1 |
 |
“...Querido Lezadornan.
Mi ta oirece boso aw numero 3 di Lectura
Cristiana/ boenita ilustra coe historia koe toer
Cristian mester sabi, esta : Historia di Testament
Bieuw i bien pronto lo boso haja den numero 4:
Historia di Testament Nobo.
Leza nan no un bez, ma muchoe bez. Pa un
Cristian ta necesario koe e conoce bon historia
saca for di Biblia Sagrada. Ta di spera koe pronto
lo no tin un cas sin dj. Pesai nos a tene su
precio barati'simo, cumpliendo di es manera
coe deseo di Su Santidad Pio X, koe ta pidi pa
nos pone toer Cristian na ocasion di haja e Lectura
di Biblia na cas pa nan leze i studi coe amor.
Pietermaai.
Na fiesta di Pascu di N. S. H. C. 1911.
fr. Alph. L. M. J. Jansen.
S. O. P....”
|
|
2 |
 |
“...ganjador / tata mentiroso.
IV.
Castigoe di proiner hende.
Despues koe Adam i Hvi a peca, nan a coe-
minza sinti remordimientoe i nan tabatin berguenza.
Movimientoe di mas chikitoe di blatji a spanta nan.
I ora nan
a tende boz
di Senjor koe
a jega cerca
nan, nan ta-
batin miedoe
i nan a scon-
de nan curpa
den paloe-
nan dimondi.
Ma Senjor a
jama Adam
i el a respon-
de: Mi a
tende Bo boz
den paraiso,
i mi tabatin
miedoe i mi a bai sconde. Anto Dios a tira na su
cara, koe si e no a come di e fruta taha, 1e no
tabatin mester di a sconde su curpa. Ma Adam
a tira culpa riba Eva, diciendo : E muher, koe
Bo a doena mi pa companjera, a doena mi di e fruta....”
|
|
3 |
 |
“...i mi a come. I Senjor a bisa na e muher : Pakiko
bo a haci esai ? i e dici: E colebra a ganja
mi i mi a come. Anto Senjor a bisa colebra :
Pasobra bo a haci esai, bo ta maldiciona denter
di toer animal riba tera; lo bo lastra riba bo
barica, i lo bo come tera toer dia di bo bida. Lo
Mi pone enemistad denter di bo i muher; 1e
machica bo cabez.
E muher di kende Dios ta papia aki, ta San-
tisirna Birgen Maria, koe cuater mil anja despues
a bira Mama di Hesus, Salbador di mundoe.
Despues Dios a bisa Eva: ,,Lo Mi aumenta
bo dolornan mas tantoe, i lo bo ta bao di poder
di bo man.
I na Adam Dios a bisa : Tera sea maldiciona
pa bo causa ; lo bo come di bo trabao toer dia
di bo bida. Den sodor di bo frenta lo bo come
bo pam, te dia lo bo bira tera trobe, di cual bo
ta traha ; pasobra stof bo ta, i lo bo bolbe trobe
den stof.
Anto Dios a saca Adam i Eva for di e hoffi boe-
nita, i a pone un angel coe spada di candela na
porta di paraiso, i nan a perde nan inocencia i
nan santidad; nan curpa a bira...”
|
|
4 |
 |
“...14
Despues di a comete es delito asina horrible,
Dios a jama Cain i dici: Oenda Abel bo roeman
ta ? Anto Cam a responde : Mi no sa ; mi ta
wardador di mi roeman anto ? I Dios a bisa
Cam: Kiko bo a haci ? Boz di sanger di
bo roeman ta sclama benganza na Mi; pesai lo
bo ta maldiciona riba tera, koe a abri su boca i
a toema sanger di bo roeman for di bo manoe.
Ora lo bo traha, tera lo no doena bo su Iruta, i
como bagamundo i huidor lo bo ta ariba mundoe.
Na lugar di pidi Dios pordon humildemente,
Cam a desespera i a sclama : Mi picar ta muchoe
grandi pa mi merece pordon.
Es ora ai Cam a hui i leuw di Adam i Eva el
a biba un bida desgraciada. Semper el tabatin
miedoe i el tabata kere, koe toer bende kier a
mat.
Dios a doena Adam un otro jioe koe jama
Seth, na lugar di Abel; su descendientenan tambe
tabata birtuoso i pesai nan tabata jama nan
jioenan di Dios.. En particular por menta Henoch,
koe Dios a kita biboe lor di tera i Methnsalem koe
a biba 969 anja. Methusalem ta bende di mas
bieuw...”
|
|
5 |
 |
“...di a
cria hende.
