1 |
 |
“...su cabez i a bisa
coe tristeza:
Mira awor kiko mayornan ta su-
fri ora nan jioenan bandona Dan.
I el a coetaiaza jora.
E dos heDdenan di coenucoe a
keda weit admir.
E ora Enguerrando a lamaata di
ripiente, i tirando ua pieza di placa
riba mesa, el a grita .
Larga nos bam 1 Na cabai I
Poco ratoe despues nan tabata
leuw di e casita i despues di un
bon mei ora, nan a jega na kantoe
di mondi. Di aleuw nan tabata mira
vlam di candela. Begun aan tabata
jega mas acerca, nan tabata tende
mas clA un boroto grandi, manera
gritoe di aleuw di un inucbedumbre
inmenso....
Gritoe, cAnto, aclamacion, tabata
bruba coe otro den es concierto di
aaocbi. Bien pronto, ora aan a jega
mas meimei den mondi, nan tanata
mira flambeuwnan tabata zwaai den
laria, como si fuera, indicando jega-
da di diferente personanan.
VII
Na un blra mentoe di camina e tres
roemannan a contra coe un binti
muchanan di coenucoe; algun tabatin
plki, otro fiecha coe arco, mas aya
algun coe slinger, trobe otro coe
coco-macacoe koe nan...”
|
|
2 |
 |
“...anto, mi ta
bini mas laat, anto promer predi-
cashi a caba.
>Esai no ta bon, Guancito di-
ci; nos mester asisti na henter
misa i predicashi tomb. Bo s ki-
ko Pader a bisa, koe mncba hom-
ber i muher, koe a cumpli 7 anja,
mester bini misa toer dia Domin-
go i fiesta ward.
Wel ta bon, mi ta bini.
Guancito a bai misa i mi a go-
za mash,. Kiko a socede awor,
miq sa, si ta un ola of un pisc
grandi, mi no sA. Ma un bez mi
canoa a bira i mi a cai den lamar,
Guancito, koe tabata na misa, a
tende hopi boroto afor, koe hopi
bende i muchanan a sali foi misa
i el a corda ; ora misa a caba anto
lo mi tende kiko a socede. Ora el
a sali, un bez el a tende, koe un
mucha homber, jain Ben, a hoga.
El, a spanta mash i ora el a bai...”
|
|
3 |
 |
“...arpa i viool.
Isolin i e dos jioenan tnuber di
baron di Cbavannes a prepara es
sorpresa pe, i el a kere di tabata
scucbando un melodia celestial.
Cuidfi coe atencion di mas grandi
pa su roeman i e dos senjoritanan,
el tabata siuti su forza bolbe toer
dia poco-poco i segun el tabata bira
mebor su entusiasmo pa gora i su
deseo na aventura tabata domin
mas i mas tantoe. Pa agradabel
koe e trato i cuidanza tierno i e
mtisica grato di Violette i Jane ta-
bata pe, semper e tabata anbela
mas i mas na boroto di ebercito i
siguimentoe di e marcba, koe mes-
ter a bib na realizacion di su plan-
nan grandi.
Un cierto mainta Senjor di Cha-
vannes a jama su criar i a puntr:
Ta com mi no ta mira mi pahe>
nan, Wouter i Willem?
,,Nobel Senjor, e sirbiente a res-
ponde vacilando, awe mainta nan
a hui bai.
Hui bail,
Pa bai uni nan coe e ebercito di
mucha.
Tendiendo es palabranan Enguer-
rando a bira responds:
Ta paree anto koe ningun obs
taculo por stroba e cruzado aki....
Nos filanan ta crece dia pa dia....”
|
|
4 |
 |
“...6e
teif a grita contentoe. Nos ta bai
menstra naD, koe nos si por. Tira I
Bala di cajon a coeminza jobe.
Ndn a cohe nan i nos hombernan
tabata mira com un tabata corre
defa otro. De Ruiter tabata mira den
su kijker i e tabata grita nan:
E1 a banja un bala na eu pols.
Tira dos bez mas, anto 1e tin basta.
i)en e interval-ai Spanjolnan a
bita nan cajon net riba nan. Tiroe
tabata resona den bela di barcoe,
tabatin un boroto inmeuso.
