1 |
|
“...monid>c kaha,
ItonleO' eeg na a hi- t tbala /oehi(^-fla <
kootn ecl tahata jocda soc bcrdudei ma hoorn t rrilndhasfigorjot i
pa ees 7i.an, hi no a hootapii hoc, ld di
Dioos, ora di voos nioartoc, ora di-toes-
gamcc.ntoc! Ferhocra auto disigi. a't tocr
bo hocrason, tocr bon exempel hi ho ia
Jiurja adecn-, i larga mal exnnpMa no horda,
ki ta toer ld tien, no, ees ahi nan ia di
mas principal 'noemu di es, hi SQde
promeer di nasemcentnc di noos scnjoox
Hesok Rriestoe....”
|
|
2 |
|
“...iras, mi ta hisaa bo p. e. ki No a harka
oen paar di anima!', ora lo ho sienja mas
mdilanti, lo bo leende iamhe di oier ani-
mat, ki eel a toema mas deen ark koe eel.
Tarnbe lo bo liaija aligoen bees deen oier
boeki nomber di keende skierbier na oier
maneera.
Jioe tian di Jfihoh mi a jama
seemper Hebreeuwen te na ees
les, oenda mi ta splihaa bo nan
nomber, a pisaar ki foor dikoe-
minsamientoe nan tabatajaniaar
tambe kaba Israeiieten.
JVa koeminsameentoe di doos
regel di les 89 ta para: Jeehonias;
ma mesteer ta Joakim. JYuda mas
mi tien di boeta aki cerka, si no
ees wensch aki: ki ees boeki lo
sierbi pa hasi boso toer keende
dreetje na moendoe, i lojoeda pa
hasi boso santoe oen dia na ciloe.
Jas; 1852.
J. J. Putman....”
|
|
3 |
|
“...riioos: Kain froota di sor tRiti>
i Abel di ineiioor Ivavneer di soe i^oraal.
SaUrificioaaii di Abel labata ooesta na
Dioos; ma no ees di l^an; ees ai K-ain tabata
toema na maloe. Dioos disi koe Kan: i>akie-
ko bo ta kodisia bo roeman? si bo hasi ees ki
ta bon, lo bo haija bo pagameentoe; ma si bo
hasi rnaloe, lo bo haija kastiegoe.
Kan ta .mata soe roeman abel.
Kan no tabatien oreea pa palabra di I)on
Dioos. eel a hasi maneera eel tal)ata bon koe
soe roeman, ganjando, eel disi; l)am, larga
noos bai lioenoelaje. Bon Abel,sien kordama-
loe a bai konteentoe koe eel, i ora nan tabata
basta aleenw deen koenoekoe. Kan a kai a-
rieba Abel i a mata soe roeman. Dioos disi
koe Kan: Oenda bo roeman ta? Ma Kan a
responde: mi no sabi; mi ta wardadooi di mi
roeman anto?
10.
Kastiegoe i Kan.
Dioos disi koe Kan: Kan, kiko bo a hasi!
sanger di bo roevnan, ki bo a drama, ta kla-
ma vienganza. Tera, ki a bebe sanger di bo
roeman lo ta kontra bo: maske lo bo tiaha
largoe i pisaar lo eel ninga di doenaa bo...”
|
|
4 |
|
“...i lo bo keefla nVidia arieba iiioendoe. Sienspe
ra purdoii, Ivcia a boei bai.
Trahamkknto di arka.
Despoees beende a jena masjaar ariebi
moendoe, i tal)ata intreg-a nan na toer soorto<
di |)ikaar; prees Dioos a toenia resoloesjon d
kaba koe nan toer. Ma No i soc; jioe nan
ki tabata stima liirtoed, Dioos tabata kiec
skapa. Dioos a manda No anto di tralm oei
Jial)i(!oe masjaar f^ramli, jamaar arka.
Ora arka tabala toer dretsjaar, No a barkt
oen paar di toer pagara i di toer animal.
Dklokvio, anja Dl Moi:i\Doii: 1656.
Ora No a kalia di regla toer koos, eel, koe
soe moeber, i soe trees jioe koe nan nioeher,
a barka. Lamaar i toer rio ajena. Avva a ba-
sja foor di Cieloe kwarenta dia i kvvarinta
anotsji sien stop. Awa a tapa binteer moen-
doe i soebi cinkvvinta bara Iialtoe arieba seroe
di nias haltoe ki tien; i toer beende i beestia
a perd nan bida, salameentoe No koe soe
familia a skapa....”
|
|
5 |
|
“...KaBAMEENTv'>P. Dl DELOF.VTO.