Denter di toer hende koe tabata biba es tempoe,
i nan mimero tabata inmenso, Noe sol, un bomber
hustoe, i su muher i su jioenan a haja gracia
cerca Dios. Dios a manda Noe traha un area,
esta, un barcoe grandi coe tres piso, 300 bara
largoe, 50 anclioe i 30 altoe. Noe a traha cien
anja riba es area, i duranti toer es tempoe el
tabata spierta hende pa nan had penitencia ; ma
nan no kier a comberti.
Ora Noe a caba e area, Dios a bise : Drenta
abo i toer di bo cas den area; pasobra Mi ta...”
|
|
6 |
 |
“...haja bo husto den e generacion aki. Despues
Dios a bis koe el mester toema di toer animal
siete dos par, manera tabatin mester pa nan
crianza i El dici: Despues di siete dia lo Mi
larga awa cai riba tera cuarente dia i cuarenta
anochi. No a cumpli coe palabra di Dios, i
Dios mes a cera porta di area.
Despues di siete dia nubianan a abri i un awa-
ceroe terribel a cai riba mundoe cuarenta dia i
cuarenta anochi largoe. Awa a tapa henter tera
i a subi 15 bara riba ceroe di mas altoe. Toer
hende i toer animal koe no tabata den area huntoe
coe No a hoga den diluvio ; awa a keda para
150 dia riba mundoe.
Es ora ai Dios a manda un bientoe duroe pa
seca tera. Area a fica para riba un ceroe mashd...”
|
|
7 |
 |
“...animal, si, basta paloe i piedra.
Na tera di Haran tambe, camina Abraham ta-
bata biba, idolatria tabata general. Pesai Dios a
manda Abraham bandona su patria i bai na un
tera koe 1E moenstr.
Abraham a obedece mes ora i el a bai coe su
muber 3ara i su sobrino Lot na tera di Canaan.
E tempoe e tabatin 75 anja.
Dios a priminti Abraham koe 1E doene tera di
Canaan pa su herencia, i koe le tin un descenden-
cia grandi, koe Mesias lo nace for di dj. Ta asina
Dios a bisa Abraham;
,,Lo Mi haci bo bira un pueblo grandi i lo Mi...”
|
|
8 |
 |
“...bendiciona bo i lo Mi had bo nomber grandi i lo
bo ta bendidona. Lo Mi bendiciona nan koe lo
papia bon di bo, i lo Mi maldiciona nan koe lo
papia maloe di bo, i den bo toer generacion di
tera lo ta bendidona.
Abraham tabata masha ricoe na oro i plata, na
earner i baca, na criar homber i muher. Su sobri-
no Lot tambe tabata ricoe. Hopi bez a socede,
koe wardadornan di bestia di Abraham a haja
pleitoe coe esnan di Lot riba tereno di mas bon.
Ora Abraham a tende esai, el a bisa Lot; Koe
no tin pleitoe denter mi i bo i denter mi warda-
dornan i bo wardadornan, ya koe nos ta roernan.
Mira, henter mundoe ta bo dilanti; mi ta pidi bo
bai for di mi; si lo bo bai na banda robez, lo mi
bai na banda drechi; si lo bo scohe banda
drechi. lo mi bai na banda robez.
Lot a scohe e partida boenita banda di Jordaan
i a toema su bibar den ciudad Sodoma.
2. Mientras Lot tabata ai, a bini cuater rey i
nan a haci gera contra rey di Sodoma. Nan a ba-
ti, a podera di ciudad, a destrui toer cos i a cohe
habitantenan...”
|
|
9 |
 |
“... lo nan perde nan bida huntoe coe e otro-
nan i lo Bo no spaar e lugar-ai pa motiboe di e
cincuenta hustoe? I Dios a responde, koe 1E
spaar e ciudad, si tin 50 hende hustoe numd. Ma
Abraham tabata terne, koe lo no tin cincuenta hende
hustoe den e ciudad^ i el abolbebisa: ,,Si tin cin-
coe hende hustoe menos koe cincuenta, anto lo
Bo destrui henter ciudad? I Senjor a responde: ,,Si
Mi haia 45 hende hustoe ai, lo Mi no destrui e
ciudad.