Awor si nan ta bai bon, de
Ruiter di.
Tira!
1 atrobe tiroe Holandes tabata
bashd riba e barcoe Spanj. E bar-
coe a kibra i el a coeminza habri,
awa a drent di toer banda. E bar-
coe grandi i orguljoso a coeminza
sagudi, e tabata toer perdi.
Span toe a cohe toer tripulacion,
toer tabata mira morto nan dilanti.
Mira, mira! de Ruiter tabata
grita, nos Spanjol ta balia mane-
ra hende fuma. At ta zink cabal
Di berde, lamar a kibra e barcoe
Spanj na pida pida i asina lihejtf'
koe tripulacion no tabatin mucno
tempo pa drenta den boto.
Olanan tabata hiba hopi hende
leuw...”
|
|
5 |
 |
“...hungador di dao, ta bunga coe pa*
saheronan, ora ma pasa dilanti di
salon. Nan carta a cai foi mesa,
ora e vapor a dal, ma nan acohe
nan atrobe i ta sigui bunga trobe.
E cuenta a pone mi henteramente
sosegi 1 Bi e bendenan aki cerca
nan carta nan no tin miedoe, pakiko
lo mi anto tin miedoe? Mi ta corda,
koe mi esposo lo a bai droemi, sin
ocup mas coe e accidente, ora nos
tabata tende di rpiente como cientoe
bendenan pasa den e gangtji banda
di porta di nos camarote. Nan no
tabata grita, ma e boroto di nan
pianan a haci mi corda ribo dja-
kanan, koe ta core den un cuarto
bashf. Mi por a mira mi cara den
un spiegel, koe tabata mi dilanti,
i mi ja ripara koe mi tabata mash&
palido. Mi esposo tamb, tabata
mash> palido, i e tabata papia
temblando, ora e tabata papia coe
mi:
Larga nos bai riba dek, el a
bisa, mira kiko ta socede. Ma
boela foi cama, i ma bisti riba
mi panja djanochi unbistir di mainta
i mas riba un sobretodo. Mi cabei-
nan tabata los, ma mi a mara nan
liher-liher coe un sinta...”
|
|
6 |
 |
“...ofieial
e tabata di cincoe ofieial, Harold
Lowe, di promer ofieial, Murdock
i a puntr algo. Ma tende e
contesta: No, nos no tin luz di
busca, ma nos tin algun vuurpijloe
abordo.
Sea calmo no tin peligro 1
Nos grupo di tres tabata cerca
otro. Mi no a reconoce ningun di
e otro caranan, koe tabata para
rondo di mi, probablemente pa mo-
tibo di muchoe movecion! Mi no
a bai na dek di kuiroe di primera
clase, i pesai mi no a mira ningun
di e notablenan, koe tabata abordo.
Di repiente a lamanta un boroto
den un di e pasasbinan i nos a
mira un stoker di abao den mashin
coeri subi ariba. El a para ketoe,
algun pasonan foi nos separ. Toer
su dedenan di su dos manoe tabata
corti af. Sanger tabata correfoi
di punta-punta di dedenan, i
su bistir i su cara tabata coe spat
di sanger. Nan por a mira clfi e
marca cord di sanger riba e stof
di carbon, coe su cara i panja ta-
bata tap& coene.
Ma coeri bai cerca dj i ma pa-
pia coen. Ma puntr si tabatin
peligro!
Peligro ? el a grita, asina duroe
koe e tabata...”
|
|
7 |
 |
“...NOS HUBENTD.'
IXo. 11 ALA BLANCA TA SALI CADA DOS SEMAN. 1912
ft 3
Com ma salba foi Titanic
PA
Charlotte Collyer
un di e sobrevivientenan di e naufragio.
(ARUBA TRADCCION.)
Nan, koe mester a juda nos, mes*
ter a hiba nos na e dek di mas
acerca di boto, pasobra aja mi a
haja mi mes porfin atrobe, semper
ainda cologA den braza di mi ma-
rido i mi Marjorie chiki banda di mi.
Muchoe senjoranan tabata para cer*
ca nan esposanan i no tabata reina
ningun inquietud.