Alafien Dioos a mancla oen bientoe doeroe
,a seKu awa trobe; i despoee.s d.eesoen loMa ..ra Noe
a laro-a ees palomba boela pa di doos bees,
eel a bolbe koe oen rama bei de di olyt na bo-
ka; asiena No a sabi ki tera tabata sekoe i
eel a sali, doenamlo gratias na Dioos, foor di
arka koe soe fainilia i toer ees animal. ,
KoilROMriMEEINTOE Dl HEE!\DE
Toer beende a sali awoor foor di jioe nan
li Noe. Sem a bal biba na oen tera, kitajama
/V/i Cliatn na Afrika i Japheth na tiuropa.
Ma ees kastiegoe pisaar no hasi beende
aienda mas sabier, poko teem a tras nan taba-
ta maspioor trobe. Nan tabata loebida Dioos,
nan Rriadoor, i adora solo i loena: i entrega
nan na toer soortoe di pikaar mahoos....”
|
|
6 |
|
“...Jam.imeentoe Dl Abraham,
moendoe 2083
ANJO Dl
Algoen heencle santoe a .sio-j siprl)i Dionc
>on, (Ku, ,1. nan tabatien oeu,1Ma Abraham a kere,
1 dl berdad, oen anja atras, Sara a pari oen
Jioe bomber, ki Abraham a jama Izaak....”
|
|
7 |
|
“...nil moestrafi bo- Abraliam tabata
prnmtot; pa obedese na Oioos; eel a doena
T/,aak paloe di kiitla i eel mees tabatakarga
kaiideeia i malj(te. Na kamiena Izaak disu
tnta, nnns tien paloe i kandecla; rna oenda
beestia ta pa sakrificiol Abraham disi: Dioos
lo jiprUotira pa eeS ai, mi Jioe.
Oioos TA TAHA Abraham di mata soe jioe.
Ora nan a jega na ees loegaar, ki Dioos a
nioestra eel, Abraham a traha oen altaar^
boeta paloe arieba, i soe jioe maraar arieba
et-s paloe; kaba eel a toema matsjete na ma-
noe pa mata i ofrece soe jioe. Ees ora oen
An el a baha i disi: Abraham no hasi bo jioe
maloe; awoor mi konose bo fe, bo no a spaar
ni bo oenikoe jioe, masjaar tanto lo mi rekom
pensaa bo. Mees ora Abraham a mira oen
tsjoebatoe pegaar koe soe katsjoe deen oen
tronkon di sonpienja, ki eel a ofrece na loC'*
gaar di soe jioe....”
|
|
8 |
|
“...mi joetiaa bo mi
bimliksjon, promeer ki mi moeri. Ui oen bees
Ksau a bai.
?6.
IIkbukra ta konseha Jakob di jega pro-
MEEli KI SOE ROEMAN.
Rebekka a teeiide toer kiko l/.aak a papm
koe Esau; i disi koe Jakob: kohe doos lam-,
metie kabrietoe; lo mi hasi konnenda, ma.
ueera mi sabi, ki bo tata tu stiraa; lo bo hiba
ees ai pa eel; i bisa ki bo ta Esau, pa eel bm.
diksjouaa bo, komo soe jioe majoor. Asiem
,nees nan a basi. Promeer ora I/.aak a ( oeca.
ma alafien, ja, ki eel tabata ciegoe, eel a ke-
re, ki Jakob tabata Esau. Eel a kome i ((i
a bindiksjoua Jacob iia loegaar di Esau; i a
doeua eel toer drctsjoe di majoor,
ESAU TA JEGA I TA PIDl BTNDIK-
SJON DI SOE TATAIZAAE.
Poko ora despoees Esau a drinta koe kpe-
mienda pa soe tata; ma I/aak disi koe eel:
^ ta Keende anto ta ees, Ki a tresee mi koemien-^...”
|
|
9 |
|
“...wnrflatloor nan: roeman di oenda boso taf
ISaii disi: noos ta di stad,/fi jam a amn.
Eel disi: boso no /ronoce oen beende, /.la-
ma Laban. Nan disi: masjaar bon. l oom
bai eel. Masjaar bon; ata mira' soejioemoe-
heer Raclud ta bini uja /coe /ainieer.
39.
JAKOB BON RICtBIER NA KAS
Dl LABAN.
Ja/vob a bai di oenbees cet/m Rachel i a
bisaeel: mi ta Ja/mb jioe di RebeMa. Rachel
a A-oeri bai bisa soe tata, Ai a bim Aontra
JaAob pajama eel deen soe Aas. , , , .
