1 |
 |
“...38
mm,
r'V
-^v/W^a* vN^-=?/
iSS^fci
smm
Mira nan coe nan jaja, ta bolbe nan cas.
Jorando toer dos: nunca mas, nunca mas!
Mehor bo ta tende di mama unbez
Pa bo no tin noodi di jora despues.
SBHH
gRS
Ata Pe ta trece coeminda cajente
Un foenchi traha pa bos Pluto balente.
Trata un bon animal semper bon i paciente,
Lo bo haja bo pago coe cientoe por cientoe.
VARIA.
Leza cordamentoe dl bende.
5. Manda un amigoe di corda un numero i pidi despues
di dobl. Doen awor un cifra par i mand conta cerca
loke e tin caba. Luego mand dividi e suma, koe e tin,
coe 2, caba e ta kita foi e cociente e numero, koe el a corda.
Bo por tin pa sigur, koe e resto lo ta net mitar di e cifra,
koe bo a doen pe conta cerca e dobbel dj numero, ke a corda.
Ehemplo : Figura bo, koe bo amigoe a corda e numero 6.
Su dobbel ta 12. Bo larga e conta cerca 12; esaki ta huntoe
24. E numero aki dividi coe 2 ta doena e cociente 12 i kita
akifo e numero 6 pensa, ta keda como resto 6, koe ta.
hustamente mitar di e numero koe...”
|
|
2 |
 |
“...bolbe cerca nos bon Mama.
Mira, mi roeman, bo ta kere den
tal estado mi por bai coe bo ?
Bo ta hoben i legria lo debolbe
bo bo forzanan pronto.
Bo sabi, pasobra mi a tene e hu-
ramentoe koe mi a haci bo di no re-
nuncia f di nos tatanan, pesai mi
a sufri tantoe asina i awor mi ta bai
moeri.
V V It I A.
Ernesto com bo ta bini asina
sushi ? Kiko a socede ?
0 mama, ma cai den lodo.
Coe bo batji nobo ?
Si mama, mi no tabatin tempoe
pa kitle.
Meesier. Ken ta rey di toer animal ?
Ningun di boso sabi esai ? Wel lo
mi juda boso : e animal ta mash
loco pa bebe sanger: e por boela mas
h. riba hende. Boso no sa ainda?
TJu mucha chikitoe ta hiza su dede.
Meester. Ha. E sabi Totje bisa
mi ta ki jam.
Totje: On pruga, noeneer.
Meester : (na occasion di entrada di
prins dm stad.) Muahanan tende bon,
lo mi bisa boso kiko boso tin di
haci ora su Excelencia ta bini. Lio
mi doena boso un sinjal ora E bini,
anto lo boso grita duroe: Biba
Prins te ora el a pasa.
Awor grita un momento pa mi
tende si boso a comprende...”
|
|
3 |
 |
“...Bientoe a soepla bon pa shon Maan-
tji e dia ai; pasobra promer koe un
ora ya el a tira .tres konentji i al-
gun phara, i a decidi di bai cas
tempran, pasobra pa e dia ai ya e
tabata arm. Ora nan tabita bai
cas, di ripiente e jioe a grit: Pa-
pa, papa, bin weita un phara aki,
esta boenita e ta 1
E jaagd a bai acerca, i enberdad,
un boenita phara. Un asina mi
no a weita nunca, e jioe dici. Ni
mi mes, koe tin mas dia den mundoe
koe bo, no a weita tal phara.
Piek bir, pluma brde coe corr,
ta ki animal esaki por ta ? Wel,
mi ta tira bo, pa mi weita bo di
acerca.
Ai no, Papa, no tir, ta picar;
e ta moenstra un bestia mansoe.
Mi kier, koe hende por coh coe
mn. Weita koe Papa por coh
pa mi.
Wel, koe ta pa coh coe mn,
ta bo mes lo coh; ami si no ta
boeta mn riba bestia koe mi no
conoce.
