1 |
|
“...sicrhi pa hn'-ie ho ..a
da svewpiT onn bon jioc piasjaai leh-
gioso, hoeirnda gr.emprr loer pihaar Foor
di van lo bo weiia. kooia bon Dioos ta-
ba!a seemper, aricbo ee^ monid>c kaha,
ItonleO' eeg na a hi- t tbala /oehi(^-fla <
kootn ecl tahata jocda soc bcrdudei Si tahata arieba ecs mofiidoe aki baba
asietm, hoorn grandi paga;nec.tdoi- li ta
pa ees nan, hi a biba scc.mpe.f gf^gnro Iri
di Dioos-, ma hoorn t rrilndhasfigorjot i
pa ees 7i.an, hi no a hootapii hoc, ld di
Dioos, ora di voos nioartoc, ora di-toes-
gamcc.ntoc! Ferhocra auto disigi. a't tocr
bo hocrason, tocr bon exempel hi ho ia
Jiurja adecn-, i larga mal exnnpsi no (lisg. atf%
ahi ban i na bieda eter na. . .
Ees historia nan ta to ernaar foor di htp
bel, ees boehi, hi Dioos mec,s a larga shirr-
hi. Man ta anto di nias hometoe, hi fn
t toer herdadera historia. Ma no horda,
ki ta toer ld tien, no, ees ahi nan ia di
mas principal 'noemu...”
|
|
2 |
|
“...ora lo ho sienja mas
mdilanti, lo bo leende iamhe di oier ani-
mat, ki eel a toema mas deen ark koe eel.
Tarnbe lo bo liaija aligoen bees deen oier
boeki nomber di keende skierbier na oier
maneera.
Jioe tian di Jfihoh mi a jama
seemper Hebreeuwen te na ees
les, oenda mi ta splihaa bo nan
nomber, a pisaar ki foor dikoe-
minsamientoe nan tabatajaniaar
tambe kaba Israeiieten.
JVa koeminsameentoe di doos
regel di les 89 ta para: Jeehonias;
ma mesteer ta Joakim. JYuda mas
mi tien di boeta aki cerka, si no
ees wensch aki: ki ees boeki lo
sierbi pa hasi boso toer keende
dreetje na moendoe, i lojoeda pa
hasi boso santoe oen dia na ciloe.
Jas; 1852.
J. J. Putman....”
|
|
3 |
|
“...BOETA I1EE,\DE DEEN A AIJDSCH
PARAUYS.
Dioos a boeta Adam i Eva deen oen di
mas boenitoe koenoekoe, ki noenka beende
a weita, ki tabata jama: Aa/a/scA
Oen rio grandi tabata moeha ees koenoekoe:
i beende tabata haija adeen toer floor i paloe
koe froeta di mas doeci ki tien. Ban di ees
paloe nan oen, ki tabatajama paloe di kono-
semeentoe di bon i di maloe. Dioos disi koe
beende: boso poorkome froeta di toer paloe
nan, kitando afoor froeta di ees paloe di kono-
semeentoe di bon i di maloe; pasoba si boso
kome ees froeta, lo boso moeri....”
|
|
4 |
|
“...nnrdndoor di kariieor. Naii doos tabata ofre-
cfi sakiificio na riioos: Kain froota di sor tRiti>
i Abel di ineiioor Ivavneer di soe i^oraal.
SaUrificioaaii di Abel labata ooesta na
Dioos; ma no ees di l^an; ees ai K-ain tabata
toema na maloe. Dioos disi koe Kan: i>akie-
ko bo ta kodisia bo roeman? si bo hasi ees ki
ta bon, lo bo haija bo pagameentoe; ma si bo
hasi rnaloe, lo bo haija kastiegoe.
Kan ta .mata soe roeman abel.
Kan no tabatien oreea pa palabra di I)on
Dioos. eel a hasi maneera eel tal)ata bon koe
soe roeman, ganjando, eel disi; l)am, larga
noos bai lioenoelaje. Bon Abel,sien kordama-
loe a bai konteentoe koe eel, i ora nan tabata
basta aleenw deen koenoekoe. Kan a kai a-
rieba Abel i a mata soe roeman. Dioos disi
koe Kan: Oenda bo roeman ta? Ma Kan a
responde: mi no sabi; mi ta wardadooi di mi
roeman anto?