Eel tabata masjaar bon ricibier, i a Aeda bi-
ba na Aas di Luban. Despoeees JaAob aAa-
sa koe Rachel.
31.
JAKOB TA BOLBE BAI SOE TERA.
llopi anja Jakob a keda cerl'aLaban. Eel
tal)ata sierbi eel masjaar fiel; i Dioosaben-
diksjona eel asiena tantoe, ki eel tabata oen
bomber rikoe, ora Dioos a bisa eel pa eel
bolbe bai soe kas. Jakob a manda algoen
ki iaar koe masjaar present aililanti pa soe
roeman Esau, pa plakka soe rabia; i eel mees
a bini atras. Esau a bini kontra eel na kamie-
aa, a rieibi eel masjaar bon; nuu tabataloe-...”
|
|
10 |
|
“...tabata koedisiaeel
masjaar. Mas tantoe trobe nan tabata A:-ontra
eei, ora nan a teende doos soonjo, h\ Jozef
tabata onta naiii Eel disi: mi a soonja, /.i
noos toer tabata niarra bosje di trigo^, i h\
mi bosje a /ceda [lara lafgoe'arielm,i ees di
boso tabata baba Aabees j>a ees di mi;otro-
bees mi a soonja tfobe^ Ai solo, loena i dies-
oen strea tabata inoestraa mi masjaar res-
peAtoe^
3.^.
^OZF TA AI EfiRA SOE
roeman nan
Ora tata Ja^ob a tende soonjn nan di soe
Jioe Jozef, eel no a papia n;ida. Ma soe roe-
man nan, no tabata mira eel nias foor di ers
dia, Aoe bon wowo. ^Ki/co bo fa /corda, nan
disi Aoe eel, lo bo ta noos rei auto, i noos
lo baba A:abees pa bo ? A sosode oen dia, ora
nan taAata afoor /roe /arneer i /leestia di nan...”
|
|
11 |
|
“...eel; dee?i di trees dia rei lo bnetaa bo Irobe
iia !)() sierbi>]i, auto korda ariel)a mi. Eesoter
disi koe Jo/ef; mi a sooiiju ki mi tabata kar-
^a trees iirakoetoe lioe pam i koosdoeci ari*
ba mi kaiu'es; i pabara tal)ata bini i tabata
kome foor di ees makoefoe di mas arieba Jo-
zef disi lma ees, ki a baija soe sierbisji trobe,
iio a korda mas di papia oen palabra ccrka
rei pa ./o/,ef.
Ma basta dia despooes, Farao a soonja doos
sooiijo, ki iiigoeii Inamde tabata poor splika.
Ees ora ees kriaar a rekorda Jozef, i disi koe
rei: mi konose oen lieemle, ki sa splika toer
soonjo; ees ta Jozef ki tabata seraar hoentoe
koe mi Eel a sjilika mi soonjo, i toer a sali
manei'ra eel a bisaa mi. Oen hees rei a larga
jama eel....”
|
|
12 |
|
“...41.
Jo/.K i'A riCRKOlOUA PA DILAIVTI.
El'S Jiic'i'te iitija di abondancia jo/cf a
|Kfk(KM-a ma^a/.iiia jjsT.ndi >
i a iakarjia luM iide toer kamienadi kociiijoa
i warda, toer t:-i<>-oe, ki nan tabata poor liaija;
pa teeinpoe di haml)er. Ora t< ctni)oe diham-
ber a )ervs
regoeiaar. .Asiana bon Dioos ii skapa ioa'ii-
deT pa .lozef, na ees teeinpoe di inoeri liain-
ber.
Jarou ta mamia sor .noK nan na Eovii !',
lAA NAN KOPMPRA TIllGOR.
Na tera oen(!a Jakob tabata bilia, nan a
haija tanilie matyaar mal anja. Jakol) a man-
da soe jioe nan na Egypte |ia koemiira ko-
niienda aja. Ora nan a jega J^o/.ef a konose
nan oen bees; ma nan no a konose eel.
./o/ef a liaei manera eel no a konose nan^
i disi: lioso ta beende, ki ta bini aki pa kono-
,se noos tera i pa despoees bini liasi noos.
malo<. Nan disi: o no. noos a bini pa koem-
pra (rigoe, noos ta dies doos roeman bom-
ber, di mas tsjikietoe, jamaar...”
|
|
13 |
|
“...Jozef disi: no, Dions wardna mi, di hasi oen
fcoos inhoestoe. Boao toer poor bai; ma ees
oi n, li a hortu mi bvkev, ces ta A'eda mi Aatie-
boa. Jozef a hasi asiena pa poerba rian i pa
ee! .vf'ila /V\ho io naii liasi a woorpa iian roeman
di rnas tsji/*;ieto(.. Ma Joedas disi: mitapi-
di ho, no iiasi asiena, tenee mi na soe loegaar;
i larga Benjamin bai, si no, noos tata bieeuw
]o moeri di tristceza.
