1 |
 |
“...Querido Lezadornan.
Mi ta oirece boso aw numero 3 di Lectura
Cristiana/ boenita ilustra coe historia koe toer
Cristian mester sabi, esta : Historia di Testament
Bieuw i bien pronto lo boso haja den numero 4:
Historia di Testament Nobo.
Leza nan no un bez, ma muchoe bez. Pa un
Cristian ta necesario koe e conoce bon historia
saca for di Biblia Sagrada. Ta di spera koe pronto
lo no tin un cas sin dj. Pesai nos a tene su
precio barati'simo, cumpliendo di es manera
coe deseo di Su Santidad Pio X, koe ta pidi pa
nos pone toer Cristian na ocasion di haja e Lectura
di Biblia na cas pa nan leze i studi coe amor.
Pietermaai.
Na fiesta di Pascu di N. S. H. C. 1911.
fr. Alph. L. M. J. Jansen.
S. O. P....”
|
|
2 |
 |
“...gana es bienaven-
turanza koe el a perde pa picar. Su odio contra
Dios i codicia contra hende, a haci tenta hende,
pa nan perde bienaventuranza eterna. Pesai
diabel a toema curpa di un colebra i a puntra
Eva : Pakiko Dios a taha boso di come di toer
paloe di paraiso ? Anto Eva a respond : Nos
ta come di toer paloe di fruta koe ta den paraiso;
Dios a taha nos, di no come fruta di es paloe
koe ta meimei di paraiso, i di no tok, pa nos
no moeri.
Colebra a contesta Eva : N, lo boso no moeri,
ma Dios sabi, koe dia boso lo come di es fruta,
boso wowo lo abri' i lo boso ta manera Dios.
Eva a keda mira es fruta taha ; i mas tantoe
e tabata mir, tantoe mas gustoe e tabatin den...”
|
|
3 |
 |
“...altoe, jama Ararat, i nan por a bolbe mira ca-
beznan di ceroe.
Cuarenta dia despues No a manda un raat
for di area, pa mira si tera ta secoe caba, ma e
pahara no a bolbe. Despues el a manda un
paloma koe a bolbe unbez, pasobra no tabatin
camina di para. Siete dia despues el a bolbe
manda un paloma, koe a bolbe coe un taki berde
di olijfi den su boca. Aki for No a haja sabi,
koe tera a coeminza bira secoe, ma sin embargo
el a warda ainda siete dia i a manda un paloma
atrobe, koe no a bolbe mas, pasobra awor tera
tabata secoe.
Awor pa orden di Dios No a sali for di area
coe su tamilia i coe toer e animalnan, i el a...”
|
|
4 |
 |
“...ca dj. E no tabata sabi, koe e tres bomber ta-
bata Angel.
Abraham a ricibi es tres stranjero asina bon koe
e tabata por. El a corre bisa su muher Sara di
traha liher koeki di mehor harinja. El mes a scohe
un bon bicer, koe el a doena na un criar pa dre-
ch, mientras el a presenta nan lechi i manteca.
Promer koe nan kier a sigui bai mas aleuw, un
di nan a priminti Abraham, koe su muher lo pari
un jioe homber.
Ora el a companja nan un bon pida camina
pa bai Sodoma, e di mas principal dj tres
stranjero, jama Senjor, a revel, koe Sodorna i
teranan rondo di dj lo ta destrui' pa motiboe
di nan picar.