Ma Abraham, jen di confianza riba bondad di
Dios, a sigui baha; di 45 na 40, di 40 na 30,
di 30 na 20 i porfin te diez. I Senjor a responde:
,,Pa motiboe di es diez hende, lo Mi no destrui.
Ma no tabatin diez hende hustoe den Sodoma.
2. Banda di atardi e tres Angel a jega Sodo-
ma, i nan a baha na cas di Lot. Apena e habi-
tantenan impi'o a tende e noticia, nan kier a obli-...”
|
|
10 |
 |
“...bira
mas gustoso cerca bende.
Grandi, masha grandi tabata prueba di amor
i di obediencia, koe Dios lo exigi awor di Abra-
ham.
Un dia Senjor a jam i dici: ,,Toema bo nico
jioe Isaac, koe bo ta stima, bai coen i lo bo
ofrec como sacrificio riba un di ceroenan koe lo
Mi moenstra bo.
Abraham a obedece mes ora ; el a sia su bu-
ricoe i e coe su jioe i dos criar a cohe camina.
Despues di tres dia nan a jega Afona; aki Abra-
ham a larga e dos criar; el a pone paloe pa sa-
crificio riba schouder di su jioe, i e mes a carga
candela i spada.
Ora nan tabata bai, Isaac a bisa su tata: ,,Mi
tata. I el a respond: ,,Kiko bo kier, mi jioe?
,,Mira tata, e dici, ,,ata candela i paloe, ma oen-
da ta e victima pa sacrificio? Abraham dici: ,,Mi
jioe, Dios lo percura pa victima di sacrificio.
I toer dos a subi ceroe.
2. Ora nan a jega na e lugar, koe Dios a bi-
sa Abraham di bai pa ofrece e sacrificio, Abra-
ham a traha un altar, el a pone paloe ariba, el
a mara Isaac i el a pon riba paloe como sa-
crificio...”
|
|
11 |
 |
“...Ata! mes ora un boz ta sona tor di cieloe;
.^Abraham, Abraham! no haci e mucha maloe,
pasobra awor Mi ta mira koe bo ta terne Senjor
i bo no a spaar bo nico jioe pa Mi motiboe.
Mientras Abraham a los su jioe, el a mira un
chubatoe, pega coe su cachoe den lama. El a
coh i sacrifik na lugar di su jioe.
Dios a haja un gustoe grandi den e obediencia
extraordinaria di Abraham i dici: ,,Pasobra bo a
haci esai, lo Mi haci bo generacion numerosa ma-
nera streanan di cieloe i toer generacion di mun-
doe lo ta bendiciona den bo descendiente (esta:
den Hesu-Cristoe).
Abraham a bolbe bai cas contentoe coe su jioe
i SU dos criar....”
|
|
12 |
 |
“...a manda im
criar di mas bieuw, jama Elizer, na es tera,
camina e ta bata biba promer, pa busca ai un
esposa piadosa pa su jioe.
Elizer a bai coe hopi regalo ricoe pa e moza,
koe 1'e scohe pa Isaac.
Solo tabata cerca di drenta, ora el a jega na
e tera, koe jama Mesopotamia.
I el a bai sinta sosega un poco cerca un poz,
oenda muhernan tabata bini saca awa. Mes ora un
moza, jama Rebecca, cargando un boetishi, a jega
pa saca awa. Elizer a bai cerca dj i dici; Doena
mi poco awa pa mi bebe. Un bez Rebecca a
doen awa i a bisa; Bebe, mi shon! I oia el a
bebe, Rebecca a bacia awa tambe pa toer bestia
di Elizer. Es ora ai Elizer a conoce koe ta e
koe Dios a destina como esposa pa Isaac. I el a
saca prendanan precioso di oro, i a ofrece nan
na Rebecca.
Rebecca a corre bai conta su mama toer e cos
ai. Ora su roeman Laban a tende e cos ai i koe
el a mira toer e prenda, el a bai contra Elizer
i a combid pa pasa anochi den cas di su tata....”
|
|
13 |
 |
“...Sara.
2. Despues di 20 anja Dios a scucha oracion
di SU sirbidor Isaac i Dios a doen dos jioe: Esa
i [acob.
Esa, jioe mayor, su curpa tabata toer na ca-
bei manera lana di animal; e tabatin un carac-
ter brutoe i e tabata un jaagd balente. Jacob
alcontrario tabata suave i gracioso i wardador di
earner.
