1 |
 |
“...dia di Mei? Pakiko! Bien, tende! E pahara
coe su ala blancoe ta un imagen di boso alma, koe ta brilja
arnda den pureza i inocencia di Bautismo. Boso alma mester
ta manera es p&hara boenita. Boela e tin di boela altoe na
lana, camina stof di mundoe no por manch.
Pa juda boso nos a traha as courant aki. Lezbon ihaci
loke e ta sinia boso.
Luna di Mei ta luna di la Birgen Maria. Bao di protec-
cion maternal di es dushi Mama nos ta pone boso, pidiendo
.P. plftuia riba boso alma alanan blancoe di su amor i
carinpo. Subi anto, dushi p&hara, subi i bati bo alanan coe
alegria....”
|
|
2 |
 |
“...su asiento i ta coeri
bbi!fcoe un grito di sorprsa na
bentana. El a mira patras den
hardip un homber Bingularmente
bisti.
E stranjero tabatin algo dj bia-
heroe coeire, di sold'i di pergrino
i su'cara bruin di'solo tabata jen
di marca. -GiA pa Enguerrando el
tgbfttft jegando pc^rca i pronty el
tahatp den presepcia di e castel-
jam?. '
Nobel Senjora, el a bisa coe un
inclinacion profunda, mi ta un
cruzado.
J, bQ ttk bipi ?.....i
Di Tera Santa.
?odJscr bo ta trece qobp di......
,;Fddl4r.
!' pa amor di Dios, papia ......
Lo mi a desea un entrevista
coe bo sqI, Senjora. '
Bini anto den mi oratorio. Sen*
jor, Hermenegilda a responde tem-
blorosa, i sea asina bon di bi|a
mi dilanti di Dios coippleta berdad.
Wan a bagdona is sqla ; toer1
personanan presente' e keda jen M
ansfa i admiracion.
Despues di e drenta den e oratorio
stranjero a keda para utt ratoe
coe gravedad, caba el a bisa :
Senjora, lo mi papia coe frankeza,
aunke berdad koe mi ta bai bisa
bo lp cai bo pisd.
0 Cioe!
Ya bo esppao...”
|
|
3 |
 |
“...panja kibra,
Ta corda nos Buchi dj pinda |hasa.
VARIA.
Member di mu largoe. I Muher dl mas largoe.
E homber francs, jama Jozef Du-
sorc ta di mas largoe di mundoe.
E tin dos Meter 58 largoe. Tin bez
ta combini mash. bon di ta asina
largoe, ma otro biaha ta masb fas-
tioso; Senjor Dusorc por cende su
sigar na lanterne di caja, ma ora e
kier drenta tranvia ta casi imposi-
bel pe. E tin di dobla su curpa i
drai e di toer manera. E ta des-
cendieute di ufl famia di gigante.
Maske e ta papia coe mash amor
di su mamatji chikitoe, e muher tin
1.88 M. largoe, su tata ta 1.96 M.
Ademas e tra tres roeman koe tin
largura di dos meter. E hombercito
tin edad di 26 anja i tin semper
bon genio.
Senjorita Abomah ta un muher'
pretoe di Zuid-Caroline na Amerika.
E tin 2 meter 30 largoe i tin peso
di 160 K. G. 320 Tiber. Su ape-
tito ta mas koe extraordinario. Ca-
si e no tin fin. Cada mainta e ta
gasta 1% liter koffie coe tres liber
pam i un -liber manteca, Merdia e
Bk come un K.G. carni, un K.G,
pisc, 4 K...”
|
|
4 |
 |
“...Homber tabata catolico, ma ta-
bata biba impio. Muher tabata bon
catolico i tabata carga su cruz pis,
coe conformedad. Tabata un cruz
bien pis, pe, di biba coe un hom-
ber asina.
Merdia banda di tres or el a pidi
di bai misa coene. Ma e pidimen-
toe a haci furioso. Promer. diabel
por kibra mi garganta, koe mi ta
bai misa, es sin bronguenza a con-
testa.
1 mira, awor ora di venganza di
Dios a bati, apena e palabra a
a sali foi su boca, koe e ta cai
kibra su garganta.