Abraham a pidi Senjor pordon pa habitantenan
di Sodoma i dici: Si tin 50 hende hustoe den e
ciudad, lo nan perde nan bida huntoe coe e otro-
nan i lo Bo no spaar e lugar-ai pa motiboe di e
cincuenta hustoe? I Dios a responde, koe 1E
spaar e ciudad, si tin 50 hende hustoe numd. Ma
Abraham tabata terne, koe lo no tin cincuenta hende
hustoe den e ciudad^ i el abolbebisa: ,,Si tin cin-
coe hende hustoe...”
|
|
5 |
 |
“...mes tabata
riba e trapi di
mas ariba. Dios
a repeti e pro-
mesanan, koe El a jega di haci coe su tatanan Abra-
ham i Isaac; Mi ta Senjor, Dios di Abraham, botata,
i Dios di Isaac; e tera, koe bo ta droemi ariba, lo
Mi doena bo i bo jioenan. Bo descendientenan lo
ta manera stof di tera, lo bo plama na Oost i na
West, na Noord i na Zuid i den di bo i bo des-
cendiente toer nacion di tera lo ta bendiciona .
Ora Jacob a spierta, e did jen di respet: Di
berdad, Senjor ta na es lugar aki, i mi no a sabi
esai'. Jacob a bolter e piedra, koe el a boeta su
cabez ariba, el a bacia azeta riba dj i el a jama
es lugar Bethel, esta, cas di Dios.
Esa a bende su derecho di jioe mayor pa un tajor
di papa; mescos tamhe esnan koe ta haci un picar mor-
tal la bende nan derecho riba cieloe boenita, pa un deseo
maloe di un momento. Larga nos corda semper: Kiko
ta, sirbi hende di a gana henter mundoe, si su alma ta
sufri danjo....”
|
|
6 |
 |
“...a sigui e siete anja di secura i taba-
tin miseria i hamber. Jioenan di Egipto a bai cer-
ca rey i a pidi pam. El a responde nan: ,,Bai
cerca Josef i haci loke 1e bisa boso.
Na tera di Canaan tambe tabatin hamber. Ja-
cob a tende koe na Egipto tabatin abundancia
di trigo; pesai el a bisa su jioenan: BaiEgipto,
bai coempra loke nos mester.
Asina nan a mira Josef, nan a baha cabez te
na suela p. Josef a reconoce nan mes ora i a
corda na e sonjo koe tabata cumpli awor.
Ma promer koe el a haci nan sabi, kende e
tabata, e kier a poerba su roemannan, pe mira
si nan a bira bon hende. El a papia severamen-
te coe nan i a puntra nan. Di oenda boso ta bi-
ni? Su roemannan a respond: ,,Di tera di Ca-
naan pa coempra coeminda necesario. Josef a
bolbe bisa: ,,Boso ta spion. Masha spanta e roe-
mannan a responde: ,,No Senjor, bo sirbidornan
a bin coempra trigo. Nos toer ta jioe di e mes
un tata koe ta biba na Canaan. Nos tabata diez
dos roeman, e di mas chikitoe a keda cerca nos
tata, e otro a moeri....”
|
|
7 |
 |
“...a responde : ^,Boso sabi koe mi esposa a doena
mi dos jioe bomber. Un a bai i boso a bisa: uri
bestia feroz a mat; i te ainda e no a bolbe.
Si boso hiba awor esaki tambe i cualkier desgra-
cia companj na camina, anto coe duele boso lo
larga mi cabei blancoe baba den graf. Si awor
mi bolbe cerca nos tata sin e mucba, sigur 1e
moeri di tristeza, pasobra su alma ta mucboe
pega ne. Mi a keda responsable pa e mucba ;
pesai mi ta keda bo catiboe, ma larga e mucba
bolbe coe su roemannan.
2. Es ora ai Josef no por a resist! mas ; el a
coeminza jora i did: ,,Mi ta Josef, mi tata ta
na biba ainda ? Su roemannan a spanta masba,
ma Josef a papia carinjosamente coe nan i dici:
Jega acerca ; pa boso salbacion Dios a manda
mi, promer koe boso, na Egipto, pasobra tin cincoe
anja mas di bamber....”
|
|
8 |
 |
“...ficio di Dios, a doena un ehempel lamentabel di
inconstancia i di infieldad.
Moises tardando tantoe riba ceroe, pueblo a ke-
re koe nan lo no mir mas. Nan a bai cerca
Aiiron i dici coe n: ,,Traha pa nos diosnan, koe
por bai nos dilanti, pasobra nos no sabi kiko a
socede coe Moises. Pa miedoe Ailron a consenti.