Un dia koe lacob tabata coeshina papa, Esa
a jega di jaagmento i el a bisa: ,,Doena mi e pa-
pa ai koe bo a coeshina, pasobra mi a bini ma-
sha cansa di camina. Jacob a respond: ,,Ben-
de mi bo derecho di jioe mayor. Anto el a bisa:
,,Mira, mi ta moeri, ki probecho mi tin koe mi a
nace promer? Jacob dici: ,,Hura mi anto. Esa
a hura i a bende su derecho di jioe mayor.
Asina Esa, forza pa hamber, a bende su derecho
koe promer jioe tabatin riba herencia i bendicion
di nan tata, pa un tajor di papa ; ma ora Esa
a pens despues, el a conoce su falta, a bira ra-
bia i el a menaza su roeman coe morto. Ora...”
|
|
14 |
 |
“...Isaac a bira bieuw i ciegoe, e kier a doena su
jioe Esa su bendicion paternal, promer di moe-
ri. El a jama Esa cerca di i dici: ,,Bo ta mira,
koe mi ta bira bieuw i koe mi no sa dia di mi
morto. Toema bo arma i bai jaag; i ora bo ha-
ja algo di jaagmentoe, coeshina un coeminda pa
mi, manera bo sa koe mi gusta, i trece pa mi co-
me i lo mi bendiciona bo promer mi moeri.
Rebecca a tende esai. Asina Esa a bai, el a
mata dos lamtji i el a drecha nan na moda di
coeminda di mondi. Jacob a bisti di mehor bistir
di Esa, el a tapa su garganta i manoenan coe
cueroe di cabritoe i el a bai coe e coeminda coe-
shina cerca su tata. Isaac a puntra: Kende bo
ta? Jacob a responde: Mi ta Esa bo jioe ma-
yor ; ma haci manera bo a manda mi; lamanta,
sinta i come di es koe mi a cohe, pa bo alma
bendiciona mi.
Isaac a responde: Bini cerca mi pa mi foela bo,
mi iioe. E cueroe di cabritoe a hinca Isaac den
error, pasobra Esa su cueroe tabata jen di cabei.
El a kere koe ta Esa tabata su dilanti i el
a doen su...”
|
|
15 |
 |
“...' V ,7r>jK;
Pfc
a cai droemi ri-
ba un piedra ;
den sonj el a
mira un trapi,
koe SU punta
tabata jega te
na cieloe.
Angelnan a
subi i baba i
Dios mes tabata
riba e trapi di
mas ariba. Dios
a repeti e pro-
mesanan, koe El a jega di haci coe su tatanan Abra-
ham i Isaac; Mi ta Senjor, Dios di Abraham, botata,
i Dios di Isaac; e tera, koe bo ta droemi ariba, lo
Mi doena bo i bo jioenan. Bo descendientenan lo
ta manera stof di tera, lo bo plama na Oost i na
West, na Noord i na Zuid i den di bo i bo des-
cendiente toer nacion di tera lo ta bendiciona .
Ora Jacob a spierta, e did jen di respet: Di
berdad, Senjor ta na es lugar aki, i mi no a sabi
esai'. Jacob a bolter e piedra, koe el a boeta su
cabez ariba, el a bacia azeta riba dj i el a jama
es lugar Bethel, esta, cas di Dios.
Esa a bende su derecho di jioe mayor pa un tajor
di papa; mescos tamhe esnan koe ta haci un picar mor-
tal la bende nan derecho riba cieloe boenita, pa un deseo
maloe di un momento. Larga nos corda semper: Kiko
ta...”
|
|
16 |
 |
“...Asina Jacob a mir, Jacob a baba su cabez siete
bez te na suela.
Esau, calma pa es hechoe di Jacob, a jega
cerca dj, el a braze i el a zoentje jorando di
sintimentoe. El a nenga e regalonan tambe, di-
ciendo : Mi roeman, mi mes tin hopi, keda coe
bo propiedad.
Ma Jacob a sigui persisti asina tantoe, te porlin
Esa a acepta e regalonan.
Jacob a drenta su patria Jen di rikeza i ben-
dicion ; el a braza su tata anciano Isaac, koe a
biba 13 anja ainda despues di regreso di Jacob.
El a moeri na edad di 180 anja i su dos jioe
Eza i Jacob a der.
.hicoh den toev sii peiui a toema su refugio cerca Dios.
Koe nos coestumhra di had esai tainbe den toer peligro
di alma i di curjm.
XIII.
