1 |
|
“...keho a ali nunca foi su lipnan;
. su alma hoben tabata manera un co-
raza inkebrantabel di staal endureef.
Riba un cierto dia Isolin, koe sem-
per tabata gusta di bai keire paf
pa tende canto di peregrinonan koe
tabata pasa, a bai poco leuw di
castiljo l el a keda no poco admi-
rd di contra coe Pedro Arcbibaldo
koe a entreg coe mashd misterio
un carta pa Enguerrando.
Ora Isolin a jega cas el a jama
su roeman mayor aparte i a entreg
e carta.
Acaso bo ta loebida koe mi no ta
ningun sabf manera bo? Bam, hacimi
fabor di leza es carta pa mi.
Es ora Isolin a leza lo siguiente:
Majan mainta, na di cho ora di
dia lo tabata bon pa Senjor En-
guerrando di Krougal di bai sinta
riba barancanan na costa di Plou-
gastel i tira su. bista riba e tereno
banj, pa olanan di ocano. For di
altura di es murajadan di graniet
du bista lo por contempla lamar
inmenso i su Spiritii ld por ocup
coe otrd cieloenan, otro teranan,
otro lamarnan. basta coe persona-
nan ausente, sea koe nan ta den des-
tierro 6 den tumba...”
|
|
2 |
|
“...12
Boela foi panchi cai den candela.
r;*S
H
E_ bieuw ariba ta fada
Di tende tanto: do, mi, fa;'
Ma ta capaz di bira loco,
Bam weita koe e kier stop un poco.
Ay, mira e homber toer rnanch,
Sin por a stop e: do, mi, fa;
Si e kier a wanta, boco ketge,
Awor su cara lon ta pretoe.
Un poco inkt den su trompet
Lo caba pronto coe su pret,.
Si lenga i lipnan bira pretoe
E tocador lo fica ketoe.
Un bon conseho.
Pedro di Livorno, un homber ma-
shA sabir foi siglo XVI, tabata'
scars na placa, scars manera man-
ga di zjilet. Sin embargo e tabatin
semper bon beiz.
Un dia e tabatin koe pasa un
rio na Toscana coe boto, pero a
no tabatin ni un cent chikitoe na
sacoe. Anto el a pidi ponchero efabor
di pas, ma inmediatamente el abisa:
,,Mi amigoe, placa mi no tin, ma
lo mi doena do un bon conseho.
Despues di hopi babel, porfin e
ponchero a haja bon di hib na
otro banda di rio, principalmente
como Pedro tabata sigur koe su
conseho ta bal rnaeha hopi.
Ora nan a pasa rio, ponchero a
puntra Pedro kiko e...”
|
|
3 |
|
“...Urbaao i Lucas,
koe foi basta ratbam 1 Na cabai I
Poco ratoe despues nan tabata
leuw di e casita i despues di un
bon mei ora, nan a jega na kantoe
di mondi. Di aleuw nan tabata mira
vlam di candela. Begun aan tabata
jega mas acerca, nan tabata tende
mas clA un boroto grandi, manera
gritoe di aleuw di un inucbedumbre
inmenso....
Gritoe, cAnto, aclamacion, tabata
bruba coe otro den es concierto di
aaocbi. Bien pronto, ora aan a jega
mas meimei den mondi, nan tanata
mira flambeuwnan tabata zwaai den
laria, como si fuera, indicando jega-...”
|
|
4 |
|
“...splica. Ape-
nas senjor Angilberto a eaba su
oracion. koe Isolin a lamanta un
poco for di su cama i a bisa coe
un dusbi sonrisa:
Papa, mi ta sinti mimebor, lar-
ga nan biba mi for di e cas aki.
Algun dia despues, Isolin por a
sigui su tata i su roemannan.
Na mo men toe koe nan tabata bai
barca na costa di Alejandrfa, antes
tan desgraciado pa e hoben cruza-
donan, e monhe, koe a companja
nan te na es lugar, a toema des-
pedida di nan coe algun palabra
corticoe.
ComI, Enguerrando a puntr,
bo no ta bam huntoe coe nos?