Es un koe no kier a recorda amor
di su Salbador, tabatin koe paree
dilanti di tribunal di husticia di Dios.
W0OQO8M*...”
|
|
5 |
 |
“...recuerdo insangriente di sacrificio
sangriente di Santa ta Cruz.
2. Na ki direccion misa mester
para ?
Generalnente, ora lugar ta permi-
ti, nan ta traha misa asina, koe
su altar ta para pa Oost. Pakiko?
Esai tin un nificacion toer especial.
Cada dia solo, koe ta plama luz i
bida riba toer cos, ta sali na Oost.
Asina tamb Hesu Cristoe, koe ta
Solo di Husticia i Berd ad, koe ta
Luz di mundoe, a paree na Oost, i
ta baba toer dia den sacrificio di misa
riba nos altar pa plama luz di su
gracia i di su amor riba toer bende.
3. Den cuantoe partida misa
ta parti ?
Misa ta partf na trfes partida: en-
trada portal di misa, nave di
misa camina bende ta Siuta i pres-
biterio, manera ta jama e lugar ca-
mina altarnau ta para i sacerdote
ta haci sacrificio di misa.
4. Kiko nos ta mira na entrada
di misa ?
Banda riba entrada di misa nos
ta mira un toren, tin bez un na cada
banda, manera na misa di Pieter-
maai. E toren ta alz altoe na la-
ria i ta coronA coe cruciflcado, pa
sinja bende, koe e no mester busca...”
|
|
6 |
 |
“...muher infeliz a
grita, bo tambe lo bandona mi
mescos coe bo roeman mayor ?
Isolin a coeminza papia algo den
diente, ma un mirada severo i im-
perative di Enguerrando a haci
keda ketoe.
I bo, Jehan, bo, koe mi a pass
tantoe trabao pa cria, bo koe a cos-
ta mi tantoe anochi sin droemi, bo
tambe ta sigui bo roeman nan den
es enipresa I030 i peligrso ? Lo bo
no tin tampoco compasion coe bo
Mama, koe tin derecho di manda,
ma koe simplemente ta dirigui un
stiplica na bo coerazon ?
Un exclamacion di amor filial a
sali foi boca di Jehan
Mi nobel Mama stimti No, lo mi
keda cerca bo, mi ta di bo; mi
no por, ni mi no kier loebida obe-
diencia koe mitadebebo. Pordon!
I el a cai na roedia dilanti di su
mama.
Senjora Hermenegilda a lamant
i a primi coe teruura na su coerazon.
Mi por a corda berde, Engue-
rrando a bisa coe amargura, Je-
han ta un cobarde. Adios Jehan ;
mi ta nenga bo pa roeman.
Mi roeman !
Mi no ta bo roeman mas!
I ami, Hermenegilda dici coe
tono severo,, si bo no ta doen
mtin, lo mi...”
|
|
7 |
 |
“...na Castiljo di Ba-
ron di Chavannes ai cerca. Den es
tempoen an ai toer castiljo tabata
un Fugar di refugio pa esnan koe
tabata sufri.
Despues di diez minuto di cami-
na nan a yega na porta dl Castil-
jo. Algun flechero. a bin contra e
corteho tristoe i a larga nan dreu-
ta sin ningun diflcultad.
Un cuartoe di ora despues En-
guerrando tabata hib& na castiljo;
nun a pone verband na su herida
di poco ratoe el a abri wowo; el
a recoaoce su amigoenan i su roe-
man, i a gradici nan coe un bista
di amor.
Isolin a bin keda sol na cama di
su roeman, ora e otronan a bolbe
na campamentoe pa pidi husticia
riba es crimen.
Mes ora koe Baron di Chavau-
nes a spierta, el a jama su cri di
arma, Olivier, i a puntr nomber 1
rango di bishitadornan laat.
Pa Nos Senjora, senjor, mi no sa-
bi ken nan ta. Unicamente mi a
ripara koe nan tabata arm. co-
mo si fuera pa bai gera, ma nun-
ca mi a tende koe tabatin cabal-
jero di nan tamanjo, sino den le-
yenda sol. Si no tabata pasobra
un di nan tabata na peligro...”
|
|
8 |
 |
“...Tempel di Herusalem
un candelar coe siete braza taba-
ta para dilanti di Satftisimo, asina
den nos misa semper mester tin un
lampi cend dilanti di Tabernaculo.
