1 |
|
“...jocda soc bcrdudei larga mal exnnplarga shirr-
hi. Man ta anto di nias hometoe, hi fn
t toer herdadera historia. Ma no horda,
ki ta toer ld tien, no, ees ahi nan ia di
mas principal 'noemu di es, hi SQde
promeer di nasemcentnc di noos scnjoox
Hesok Rriestoe....”
|
|
2 |
|
“...pa bo; i principalmeentoe toknnti di noo
Senjoor i soe a postel n an. Toer ki no ia
di mesteer aienda pa bo saht, i ees ki bo
no poor konprtnde aienda, mi a larga a-
iras, mi ta hisaa bo p. e. ki No a harka
oen paar di anima!', ora lo ho sienja mas
mdilanti, lo bo leende iamhe di oier ani-
mat, ki eel a toema mas deen ark koe eel.
Tarnbe lo bo liaija aligoen bees deen oier
boeki nomber di keende skierbier na oier
maneera.
Jioe tian di Jfihoh mi a jama
seemper Hebreeuwen te na ees
les, oenda mi ta splihaa bo nan
nomber, a pisaar ki foor dikoe-
minsamientoe nan tabatajaniaar
tambe kaba Israeiieten.
JVa koeminsameentoe di doos
regel di les 89 ta para: Jeehonias;
ma mesteer ta Joakim. JYuda mas
mi tien di boeta aki cerka, si no
ees wensch aki: ki ees boeki lo
sierbi pa hasi boso toer keende
dreetje na moendoe, i lojoeda pa
hasi boso santoe oen dia na ciloe.
Jas; 1852.
J. J. Putman....”
|
|
3 |
|
“...sakiificio na riioos: Kain froota di sor tRiti>
i Abel di ineiioor Ivavneer di soe i^oraal.
SaUrificioaaii di Abel labata ooesta na
Dioos; ma no ees di l^an; ees ai K-ain tabata
toema na maloe. Dioos disi koe Kan: i>akie-
ko bo ta kodisia bo roeman? si bo hasi ees ki
ta bon, lo bo haija bo pagameentoe; ma si bo
hasi rnaloe, lo bo haija kastiegoe.
Kan ta .mata soe roeman abel.
Kan no tabatien oreea pa palabra di I)on
Dioos. eel a hasi maneera eel tal)ata bon koe
soe roeman, ganjando, eel disi; l)am, larga
noos bai lioenoelaje. Bon Abel,sien kordama-
loe a bai konteentoe koe eel, i ora nan tabata
basta aleenw deen koenoekoe. Kan a kai a-
rieba Abel i a mata soe roeman. Dioos disi
koe Kan: Oenda bo roeman ta? Ma Kan a
responde: mi no sabi; mi ta wardadooi di mi
roeman anto?
10.
Kastiegoe i Kan.
Dioos disi koe Kan: Kan, kiko bo a hasi!
sanger di bo roevnan, ki bo a drama, ta kla-
ma vienganza. Tera, ki a bebe sanger di bo
roeman lo ta kontra bo: maske lo bo tiaha
largoe i pisaar lo eel ninga di doenaa...”
|
|
4 |
|
“...KaBAMEENTv'>P. Dl DELOF.VTO.
Alafien Dioos a mancla oen bientoe doeroe
,a seKu awa trobe; i despoee.s d.eesoen lolarga boeja afoor a bolbe
bini, nasoba ki eel no tabata ha.ji aienda ni-
oen loegaar sekoe pa eel para. Ma ..ra Noe
a laro-a ees palomba boela pa di doos bees,
eel a bolbe koe oen rama bei de di olyt na bo-
ka; asiena No a sabi ki tera tabata sekoe i
eel a sali, doenamlo gratias na Dioos, foor di
arka koe soe fainilia i toer ees animal. ,
KoilROMriMEEINTOE Dl HEE!\DE
Toer beende a sali awoor foor di jioe nan
li Noe. Sem a bal biba na oen tera, kitajama
/V/i Cliatn na Afrika i Japheth na tiuropa.