No, mi jioe, e monhe a respon-
de, mi a priminti cieloe, di consa-
gra mi cuidaonan na Cristiannan
infeliz, koe ta cargA aki di miseria
i cadena; nan ta mi jioenan, senjor
Angilberto, mi mester keda cerca
mi familia spiritual i infeliz....”
|
|
5 |
|
“...promer encnentro tabata ber-
daderamente conmovedor, i sclama-
cionnan di alegria, brazamentoe i
lagrima tabata troca otro numa.
Dee-pues di a jora tantoe tempoe su
esposo i su jioenan como perdi, ala-
fin e por bolbe haja nan trobe.
Despues koe e famia di mas feliz a
basna nan promer sintimentoeuan
di alegria i amor, campananan di
castiljo a larga tende nan tonouan
alegre pa lamanta toer hende di
cercania pa bin gradici Altisimo koe
visiblemente a protega su sirbidor-
nan fiel.
XX.
Larga nos bam drenta den e sa-
lon espacioso di castiljo di Cha-
vannes, oenda siete anja pasa En-
guerrando, heridi pa e rebeldenan,
por a logra bolbe na bida, pa cui-
danza atento di habitantenan di e
castiljo. Nos ta mira aja senjor An-
gill>erto i Donja Hermenegilda coe
sonrisa di felicidad riba nan cara,
algun paso mas aleuw dos boenita
senjorita bisti coe panja blancoe di
novia i dos cabaljero balente,_ spe-
rando riba senjal pa nan bai den
capilja di castiljo, oenda nan matri-
monio lo ta celebrd.
E dos...”
|
|
6 |
|
“...60
Coba un poz pa otro, bo mes ta cai aden.
E mucha di winkel di nos carplnt
Ta mira e Ingles i kier hunga coen,
E ta usa e garoti, pe no sinti pia
Bam parti na dos pe por sinti roedla.
i \
a
SStPSs.
hjsj?
4%,i
- j
B
SI
I contento, ma ketoe mescos coe un raton
E ta coeminza parti garoti dj shon.
Es Ingles ta tumba, pero mucha tamb,
Toer wesoei su curpa ta haci bon du.
Tende, bon amiguito,
Un conseho chikitoe.
Haci maloe na otro, lo sali robes,
E promer herida lo ta semper:
Bo mes....”
|
|
7 |
|
“...barcoe
grandi ai. Como eu boto chikitoe
tabata corre bon, el a kere koe e
por' a scapa, i como e tabata un
marinero toer af e tabata s4 pro*
becha bon di bientoe i stroom. Ma
e biaha aki toer su capacidad no
por a sirbi, i pronto Spanjolnan
tabata para su dilanti.
Hombernan! de Ruiter a grita
mes calmo koe semper, awor no ta
cos di loco. E senjor alto aki kier
doena nos un saludo coe su cajon-
nan, i esai por para nos maloe. Ma
nos por venc, si Dios juda nos i
si boso toer ta pensa manera mi.
Bam poerba!
Sigur I sigur I toer matroos a
grita, tirando nan petji den laria.
Mash, bon! Corda fieldad, koe
nos ta debe_ na nos patria. Haci
boso obligacion, lo mi haci di mi,
i Dios lo keda coe nos.
Coe nimo nan a bai contra ene-
migo, esakinan a dirigi unbez nan
cajon riba nan. Nan tabata haja ti-
roe di toer banda, ma hopi no ta-
bata raca nan.
,,E no conoce su oflcio! de Bui*...”
|
|
8 |
|
“...Compa Nanzi i Buchi P
Nos compa Nanzi a topa un dia
Un bon sombr coe gran legria.
mm
Bam sconde curpa bai sombr
Pa tene pil di Buchi P.
Ta sinta bao dj seroe pretoe
I tene cnrpa ketoe-ketoe.
Un dushi seroe, di sbon P,
Bam weita koe mi por boele....”
|
|
9 |
|
“...84
Un cach nanishi largoe.
SSk^
E shon ta bini disfraza,
Cach ta keda babuca.
Compa, ta loco bo ta bira
Koe ni bo wowo min por mira ?
Ilflllll|!
Bam weita, koe nos animal
Tambe por bini carneval.
Bam saca compa foi verdriet,
Bam poerba smaak di su rooi-
[biet.
Mi chocho paree un profesor
Un abogado, un orador.
Awor funcion ta cerca, i caba,
Ay! mira esun su boca baba.
