1 |
|
“...Mi jior :
Mi gabi, li t< orgiaa bo
teende bonietor hht./ria nan. -i-a ir.noor
aid oen boehi t^ildriae jecn di na:i. Mi
ta spera, kt lo nan sicrhi pa hn'-ie ho ..a
da svewpiT onn bon jioc piasjaai leh-
gioso, hoeirnda gr.emprr loer pihaar Foor
di van lo bo weiia. kooia bon Dioos ta-
ba!a seemper, aricbo ee^ monid>c kaha,
ItonleO' eeg na a hi- t tbala /oehi(^-fla <
kootn ecl tahata jocda soc bcrdudei bon exempel hi ho ia
Jiurja adecn-, i larga mal exnnp
|
|
2 |
|
“...aligoen bees deen oier
boeki nomber di keende skierbier na oier
maneera.
Jioe tian di Jfihoh mi a jama
seemper Hebreeuwen te na ees
les, oenda mi ta splihaa bo nan
nomber, a pisaar ki foor dikoe-
minsamientoe nan tabatajaniaar
tambe kaba Israeiieten.
JVa koeminsameentoe di doos
regel di les 89 ta para: Jeehonias;
ma mesteer ta Joakim. JYuda mas
mi tien di boeta aki cerka, si no
ees wensch aki: ki ees boeki lo
sierbi pa hasi boso toer keende
dreetje na moendoe, i lojoeda pa
hasi boso santoe oen dia na ciloe.
Jas; 1852.
J. J. Putman....”
|
|
3 |
|
“...^ HISTOEA KORTIKOEJS'J.N
foor di
B Y B E L.
1.
DiOOS TA KRIA MOENDOE DEEN SEIS DIA.
Dioos a kria Cieloe i tera deen seis dia.
Proiaeer dia Eel a. traha loes. Bi doos dia
firmaineentoe, ki Eel ajama Cieloe. Bi trees
dia Eelaboeta awa hoentoe na oen loegaar ,
ki Eel a jama lamaar; i Eel a hasi tera pan
toer soortoe di plantje i paloe. Bi kwater dia
Bioos a traha solo ,loena i strea nan. Bi sien-
koe dia pahara, ki ta hoela na laria, i piskaar,
ki ta landa deen awa. Bi seis dia toer soor-
toe di animal, kaba Bioos a traha heende, i
di sieete dia Eel a sosega....”
|
|
4 |
|
“...kompaniea i asiena Dioos
a boeta matrimonio. Nornber di promeer moe-
heer tabata Ecu.
Dioos TA BOETA I1EE,\DE DEEN A AIJDSCH
PARAUYS.
Dioos a boeta Adam i Eva deen oen di
mas boenitoe koenoekoe, ki noenka beende
a weita, ki tabata jama: Aa/a/scA
Oen rio grandi tabata moeha ees koenoekoe:
i beende tabata haija adeen toer floor i paloe
koe froeta di mas doeci ki tien. Ban di ees
paloe nan oen, ki tabatajama paloe di kono-
semeentoe di bon i di maloe. Dioos disi koe
beende: boso poorkome froeta di toer paloe
nan, kitando afoor froeta di ees paloe di kono-
semeentoe di bon i di maloe; pasoba si boso
kome ees froeta, lo boso moeri....”
|
|
5 |
|
“...nnrdndoor di kariieor. Naii doos tabata ofre-
cfi sakiificio na riioos: Kain froota di sor tRiti>
i Abel di ineiioor Ivavneer di soe i^oraal.
SaUrificioaaii di Abel labata ooesta na
Dioos; ma no ees di l^an; ees ai K-ain tabata
toema na maloe. Dioos disi koe Kan: i>akie-
ko bo ta kodisia bo roeman? si bo hasi ees ki
ta bon, lo bo haija bo pagameentoe; ma si bo
hasi rnaloe, lo bo haija kastiegoe.
Kan ta .mata soe roeman abel.
