1 |
 |
“...Mi jior :
Mi gabi, li t< orgiaa bo
teende bonietor hht./ria nan. -i-a ir.noor
aid oen boehi t^ildriae jecn di na:i. Mi
ta spera, kt lo nan sicrhi pa hn'-ie ho ..a
da svewpiT onn bon jioc piasjaai leh-
gioso, hoeirnda gr.emprr loer pihaar Foor
di van lo bo weiia. kooia bon Dioos ta-
ba!a seemper, aricbo ee^ monid>c kaha,
ItonleO' eeg na a hi- t tbala /oehi(^-fla <
kootn ecl tahata jocda soc bcrdudei
|
|
2 |
 |
“...pa bo; i principalmeentoe toknnti di noo
Senjoor i soe a postel n an. Toer ki no ia
di mesteer aienda pa bo saht, i ees ki bo
no poor konprtnde aienda, mi a larga a-
iras, mi ta hisaa bo p. e. ki No a harka
oen paar di anima!', ora lo ho sienja mas
mdilanti, lo bo leende iamhe di oier ani-
mat, ki eel a toema mas deen ark koe eel.
Tarnbe lo bo liaija aligoen bees deen oier
boeki nomber di keende skierbier na oier
maneera.
Jioe tian di Jfihoh mi a jama
seemper Hebreeuwen te na ees
les, oenda mi ta splihaa bo nan
nomber, a pisaar ki foor dikoe-
minsamientoe nan tabatajaniaar
tambe kaba Israeiieten.
JVa koeminsameentoe di doos
regel di les 89 ta para: Jeehonias;
ma mesteer ta Joakim. JYuda mas
mi tien di boeta aki cerka, si no
ees wensch aki: ki ees boeki lo
sierbi pa hasi boso toer keende
dreetje na moendoe, i lojoeda pa
hasi boso santoe oen dia na ciloe.
Jas; 1852.
J. J. Putman....”
|
|
3 |
 |
“...AIJDSCH
PARAUYS.
Dioos a boeta Adam i Eva deen oen di
mas boenitoe koenoekoe, ki noenka beende
a weita, ki tabata jama: Aa/a/scA
Oen rio grandi tabata moeha ees koenoekoe:
i beende tabata haija adeen toer floor i paloe
koe froeta di mas doeci ki tien. Ban di ees
paloe nan oen, ki tabatajama paloe di kono-
semeentoe di bon i di maloe. Dioos disi koe
beende: boso poorkome froeta di toer paloe
nan, kitando afoor froeta di ees paloe di kono-
semeentoe di bon i di maloe; pasoba si boso
kome ees froeta, lo boso moeri....”
|
|
4 |
 |
“...Droos TA MALDIKSJONA
KUS KOUCEBIM I TA
PKIMINTI oen SAI,BA1)00R
1/ Dbos (lisi l(oe eps lioleehpn: nnsoba ho n
er animal, lo lio last arieba bo baiirka i
lo bo kome tera. I, ,i
kab e, n "'V 1-
eiaar fr'ab^a r* ''"' 1'
di b rar """ '
7.
Adam sakaar foordi aardsch Paradys.
Despoeees Dioos disi koe Adam: pasoba bo
a has. asiena, tera lo no doenaa bo froeta;
^ traba, koe so-
dooi dl bo kara, pa bo Imija bo koemienda.
Dioos a saka Adam i Eva foor di Paradys
pa nan ba. t.-aha tera, iEel a boeta oen an/el
poorarParij'''
8.
Kauv I Abel, promeer j.oe homber di
Adam.
Adain a haija moetsjoe jioe i bau di nan Kan,
ki tabata traha koerioekoe, i Abel ki tabata...”
|
|
5 |
 |
“...Dioos; ma no ees di l^an; ees ai K-ain tabata
toema na maloe. Dioos disi koe Kan: i>akie-
ko bo ta kodisia bo roeman? si bo hasi ees ki
ta bon, lo bo haija bo pagameentoe; ma si bo
hasi rnaloe, lo bo haija kastiegoe.
Kan ta .mata soe roeman abel.