Ma ees kastiegoe pisaar no hasi beende
aienda mas sabier, poko teem a tras nan taba-
ta maspioor trobe. Nan tabata loebida Dioos,
nan Rriadoor, i adora solo i loena: i entrega
nan na toer soortoe di pikaar mahoos....”
|
|
5 |
|
“...tntn, ki Jakob a manda Jozef di bai teende
koombai soe roeman nan. Konforme ki nan
a mira larga noos mata eel.
SOOI!
31.
Jrm.N i'A [jOKSKA 01 SKAl'A JoZKK FOOU Dl
IN AN.
Knlxoi, ki taliata majoor di nan tabata
l ii'cr skapa jozef, i disi koe nan: no mata eel,
ta noos roeman; mehoor noos liienka eel deen
ees pi)os aki. lOes poos tabata sekoe iRu-
lii'ii ta'oatien ideeii lii saka eel skondier atro-
1,,,. Asieiia mees nan a hasi, ora nan aka-
Ita di kita soe bieslier foor di soe koerpa. Po-
ko ora despoees nan a weita algoen komer-
siaiite. ki tabata pasa aja. Nan disi koe oter:
melioor noos saka eel trobe, i bende eel pa
katielioe koe tmn. Nan a saka eel trobe, i
iuMide eel koe nan pa bienti pida plaka di pla-
ta; i nan a biba Jozef na tera di Egypte.
35.
Nan ta imanda btfstirr ni Jozef pa nan
TATA Ja KOP.
Roeman nan di Jozef a mata oen lametjc
kabrietoe, i nan a soesja koe soe sanger ees
biestier di Jozef, ki nan a manda pa nan tata...”
|
|
6 |
|
“...koe Jo/ef; mi a sooiiju ki mi tabata kar-
^a trees iirakoetoe lioe pam i koosdoeci ari*
ba mi kaiu'es; i pabara tal)ata bini i tabata
kome foor di ees makoefoe di mas arieba Jo-
zef disi llarga borkaa bo, i pabara lo kome bo
kanii.
Rui Farao ta soonja.
Asiena mees maneera ki jozef a papia a
sosod<; ma ees, ki a baija soe sierbisji trobe,
iio a korda mas di papia oen palabra ccrka
rei pa ./o/,ef.
Ma basta dia despooes, Farao a soonja doos
sooiijo, ki iiigoeii Inamde tabata poor splika.
Ees ora ees kriaar a rekorda Jozef, i disi koe
rei: mi konose oen lieemle, ki sa splika toer
soonjo; ees ta Jozef ki tabata seraar hoentoe
koe mi Eel a sjilika mi soonjo, i toer a sali
manei'ra eel a bisaa mi. Oen hees rei a larga
jama eel....”
|
|
7 |
|
“...laiula nan 1h' i Tt'iiiamiii Ane nan, oei a jama nan
!('cii s()(' nalatio, n l a liirga Simeon bini ctT-
' a mm, i'de^poees eel a larga dretsja oen
Voim!,neeiito(! graiidi pa nan. Ora jo/ef a
iiira min ('
|
|
8 |
|
“...Jozef disi: no, Dions wardna mi, di hasi oen
fcoos inhoestoe. Boao toer poor bai; ma ees
oi n, li a hortu mi bvkev, ces ta A'eda mi Aatie-
boa. Jozef a hasi asiena pa poerba rian i pa
ee! .vf'ila /V\ho io naii liasi a woorpa iian roeman
di rnas tsji/*;ieto(.. Ma Joedas disi: mitapi-
di ho, no iiasi asiena, tenee mi na soe loegaar;
i larga Benjamin bai, si no, noos tata bieeuw
]o moeri di tristceza.
JOZEF TA DEKLARA IVAN, KI EEL
TA NAN ROEMAN.