Kan no tabatien oreea pa palabra di I)on
Dioos. eel a hasi maneera eel tal)ata bon koe
soe roeman, ganjando, eel disi; l)am, larga
noos bai lioenoelaje. Bon Abel,sien kordama-
loe a bai konteentoe koe eel, i ora nan tabata
basta aleenw deen koenoekoe. Kan a kai a-
rieba Abel i a mata soe roeman. Dioos disi
koe Kan: Oenda bo roeman ta? Ma Kan a
responde: mi no sabi; mi ta wardadooi di mi
roeman anto?
10.
Kastiegoe i Kan.
Dioos disi koe Kan: Kan, kiko bo a hasi!
sanger di bo roevnan, ki bo a drama, ta kla-
ma vienganza. Tera, ki a bebe sanger di bo
roeman lo ta kontra...”
|
|
6 |
|
“...di |)ikaar; prees Dioos a toenia resoloesjon d
kaba koe nan toer. Ma No i soc; jioe nan
ki tabata stima liirtoed, Dioos tabata kiec
skapa. Dioos a manda No anto di tralm oei
Jial)i(!oe masjaar f^ramli, jamaar arka.
Ora arka tabala toer dretsjaar, No a barkt
oen paar di toer pagara i di toer animal.
Dklokvio, anja Dl Moi:i\Doii: 1656.
Ora No a kalia di regla toer koos, eel, koe
soe moeber, i soe trees jioe koe nan nioeher,
a barka. Lamaar i toer rio ajena. Avva a ba-
sja foor di Cieloe kwarenta dia i kvvarinta
anotsji sien stop. Awa a tapa binteer moen-
doe i soebi cinkvvinta bara Iialtoe arieba seroe
di nias haltoe ki tien; i toer beende i beestia
a perd nan bida, salameentoe No koe soe
familia a skapa....”
|
|
7 |
|
“...Jam.imeentoe Dl Abraham,
moendoe 2083
ANJO Dl
Algoen heencle santoe a .sio-j siprl)i Dionc
>on, (Ku, ,1. nan tabatien oeu,1dia Dioos a pri-
n soe moeher lo pari oen iioe
ban sien kere palabra di Dioos. Dioos a
noeha koe eel pa ees sai. Ma Abraham a kere,
1 dl berdad, oen anja atras, Sara a pari oen
Jioe bomber, ki Abraham a jama Izaak....”
|
|
8 |
|
“...it.
ABfeMlAlW TA BAI OFRECE 80K JIOE;
Abrnhnm trihata kirer soft jioe Tzaalt moe-
Ora ce! a kn-sp ka!>a, oen dia, pa poer-
!ia Ai)ra1iahi, Dioos disi koe eel: Abraham
f)frec('p mi l)o jloe pa oen sakrificio arieba
sci fe, ki lo nil moestrafi bo- Abraliam tabata
prnmtot; pa obedese na Oioos; eel a doena
T/,aak paloe di kiitla i eel mees tabatakarga
kaiideeia i malj(te. Na kamiena Izaak disu
tnta, nnns tien paloe i kandecla; rna oenda
beestia ta pa sakrificiol Abraham disi: Dioos
lo jiprUotira pa eeS ai, mi Jioe.
Oioos TA TAHA Abraham di mata soe jioe.
Ora nan a jega na ees loegaar, ki Dioos a
nioestra eel, Abraham a traha oen altaar^
boeta paloe arieba, i soe jioe maraar arieba
et-s paloe; kaba eel a toema matsjete na ma-
noe pa mata i ofrece soe jioe. Ees ora oen
An el a baha i disi: Abraham no hasi bo jioe
maloe; awoor mi konose bo fe, bo no a spaar
ni bo oenikoe jioe, masjaar tanto lo mi rekom
pensaa bo. Mees ora Abraham a mira oen
tsjoebatoe pegaar koe soe katsjoe deen oen
tronkon di...”
|
|
9 |
|
“...diatoecli
deen kas di mi tata tien loegnar mas ki
mesteer i koemienda pa toer bo beestia.