Kan no tabatien oreea pa palabra di I)on
Dioos. eel a hasi maneera eel tal)ata bon koe
soe roeman, ganjando, eel disi; l)am, larga
noos bai lioenoelaje. Bon Abel,sien kordama-
loe a bai konteentoe koe eel, i ora nan tabata
basta aleenw deen koenoekoe. Kan a kai a-
rieba Abel i a mata soe roeman. Dioos disi
koe Kan: Oenda bo roeman ta? Ma Kan a
responde: mi no sabi; mi ta wardadooi di mi
roeman anto?
10.
Kastiegoe i Kan.
Dioos disi koe Kan: Kan, kiko bo a hasi!
sanger di bo roevnan, ki bo a drama, ta kla-
ma vienganza. Tera, ki a bebe sanger di bo
roeman lo ta kontra bo: maske lo bo tiaha
largoe i pisaar lo eel ninga di doenaa bo froeta:...”
|
|
6 |
 |
“...i lo bo keefla nVidia arieba iiioendoe. Sienspe
ra purdoii, Ivcia a boei bai.
Trahamkknto di arka.
Despoees beende a jena masjaar ariebi
moendoe, i tal)ata intreg-a nan na toer soorto<
di |)ikaar; prees Dioos a toenia resoloesjon d
kaba koe nan toer. Ma No i soc; jioe nan
ki tabata stima liirtoed, Dioos tabata kiec
skapa. Dioos a manda No anto di tralm oei
Jial)i(!oe masjaar f^ramli, jamaar arka.
Ora arka tabala toer dretsjaar, No a barkt
oen paar di toer pagara i di toer animal.
Dklokvio, anja Dl Moi:i\Doii: 1656.
Ora No a kalia di regla toer koos, eel, koe
soe moeber, i soe trees jioe koe nan nioeher,
a barka. Lamaar i toer rio ajena. Avva a ba-
sja foor di Cieloe kwarenta dia i kvvarinta
anotsji sien stop. Awa a tapa binteer moen-
doe i soebi cinkvvinta bara Iialtoe arieba seroe
di nias haltoe ki tien; i toer beende i beestia
a perd nan bida, salameentoe No koe soe
familia a skapa....”
|
|
7 |
 |
“...KaBAMEENTv'>P. Dl DELOF.VTO.
Alafien Dioos a mancla oen bientoe doeroe
,a seKu awa trobe; i despoee.s d.eesoen lo
|
|
8 |
 |
“...Jam.imeentoe Dl Abraham,
moendoe 2083
ANJO Dl
Algoen heencle santoe a .sio-j siprl)i Dionc
>on, (Ku, ,1. nan tabatien oeu,1lo pari oen iioe
ban sien kere palabra di Dioos. Dioos a
noeha koe eel pa ees sai. Ma Abraham a kere,
1 dl berdad, oen anja atras, Sara a pari oen
Jioe bomber, ki Abraham a jama Izaak....”
|
|
9 |
 |
“...soft jioe Tzaalt moe-
Ora ce! a kn-sp ka!>a, oen dia, pa poer-
!ia Ai)ra1iahi, Dioos disi koe eel: Abraham
f)frec('p mi l)o jloe pa oen sakrificio arieba
sci fe, ki lo nil moestrafi bo- Abraliam tabata
prnmtot; pa obedese na Oioos; eel a doena
T/,aak paloe di kiitla i eel mees tabatakarga
kaiideeia i malj(te. Na kamiena Izaak disu
tnta, nnns tien paloe i kandecla; rna oenda
beestia ta pa sakrificiol Abraham disi: Dioos
lo jiprUotira pa eeS ai, mi Jioe.
Oioos TA TAHA Abraham di mata soe jioe.