Despues a bini, meimei di e boroto
di boznan, es grito terrible aki: ,,Ba-
ha boto I Muher i muchanan pro*
mer I Un hende tabata grita conti*
nuamente es palabranan aki:
Muher i muchanan promer! Muber
i muchanan promer!
E gritoe a doena mi un spantoe
di morto, i es gritoe lo mi sigui tende
te ultima ora di mf bida 1 E tabata
niflca salbacion pa mi, ma tambe
e prdida, di mas gr&ndi, koe hunca
ma sufri morto pa mi inseparable
i querido esposo P
E promer boto di salbamentoe a
a jena liher i a baha na awa. Mash A
poco homber a bai...”
|
|
8 |
 |
“...por a mira un figura altoe. E
Senjor tabata para riba un stoel
riba un boshi di cabuja, asina koe su
cabez tabata sali riba toer na laria.
Su brazanan tabata alz&, manera
un bende koe tabata doena un ab
eolucion.
E mes dia aki un s&cerdote, un
tal Pader Bylas, a had misa den
salon di segunda clase i mi ta kere
koe ta E tabata para ai den ora-
cion, preparando nan pa moeri. Na
e ora ai orkesta di vapor tabata
toca: Mas cerca Bo, o Dios I Mi
por a distingui boroto ma
shfi duroe a sona, koe a tribula mi.
Un of otro cos a remen ta den ktel di
Titanic.
Miljones di chfspanan di candela
a boela den laria, como vuurpijloe
na un anochi boenita. E jobida di
vonkinan corrA tabatin forma di un
waaier i. a bai na toer parti di e
barcoe perdf.
Despues a sigui dos otro explo-
sion den barcoe, pisd i duroe ma-...”
|
|
9 |
 |
“...cas. Ora nan tabata leuw
caba, nan a ripara koe nan a hera
i na lugar di toema bon camina,
nan a bai mas leuw for di cas. So-
lo a coeminza baha caba i nan a
coeminza jora: Ay, com lo nos
pasa anocni aki den mondi ? Anto
Maria dici: Clara, bam reza Rosa-
rio, pa La Birgen juda nos, i nos
Angel wardador keda cerca nos.
Nan a camna, jora i reza, te por-
tin nan no por mas i a cai abao.
Nan tabata grita duroe: 0 Maria,
juda nos, keda cerca nos, pa nos
no moeri aki. Nan a tende bestia
grunja, haci boroto, i nan a corda:
Awor nan ta bini pa mata nos.
Ora e bestianan a bini cerca nan,
Clara i Maria a hiza nan Rosario
i a reza duroe: Mi ta coeminda
Bo, Maria, jen di gracia, Senjor ta
coe Bo, i tabata manera e bestia-
nan a spanta. Nan a sigui te no
por mas, anto nan a cai abao di
cansamentoe i a pega sonjo. Mien-
tra nan tabata droemi, mas bestia
a bini acerca, i tabata manera toer
a spanta i tabatin koe tene warda
cerca e dos muchanan.
Tata i mama di e dos muchanan
a bira inkieto, koe nan ta mira...”
|
|
10 |
 |
“...Awor koe boso tin tan toe tempoe, boso mester bai
misa mas bez, i lo fcab&tu mashA bon i boeuita, koe boso ta bai toer
dia mes. Boso a te ide bon ? Pues, haci esai, i tamb sigui ricibi mes
cos koe bo sA haci foi tempoe di vacancie. Esai ta pramer cos i cos
di mas principal. .
Mi tin otro cos ainda. No bai huoga muchoe na caja, stroba l mo-
iestia hende aki i aja, ui hende di cas tampoco den nan trabao. Cuan-
toe mama ta suspira : Mara e tempoe di vacancie caba, min por wan-
ta mas largoe. Esta boroto na cas. Bon por haci nada, ni smta cose
sosegA, ni traha sornbr ni nada. Cad \ bez m: mester rabia coe mi jioe-
nan, como nan ta molestia mi muchoe, nan ta mishi coe toer cos koe
nan no mester. Percura pa boso mayornan po tin di keha asina.