E ta jamA: Luz eterna pasobra sem-
per e mester ,ta cend. Solamente
dia Huebes i dia Biernes Santoe,
koe Hesus no ta biba den Taber-
naculo, e ta pagA.
E lampi ta sinja nos koe Hesus
semper ta presente den Santisimo
Sacramento; e ta spierca nos pa
pos tip di adora Hesus den su Sa-
cramento di amor, i pa nos tin di
warda den nos coerazon e luz di
F, koe Hesus a plama riba nos,
e candela di Amor, koe Hesus a
bin cende den coerazon di hende.
12. Kiko toer attar mester tin na ara
di sacrificio di misa ?
Ora sacerdote ta ofrece sacrificio
di misa, altar mester tin
1) un crucificado boe sacerdote i
pueblo por mira.'
3) altar mester ta ~apA coe tres
panja blancoe.
3) mester tin bela cend, mas 6
menos segun solemnidad di fiesta
koe ta celebrA e dia-ai.
Pakiko e-tres cos ta sirbi, i kiko nan
ta sinja nos, lo nos mira otro biaha....”
|
|
9 |
 |
“...
E tabata droemi den sepulcro.
4) E ta sinja nos tamb koe nos
coerazon mester ta limpi i puroe
pe por ricibi dignamente Curpa i
Sanger di Hesus den Santa Comu-
nion.
E cruciflcado, koe ta para dilanti
di sacerdote, ta recorda nos
1) e berdad di nos santa f koe
sacrificio di misa ta un i mes sacri-
ficio koe di Santa Cruz, como ta e
mes Hesas ta sacrifik na Bios Ta-
ta pa salbacion di hende, solamen-
te di otro manera, esta di manera
insangriente.
2) Tambe e ta exorta nos pa cor-
da semper coe amor agradecido i
debocion tierna riba mortQ doloro-
so di Hesus riba Cruz.
X4. Fakiko ta tapa altar coe
tres panja blancoe?
1) E panja ta sirbi pa altar, ri-
ba cual Curpa Adorabel di Hesus
ta droemi, sea blancoe i puroe.
2) pa sanger precioso di Hesus,
koe ta presente bao di figura di
binja, no corre bai i bai perdf, en-
caso koe sacerdote lo tabatin des-
gracia di plam.
3) E ta un imagen dj panja, koe
tabata tapa Curpa di Hesus, ora
15. Pakiko ta usa bela cendi?
1) E bela blancoe cendi ta un
imagen...”
|
|
10 |
 |
“...i pronto nan a com-
bini ki precio lo paga pa Enguerran-
do. Schirzad a haci un shja coe un
di e catiboenan i mes ora esaki a sali
i pronto el a bolbe, bisando koe En-
guerrando no kier acepta libertad, si
e mes fabor no ta concedf na e
catiboe ciegoe koe ta draai moeli-
na coe n.
Ki capricho stranjo Schirzad
a bisa sorprendf, ,,ma si boso tin
gustoe di cmpra e catiboe ai tam-
be liber, mi ta dispuesto na drenta
coe deseo di boso pariente.
E capelan i Jehan tabata vacila,
ma e monhe jen di su amor pa pr
himo a bisa nan :
No nenga di-haci segun deseo di
Enguerrando; sin duda lo sobra bo-
so placa pa coempra Isolin liber ain-
da; un presentimiento secreto ta
bisa mi, koe es bon obra aki lo no
keda sin su pagamentoe.
Nan a sigui s conseho. Despues
koe Schirzad a haja balor di cmpra
di e anciano, el a despedi di e euro-
peanonan, bisando nan koe nan lo
haja e dos prisonjeronan den coral.
Berdaderamente ora Jehan a sali
den coral el a mira na caba-
mentoe di un corredor su roeman i
e ciegoe...”
|
|
11 |
 |
“...
XIX.
E comitiva chikitoe a cohe camina.
Ora nan a jega na cas di Ben Sangiar
nan a haja sabi koe el no tabata na
cas. Ne mes momento su favorito
Mossoud a presenta, koe weitando
Enguerrando, a bis coe un sonrisa
prfida den eu cara:
Indudablemente bo ta bin busca
bo roeman, no ?