Ora nan a jega na ees loegaar, ki Dioos a
nioestra eel, Abraham a traha oen altaar^
boeta paloe arieba, i soe jioe maraar arieba
et-s paloe; kaba eel a toema matsjete na ma-
noe pa mata i ofrece soe jioe. Ees ora oen
An el a baha i disi: Abraham no hasi bo jioe
maloe; awoor mi konose bo fe, bo no a spaar
ni bo oenikoe jioe, masjaar tanto lo mi rekom
pensaa bo. Mees ora Abraham a mira oen
tsjoebatoe pegaar koe soe katsjoe deen oen
tronkon di sonpienja, ki eel a ofrece na loC'*
gaar di soe jioe....”
|
|
10 |
 |
“...]>a soe jioe zaak. l^JIizar
abai koe masjaar beestia i hopi pre.sent rikoe
pa ees moza destienaar pa IzaaA:. Ora eel a je-
ga na tera, ki jania Mesopotamia, eel a so-
sega, ora solo tabata cer/.:a di drinta, cerka
oenpoos, oenda nioebeer nan tabata bini
saka avva.
20.
Elikzar ta pidi Dioos pa dohj\a pRi, m
SABI ta KWAI. ta EES MOZA, KI EEl. A DI STl-
NA PA IZAAK.
Elizar a pidi Dioo.s i disi: Senjoor! Dioos di
Abraham, hasi, lii ees nioza, m loini piiiipo-
ko avva, bisaa mi: lo mi doena bo bee.stia tain be
di bebe lo ta ees, ki Boadestiiia pa Iza ik.
Mees ora oen moza jamaar lleliekka kar-
g'lnflo oen boetiesji, a'bini pa saka avva.
Elizar a bai cerka eel i di.'^i; doenaa mi po-
ko avva pa mi bebe. Di oen bee.s Kebekka a
doena eel awa i disi: bebe mi .sjon; kaim eel
a basja awa pa toer beestia di Elizar. A.sie-
na eel a konose ta kwal Dioos a destina pa
Izaak....”
|
|
11 |
 |
“...bin a i^igoe, eel a korcla of^n lo bo baija, maneera bo sabl m mi
Uieer ees ai, pa mi kome i mi joetiaa bo mi
bimliksjon, promeer ki mi moeri. Ui oen bees
Ksau a bai.
?6.
IIkbukra ta konseha Jakob di jega pro-
MEEli KI SOE ROEMAN.
Rebekka a teeiide toer kiko l/.aak a papm
koe Esau; i disi koe Jakob: kohe doos lam-,
metie kabrietoe; lo mi hasi konnenda, ma.
ueera mi sabi, ki bo tata tu stiraa; lo bo hiba
ees ai pa eel; i bisa ki bo ta Esau, pa eel bm.
diksjouaa bo, komo soe jioe majoor. Asiem
,nees nan a basi. Promeer ora I/.aak a ( oeca.
ma alafien, ja, ki eel tabata ciegoe, eel a ke-
re, ki Jakob tabata Esau. Eel a kome i ((i
a bindiksjoua Jacob iia loegaar di Esau; i a
doeua eel toer drctsjoe di majoor,
ESAU TA JEGA I TA PIDl BTNDIK-
SJON DI SOE TATAIZAAE.
Poko ora despoees Esau a drinta koe kpe-
mienda pa soe tata; ma I/aak disi koe eel:
^ ta Keende anto ta ees, Ki...”
|
|
12 |
 |
“...(,el a hoera di mafa soe roeman JaAoi)
pa^Kapa soe bieda, u hoe bai na Mest;::X
iilAH \ Dl JAKOB.
^ JaKob .sool a kohe /.:amiena bai na Mexo-
poUnrna-, anootsji a /.-olie eel na /.-amienn:
kansnm-, s.en ha,a ni /.-as ni beende, eel a hoe.
ta (len ,nedra bau di soe /^abees pa eel droe-
1111 anootsji na /i-amiena. Ora eel tahata na
soon,o eel a weita oen trapi paraar aricdni te-
la, 1 Al tabata jeoa te na ciloe. Am-el di
1J.OO.S tabata baba i soebi. Eel a teernle bioos
disi Aoe eel; o tene midoe, lo mi joedaa bo
2P.
JAKOB TA Jp]GA NA 3IESOPOTjt
MIA.
eel a weita trees Aoraal di beestia roodoor
dl oen poos. Jegando mas acerAa eel disi Aoe...”
|
|
13 |
 |
“...disi: mi a soonja, /.i
noos toer tabata niarra bosje di trigo^, i h\
mi bosje a /ceda [lara lafgoe'arielm,i ees di
boso tabata baba Aabees j>a ees di mi;otro-
bees mi a soonja tfobe^ Ai solo, loena i dies-
oen strea tabata inoestraa mi masjaar res-
peAtoe^
3.^.