Compadre dj cach ta bini
I dici : Kiko e homber tini ?
I
Compa ta coeri busca cas.
Esun ta jora : nunca mas.
Bo no kier cai den affliccion ? No disfraza harnas na shon.
Bo situacion, teinpran laat Lo sali toch den claridad. f
X lo bo sufri mes dol I mes berguenza koe e cach....”
|
|
10 |
|
“...den un cierto pueblo a
socede un cos, koe ta sinja nos for-
za di oracion di Rosario.
Dos mucha-muher di 8 i 10 anja,
jam& Clara i Maria, a sali atardi
for di school i nan tabata hunga
na earning. Coe toer es hungamen-
toe nan a hera, pa toema camina
di bai cas. Ora nan tabata leuw
caba, nan a ripara koe nan a hera
i na lugar di toema bon camina,
nan a bai mas leuw for di cas. So-
lo a coeminza baha caba i nan a
coeminza jora: Ay, com lo nos
pasa anocni aki den mondi ? Anto
Maria dici: Clara, bam reza Rosa-
rio, pa La Birgen juda nos, i nos
Angel wardador keda cerca nos.
Nan a camna, jora i reza, te por-
tin nan no por mas i a cai abao.
Nan tabata grita duroe: 0 Maria,
juda nos, keda cerca nos, pa nos
no moeri aki. Nan a tende bestia
grunja, haci boroto, i nan a corda:
Awor nan ta bini pa mata nos.
Ora e bestianan a bini cerca nan,
Clara i Maria a hiza nan Rosario
i a reza duroe: Mi ta coeminda
Bo, Maria, jen di gracia, Senjor ta
coe Bo, i tabata manera e bestia-
nan a spanta. Nan a sigui...”
|
|
11 |
|
“...T-l O
SOLUCION.
§Ii 4MII&
bjsjstst
est
jj^=an=ifr=ai
1.
3.
TABACO. 2.
Un nomber.
4. Caracas. 5. Pasobra hende di mas ricoe
no tin placa den Mi sacoe.
6. Tapoeshi
PROBLEMA Dl DAM N 1.
PRETOE.
BLANCOE.
Ata, Amiguitonan, promer pro-
blema di dam. Bam poerba pa
sak. E ta mashiL facil.
Pretoe 33, 45, 50, loke ta ni-
fica, koe tin un piedra pretoe
riba cuadronan 33, 45, 50 i
Blancx)E 43. Dam 21, loke ta
nifica, koe tin un piedra blan-
coe riba cuadro 43 i un dam
blancoe riba 21.
Blancos ta coeminza i ta
gana den dos stoot.
Charada.
1. Ora bo drenta misa, oenda bo mtn robes ta keda ? Aiex de Pooi.
2. Mi a mir biboe, mi a mir morto. I despues di su morto,
ainda mi a mir boela. Kende si su nomber ? Petn v. d. veen.
3. Cuantoe sorto di piscar tin? Emiie Madurp.
4. Mi ta un stad di Venezuela i Spanja i mi tin 9 letter.
1. 5. 6. 9. bo ta mira na misa.
1. 3. 4. 7. 5. bo ta mira na lamar.
1. 7. 8. no ta maloe.
1. 9. 6. toer mucha ta stima di hunga coene.
6. A i B, dos wardador di bestia, tabata...”
|
|
12 |
|
“...i koe toer hende ta bisa koe mi ta
sali di un familia Alem&n ? Mes ora
Herman a ripara koe Norberto a bi- "
ra ble9k. Den esai, el a lamanta pa-
ra i a grita : Si, ta e mes I Dios te-
ne misericord ia coe mi, bandido, la-
drn, matador. Herman, bo sabi
kende mi ta ? Bo enemigoe mortal;
ta mi a horba bo fordi bo major-
nan.
E pober mucha tabata tembla i el
no por a papia hopi ora largoe ni
un palabra Porfin e dici : Bon Nor-
berto, maske bo picarnan ta asina
grandi, toch Dios lo pordona bo
nan. Bam confesa majan mainta coe
mi. i lo bo sinti consuelo. Na es
palabra Norberto a coeminza jora i
a puntr: I bo tambe lo pordona
mi ? Ai, sigur koe bo mama lo a
moeri di tristeza. Herman a res-...”
|
|
13 |
|
“...molestia mi muchoe, nan ta mishi coe toer cos koe
nan no mester. Percura pa boso mayornan po tin di keha asina.