Ai Papa, coh pa mi. Toer es
tem ai e lra a. keda para ketoe
coe su cabez un banda, kinipiendo
wowo. Porfin tata a decidi di
cohe e phara pa e jioe. El a boeta
su scpet abao, i a coeminza subi
e paloe poco-poco,...”
|
|
4 |
 |
“...54
Uil elefante koe ta huma pipa.
Otro dia aji a pasa mi un pret masha dibertido.
Mi conf no kier cende, kiko mi ta haci coene, toer cos
por nada. Desespera mi ta huma mi pipa,. huma numa sin
'misericordia. Coe masha atencion e animal inteligente ta
observa tin bez mi pipa, tin bez mi conto. Mi ta drenta
paden pa busca mi blaasbalg. Figura bo mi admiracion, ora
ma bolbe.
Mi Omar, asina e bon animal jama, mi Omar a
toema e conf den su pata, el a hinca e pipa den su boca
i e ta huma mescos coe' yapor di baca. Bo mester a mira
su cara formal. Un milionario di America no por a huma
un Habana pur-puro coe mas smaak i aprecio.
Cualkier dia lo mi conta bo mas cos dj amigoe na cuater
pia.
Na Johannes, Odoh. Aruba.
\r
Mi a haja bo carta i a leze coe mashd inters. Pero ta duel mi, un
cos ta haci koe mi no por publik den Ala Blanca, estd, koe bo ta
papia riba hopi cos, koe rauchaoan no mester papia ariba. Mi ta kere si
koe bo ta mashA spiertoe, ma papia riba toer cos koe bo ta tende bende
grandi...”
|
|
5 |
 |
“...a scapa.
Toer muhernan den boto tabata
suplica pe, i mi Marjorie chikitoe a
cohe man di e oficial tene : 0 Sen-
jor Mau...! no tir, no tir mata I
asina e tabata grita.
E oficial a doena otro orden pa
baha e boto; ma net nos kier a bai
foi barcoe, koe un italiano, koe ta-
bata pasabero di dek, a bini bao di
vert, 1 a boela foi dek den boto. El
a cai riba un jioe chikitoe, koe se-
gun ma tende despues, el a herid
gravemente. E oficial a cohe e ita-
liano na su garganta, i a benl coe
forza di un animal den Titanic
atrobe.
Ora koe nos a kita foi barcoe,
ma mira e cobarde pa ultimo bez.
E tabata para meimei di un diez-dos
hombr, pasaheronan di segunda cla-
se. Nan tabata hart coe moketa
den su cara, i sanger tabata corre
foi su boca i su nanishi. Natural*
mente nos no a para na un otrQ
dek mas pa cohe mas muher i mu-
chanan. Esai tabata irnposible, no
tabatin mas lugar. Ora nos tabata
baha, boto a dal coe asina un forza
riba lamar, koe ma kere nos toer
lo a bolter af I Awa frioe-frioe di
ijs...”
|
|
6 |
 |
“...84
Un cach nanishi largoe.
SSk^
E shon ta bini disfraza,
Cach ta keda babuca.
Compa, ta loco bo ta bira
Koe ni bo wowo min por mira ?
Ilflllll|!
Bam weita, koe nos animal
Tambe por bini carneval.
Bam saca compa foi verdriet,
Bam poerba smaak di su rooi-
[biet.
Mi chocho paree un profesor
Un abogado, un orador.
Awor funcion ta cerca, i caba,
Ay! mira esun su boca baba.
Compadre dj cach ta bini
I dici : Kiko e homber tini ?
I
Compa ta coeri busca cas.
Esun ta jora : nunca mas.
Bo no kier cai den affliccion ? No disfraza harnas na shon.
Bo situacion, teinpran laat Lo sali toch den claridad. f
X lo bo sufri mes dol I mes berguenza koe e cach....”
|
|
7 |
 |
“...buracoe. Dos momentoe despues nan ta bin busca mi.
Nan ta jama, nan ta grita, camna aki camna aja, boer cob por nada.
Ami a flea ketoe, mescos koe raton. ....