Nos ta bin ofrece Ben Sangiar un
suma grandi pa libertad di Isolin.
Su suerte ta depende di mi, Mas-
soud a responde; Ben Sangiar a
pone e infiel henteramente bao di mi
poder i na mi bondad e ta debe su
bida ainda.
Pa amor di Dios e monhe a scla-
ma, scucha deseo di un roeman i lo
bo ta ricamente recompense.
Avaricia di Massoud a vence bien
pronto su odio inhumano di cristian.
Paga su balor i lo mi hiba boso
cerca e catiboe, el a bisa porfin.
EI no por bini camina nos ta?
Senjor Angilberto a puntra con-
movi.
No, el ta poco indispuesto.
Capelan Ludgero i Jehan a entreg
pur£ suma necesaria, panja i prenda
precioso, koe e prfido a acepta lih
i el a keda mira e stranjeronan coe
un sonrisa di bofon, mientras un
egipcio...”
|
|
12 |
 |
“...libertad na
Iglesia, nan a dera curpa di Martir-
nan den misa mes i otronan rond
di misa.
18. Kiko nos ta mira den San-
tana ?
Mei-mei di Santana nos ta mira
un Crucificado grandi i tambe riba
sepulcronan crucificadonan mas chi-
kitoe. E crucificadonan ta nifica,
koe e morto ta spera di banja su
8albacion pa merjtonan di nos Sal-
bador Crucified i koe bao di sombra
di Cruz nan ta spera e dia grandi
di resureccion na fin di mundoe.
Tambe nan sd dorna sepulcronan
coe coronanan di flor como prueba
di amor i afeccion pa mortonan.
19. Ken tin derecho riba San-
tana 7
Den Santana ta dera solamente
morto di hende koe ta batizd i koe
a raoeri den union coe Santa Igle-
sia. Pesai heude koe no ta batizd
koe ta biba for di Iglesia, koe
no a cumpli coe nan deber di hende
Cristian koe a nenga di ricibi Ul-
timo Santoe Sacramentoenan i koe
a moeri sin ningun sinjal di peni-
tencia, ta keda privd di Santana,
i pesai tambe di toer gracia, fabor
i indulgencia koe Iglesia ta doena
su mortonan.
^'oewiOOOeeeu...”
|
|
13 |
 |
“...di Enguerrando a anuncia di aleuw
nan jegada. Mes ora Donja Herme-
negilda sintd riba su jewa a coeri
bai contra e- biaheronan, sigui di
Berangre, su damanan di honor i
su panenan.
E promer encnentro tabata ber-
daderamente conmovedor, i sclama-
cionnan di alegria, brazamentoe i
lagrima tabata troca otro numa.
Dee-pues di a jora tantoe tempoe su
esposo i su jioenan como perdi, ala-
fin e por bolbe haja nan trobe.
Despues koe e famia di mas feliz a
basna nan promer sintimentoeuan
di alegria i amor, campananan di
castiljo a larga tende nan tonouan
alegre pa lamanta toer hende di
cercania pa bin gradici Altisimo koe
visiblemente a protega su sirbidor-
nan fiel.
XX.
Larga nos bam drenta den e sa-
lon espacioso di castiljo di Cha-
vannes, oenda siete anja pasa En-
guerrando, heridi pa e rebeldenan,
por a logra bolbe na bida, pa cui-
danza atento di habitantenan di e
castiljo. Nos ta mira aja senjor An-
gill>erto i Donja Hermenegilda coe
sonrisa di felicidad riba nan cara,
algun paso mas aleuw...”
|
|
14 |
 |
“...muher 1 Busca un lu-
gar den boto, promer koe ta laat.
Tabata figura mi koe dek di vapor
tabata slip bao di mi pia. Ya el a
forma caba un hoeki skerpi, paso-
bra e vapor tabata hundi iiher, do-
blando pa parti padilanti. Desespe-
r& ma cohe mi esposo tene. Mi no
sa, kiko ma bis, ma semper lo mi
tene na mi memoria, koe mi no kier
a bandon.