10.
Kastiegoe i Kan.
Dioos disi koe Kan: Kan, kiko bo a hasi!
sanger di bo roevnan, ki bo a drama, ta kla-
ma vienganza. Tera, ki a bebe sanger di bo
roeman lo ta kontra...”
|
|
5 |
|
“...KI eel tabata doeiia na soe roeman i mania
Pn^zar"^ i kaba, Rebekka a bai koe
34
Ksa I Jakob.
Rebekka a jega bon; a kasa koe Izaak,
nan a bai biba na kas di Abraliani. Re-
bekka a [lari doos jioe Iioniber Esau i Jakob.
Esau tabata majoor, masjaar roboestoe, i t\
bira despoees oen jaagdpor famoso. JaAmh
tabata grasioso i mas keetoe. Oen dia a so-
sode, ora Ja/cob tabata bai kome, kj Esau a
sab koenoekoe, kansaar i koe masjaar ham-
ber. Eel disi koe Jakoli: doenaa mi bo ko-
iniepda. Jakob disi: Si, si bo doenaa mi ees dre-
tsjoe, ki bo tini komo majoor,Esau a l espori-
de: masjaar bon, mi ta doenaa bo ees a; i eel
ft llftsi Qen bbarameentoe arieba.
^5.
}ZAAK TA MANDA SOK JIOK EsA Dl HASI KO-
mikna pa Ekl.
Ora Izaak tabata bieeuw kaba, i ki eej a...”
|
|
6 |
|
“...brestier alsi no ta h'wstwr iV, hr. "
Ora Jakob a mira ces l)i(wticr- ci 1 l
sa jora nmrsa.nwnt.w, i ,li,i i
.30.
JozEr bendeer na Egvpte.
i--a-el. Jo.pf R !u,oso!a;::v,;,t;:7::r;:!-
sxjibi soe sjoii inasjaar fiVI. Patif-.r j ''V*
-el pa mira riba turr knos ,|i ,, ,,
A sosode ocii (lia, ki naadHa ,- di Pij.if,,-. I '
;;otabata bai k aa.i v!.,;!
I < ( i h isj (j(.(| pikaar raia'i f'oi, r
spnnUi masjaari disi;ko,aa la
OEM koos asii-t.a dilaati di h,, sfj 'l'"'*
pod,Toso. Mr! t'-
ry-r-'..........
fill- a larn a sera Ju/, f. ' ^
37.
JozKr T.,
1'Alt AO,
i Woita pabe df...”
|
|
7 |
|
“...Jozef disi: no, Dions wardna mi, di hasi oen
fcoos inhoestoe. Boao toer poor bai; ma ees
oi n, li a hortu mi bvkev, ces ta A'eda mi Aatie-
boa. Jozef a hasi asiena pa poerba rian i pa
ee! .vf'ila /V\ho io naii liasi a woorpa iian roeman
di rnas tsji/*;ieto(.. Ma Joedas disi: mitapi-
di ho, no iiasi asiena, tenee mi na soe loegaar;
i larga Benjamin bai, si no, noos tata bieeuw
]o moeri di tristceza.
JOZEF TA DEKLARA IVAN, KI EEL
TA NAN ROEMAN.
Ees ora Jozef no poor a wanta mas, eel a
manda soe beende di sali afonr; i ora eel ta-
bata koe soe roeman nan sool, ban di oen jo-
rameentoe doeroe, eel disi koe nan : mitaJo^
zef! mi tata ta na hicda l Ora nan a teen-
de ees jndabra nigoen di nan poor a responde
di spantoe, ki nan a spanta; ma Jozef disi:
bini toer cerka mi, mi ta Jozef boso roeman,
ki boso a beende; ma no tene mieedoe, Pro-
videentia di Dioos a hasi, ki toer a sierbi pa
bon. Eel a brasa nan toer, i disi koe nan: bai
1 bisa mi tata, ki mi ta na bieda, trese eel aki
koe toer ftoe...”
|
|
8 |
|
“...li sncerdote imn, ora Mosis tabatn |oeber-
M Bau di kabeesdi sacerdote Heb; Samuel
, nase. Mama di Saimil a hiba eel, teem-
)oe ki eel taitala moetsja aienda, cer/ca Heil
,a ,,.1 si.-aja Snmul ofrese saA-rifico. Dioos
adoena Samul di konose, ki lo Lel kas-
fi.ra Heli masjanr, pasoba eel no tabatakas-
slT'-a soe iiue nan arilia nan mal hasrer.