Ees ora Jozef no poor a wanta mas, eel a
manda soe beende di sali afonr; i ora eel ta-
bata koe soe roeman nan sool, ban di oen jo-
rameentoe doeroe, eel disi koe nan : mitaJo^
zef! mi tata ta na hicda l Ora nan a teen-
de ees jndabra nigoen di nan poor a responde
di spantoe, ki nan a spanta; ma Jozef disi:
bini toer cerka mi, mi ta Jozef boso roeman,
ki boso a beende; ma no tene mieedoe, Pro-
videentia di Dioos a hasi, ki toer a sierbi pa
bon. Eel a brasa nan toer, i disi koe nan: bai
1 bisa mi tata, ki mi ta na bieda, trese eel aki
koe toer ftoe...”
|
|
9 |
|
“...hoga toer moeti^jn Iiom}>pr
Oen mama a luuja oe.'.jioe iunnber! m" eU
akonde trees loena largoe, i o, a eH no tal.ata
poor skonde eesjioe mas, eel a boeta eel deeii
a^a tnkit^foe i larga e>i driof arieba
a. Mees orajioe inoeheer di rei a biiii na
neende pieska eel, i a |ama ees moetsia ki
a el h"''-''' ..Mosis, i a kriaeel, dol
na eel bon sienjanza.
Mos IS KIKIcn MB IIA SOK POEKBIiL.
&S4=t;,},s
no tabata kieer pa nan bai; ma mas tantoe
tad dl Dioos. Msis a basi, pa podeer di
pjoos, masjaar niilager, i a larga bini ma-
sjaar plaga aneba tera di Egypte, Ora rei
tabata bai aienda doeroe kontra, Dioos a
larga inoen di npieente toer jioe bomber
majoor di bmteer Egypte, ban d. kwal ees dl
rei tambe. Ee a a doena rei oen spantoe
asiena grand., k, cel a larga nan bai....”
|
|
10 |
|
“...a weita
lamaar nan dilanti i oen tantiesimo di soldaat,
koe arnia na inaitoe, nan tras, nan a spaiita
inasiaar. Fes ora iVIosis a saka soe manoe
dretsjoe afoor arieba lamaar, i awa a separa
foor di oter largando oen kaniena sekoe pa
nan pasa; ma ora nan a jega oter bande na
tera, i ora Farao tabata na lumiena nan tra.s,
awa a sera boentoe trobe i eel a hoga koe
toer soe beende.
Dioos TA DOIWA NAN KOEMIENDA
1 AWA iniEN 1)ISIERTOE
Been disirtoe nan no tabatien koemienda
pa nan kome; ma Dioos a larga, kwareenta
jinja larg'oe, jobe toer dia oen koemienda
foor di cieloe pa nan, ki nan tabata jama:
Manna. Ora nan no tabatien awa pa lie-...”
|
|
11 |
|
“..."'' l>i
oe^aat a hast amaor di kahees loa-
^/md o jrfi-a na rioe
nan di karga arka danli. Ora nan a itma
hoe arka, awa a fika para kotnn oen moe,ml-
ja, oen banda i oter banda eel a koeri bai i
larga tera sekoe pa nan loer pasa. Ora nan
ajegana stad Jericho nan a kamna koe arka
sieete bees rondoor di eel i soe moer al ja i forti,
nan toer a kat basja den oter,jpa nan drinia....”
|
|
12 |
|
“...di f lebreeuwen; Jonatan, kom-
panjajlo solamente di oen limniier, ki taliata
karga soe anna, a kai arieba naii i a mala
oen bienti, i a b >eta asiena oen sjmntoe
deen nan, ki loer a lioe.
l*jes ora nn Saul mees koe toer soe been le
goe di moortoe, poor a ko-
me oen koos na kamiena. .Jonatan no taba-
ta a cerka ees ora i. sien sabi, eel a poer-
ba oen poko stro|)i di bonig. Pa ees ai rei
tabata kieer larga mata soe jaie; ma kor-
dando koom balente eel a bringa, i pa
pidimeentoe di imebel, ki tabatanja ;jaar...”
|
|
13 |
|
“...tabata kontra di et-1. Fol tabata bdia masjaai
dis.roestaar i rabiaar. Pa plakka soe rabm,
naa tabata boeska oen beende pa toka harp
ddaati di r*a. Ja, ki nan a teende, ki Da-
vid tabata oen tokadoor famoso, uan a ja-
ina eel, i eel a bai na kas di rei. David
. tabata poneer kalm, pa Samuel, pa goeber-
aa oen dia komo rei.