Es ora ai Dios a bisa Moises: ,,Bai, baba (for
d ceroe,) bo pueblo koe Mi a saca lor di Egipto a
peca. Nan a traha un bic di oro i nan a adore.
Larga Mi, pa Mi rabia cai i'iba nan. Lo Mi des-
trui nan i lo Mi haci bo cabez di un pueblo mas
grandi. Ma Moises a reza pa su pueblo i dici:
Senjor, pakiko Bo ira mester lamanta contra bo
pueblo.^ ai, larga placa Bo ira i pordona malicia
di Bo pueblo.
1 Dios a scucha oracion di Moises, ma El a
manda di mata toer koe a sigui haci idolatria....”
|
|
9 |
 |
“...tres bez el a bai cerca Heli. Es ora
ai Heli a comprende, koe Dios tabata jama e ho-
ben i dici: Si bo tende nan jama bo un biaha
mas, bisa: Papia Senjor, bo sirbidor ta tende
Bo I Dios a bolbe jam: Samuel, Samuel! I
Samuel a responde: ,,Senjor, papia bo sirbidor ta
tende Bo. Es ora ai Dios a bis: Ata, es koe
lo Mi haci den Isral lo sona den dos orea di nan
koe kier tende. Riba es dia lo Mi basha toer ca-
lamidad riba Heli, koe Mi a menaza su cas coe
n; lo Mi coeminza i lo Mi caba, pasobra el a
sabi ki maloe su jioenan ta comporta nan i e no
a castiga nan.
Den es tempoe Isralita- i Filistonan a haja
gera coe otro i na promer encuentro ehrcito
di Isral, 4000 homber, a haja un derrota grandi
Nan a risca un otro batalja i a hiba Area di
Alianza na campamentoe ; ma Isral, no teniendo
proteccion di Dios mas, a haja un deirota mas
terribel koe e promer, ya koe nan a mata 70.000
homber. Enemigoe a cohe Area di Alianza i
toer dos jioenan di Heli a moeri.
Heli tendiendo e mal noticia di derrota di...”
|
|
10 |
 |
“...83
XXX.
I. Salomon. 2. Sabiduria di Salomon. 3. Tempel.
1. Despues di morto di David, su jioe Salomon
a bira rey. El a stima Dios sinceramente i a
sigui toer mandamientoe i conseho di su tata. El
a consagra su mes coe henter su pueblo na Dios.
Den anochi Dios a paree n i dici: Pidi Mi toer
cos koe bo ta desea. Salomon a contesta :
Senjor Dios, Bo a larga bo sirbidor reina na lugar
di mi tata David ; mi ta un hoben chikitoe ainda ;
pesai doena bo sirbidor un coerazon docil, sabi-
duria i inteligencia pa mi huzga bo pueblo i dis-
tingui bon for di maloe.
Dios a gusta masM e suplica humilde i El a
bisa Salomon : Pasobra bo a pidi tal cos i bo
no a pidi un bida largoe, ni rikeza, ni bida di
bo enemigoenan, ma bo a pidi Mi sabiduria pa
bo huzga bon, ata. Mi ta doena bo es koe bo a
pidi i Mi ta doena bo tantoe sabiduria i inteligencia,
koe ningun otro a haja, i koe despues lo no tin
su igual. Ma es koe bo no a pidi tambe Mi ta
doena bo : esta, rikeza i gloria, asina koe ningun
otro rey antes...”
|
|
11 |
 |
“...86
XXXI.
I. Ultimo aujanau di Salomon. 2. Division di rcino.
1. Bao di gobierno di Salomon pueblo a goza
di prosperidad, trankilidad i paz.