Pesai tende, mi amiguitonan. Mi ta gusta masha pa boso goza i
haci pret, cuantoe koe boso por. Ma no molestia ningun hende. Mi tin
bon trabao pa boso. Boso sabi kiko boso ta haci ? Wei, bam poerba
di haci charada, conta otro cuenta boenita i chanza chikitoe kenshi
gracioso. 1 despues, boso ta skirbi nan riba papel i manda nan pa
Ala Blanca. Anto otro anja io mi pnblica nan, firmA coe boso nomber.
Anto boso mes ta goza i lo pone otrouau hari tamb.
Esun koe manda mas tantoe charada i mas boenita, i tamb esun
koe manda cuenta historia di mas boenita, lo haja un PRIJS BOENITA.
Boso a tende bon ? Bam poerba pues i promer koe vacancie caba man-
da nan na Bedacdon di Ata Blanca. Iwprenta di Vicariato.
Tantem, mi Amiguitonan, pasa vacantie coe smaak i orden.
Redactor di Ala Blanca....”
|
|
14 |
|
“...mi ta nuncia boso un legria grandi, koe lo ta pa toer pueblo:
koe awe boso Salbador a nace, koe ta Cristoe Senjor, den stad di Da-
vid. I esaki lo ta pa boso un sinjal. Boso lo hanja un Jioe, lorfi
den panja i droemi den pesebre. -
I un-bez ud numero grandi di Angelnan a baha lr di cieloe i a
binl huntoe coe es Angel, i nan a doena alabanza na Dios, diciendo :
Gloria na Dios den Altisimo, i na mundoe paz na hebde di bon boluntad !
I ora e Angelnan a bai for di nan, wardadornan a papia coe otro:
Bam pasa te na Bethlehem i mira loke a socede i loke Senjor a doena
nos di conoce. I nan a bai pur i nan a hanja Maria i Hos i Nino
Hesus droemf den pesebre, manera Angel a bisa nan. I nan a hinca
redia dilanti dj Nino i nan a ador como nan Dios i Salbador. Nan a
conta Maria tambe toer loke a pasa nan. Caba nan a bolbe cerca nan
carnnan, mashd contentoe i admird riba loke a socede....”
|
|
15 |
|
“...157
U]\ PIHOA 1)011 DISTRAIDO.
s-vV f'
& '
M*m
k.' -
^nLh^l
|IV
-*r -
&-.K5R
\ A >a
ia
MtaS
1
\ki cos ta ketoe, mescos coe na cas
Un dushi lugar pa mi tira mi aas
2 Cuidao, mi ta tende un grabatamentoe
Tal bez ta un ladron, jen di mal pensamentoe
TH >
mm
\ :'
mm
Hera lo mi tin^ ya no tin nada mas,
Bam sinta trob-----
Ay n ta mescos coe cas.
3...”
|
|
16 |
|
“...ALA BLANCA TA SALI 51 CADA DOS SEMAN. 1013
Bonbini na Ala 1 llanca.
Nos ALA BLANCA bonbini
Bonbini cerca nos.
Coe tantoe anhelo nos a spera,
Te porfin e dia a jega.
Nos amigoe! nos plezier!
Cuantoe tempoe bo a bai!
Bo a bai sin jama adios
Na bo amigoenan tan stima.
Ketoe-ketoe nos a pasa
Sin nun cuenta ni charada,
Ni pe fiesta grandi i solem
Bon a bini doen nos pabien.
ALA BLANCA, pluma nobo,
Diki, duroe, koe no por corta,
Bo a boela bini cerca nos
Sin n un hende por cohe bo.
Amigoenan, bam contrle
Coe mes contentoe, sin sorpresa,
Manera dia el a bini
Sorprende nos coe sn salida.
ALA BLANCA,V bida largoe !
Forza nobo hopi cuenta !
Bon acohido cerca hende.
Koe t ainda n conoce Bo !
Curasao, 30 Juli 1913.
