| 1 |
 |
“...Zeen.
De zeebodem vormt in den Archipel twee onderzeesche plateaus
en een aantal diepe bekkens. De eerste liggen in 't Westen en in
t Oosten en vormen voortzettingen van Azi en Australi. Het
westelijk plateau verrijst aan de randen tot Sumatra, Java en Borneo.
De zeen daartusschen, de Java-zee en de zuidhelft der Zuid-Chi-
neesche zee zijn nergens dieper dan 100_ M., grootendeels nog veel
minder diep. Het plateau tusschen Australi en Nieuw-Guinea,
bedekt door de .41foeren-zee, ligt niet dieper dan 150 M.
Tusschen beide plateaus liggen de bekkens, de meeste tot 3000 a
4000 M. diep, de Banda-zee het diepst, tot 6500 M. De met eilanden
bezette ruggen, die deze bekkens afsluiten, zijn oorzaak, dat hun
water in de diepte veel warmer is dan dat der naburige oceanen.
Hoe hooger de ruggen zijn, des te warmer zijn de diepe waterlagen;
in de Soeloe-zee is hunne temperatuur het hoogste, nl. 10 C. tot
op den bodem (+ 4000 M.); in de oceanen is de temperatuur op
die diepte 12.
De kleur van helder zeewater...”
|
|
| 2 |
 |
“...80
stad zijn thans nog de meeste kantoren en veel winkels van Chi-
neezen. De nieuwe is een reusachtig villa-park, waar op een opper-
vlakte, ongeveer gelijk aan die van Rotterdam, 9000 Europeanen
wonen, met hunne inlandsche bedienden. Men noemt haar Wel-
tevreden, naar een voormalig landgoed.
Naar t ZO. is zij, door de wijken langs den grooten postweg ver-
bonden met de voorstad Meester Cornells.
De meeste Chineezen bewonen de zeer typische, ontzettend drukke,
Huis in de bovenstad van Batavia.
morsige en dicht bebouwde ,,Chineesche kamp, ten zuidwesten der
benedenstad; daarneven ligt;de wijk der Arabieren.
Inlandsche kampongs omgeven al deze wijken en verbreeden zich
in t Z. tot een reusachtig geheel, dat bijna twee uren gaans beslaat
van N. naar Z. en ruim zooveel van W. naar O. Dit in zijn geheel
medegerekend, heeft Batavia wellicht 200000 inwoners.
De baai van Batavia is tegen stormen uit het westen voortreffelijk...”
|
|
| 3 |
 |
“...is er door dwang tot geregelden arbeid gebracht,
nl. tot koffiecultuur. Door negertroepen wordt die dwang onderhouden.
De kofhe wordt uitgevoerd; hoofdplaats is Dilli.
DE MOL UKKEN.
Niet minder dan de peper van Bantam, waren het de kruidnagelen
en muskaatnoten der Molukken, die Portugeezen en Nederlanders
naar Indi lokten. Ze verdreven er de Javanen uit den groothandel
in specerijen, die deze gedurende de gansche Middeleeuwen hadden
bezeten. Portugeezen en Nederlanders, Javanen en Makassaren, Chi-
neezen en Arabieren hebben zich, vooral op de kleine eilanden, in
sterke mate met de oorspronkelijke bevolking gemengd. De kleine
eilanden zijn in de Molukken altijd belangrijker en meer bevolkt
geweest dan de groote, aan welker kusten de bewoners der eerste
zich vestigden. Het sterkst is dat overwicht der kleine in t Noorden,
waar de sultans van Ternate en Tidore, eilandjes elk zoo groot als
Urk, schier het gansche gebied van Oost-Celebes tot half Nieuw-
Guinea onder hun gezag brachten, dat veelal...”
|
|
| 4 |
 |
“...136
BEVOLKING VAN NEDERLANDSCH OOST-INDI i).
Grootte in KM2 Europe- anen. Chi- neezen. Ara- bieren. Andere vreemde Ooster- lingen. Totaal der bevolking.
Java kn Madoera . . . 131.415 65.000 300.000 19.000 2.800 30.100.000
Bantam 7.920 550 3.200 80 75 900.000
Batavia 11.660 13.800 92.500 2.800 275 2.100.000
Preanger Regentschappen . 20.400 5.200 9.400 120 50 2.700.000
Cheribon 6.765 1.200 22.700 2.700 175 1.700.000
Pekalongan 5.555 1.900 16.800 2.100 50 2.000.000
Banjoemas 5.555 1.100 6.800 850 50 1.500.000
Kedoe 5.445 2.300 13.200 600 10 2.350.000
Soerakarta 6.215 3.350 11.000 350 400 1.600.000
Djokjakarta 3.105 2.3.50 5.400 100 90 1.100.000
Semarang 8.195 8.800 32.700 850 1.000 2.600.000
Rembang 7.425 1.100 17.800 600 1.500.000
iUadioen 5.885 1.800 4.800 20 60 1.350.000
Kediri 6.985 3.000 13.000 4 1.800.000
Soerabaja 5.940 10.600 26.600 3.700 370 2.450.000
Pasoeroean 8.800 5.400 13.200 1.900 90 2.000.000
Besoeki .... . . 10.175 1.800 3.100 1.950 45 1.000.000
Madoera 5...”
|
|