Saniiil a kunta Heli tuer koos; ma ees ai
m. tabata sierbi pa hasi eel mas sabier.
02.
KASTIEOOK Dl HeI.I I Dl SOE JlOE NAN.
F.es teempoe tabatien gera trobe deen di
Hebreeuwen i Fdistynen. Hebreeuwen a
|
|
9 |
|
“...(h ('<< tempel nan Uihata icardux Jli lui di a-
hoestne.
Rohoaai .hok di S.\;.(aio\.
Salonia?i tahata ^oehena soe peet hel na
paai^ i prosperidad. ma, In dlspraeia! O ra
eel tahata Ineevw kaba eel a tnehida Ploos,
i a kar^a eel masjaar robees. Ploos a noe-
ha masjaar i dl si koe eel\ pa bo ka a sa bo
relno lo ta partler na pidas\ aslena mees
a sosode. Ora Salotnon a moeri, soe jloe
Jloboum a bini na soe loegoar. Eel tahata
oen homher rohees\ na loegoar di sigi hou
konsegoc di beende bieeuw i sabier, eel taba-
tn bai tras dipalabra di soe kameraden tuin.
Isralieten i IIokdikk.
Ees dieesdoos jioe di Jal.ob tabata hom-
her kasaar kaba na Egypte, di modo ki
aicoor tabatien foor di kada oen di nan, oen
taniiesimo miel desendiente, i dieesdoos dif-
ferente staka. Eau di Rohoam, poe.bel a
lamanta. Diecs staka a kai afoor, doos
noema a kedafieel, ees tabata-, staka, di Juda
t dl Benjamin, ki nan tahata Jama Hoe-
die'e. Ees otro dices staka a boet a Ito-
boam jm rei aricba nan. Nan tabata jania...”
|
|
10 |
|
“...ki a keda fiVl, taliafien oen lioinln'r snatuc
janiaar Tobifos, ki tahata si(rl)i, koe sau
nioeheer i jioe honibcr Tobu'as, Ditxts < x:u -
tameentoe i di oen hcrdadera ko(razon, i ki
apisaar, ki eel a perde sne hiesta, a keda
seeiri[)er koe toer paccenci i amour pa Dioos
di modo, ki palabra ili Dioos mees ta bisa:
ki foor disoe moetsjatje oel tahotivn srrm-
per midoe di Senjoor, i tahota kormpH
scrmpcr koe Soe rntnidamientoe non-, e I no
tahata tnestoe, ki Uioos a lar^a eel birU
cicgne; rna eel a Jika Jienne deen di mi'cdof
di Senjoor, gradiciendo Dioos toer din di
soe bida. ,,
'il
lil'l I! HormOK NAX,
A BIAS I Asa.
Ora Koboam a moeri, Abias sue jioe ki
a bira rei, no a iroc'beriia mas ki frees aii-
ja. Asa soe jioe a briii na soe loeoaar. bles
aki taliata oeii bon rei, eid ta at tfi'esloso
na Dioos pa soe zelo pa relij>ion. Mel ta
bata perkoera di kita toer serliisio di Dioos
falsoe foor di soe reino. Irees Dioos a bin
diksjttoa eel, i a larga eel gosa largoe feem-
[>oc di paas; i ora...”
|
|
11 |
|
“...Ull JOSAIAI
Ora Asa a aiucn, V'
a.e loeoaar. Ka;l tal.ata oen la-idmU ra MU-
mloor ah Di'>s;
el oen lu.mbor rospcctaar nUoc. ma ooi
u)os malru', ki '1 a I^si ta: ki eel a c
a amieslacl koe rei Aehabo oen di Lsiaelu t
ui a kita toor di Dioos. Ora nan .Ws
tahata hrinoa konlra re.^d. ^
1 perde, bida i a pena Josafat a ska .
Poor di ees ai noos poor sieiipi k*
l.ees ta di sera amistad koe mal heeude.
lli:i JOKAM I OcllOSlAS.