G().
GoLI AT.
Filistvuen a lamanta trobe koe Hebreeu-
Avoa Ora naa tabata para dilanti di oter pa
bria<>-a-, oea bomber janmar Gobat, a kam-
aa adilanti i disi koe Hebreeuwen: larga oen
di boso biai bringa koe mi. Nan toer taba-
tiea midoe pa eel. Ees Goliat tabata oen hom-
l,or asiena baltoe, roboestoe i di tantoe foorza,
ki aoenka beende a weita oen bomber asie-
ua na mooadoe. Ora David a teende ees ai...”
|
|
14 |
|
“...eel a bai cerka rei Saiil i disi: larga mi l.ai
brinjren koe eel. 3Ia rei tabata nmsiaar dis-
Konfiaar, i disi: kooni lo Ito briiiffa, moi t-
sja nmneera bo ta, koe asiena oeti boml)er.
Ma David disi: ta nada, mi ta mata eel:
1 rei a konseenti.
David ta briaga kok Gomat.
Niffoen beende tabata tribi di sali af.mr
pa bringa koe Goliat, a fiisaar ki rei a pri-
mmti masjaar pagameeiitoe, i di doerm soe
Jioe moel.eer pa kasa koe ees, ki lo kaba
koe Goliat. David a bai; ma sien anna Eel
a toema soe garoti i slinger na manoe, i a
hienka cienkoe pidia deen soe koto. Ora
i^bat a mira David biai, eel a bari i l,o-
ona di eel; i disi: ^mi ta oen katsjoor auto,
ki bo ta bini koe garoti aii. iia mi? ina David
disi: mi ta bmi na nomlier di Senjoor, noos
Dioos. Korforme ki Goliat tabata bini arie-
ba David, eel a toema oen pidra, boeta eel
deen soe slinger, i a tira eel koe asiena tan-
toe foorza, ki ees pidra a keda binkaar deen
kabees di G diat, ki a kai boka a ban. David
a koen a cerka, i koe inees...”
|
|
15 |
|
“...Kaba d, doana soa
loe Salomon toer bon las i konsa..-,.; David,
Ben larga
Liaha tempel di Jerusalem /a>e tantoe noos
di oro i plata adeen, /d aas temp- 1 tabata
oen obra di mas famoso di moemloe. Deen...”
|
|
16 |
|
“... ki Uioos a lar^a eel birU
cicgne; rna eel a Jika Jienne deen di mi'cdof
di Senjoor, gradiciendo Dioos toer din di
soe bida. ,,
'il
lil'l I! HormOK NAX,
A BIAS I Asa.
Ora Koboam a moeri, Abias sue jioe ki
a bira rei, no a iroc'beriia mas ki frees aii-
ja. Asa soe jioe a briii na soe loeoaar. bles
aki taliata oeii bon rei, eid ta at tfi'esloso
na Dioos pa soe zelo pa relij>ion. Mel ta
bata perkoera di kita toer serliisio di Dioos
falsoe foor di soe reino. Irees Dioos a bin
diksjttoa eel, i a larga eel gosa largoe feem-
[>oc di paas; i ora enemigoe a bini basi e
ra. eel a bini nan di arieba...”
|
|
17 |
|
“...^d. ^
1 perde, bida i a pena Josafat a ska .
Poor di ees ai noos poor sieiipi k*
l.ees ta di sera amistad koe mal heeude.
lli:i JOKAM I OcllOSlAS.
X
J(.ram tabata rei tras di nioortoe di soe
ata Josafat. Eel tabata oen bomber robees
eel a kasa koe jioe di Acbabo, jamaar
Atbalia oen moxa asiena robees komo soe
(ata; oen inferinidad pisaar a kaba koe bida
(li Jorain preestoe. Tras di eel soe jioe
Ochosias a soebi trono; nia eel no a keda
larooe arieba Danjaar pa mal exenipel d!
soe mama, Dioos a larga eel moen mise-
ra!)ibneentoe....”
|
|
18 |
|
“...I{i;i JoAs.