Sigur nan a larga porta abri. Porfin nan a hinca un cabai bao
di garoshi. I mientras e cabai tabata haci mi trabao, ma haci coi
floho, dal un dushi sonjo den e rooi. Despues di dos ora asina, ma
sali foi mi buracoe, coeminza camna, coen, grita, pa hala atencion di
mi bendenan.
2
;£.*'
mm
Ata nos bon burricoe ta bini. Beta flel e animal ai ta, i esta
spiertoe koe el a scapa foi mfln dj ladronoan.
Su manece nan a drecha trankera, cera buracoe di mas chikitoe,
koe ni raton ms no por pasa. Dia Mars a jega, i ma bolbe hunga e
mes kenshi di seman pasi. Cabai mester a bai Punda na mi lugar.
I ora e homber mes a bolbe cas, i a tende, com nan a haja mi trobe,
-asina el a bai Punda, el a bira mashd desconflA. E mes a ristra hen-
ter su- noenucoe, coe toer trankera. I ta figura mi, koe el mester a hole
algo e dia ai. .
E di tres dia Mars...”
|
|
8 |
 |
“...119
Senores, mi ta sigur koe e animal no ta di raas grandi buricoe den es
tres persona koe.ta para mi dilanti.
Pueblo a gusta e punja koe el a tira pe dos homber pretentidonan.
Brabo. Biba nos president.1
\V<
mMm
mmm
mmm^m
mmm
Bucbi Paula i shon Panchitoe a retira, grunjando mescos coe cach
bieuw.
Ami tambe a retira. Den e dos ra di tempoe bende a doena mi
caba tantoe disgustoe, koe ma bolbe busca mi mondi jen di libertad.
NADA TA CHIKITOE.
Nan tabata traba uu puente di
beroe riba un rioe di Elzas-Lota-
ringa. Un benter anja nan a pasa
na e trabao, porfin nan tabata cl&,
un sol schroef tabata falta ainda.
Ingenieronan a encarga un smid di
haci e schroef asina fuerte i duroe
posibel, como e tabatin di cerca
partida di mas principal di puente.
Tabata dia Sabra tramerdia. E
smid tabata desea di toema un
poco sosiegoe. Tentaci.on a drent
pa haci e trabao pur-purd numa.
Pasobra tabata un cos chikitoe nu-
m, un schroef sol; nada mas. Ten-
tacion tabata grandi, ma su deber
a drenta lucba...”
|
|
9 |
 |
“...nervioso, i ma coeminza jora, puutraudo, 8i buricoe
do ta mehor koe e otro auimal koe jama bende.
Den di esai un mAn, moii ni seda, ta pasa riba mi lomba, i un boz
manera di plata ta bisa: Ay, pobereito animal, esta tfistoe bo ta
paree, i esta flacoe bo ta. Sigur nan a maltrata bo hopi, no ta berde?
Ma bira un banda pa contest. El a eomprende mi mirada, i df coe
su jaja: Nos mester bai ooen na Tantan, pe hanja un bon stal coe
bon coeminda.
Ii'.
E jaja tabata jama Emilia, anto e dos muchanan tabata jama
Guancito i Jeannette.
Nan a pone Jeannette riba mi lomba, i como no tabatin rienda,
Guancito tabata camna mi dilanti pa guia mi.
Ma gusta e hobencito mashd, i de bez en cuando mi tabata toca
su m&n chiki coe mi nanishi.
Esai a haci loco di contentoe, i e di coe su jaja: Esta un dushi
animal, e ta soentji mi. E palabra a haci e jaja bira jaloersch i e
di coen: Soquete koe bo ta, bo n ta comprende ? E ta hole pam
koe bo tin aji den bo sacoe. Ma keda mashd malcontentoe, i ma
flea ketoe, pensando...”
|
|
10 |
 |
“...181
Historia di un buricoe, conti p mes.
CAPITDLO VI.
Aleun dia despues di mi enlermedad, tabatin un jaagmentoe grand i.
Dos hoben di 13 i 13 anja, Guiermito i Eicardo, lo companja nan pa-
pa den jaagmentoe pa promer biaha den nan bida. Cornells, un ami*
goe di nan, koe tabatin 15 anja lo bai tambe, .