JOZEF TA DEKLARA IVAN, KI EEL
TA NAN ROEMAN.
Ees ora Jozef no poor a wanta mas, eel a
manda soe beende di sali afonr; i ora eel ta-
bata koe soe roeman nan sool, ban di oen jo-
rameentoe doeroe, eel disi koe nan : mitaJo^
zef! mi tata ta na hicda l Ora nan a teen-
de ees jndabra nigoen di nan poor a responde
di spantoe, ki nan a spanta; ma Jozef disi:
bini toer cerka mi, mi ta Jozef boso roeman,
ki boso a beende; ma no tene mieedoe, Pro-
videentia di Dioos a hasi, ki toer a sierbi pa
bon. Eel a brasa nan toer, i disi koe nan: bai
1 bisa mi tata, ki mi ta na bieda, trese eel aki
koe toer ftoe...”
|
|
14 |
|
“...50.
N\>' TA n,\I BOESKA JaKOB.
, Ora rei Farao a teende, k\ roeman nari a eef. Ima or.a eel a weifa toer,es koo.s i pre-
sent ki rei a mamla,^ eel disi: mi jine Jezeft.a
n.a bieda! lo mi bai mira eel, printteer ki mi
mttert. iMd a bat koe toer soe fatnili;,, Jo/.ef
a bmi konira etd na kaniama, i btii, di i,,r,a-
iiieentoe di legrte eel a kai na gargtvnta di .^*00
t.at.a bieenw.
5f.
Jakob :v \ Egapte.
; Ora Jakob a jega. Jozef a bai koe eel cer-
ka ret Farao. Re, aricibi eel tnasjaar bon i di-
st koe ./akob: j^Kwantoe ;i,ija bo tieti! J. ktd>
dtsi: mi tien cieentoe i trinta attja. Kei ,1
poentra tatiibe ki oftieie nan tabatieti, i
ora eel a teende, ki nan tabata wardadoor;...”
|
|
15 |
|
“...cieentoe i dices anja,
eel a sienti, ki soc ora di nioeri tabata cerKa.
bad a jama soe romnan nan i disi koe nan:
mi ta moen, Dioos lo perkoera pa boso, i oen
dia lo hiba boso na ees tera, ki bel a
priminti noos tata nan; ora boso ta bai, toema
mi vvesoe i dera nan deen graf di mi tata nan.
Poko dia a tras Jozef a moeri; i ees bon rei
bieeuw Farao a rnoeri tambe. A bini oen
oter rei Farao, ki no a konose Jozef, i ki ta-
bata maltrata Hebreeuwen, (asiena nan ta-
bata jama desendiente nan di Jakob) ma
sjaar; i ki tabata hasi nan toer katiboe.
NaSKMKKN TOF oi Mosis.
A:\Ja oi MoKiNUon 2453.
Jioe nan di Jakob ( Hebreeuwen) a aug-
ineenta masjaar. Fes rei nobo, kioeel disi.
noos mesteer kaba koe nan. bel a manda di...”
|
|
16 |
|
“...hoga toer moeti^jn Iiom}>pr
Oen mama a luuja oe.'.jioe iunnber! m" eU
akonde trees loena largoe, i o, a eH no tal.ata
poor skonde eesjioe mas, eel a boeta eel deeii
a^a tnkit^foe i larga e>i driof arieba
a. Mees orajioe inoeheer di rei a biiii na
neende pieska eel, i a |ama ees moetsia ki
a el h"''-''' ..Mosis, i a kriaeel, dol
na eel bon sienjanza.
Mos IS KIKIcn MB IIA SOK POEKBIiL.
&S4=t;,},s
no tabata kieer pa nan bai; ma mas tantoe
tad dl Dioos. Msis a basi, pa podeer di
pjoos, masjaar niilager, i a larga bini ma-
sjaar plaga aneba tera di Egypte, Ora rei
tabata bai aienda doeroe kontra, Dioos a
larga inoen di npieente toer jioe bomber
majoor di bmteer Egypte, ban d. kwal ees dl
rei tambe. Ee a a doena rei oen spantoe
asiena grand., k, cel a larga nan bai....”
|
|
17 |
|
“...bai koo
binteer soe ebersito nan tras, i ora nan ta
bata dilanti di Lmnaar koraal, Farao tabata
cerka cerka, pa kaba koe nan. Ora nan a weita
lamaar nan dilanti i oen tantiesimo di soldaat,
koe arnia na inaitoe, nan tras, nan a spaiita
inasiaar. Fes ora iVIosis a saka soe manoe
dretsjoe afoor arieba lamaar, i awa a separa
foor di oter largando oen kaniena sekoe pa
nan pasa; ma ora nan a jega oter bande na
tera, i ora Farao tabata na lumiena nan tra.s,
awa a sera boentoe trobe i eel a hoga koe
toer soe beende.