Un homber a coh mi na mi braza,
despues un otro a pasa toer dos ma-
_oe rondo di mi i a ranca mi coe
|Oer foria. Ma tends mi esposo bi*
sa : Bai Lotty I Bai pa amor di
Dios i sea balente Lo mi haja un
lugar den otro boto siguiente. E
homber, koe tabata tene mi droe,
a lastra mi riba dek i a benta mi den
boto. Ma cai riba mi schouder i mi
a haja un bon herida.
Otro muhernan a sigui mi den e
mes boto, ma mi a keda para i riba
nan cabez mi tabata mira lomba di
mi esposo, mientra el tabata bai-bini
calmo riba 'dek, i a disparce den e
otro hombernan, koe tabata para
aja. Mi no por a haja au.cara mira
mas, asina koe nunca mas lo mi
mir. Ma esai mi sabi, koe e no...”
|
|
15 |
 |
“...e pober-
cito, ma e oficial a rank saca foi
bao di banki i a mand di boela
den vapor Titanic atrobe.
£1 a implor di salba su bida.
Ma tende e bisa, koe 1e no toema
muchoe lugar; ma e oficial a saca su
revolver i a mik e den su cara, dicieni
do: Mi ta doena bo 10 secundo pa
bo bolbe boela bordo di barcoe
aino mi ta plama bo cesoe.
E mucha tabata suplica awor mas
tantoe, i ami a kere koe lo el a tir.
Ma unbez e oficial a cambia di to-
no. El a baha su revolver i a mira
duroe den su wowonan. Pa amor
di Dios, sea un homber el a bis.
Tin mas muher i criaturanan pa
salba. Nos mester stop na dek mas
abao, pa doena lugar na dos muher
i muchanan chikf.
E mucha hoben a dal un buelto i
a boela riba kantoe die e vapor atro-
be, sin papia ni un palabra. El a dal
un dos stap despues i a cai riba dek
coe su cabez riba un boshi di cabuja,
i a keda ketoe. E no a scapa.
Toer muhernan den boto tabata
suplica pe, i mi Marjorie chikitoe a
cohe man di e oficial tene : 0 Sen-
jor Mau...! no tir, no tir mata...”
|
|
16 |
 |
“...sensibel i a tira
na su cara: Ki mama insensibel bo ta, com bo por bisa koe
bo tin amor pa bo jioe den bo coerazon? coe un palabra, sol
bo por salba bo jioe i haci feliz, i awor bo ta mira coe inde-
ferencia frioe koe e jioe, koe bo a carga bao di bo coerazon,
ta bai moeri morto di mas cruel. Bo mester tin coerazon di
tiger den bo curpa.
Esai tabata di mas pa e coerazon di mama. El tabata tem-
bla den toer su curpa, a fiha riba su jioe un mirada, na cual
e tabata expresa toer ternura di su amor, i na bista di su jioe,
koe tabata krimp su curpa di dolor i tabata toer na sanger,
su constancia a coeminza kita.
Ma su jioe a bis:. Mama, no jora, cieloe ta bai toer cos!
.Pa e palabra e pober muher a haja toer su forza trobe;
el a tira un bista di f na cieloe i a sclama: Hesus, por-
dona mi flakeza; mi no ta digno di un tal jioe!
Anto el a bir pa su jioe coe es palabra: Bai, mi jioe,
bai moeri coe animo; mi amor, mi oracion, mi wowo di ma-
ma ta sigui bo, te ora mi ta bai moeri manera bo.
Pensamentoe...”
|
|
17 |
 |
“...imagen di birtud
di mas principal, di amor,, koe ta
doena sacerdote forza pa carga coe
legria jugo di Cristoe. E ta recorda
e panja, koe bordugoenan a tira ri-
ba curpa di Hesus pa bofon. E dos
columna na su parti di adilanti ta
recorda columna di zoetamentoe; e
cruz na parti di atras ta un recuer-
do, di Sta. Cruz koe Hesus a toema
riba su sehoudr.
/
PREGUNTA Pader, Spiritu Santoe ta un palomba?
Com do ta puntra esal ? Pasobra mira, na dak di preekstoel tin un para
manera un palomba 1 ml a mira riba un prentj un hende coe un palomba riba
su cabez. I Doris dl, e palmba ta Spiritu San toe 1 ml tata tin hopi Spiritu San-
toe na caB. Pesai mi ta puntra Pader.