Joh: M. Asjes....”
|
|
17 |
|
“...pidi Hesus chikitoe
p bira bon. Coe masha atencion
Nelly a tende loke Soeur a cont
loi e dia ai historia di Ntfio He-
sus tabata su iegria i gozo di mas
grandi. Toer dia e tabata reza pi-
di Hesus di doen salud atrobe i
di berdad, despues di poco tem Nel-
ly a bira poco mehor, di manera
koe e por a lamanta toer dia al-
gun ora foi su cama. Esar a ha-
ci mashi impresion riba e coera-
zon inocente, i cada bez, koe un
Soeur of mucha tabata maloe, e ta-
bata pidi trece Hesus chikitoe eer-
ca dj. Bam trece Dios Santoe eer-
ca mi, boet para aki na mi bau-
ds riba stoel. Mi mester pidi di
cura Soeur. Bo sa, koe el a cura
mi tambe.
A socede un dia, koe Nelly taba-
ta sinta na suela hunga coe es
imagen chikiboe, koe e dici coen :
Awor Nino Hesus, balia poco, pa
mi mira. E mucha grandi, koe
tabata cerca dj a bis: Bo ta
bobo, lo bo mira, koe Nifio no ta
moef su eurpa. Sigur lo e moed su
cnrpa, Netty a contests i mes ora
el a toema un trompet chikitoe i
a coeminza toca coe toer su forza.
E mucha...”
|
|
18 |
|
“...hopi cos boenita di nos san-
ta religion.
Promer nos coeminza mi tin di
bisa boso un cos. Por ta, koe tin
un of otro cos,, koe boso no ta
comprende muchoe bon ; por soce-
de, koe boso ta mira na misa cual-
kier cos, koe boso no sfi ta kico
i koe boso ta gusta di sabi. Boso
sabi kico mester haci anto ? Scirbi
e cos ai koe boso kier sabi, riba
papel, cer den envelop i mand na
Redaction di Ala Blanca coe palabra:
GuUo Gatolico scirbf riba dj. Anto
pronto boso lo hanja contesta ri-
ba es pregunta.
Bam coeminza awor Abri oreanan
bon i tende 1 Boso toer ta bai mi-
sa caba i nunca boso 11 falta no?
Boenita 1 asina mester ta.
Boso ta corda ainda ta kico toer
e cos ai, koe boso ta mira na mi-
sa ta nifica ? Kico altar, kico e di-
ferente bistir, kico diferente color,
koe pader ta bisti ora e ta haci
misa, ta nifica ? No ? Boso no ta
corda mas ? Bon, anto promer koe
sigui bai, mi kier repeti esai di no-
bo coe dos tres palabra.
Pader ta haci misa na altar, koe
ta keda dos tres trapi mas altoe
riba...”
|
|
19 |
|
“...nobo Ade-
lauti lo boso con-
tra de bee en cuan-
do den Ala Blanca
un prencbi, koe ta
jama puzzel of me
bor noa jam un
bez coe un nom-
ber papiamentoe:
coi busca. E tin un
flgura scondi koe
bo mester busca.
Tin bez lo bo mes-
ter busca bon-bon
pa descubri; mes-
ter bira e prencbi
na toer manera,
mester tene tin bez
boca abao mes pa
hanja e figura mi-
ra. Fiha bo bista
bon riba toer stre-
Ta kende e poliz ta busca ? Sba^takfT hflor,
enfin, riba toer cos, pasobra nan toer por forma e figura soondl
Bam busca I
COT BUSCA
7>vU&
jmm
WM
mm
mm
mm
mm...”
|
|
20 |
|
“...204
Si bo kier haja loke ta den cuchara i trai cncbara, bo ta perdetoer dos
wmmmm
rpwee a
mm
HM
3. Hal, marr, auto ta clu 4. Ai Dios ai, ata uan toer ta hoela bai.
1. Mango ta hechoe caba, awor bam
percura pa ningun no cai den hoffl
di nos bicinja.
2. Mi s. un bon manera.
1
VARIA.
*
Richard. Mi ta conoce un hende, koe ya ta diez anja caba
no a pela su cabei mas.
Otto. Anto sigur ta muher.
Richard. Total, ta homber.
Otto. O ta com ta posibel ? Sigur su cabei mester lastra abaci
Richard. No!- E homber no tin cabei. El tin cabez limpi-limpi|...”
|
|