan den gang-
tjinan trahd bao di tera. Den cada
banda di es gangtji nan a traba
boeracoe, koe nan tabata pone mor-
tonan aden i koe nan tabata cera
coe un piedra, riba cual nomber di
e morto i algun deseo Cristian ta-
bata grabd. E cementerio ta jama
Catacumba i ta plamd bao di henter
ciudad di Roma. Ora Emperador
Constantino a doeua libertad na
Iglesia, nan a dera curpa di Martir-
nan den misa mes i otronan rond
di misa.
18. Kiko nos ta mira den San-
tana ?
Mei-mei di Santana nos ta mira
un Crucificado grandi i tambe riba
sepulcronan crucificadonan mas chi-
kitoe. E crucificadonan ta nifica,
koe e morto ta spera di banja su
8albacion pa merjtonan di nos Sal-
bador Crucified i koe bao di sombra
di Cruz nan ta spera e dia grandi
di resureccion na fin di mundoe.
Tambe nan sd dorna sepulcronan
coe coronanan...”
|
|
3 |
 |
“...Metella, mien-
trastantoe e poersigui mentoe di
Cristian no coeminza. Julia mi jioe, lo
bo desea koe nos por moeri martir ?
Martir, papa? si, ma despues di
mi Promer Santa Comunion.
Ora Scipio tabata cerca Licinio,
koe tabata manda na e stad, Li-
cinio dici coene: Scipio, bo ta un
bon hende. Bo sabi koe mi a perde
stimaciou di mi emperador ya mi-
tar caba.
Segun bo a bisa mi, koe bo bi-
ni men toe na Nicodemia, ta paso-
bra emperador kier. a baut bo na
un manera bon. Diosnan percura
pa bo, pa bon di bo pueblo.
Danki Scipio, bo ta un bon hm-
ber. Awor tin net un bon chns pa
gana stimacion di emperador Dio-
cleciano atrobe i bo mester juda
mi coe esai. Como emperador, el
kier pa toer bende tin un mes ley,
i e Cristiannan ta capaz na haci
toer cos; ta pesai su cabez ta na
peligro. Asina ta koe nos mester caba
coe nan. Na cabamentoe di es luna
aki, no por tin nf un Cristian mas
den es tera aki, coe poder di dios-...”
|
|
4 |
 |
“...liher
nan tras. Ta un hende peligroso.
II *
Misa tabata cerca di caba. Casi
toer hende, i tabatin algun mil, a
ricibi caba. Obispo, cansA di parti
tantoe Comunin pa tantoe hende, a
bolbe na altar, ora di repiente nan
a tende boroto di arma. Toer taba-
ta ketoe-ketoe. SoldAnan tabata par-
ti un tantoe na cada porta i a tapa
toer camina di sali. Hopi hende a
spanta i mamanan tabata primi nan
jioenan na nan coerazon. Porfin a
resona sonido di trompet i hefe di e
troepa a bisa nan toer na nomber
di emperador, di larga toer cos para
i bin tira cencia dilanti imagen di
Es koe obedec lo biba, es koe
nenga, lo moeri. Ma toer hende a
keda ketoe i tabatin un silencio so-
lem den misa. Porfin e obispo a al-
za su boz i dici: Mi jioenan stirnA,
kiko boso ta prefera bida of f
i morto ?
Mes ora toer misa a sagudi di un
gritoe koe toer Cristian a dal hun-
toe i bisa : F i morto ,,Mor-
to nan kier, Licinio a grita, wel,
nan lo moeri, soldAnan, pone cande-
la na porta i bentana, larga nos
kima es neshi di maribomba...”
|
|
5 |
 |
“...160
Problema di Premio.
Meimei den Sala di gala di palaeio di Emperador di Ru-
sia tin un appel riba un tapijt masM grandi, koe ta tapa e
vloer di sala. Com hende mester a haci, pa cohe coe su man e
appel for di su lugar, sin camna coe su pia riba tapijt ?
ATIHD10.
E problema ta di Czar Pedro el Grande di Rusia.. Els koe ta eon-
ta mas boenita e solucion, manera Czar Pedro mes a doen, ta bini
na remarca pa gana premio, promer coe toer otro. Si tin mas mucba
kon ta manda un boenita solucion, k> saca lot riba nan.
Premio mayor pa mehor solucion di e problema ta sea un horloge
of un wekker of e boeki nobo Misboek vlgens den Dominikaanschen ritus.
1 ademas un boenita Panorama di Willemstad, Ouragao, na color natural.
Pa segundo premio tin di gana pa cuater mucha mas un di e mes
Panorama.
Dos di e Panorama ta Senor Soublette et Fils, sacadornau di retra
to di mas farn. na Curasao, a boeta na disposicion di Redaecion di
Ala Blanca. Pa cual cortesfa nos ta gradim nan altamenta.
Mester manda solucion...”
|
|
6 |
 |
“...lift
por bini cl. i toer a declara, koe nan ta kere esai pa un cos
imposibel. Emperador a keda mashd satisfecho, koe ningun no
tabata tantoe spirtoe. Solucion tabata exigf wel un poco tra-
bao, ma Czar Pedro a sinja trabao duroe tambe, como e mes,
pe ta mas capaz pa instruf su pueblo poco civilizd, a bai sin-
ja (na 1697) na Zaandam (Holanda) ofishi dicarpinter di barcoe.
Senjores, e did coe man, ami ta bai muostra, koe no
ta cos imposibel. Mes ora Pedro a bai na un punta di tape*
ta, hiz i coeminza lora e tapeta, lor te koe el por a jega
cerca e appel, coh coe su man. Caba el a munstr na e
Senjores grandi coe cara triunfante i dici coe nan :
Manera ta mi sol por a cohe e appel coe mi man, asina
mes lo mi cohe pronto mi enemigoenan, tene nan den mi poder.
E ora ai embahadornan a comprende kico emperador a
studia den su cabez i koe, pa hinca spantoe den nan curpa,
el a jama nan propone nan e problema asina stranjo.
Batalja di Pultawa na 1709, i pazdi Rystadt, koe a caba
e guera coe Zweden...”
|
|