^OZF TA AI EfiRA SOE
roeman nan
Ora tata Ja^ob a tende soonjn nan di soe
Jioe Jozef, eel no a papia n;ida. Ma soe roe-
man nan, no tabata mira eel nias foor di ers
dia, Aoe bon wowo. ^Ki/co bo fa /corda, nan
disi Aoe eel, lo bo ta noos rei auto, i noos
lo baba A:abees pa bo ? A sosode oen dia, ora
nan taAata afoor /roe /arneer i /leestia di nan...”
|
|
14 |
 |
“...tro(>!>i 1)rnsn, li pa o< l hcbc. Jo/lo bnetaa bo Irobe
iia !)() sierbi>]i, auto korda ariel)a mi. Eesoter
disi koe Jo/ef; mi a sooiiju ki mi tabata kar-
^a trees iirakoetoe lioe pam i koosdoeci ari*
ba mi kaiu'es; i pabara tal)ata bini i tabata
kome foor di ees makoefoe di mas arieba Jo-
zef disi llo kome bo
kanii.
Rui Farao ta soonja.
Asiena mees maneera ki jozef a papia a
sosod<; ma ees, ki a baija soe sierbisji trobe,
iio a korda mas di papia oen palabra ccrka
rei pa ./o/,ef.
Ma basta dia despooes, Farao a soonja doos
sooiijo, ki iiigoeii Inamde tabata poor splika.
Ees ora ees kriaar a rekorda Jozef, i disi koe
rei: mi konose oen lieemle, ki sa splika toer
soonjo; ees ta Jozef ki tabata seraar hoentoe
koe mi Eel a sjilika mi soonjo, i toer a sali
manei'ra eel a bisaa mi...”
|
|
15 |
 |
“...Jozef ta speika sooa., ,.k,.
eef sLfebl So*r'''
jeen. ki bo a mir,"l b -'T':' "'""j*
sieete anja ,li ab,alaa ia'l j';''',
wa ees sippfo i..,?. ^ hini awoor:
basier ta nifika simp
neer?! hrk o naniber. M;i-
ees goorda',nn a'
lo kaba koe toe io iT"'*
na. Prees Jnlef
40.
na mC'aa'rei"Ti '
poor baija .eboor bi'nde p.'^r, 'kfir
a boTa jnrfb 'n eel
oeta Jozef komo rei arieba nan....”
|
|
16 |
 |
“...N\>' TA n,\I BOESKA JaKOB.
, Ora rei Farao a teende, k\ roeman nari a eef. Ilo mi bai mira eel, printteer ki mi
mttert. iMd a bat koe toer soe fatnili;,, Jo/.ef
a bmi konira etd na kaniama, i btii, di i,,r,a-
iiieentoe di legrte eel a kai na gargtvnta di .^*00
t.at.a bieenw.
5f.
Jakob :v \ Egapte.
; Ora Jakob a jega. Jozef a bai koe eel cer-
ka ret Farao. Re, aricibi eel tnasjaar bon i di-
st koe ./akob: j^Kwantoe ;i,ija bo tieti! J. ktd>
dtsi: mi tien cieentoe i trinta attja. Kei ,1
poentra tatiibe ki oftieie nan tabatieti, i
ora eel a teende, ki nan tabata wardadoor; e<...”
|
|
17 |
 |
“...(rypte i OI-1 vv] a sit'iitl miiortoc la ji'ga, rel a
rMiaa .]o/efcarkadi cc l; a l.lmliUsjoHa e.;s doos
iioe Jozef 31aiias>;(s i i'ili aim, i a pidi ecl
,li d,o-a soe mooitoe na lera di Kanaan deeii
j>rat dl soc tata nan.
5.