Marduga caba Guiermito coe Eicardo ta camna na ca]a, ta pone pi'
quete coe nan scopet, koe nan no a tira nunca coen. Ta com nos ta
haci, coe tantisimo animal, koe nos lo tira mata ? Ta com ta haci pa
trece nan cas ? - . , . e ,
Wel, Eicardo di, nos ta bai coe Neddy, nos bon boericoe nel.
L carga nan den macutoe riba su lomba.
EBP&'Qfc:
mm
msmi
Min tabata gusta e cuenta, E buchinan ta capaz di mira mi pa un
connchi, tira mi mata. Pasobra mi experiencia di buricoe a sinja mi
esaki: menos un hende sabi mas tantoe e sa broma. <
Pero no tabatin scapatorio. Mi mester a bai. Despues di a camna
un ora asina, e tres bromadrnan a topa nan ,papa den mondi. Cie-
loe Santoe, ki mishi e buricoe aki...”
|
|
11 |
 |
“...134
ikCiiY
. ~rjh
jaagdor ? kita bai cas, ajd lo mi doena bo e castigoe, koe bo, mucha-
chada, ta merece.
Cobard el a retira, pensando tal bez muchoe laat riba e palabra
instructive : Esun koe ta alz, lo ta humili.. I den silencio di anochi,
dos sirbiente i ami a> doena ultimo honor ne pober animal, koe a. cai
como victima di un mucha orguljoso.
\ aria.
Denter burachnan.
Mira compa, compa no ta na man di doctor mas ?.
Ai, no, compadre, min ta bai mas cerca dj. Compa
mes por comprende. E doctor a bisa mi, koe mi tin de wa-
ter, koe mi tin mi barrica jen coe awa.
Ki bobo no?!
Boso ta bai school, muchanan ? Si Shon.
Kiko boso ta haci den school?
Nos ta sinta spera riba ora koe e caba.
Marietji ta mira pasa un garoshi jen coe cuero. E ta
grita sn mama: mama, mira mama, un garoshi jen coe ca-
britoenan bashf....”
|
|
12 |
 |
“...UI
Historia di un buricoe, conti p mss.
CAPITULO VII.
Algun dia despues a bini un circo. Henter familia a bai weita, i
ami a carga e dos di mas chikitoe riba mi lomba, esta Jeannette i
Henri.
V m
Nan tabata papia hopi di un buricoe masht spiertoe. I e jioenan a
maha nan papa asina, te porfin el a bisa : Ta bon, nos ta bai mira
e animal milagroso, maske mi no ta kere koe e por ta mas sabi koe
nos bon Neddy,
E elogio a pone mi balia di contentoe, i ma propone firmemente di
saca mi saber i di cobarda e buricoe.
£
mm¥>
r NSv...”
|
|
13 |
 |
“...coeminza galopia kantoe dj rioe, coeri furiosamente, ca-
~a di npiente mi ta para stijf sin moef i baha mi cabez abao. Resul-
tado di mi politica tabata, koe Cornelis a boela coe vert for di mi
lomba pasa riba mi cabez. I..cabez abao, pia na laria el a cai den lodo.
, 8 trahador di coenucoe tabata aj cerca, pa sak foi lodo, i sca-
p fo un morto sigur.
heda contentoe koe el a scapa. Pasobra no ta mata mi kier a
mat. Mi kier a sinj numa un poco mas humildad, un poco mas res*
pet pa bida di un pober animal.
Esai ma alcanza perfectamente. El a broma koe e sa subi buricoe
mas bon koe ningun. I toer na lodo, jen di bronguenza e mester a bolbe cas.
Seno manera un- pampoena ma sigui e tres hoben tristoe, i como
un sinjal di tristeza ma pone mi orea half steng.
Bati panja.
Un cabaljero masha rabiador a cohe su garoti pa zoeta
su criar.Dispensa mi, sefior, e criar dici, kitando e garo-
ti for di cabaljero su man :
Bati panja ta mi trabao, esai no ta pas pa un cabalje-
ro manera bo.
Area di Noe.
Tramvia...”
|
|