Ma maske Salomon a ricibi di Dios un sabi-
duria milagrosa i tantoe gloria i rikeza, koe el a
surpasa toer rey, toch el no a keda fiel na Dios,
koe a doen tantoe beneficio. El a casa coejioe
di rey di Egipto i coe otro muhernan stranjera,
contra mandamientoe di Dios, koe a taha Israli-
tanan di no casa coe stranjeronan; esai a corrumpi
su coerazon i el a cai den idolatria. Senjor, ra-
bid pa tal conducta, a bisa Salomon: ,^Pasobra bo
a had esai, i koe bo no a cumpli coe Mi precep-
tonan, lo Mi parti bo reino i lo Mi doen na un
di bo sirbidor; ma un staca lo Mi larga pa bo
jioe pa respet di bo tata David.
Asina jen di gloria koe principio di gobierno di
Salomon tabata, asina tristoe tabata su fin.
Es rey desgraciado a moeri despues di un go-
bierno di 40 anja.
2. Roboam a sigui su tata riba trono. Pa su
conducta imprudente Roboam a perde mayor par-
ti...”
|
|
12 |
 |
“...a ke-
da fiel na Roboam.
For di es tempoe reino hudaico tabata partf na
dos: reino di Isral i reino di Huda. Herusalem a
a keda capital di Huda i Samaria a bira despues
capital di reino di Isral.
Ehewpel di Salomon ta sinja, nos, koe no ta basta di
coeininza bon, pasobra solamente liende koe ta perseve-
va te na fin lo ta salba.
Roboam ta un ehempel pa spierta toer bende di no
had cos di sin sintir.
Spivitu Santoe ta bisa: No rechaza conseho di hende
bieuw, pasobra hende bieuw lo sinja bo bira sabi i in-
teligente....”
|
|
13 |
 |
“...a manda proleta Jonas
bai predica penitencia na es ciudad. Ma e pro-
feta tabatin miedoe koe lo nan mat, i el no a
obedece, ma el kier a bai un otro tera. El a fleta
un barcoe na Joppe i el a sali pa Farro di Cilicia.
Senjor a manda un bientoe masha fuerte riba
lamar, i a lamanta un tempestad asina furioso,
koe e barcoe a bira di un banda na otro; i ma-
rineronan tabata spanta i ansia, ma Jonas tabata
droemi sosega. Como cada bez lamar a bira mas
lurioso, Jonas a spierta; nan a tira suerte pa sabi
ken por ta causa di e mal tempoe i suerte a cai
riba Jonas, koe a conlesa su culpa, i koe a bisa,...”
|
|
14 |
 |
“...masha bon.
El a bishita pueblonan, a consola su roemannan
catiboe, spiertando nan di keda den camina di
birtud. El a parti toer su bien pa esnan, koe ta-
bata den necesidad, doenando coeminda na nan
koe tabatin hamber, judando esnan koe tabatin
talta di panja, derando mortonan na riscoe di su
mes bida.
I ora el a tende koe morto di un otro Isra-
lita no tabata dera ainda, el tabata keda hasta
sin come p bai cohe e morto na scondir, war-
de den SU cas, pa doen un deramentoe piadoso,
sin koe nan sabi.
Un dia koe el a dera un Isralita, el a jega...”
|
|
15 |
 |
“...droemi,
algun sushi di neshi di pdhara a cai den su wo-
wo i a haci ciego.
Dios a permit! tal desgracia cai riba su sirbi-
dor pa un berdadero ehempel di penitencia digno
di ta imita. Tobias a wanta su ciegedad coe asi-
na tantoe paciencia, koe harnas a sali algun ke-
ho for di su boca; su zelo pa gloria di Dios no
a mengua tampoco; ma alcontrario, semper e ta-
bata soemetido na Boluntad Dibina.
Creyendo koe fin di su bida tabata acerca, el
a jama su jioe Tobi'as cerca dj i el a doen conse-
honan sabi' i afectuoso.