Pesai tende, mi amiguitonan. Mi ta gusta masha pa boso goza i
haci pret, cuantoe koe boso por. Ma no molestia ningun hende. Mi tin
bon trabao pa boso. Boso sabi kiko boso ta haci ? Wei, bam poerba
di haci charada, conta otro cuenta boenita i chanza chikitoe...”
|
|
11 |
 |
“...e orde i lo
bo no hanja solamente placa, ma
un bon empfeo en caso koe bo
logra. Ta kiko ta pasa e homber
aki, asina Licinio tabata papia den
dj mes, ora Scipio a bai. Ta un
diabel puroe; ora el a manda. toer es
Cristiannan bai otro mundoe, lo mi
mand coe su trinta denario liher
nan tras. Ta un hende peligroso.
II *
Misa tabata cerca di caba. Casi
toer hende, i tabatin algun mil, a
ricibi caba. Obispo, cansA di parti
tantoe Comunin pa tantoe hende, a
bolbe na altar, ora di repiente nan
a tende boroto di arma. Toer taba-
ta ketoe-ketoe. SoldAnan tabata par-
ti un tantoe na cada porta i a tapa
toer camina di sali. Hopi hende a
spanta i mamanan tabata primi nan
jioenan na nan coerazon. Porfin a
resona sonido di trompet i hefe di e
troepa a bisa nan toer na nomber
di emperador, di larga toer cos para
i bin tira cencia dilanti imagen di
Es koe obedec lo biba, es koe
nenga, lo moeri. Ma toer hende a
keda ketoe i tabatin un silencio so-
lem den misa. Porfin e obispo a al-
za su boz i dici: Mi jioenan...”
|
|
12 |
 |
“...e director ta bisa s Bo a moenstra nos e dams di mas boenita, awor
pone pchi aki riba cabez di mas fofo koe tin aki. E ta toema e
pchi di papel den su boca, ponle riba cabes di un hoben gordo, koe
toer hende ta reconoc unbez como jioe dj muher mahoso.
Awor tabata basta. Ma cohe e pchi, poersigui e director mes asina
tantoe, te ora ma pusha e pchi asina hundoe den su cabes, koe el a
tapa hasta su cara.
E homber ta rabia, ta aoendra furiosamente, mientras mi ta balia
su dilanti.
Awor a lamta un boroto di otro mundoe. Hende ta subi banki,
drenta circo, grita, bati man. Toer hende kier mira mi, moenstra mi
carinjo, jega cerca mi, pa conoce e buricoe milagroso.
Awor mi hendenan ta coeminsa ganja hopi necho ingenioso di mi i
un dia, ma drenta un cas koe ta kima, bai ne di tres subi, drenta
camber, sera un senjora bieuw den mi braza, caba boela foi bentana
i jega abao sin koe ningun no a sufri ningun danjo.
Otro dia ai, ma bringa coe cincuenta ladron, mata nan toer, sin koe
nan mes a ripara nada...”
|
|
13 |
 |
“...mas su curpa debil a per-
de na forza, mas su sintir a gana.
Mas i mas tantoe su sintir i coe-
razon a abri pa luz di amor i gra-
cia di Dios.
Pa es altar di Nifio Hesus, koe
tabata para banda di su capia, e
tabata percura coe cuidao di mas
grandi. Mas bez e tabata pidi flor-
nan frescoe i azeta pa cende den
lampi dilanti di dj. Un dia e mu-
cha, koe mester a keda cerca Nel-
ly, mientra Soeur a bai mira otro
nan, a larga Nelly sol un rato pa
bai busca cos den otro camber. Com
el a tende poco boroto den cuarto
di Nelly, el a bolbe drenta di ripiente,
sin corda ni un rato, koe Nelly |por
a sali foi su cama. Com el a keda
admir, ora el a hanja Nelly coe
flor na mfln ta poerba di subi su
cama atrobe.
O, tu malucoe, e mucha di
coen, ora Soeur bini, lo mi bis
koe bo a borta un flor.
Nelly no a responde nada, ma
e tabata primi e flor contra su coe-
razon. Cana el a bisa toercalmo,
koe ta su altar. Ma poco despues,
ora e tabata sol coe Soeur e dici:
Soeur, ta duel mi koe mi a cohe
e flor, ma mi...”
|
|