I. Jioenan di Jacob. 2. Roemanuau di Jozef ta bend.
1. Jacob tabatin 12 jioe bomber. E mayor
jama Ruben, e di mas cbikitoe Benjamin i mayor
di Benjamin Josef.
Josef tabatin 16 anja i e tabata warda bestia
buntoe coe su roemannan. E tabata un masbd
bon mucba, pesai su tata a doen boenita bistir
di diferente color. Pes motiboe...”
|
|
17 |
 |
“...34
pa 20 placa di plata. Despues nan a kibra su
bistir boenita, a moeh den sang^er di un cabritoe
i a mand pa nan tata coe siguiente respond!:
Mira si esaki no ta bistir di ho jioe. Su tata
a reconoc mes ora i a sclama : Esaki ta bistir
di mi jioe, un bestia feroz a de vore. 1 e tabata
desconsolado pa pierde di su jioe stima.
E comerciantenan a hi ba Josef na Egipto i a
bend aja coe un homber di consideracion, jama
Ptifar. Despues di algun tempoe Ptifar a confi
coe gobierno di su cas, pasobra Josef tabata
sabir i honrado.
Ma muher di Ptifar tabata un mal hende i e
kier a hinca Josef den picar; ma Josef, cordando
na presencia di Dios, dici; Com mi por haci
un cos maloe i peca contra mi Dios ?
Un dia e muher a cohe Josef tene, ma Josef...”
|
|
18 |
 |
“...di prison a stima
joset masha ; no solamente el tabata trat coe
- el a doen tambe mando riba
tabatin tambe mayordomo
masha carinjo, ma
otro prisonjeronan.
Den e prison
panadero di rey.
Un dia koe nan tabata masha tristoe pa un sonjo,
koe nan a sonja, Josef dici: ,,Conta mi es koe
boso a sonja.
Es ora e gran mayordomo a bisa :
Mi ^ mira mi dilanti di un paloe di druifi koe
tabatin tres rama. E paloe a crece, el a bira
berde, tiorece, i porfin el a doena druifi hechoe;
i mi tabatin beker di Pharao den mi man, i mi
a toema e druifinan i a primi nan awa den beker
i a doen despues na Pharao.
Josef a cuntesta: E tres rama ta nifica tres
dia. Despues di tres dia Pharao lo corda nba
bo i 1e pone bo na bo puesto di promer. Mi...”
|
|
19 |
 |
“...pidi bo koe ora lo bo ta feliz atrobe, corda
anto riba mi i sea mi protector cerca rey, pe
libra rni for di e prison aki; pasobra nan a horta
pii for di tera di Hebreonan i cera mi inocente den
prison,
Despues e panadero mayor a conta su sonjo
i dici: Mi tabata carga tres macutoe; den e
macutoe di mas ariba tabatin toer sorto di cos
dushi i paharanan di cieloe a bin come nan.
Josef a responde : E tres macutoe ta tres dia.
Despues di tres dia Pharao lo larga horca bo i
paharanan di cieloe lo come bo carni.
E sonjonan a realiza manera Josef a bisa
padilanti. Ma dia e gran mayordomo a haja su
libertad, e no tabata corda mas riba Josef.
2. Dos anja despues Pharao mes tabatin dos
sonjo koe ningun di su sabir i splicadornan di
sonjo por a splica. Es ora ai e gran mayordo-
mo a corda riba Josef; el a conta rey loke a pa-
se i mes ora rey a doena orde pa saca Josef for
di prison i pa trec cerca dj.
Es ora rey a conta Josef su sonjo i dici: Mi
tabata para na orilja di rioe i siete baca a sali
for...”
|
|
20 |
 |
“...severamen-
te coe nan i a puntra nan. Di oenda boso ta bi-
ni? Su roemannan a respond: ,,Di tera di Ca-
naan pa coempra coeminda necesario. Josef a
bolbe bisa: ,,Boso ta spion. Masha spanta e roe-
mannan a responde: ,,No Senjor, bo sirbidornan
a bin coempra trigo. Nos toer ta jioe di e mes
un tata koe ta biba na Canaan. Nos tabata diez
dos roeman, e di mas chikitoe a keda cerca nos
tata, e otro a moeri.
Ki legria pa Josef di tende, koe su tata i Ben-
jamin tabata na bida ainda.
El a bisa nan: ,,Lo mi mira si boso ta papia
berdad i el a cera nan toer den prison.
Tres dia despues el a larga saca nan atrobe...”
|
|