Mi jioe, scucha botata i wardasu palabranan den
bocoerazon. Ora Dios lo a toema mi alma, lo bo
dera mi curpa. Lo bo honra bo mama toer dia di bo
bida. Tantem koe bo ta na bida, tene Dios di-
lanti bo bista; haci limosna for di loke bo tin; si
bo tin hopi, doena hopi; si bo tin poco, parti tam-
be coe gustoe for di e poco koe bo tin. Warda
bo di consenti den picar i keda tiel na Dios su
mandamientoenan. Busca semper conseho cerca
hende sabf. Tobias a priminti su tata koe 1e
sigui...”
|
|
16 |
 |
“...98
XXXVI.
Jioe di Tobias.
Tobias anciano a cai den pobreza grandi, el a
jama su jioe i el a bis: Busca awor un com-
panjero di biaha, koe por bai coe bo cerca Ga-
belo, pa cobr e placa koe mi a jega di li.
E jioe Tobias a sali afor i a contra un hoben boe-
nila, modesto i afabel, koe tabata bisti' coe panja di
biaha. Tabata Arcangel Ralal; ma Tobias no taba-
ta sabi. El a coemind coe masha carinjo i el a pun-
tr: Bo conoce camina pa bai Media? I Angel
a respond: ,,Mi conoce e camina masha bon.
Tobias a drenta paden i el a bisa su tata esai. Anto
SU tata Tobias a larga jama e hoben paden i el
a puntr: Bo por companja mi jioe te na Rages?...”
|
|
17 |
 |
“...cuater
hoben a papia tantoe coen te koe el a con-
sent! di toema prueba pa diez dia, i ora el a mi-
ra koe nan no a bira mas flacoe, ma koe nan cara
a bira mas gordo i mas boenita koe antes ora nan
tabata come carni for di mesa di rey, el a sigui
doena nan berdura.
Dios a recompensa nan pa es amor pa su ley
i a doena nan asina tantoe sabiduria i inte-
ligencia, koe despues di tres anja, ora nan tabata
presenta na rey, el a declara koe nan ta diez bez
mas sabi, koe e sabi'nan di kenter su reino. El
a halza Danil pa hele supremo di toer su sabi'-
nan i a pone su tres amigoenan pa gobernador.
hor ili liisfoiinnon di Poiiiel eoe .sa ;iiiii,Loen;iii hotu inini,
koe inovticiiciou i tijano no tn hnci tnnioe dnnjo, mn-
nern mas parti di kende ta kere.
hJsai ta cos koe ta pone kende pensa
XL.
Tres hoben den forno ardiente.
Nabucodnosor no tabata constante den su ve-
neracion pa Dios; ma alcontrario el a bira soberbe
asina tantoe, koe el a desea pa kende ador
manera Dios. El a larga traha un estatua...”
|
|
18 |
 |
“...118
koe ta pasa; i asina lo mi hala bergenza i mal-
dicion riba mi biheza. Di pursi, maske mi
scapa for di castigoenan di bende, ni na bi-
da ni na morto lo mi no por hm' for di man di
Dios todopoderoso.
Despues di e palabranan, bordugonan a coh i
a hib na lugar di martirio, camina nan a tor-
ment cruelmente. Ora e tabata cerca di moeri,
el a bisa suspirando; Bo sabi Senjor, mi ta sufri
toer cos coe gustoe, pa miedoe di ofende Bo.
Asina Eleazar a moeri, largando un ehempel di
heroismo pa toer bende.
Despues di es ehempel nobel di Eleazar a sigui
un otro di un mama coe su siete jioe, koe a
nenga di come carni di porco, i koe pa orden di
Anti'oco a sufri martirio di mas cruel. E jioe ma-
yor dici coe rey: Kiko bo kier di nos? Nos ta
prefera di moeri, mehor koe di viola ley di Dios.
Ora rey a tende e palabranan, el a bira furioso
di rabia. El a larga nan ranca lenga dj hoben,
kita cueroe for di su curpa, kap su pia i su
mannan, i asina nan a tir den wea ardiente, pe
asa poco-poco.
Despues...”
|
|