Despoees di moorto di Ochosias, aoe
mama a larga mata soe deseiidiaente nan
i eel mees a toema loegaar di rei. Oeii di
jioe nan di Ochosia.s nan a skapa; i skomle
eel koe soe minnetje deen tempel. Joiadas
kabces di sacerdote tal)ata kria i sienja eel
aja skondier. Ora eel a krese, eel a trese
Joas dilanti di poeehel i disi: ees aki ta
boso rei Oen hees nan a mata .Vthalia i
Joiadas a boeta Joas pa rei.
Moorto di Joas, .sor jioe A.AivsiAs rei.
Tantoe teempoe ki Joiadas tabata na bie-
da, Joa.s sigieendo bon konsegoe di eci?
kabees di sacerdote ai tabata goeberna nia-
sjaar bon. Desprtees di rnoortoe di Joiadas
eel a kita bor di bon kamienn i tabata bando-
na berdadera religion. Poko teempoe atras
soe mees beende mm a mata eel arieba soe
karna; ni derameentoe komo rei eel a
haija. soe jioe Amasias a toema goebierno,
i a bini soe enemiegoe nan dl arieba. Des-
poees eel a Imija masjaar grandeza, i a
bandona Diuos; ma Dioos a bandona eel
tainbe. Rei di Samaria tabata bringa koe
eel...”
|
|
19 |
|
“...snkrificio leen tempel, lo ki
tabata toka sacerdote naa sool. <>ra : !bee>
dl sacerdote nan a noeha koe eel pa ees ni.
i ki eel iio kieer a teendc, Dmos a < o< na
e. l ii.fermidad di luster. Asiena eel tabnla
oblii-aar di lorS toehieruo na soe jioe
Joathan.ki tabuta guebenm bon.
83,
Rei Ach as.
Achas iio dl Joathan a soebi tnmo tras
t, soe 't; ta defoentoe. Eel no tabata sigi
bon exe.nplo di soe tata Eel a sierb, Dmos
falsoe nmi; i beende di Jerusalem mees ta-
bHtu si.^: soe exemplo. Prees .oos a larga,
ki rei nan di Samaria i Syri tabata bim
hasi uan masjaar maloe. Eel no tabatien
bergweri/.a di horta uro i plata foor di tem^
pel% manda present pa rei di Assync, pa...”
|
|
20 |
|
“...kfofiet'l, ICcl n lai'gri zaag profaet ts-aias ko(
ucti zjiag traluujr di paloe na doo; pasolir
protVct l!d)!ita l)isn eel, ki oen V>iia Jifdt'nt
nu talnita ^ocsfa Dioos, i ki ni.o>- In kas-
stigii eel. Kei di Assijrie a lini d'kl;mi cel
gcra, ii liasi re i Manasses prisonero i a bucta
ecl na licrue l)eet> sue disgracia eel a bul
be cerka Dious; eel a pidi poniun i Diuus
a larga eel bini na soe tera trube uciida ce.
a mueri hasiendu peniteencia.
AmON I SOK JlOE JoSIAS KKI
Amon a bira rei tras di soe tata Marms
scs, sigiendu soe tata deen soe malieciu; int
no deen soe peneteencia. Eel no a goeber
na inas ki doos anja i beende di soe ka
mees a mata eel. Tras di eel a bini Josias
(HMi bomber santoe i religioso, ki tabata sigi
birtoed foor di soe tsjikietoe. Ma oen dia
eel a basi oen irnproedeencia di bai bringi
koe beende di Egypte, eel a sicilii oen lie^
rieda; ki, poko dia a tras, a kausa so
moortoe.
89.
JOACHAS I SOF. ROKMAN KKl NA.N
UI HoEDtOE.
Josias tabatien trees jioe bomber: Joacbai...”
|
|