Mooutoic 01 JoZOF.
i
Jozef a perkoera masjaar pa soe roeman
nan; i ora eel talmtien cieentoe i dices anja,
eel a sienti, ki soc ora di nioeri tabata cerKa.
bad a jama soe romnan nan i disi koe nan:
mi ta moen, Dioos lo perkoera pa boso, i oen
dia lo hiba boso na ees tera, ki bel a
priminti noos tata nan; ora boso ta bai, toema
mi vvesoe i dera nan deen graf di mi tata nan.
Poko dia a tras Jozef a moeri; i ees bon rei
bieeuw Farao a rnoeri tambe. A bini oen
oter rei Farao, ki no a konose Jozef, i ki ta-
bata maltrata Hebreeuwen, (asiena nan ta-
bata jama desendiente nan di Jakob) ma
sjaar; i ki tabata hasi nan toer katiboe.
NaSKMKKN TOF oi Mosis.
A:\Ja oi MoKiNUon 2453.
Jioe nan di Jakob ( Hebreeuwen) a aug-
ineenta masjaar. Fes rei nobo, kioeel disi.
noos mesteer kaba...”
|
|
18 |
 |
“...fea-
niael. llebreeaw aaa ,t,al)ata iiaja nan ma-
siaar boa faiitoe teeinpoe ki aaa tabata sierbi
|)ioos boa; aia a pasa aiasjaar kastiegoe ora
naa tabata loebiiia Dioos.
59.
('{>DKOX Ta I.IBIA sot: POEeBF.L.
Ora neSireemven nan tabata kita hientepa-
nieente foor di kamiena di liirtoed, a sosode,
ki nan < neaiiegoe jainaar Sladianieten, a bi-
rd nan di arreba, i tabata maltrata nan nta-
. sjaar. Ora nan a klama na Dioos atrobe, oen
jii (Ti 1 a biiii cerka Gctleon i disikoeeel;
-toftma .koerasji! lo bo skapa bo poebeUoor
di eskjabitoet di Madhmutcn. Gedeon-h bai...”
|
|
19 |
 |
“...li sncerdote imn, ora Mosis tabatn |oeber-
M Bau di kabeesdi sacerdote Heb; Samuel
, nase. Mama di Saimil a hiba eel, teem-
)oe ki eel taitala moetsja aienda, cer/ca Heil
,a ,,.1 si.-aja Snmul ofrese saA-rifico. Dioos
adoena Samul di konose, ki lo Lel kas-
fi.ra Heli masjanr, pasoba eel no tabatakas-
slT'-a soe iiue nan arilia nan mal hasrer.
Saniiil a kunta Heli tuer koos; ma ees ai
m. tabata sierbi pa hasi eel mas sabier.
02.
KASTIEOOK Dl HeI.I I Dl SOE JlOE NAN.
F.es teempoe tabatien gera trobe deen di
Hebreeuwen i Fdistynen. Hebreeuwen a
|
|
20 |
 |
“...MH s( filboor, << l n s.wTpa soe
bida.
David ta dim na r\LVHo di kei.
Oom dia Said a liasi tndio oon koo.s, ki
Diuos a taba. Dions a bisa k. m-oea heon-
lo toeiK' algoe, di nes, ki lo nan haija cer-
ka oMomioii-oe aan, koo toer ees, Saul a skon-
,lo i tcMO boi.i kous. Foor dt eos dm, D.oos
tabata kontra di et-1. Fol tabata bdia masjaai
dis.roestaar i rabiaar. Pa plakka soe rabm,
naa tabata boeska oen beende pa toka harp
ddaati di r*a. Ja, ki nan a teende, ki Da-
vid tabata oen tokadoor famoso, uan a ja-
ina eel, i eel a bai na kas di rei. David
. tabata poneer kalm, pa Samuel, pa goeber-
aa oen dia komo rei.
G().
GoLI AT.
Filistvuen a lamanta trobe koe Hebreeu-
Avoa Ora naa tabata para dilanti di oter pa
bria<>-a-, oea bomber janmar Gobat, a kam-
aa adilanti i disi koe Hebreeuwen: larga oen
di boso biai bringa koe mi. Nan toer taba-
tiea midoe pa eel. Ees Goliat tabata oen hom-
l,or asiena baltoe, roboestoe i di tantoe foorza,
ki aoenka beende a weita oen bomber asie-
ua na mooadoe...”
|
|