Dioos TA DOIWA NAN KOEMIENDA
1 AWA iniEN 1)ISIERTOE
Been disirtoe nan no tabatien koemienda
pa nan kome; ma Dioos a larga, kwareenta
jinja larg'oe, jobe toer dia oen koemienda
foor di cieloe pa nan, ki nan tabata jama:
Manna. Ora nan no tabatien awa pa lie-...”
|
|
18 |
|
“...DKKll TKRV Pf? iSimtH-R I
TA AIOKIM.
j\NJ* 1)1 MOKM)l)R
Jo7,e taiintiPt) unisjanr ili iiriciign lma-
siaar boa faiitoe teeinpoe ki aaa tabata sierbi
|)ioos boa; aia a pasa aiasjaar kastiegoe ora
naa tabata loebiiia Dioos.
59.
('{>DKOX Ta I.IBIA sot: POEeBF.L.
Ora neSireemven nan tabata kita hientepa-
nieente foor di kamiena di liirtoed, a sosode,
ki nan < neaiiegoe jainaar Sladianieten, a bi-
rd nan di arreba, i tabata maltrata nan nta-
. sjaar. Ora nan a klama na Dioos atrobe, oen
jii (Ti 1 a biiii cerka Gctleon i disikoeeel;
-toftma .koerasji! lo bo skapa bo poebeUoor
di eskjabitoet di Madhmutcn...”
|
|
19 |
|
“...li sncerdote imn, ora Mosis tabatn |oeber-
M Bau di kabeesdi sacerdote Heb; Samuel
, nase. Mama di Saimil a hiba eel, teem-
)oe ki eel taitala moetsja aienda, cer/ca Heil
,a ,,.1 si.-aja Snmul ofrese saA-rifico. Dioos
adoena Samul di konose, ki lo Lel kas-
fi.ra Heli masjanr, pasoba eel no tabatakas-
slT'-a soe iiue nan arilia nan mal hasrer.
Saniiil a kunta Heli tuer koos; ma ees ai
m. tabata sierbi pa hasi eel mas sabier.
02.
KASTIEOOK Dl HeI.I I Dl SOE JlOE NAN.
F.es teempoe tabatien gera trobe deen di
Hebreeuwen i Fdistynen. Hebreeuwen a
Ma Dioos tabata kon-
tra nan. Nan a perde toer koos; basta arka
enemiegoe nan a toema, i nan amatajioe
nan di Heli. Ora Heli a liaija ees nobo,
eel a ka foor di soe stoeltje, kibra soe
garganta i eel a inoeri.
63.
Saui. poneer pa rei. Anja di
MOENDOE 2900.
Poebel a pidi Samul pa eel boeta, loe-
; gaar di Hoes, oen rei arieba nan. Pa tene...”
|
|
20 |
|
“...diddara jrm-a na IlebraiMiwen.
k!sal a sali koa soe beende pa bai lritiMa Samuel disi koe eel: no
kominsa al^-oe proineer ki mi a liitii ofn ce
sakrificio. Ma ja, ki Samuel tabata tarda,
Saiil mees a ofrece ees sakrificio. Ora Samuel
a jega, eel a iioeba masjaar iioe rei, pa ees
podeer, ki eel a toema.
Jo.\ATA>r .iioK iji Saul.
Ora troepa di Filislynen tabata dilanti
di troepa di f lebreeuwen; Jonatan, kom-
panjajlo solamente di oen limniier, ki taliata
karga soe anna, a kai arieba naii i a mala
oen bienti, i a b >eta asiena oen sjmntoe
deen nan, ki loer a lioe.
l*jes ora nn Saul mees koe toer soe been le
goe di moortoe, poor a ko-
me oen koos na kamiena. .Jonatan no taba-
ta a cerka ees ora i. sien sabi, eel a poer-
ba oen poko stro|)i di bonig. Pa ees ai rei
tabata kieer larga mata soe jaie; ma kor-
dando koom balente eel a bringa, i pa
pidimeentoe di imebel, ki tabatanja ;jaar...”
|
|