X
J(.ram tabata rei tras di nioortoe di soe
ata Josafat. Eel tabata oen bomber robees
eel a kasa koe jioe di Acbabo, jamaar
Atbalia oen moxa asiena robees komo soe
(ata; oen inferinidad pisaar a kaba koe bida
(li Jorain preestoe. Tras di eel soe jioe
Ochosias a soebi trono; nia eel no a keda
larooe arieba Danjaar pa mal exenipel d!
soe mama, Dioos a larga eel moen mise-
ra!)ibneentoe....”
|
|
12 |
|
“...})o.U-er hast.i
di bai or-ce snkrificio leen tempel, lo ki
tabata toka sacerdote naa sool. <>ra : !bee>
dl sacerdote nan a noeha koe eel pa ees ni.
i ki eel iio kieer a teendc, Dmos a < o< na
e. l ii.fermidad di luster. Asiena eel tabnla
oblii-aar di lorS toehieruo na soe jioe
Joathan.ki tabuta guebenm bon.
83,
Rei Ach as.
Achas iio dl Joathan a soebi tnmo tras
t, soe 't; ta defoentoe. Eel no tabata sigi
bon exe.nplo di soe tata Eel a sierb, Dmos
falsoe nmi; i beende di Jerusalem mees ta-
bHtu si.^: soe exemplo. Prees .oos a larga,
ki rei nan di Samaria i Syri tabata bim
hasi uan masjaar maloe. Eel no tabatien
bergweri/.a di horta uro i plata foor di tem^
pel% manda present pa rei di Assync, pa...”
|
|
13 |
|
“...soe o-
asjaa i a prilHinh irl aintila (Hrfsrirnkoe
iv'ja (li hida vlas. 'l'rres dia afras Ezehias
'ahata dfiida ivmpd han di salon-.
ni'.l m AssYIK TA .llTiV 1>A KU5A KOE
.1 i:!hias, i roiuloor di Jcrlisalfm koe
,UM- s(ye truepa; oCi mees aiiootsji oeii an-
vel di Dioos a tiiafa !S5,000 di aan. Mal
mntaar U('i <>' Assijrie a lioe bai na soe
tera. (/((hias a pasa oes !ioja nan, ki Dioos
i, ilociia < (d di lida aienda, niasjaar sose-
lraa!% si< rldoiido Dioos axactamcente basta,
soe oeltima ora. lAalya di ^oevenia 29 an-
ja, eel a sieiiti soe oeltima ora jega, jeen
dikoiduuisa i speransa eel a entrega soe
alma na maiioe di Dioos. l oer ])oebel ta-
bata jora, i a doena eel oen derameentoe
manifiko.
87.
Rki Maaasses-
Manasses a bini na loegaar di soe tata
K/eehias; ma aleenw di sig bon exeinplo
dl soe tata, eel a bandona Dioos, pa biba
oen bida robees i sierbi Dioos falsoe nan,
Eel tabata tambe oen bomber masjaar...”
|
|
14 |
|
“...dl hasi oen koos kontra lei !i Dioos, Si<>n
spanta eel a nioeri i a haija eterrm gloria.
OepJ mama koe SOE SlERTE JFOE TA MOER! PA
LEI Ol Djoos.
Otro bees trobe Antioelins tabata kieer
obhga oen mama koe soe sieete jioe f,om
ma religion, kastigoe ,li
mas kroeeel no poor a kieta nan na nigoea
maneera, foor di lei di Dioos. Ora Ju a
mata seis kaba, ees manm disi koe soe jioe
ke*m^ tjuietoe: nii jioe tene kompasjoo
letSi mi -rkargaa bo, koe m*
letsji nil a kriaa bo; sigi exemplo di bo roe
man nan, tene miedoe pa Dioos sool,
no has. koos ki eel a taha; Dioos lo rekoin
pensaa bo. Lel a re.sponde: mi ta obedese
na lei 1 no na rei, mi ta moeri sosegaar,
Do, asiena eel disi koe Antioclius, lo bo no
skapa foor di kastiegoe di Dioos. Nan
m^aeel poko poko na modo di mas kroeel,
kaba nan a mata tambe ees mama diegnoe
cli toer alabanza.
95.
3Iathathias.
Ees teempoe tabata biba na Jerusalem
oen sacerdote,jamaar MaUiathias koe cien-...”
|
|