RESPON Dl Spiritu bantoe, koe ta di tres persona di Santisima Trinidad
ta, represents bao di flgura dl palomba, pasobra dia koe Hesus tabata batlzl pa,
8. Guan den Jordan, Spiritu Santoe a baha riba dj dan es figura. Tamb e pa-
lomba ta un imagen di amor, manera Spiritu Santoe a sail foT es Amor Dibino.
coe cual Dios .Tata ta stima Dlos...”
|
|
18 |
 |
“...sepulcro
di Hesus, despues koe Hesus a subi
na cieloe i Da otro ocaslonnan.
E color blancoe ta sinja nos, koe
nos no por drenta den legria di cie-
loe sinp pa inocencia i penitencia.
Oolor cord ta color di candela i
di sanger, pesai e ta nifica cande
la di amor pa Dios i kende i martirio.
Santa Iglesia ta usa e color na
dia di Pentecoste, como e dia ai
Spiritu Santoe a baha riba Apos-
telnau den figura di lenga di can-
dela; na fiestanau di nos Salba-
dor sufriente, como p. e. na fiesta
di corona di soempinja, di lanza i di
claboe, di S. cincoe Heridanan. Tam
be ta usa e color na fiesta di A
postelnan, martirnan, koe a dra-
ma nan sanger pa Hesus.
E color cord ta sinj a nos, koens mes-
ter tin f biboe i constante, koe ta moen-
str den un amor ardiente pa Dios.
dolor puus ta nifica humdad i pe-
nitencia. Pesai Iglesia ta us den
tempoenan di penitencia, manera
den Advent, den uaresma, na dia-
nan di Guatertempoe i Vigilia, si
e no ta celebra fiesta di un of o-
tro Santoe. Tamb e sa us dia 28
di...”
|
|
19 |
 |
“...koe no por pone ningun
piedra pretoe mas, sin koe blan-
coe com. Blancoe pues a gana.
Bon solucion a manda P.
Armando Simon i Julio Sefior.
PROBLEMA No. 2.
Blancoe: 25, 30 Dam 3. Pretoe: 14, 20, 40.'
Blancoe ta coeminza i ta gana den tres stoot.
SOLUCION.
1. Na bo braza robes. 2. Un blaatji di paloe. 3. Tres sorto :
grandi, chikitoe i pareuw. 4. Barcelona. 5. A tin 12 earner, B tin 8.
Charada.
1. Si ta combida alfabeto na un comementoe, cuantoe letter
kini 3 Tito ^ Grftrdo Da Costn Goniz
2. ' Amor pena ta doena mi bida, ma mi ta moeri mes ora
koe mi a nace. Emllio Davelaar.
3. Mi ta captan di 25 soldd. Sin mi, Parijs ta prijs.
Kende mi ta? ' Petrus van der Veen.
4. Cual paloe di Paradijs tabata di mas grandi ? Me* de Pooi-
5. Kende a mira mitar cabez di porco coe 2 wowo ? u- de Palm.
6. Mi promer RiPiTf ta un coeminda.
Mi tercero ripitI toer hende tin. . ."
Mi tercero i mi promer semper bo ta haja den school.
Mi Tercero i mi seundo bo ta haja di bende na botica.
Mi CONHUNTO ta un stad den...”
|
|
20 |
 |
“...bai ado-
rle tamb.
I mira, Reynan a
bai i e strea, koe
nan a mira na Oost,
a bai nan dilanti, te
ora el a jega riba
stal di Bethlehem,
oenda el a keda para.
Nan a drenta anto,
i nan a hanja Nino
coe Maria i Hos i
nan a adorle. Tamb
nan a ofrcle nan
regalonan : oro, censia i mirra. Oro ta nifica koe nan ta mira Hesus
como rey; censia, koe nan ta ador como Dios, i mirra, koe nan ta
vener como hende.
Asina e dia aki Hesus a manifest pa promer biaha na paganonan.
Larga nos ofrece na Hesus oro di nos amor, censia di nos oracion, i
mirra di ns penitencia....”
|
|