Ora Eliar a teende ees ai eel a kai na
rodiea, adora i gradisi Dioos.
EuZAR lUCIBIER NA KAS DI BATHoEI..
Ilebekka a koeri bai kas, konta soe mama
toer koos. Ora soe roeman Laban a teende,
i weita toer ees prenderiea nan, eel a bai kon-
, tra Eli/.ar i disi koe eel: mi Sjon drinta, pa-
kiko bo ta keda afoor? mi a dretsja kasi loe-
gaar pa bo beestia. Eli/.ar a bai koe eel, a
drinta kas, i nan a ricibi eel masjaar bon.
Nan a papia koe oter i nan alarga boeta koe-
mienda pa eel.
23.
liUZAll TA 8PUKA NAN PAKIKO EEL A BINI.
Elizar disi koe tata i mama di Reliekka;...”
|
|
10 |
|
“...i bai koe cel.
J^es ora Elizar a saku masjaur koos di om
dl pl^ta 1 biestier di inasjaai- baloor, ki eel ta
bata presenta na liebekka; i bopi present,
KI eel tabata doeiia na soe roeman i mania
Pn^zar"^ i kaba, Rebekka a bai koe
34
Ksa I Jakob.
Rebekka a jega bon; a kasa koe Izaak,
nan a bai biba na kas di Abraliani. Re-
bekka a [lari doos jioe Iioniber Esau i Jakob.
Esau tabata majoor, masjaar roboestoe, i t\
bira despoees oen jaagdpor famoso. JaAmh
tabata grasioso i mas keetoe. Oen dia a so-
sode, ora Ja/cob tabata bai kome, kj Esau a
sab koenoekoe, kansaar i koe masjaar ham-
ber. Eel disi koe Jakoli: doenaa mi bo ko-
iniepda. Jakob disi: Si, si bo doenaa mi ees dre-
tsjoe, ki bo tini komo majoor,Esau a l espori-
de: masjaar bon, mi ta doenaa bo ees a; i eel
ft llftsi Qen bbarameentoe arieba.
^5.
}ZAAK TA MANDA SOK JIOK EsA Dl HASI KO-
mikna pa Ekl.
Ora Izaak tabata bieeuw kaba, i ki eej a...”
|
|
11 |
|
“...stad,/fi jam a amn.
Eel disi: boso no /ronoce oen beende, /.la-
ma Laban. Nan disi: masjaar bon. l oom
bai eel. Masjaar bon; ata mira' soejioemoe-
heer Raclud ta bini uja /coe /ainieer.
39.
JAKOB BON RICtBIER NA KAS
Dl LABAN.
Ja/vob a bai di oenbees cet/m Rachel i a
bisaeel: mi ta Ja/mb jioe di RebeMa. Rachel
a A-oeri bai bisa soe tata, Ai a bim Aontra
JaAob pajama eel deen soe Aas. , , , .
Eel tabata masjaar bon ricibier, i a Aeda bi-
ba na Aas di Luban. Despoeees JaAob aAa-
sa koe Rachel.
31.
JAKOB TA BOLBE BAI SOE TERA.
llopi anja Jakob a keda cerl'aLaban. Eel
tal)ata sierbi eel masjaar fiel; i Dioosaben-
diksjona eel asiena tantoe, ki eel tabata oen
bomber rikoe, ora Dioos a bisa eel pa eel
bolbe bai soe kas. Jakob a manda algoen
ki iaar koe masjaar present aililanti pa soe
roeman Esau, pa plakka soe rabia; i eel mees
a bini atras. Esau a bini kontra eel na kamie-
aa, a rieibi eel masjaar bon; nuu tabataloe-...”
|
|
12 |
|
“...naiii Eel disi: mi a soonja, /.i
noos toer tabata niarra bosje di trigo^, i h\
mi bosje a /ceda [lara lafgoe'arielm,i ees di
boso tabata baba Aabees j>a ees di mi;otro-
bees mi a soonja tfobe^ Ai solo, loena i dies-
oen strea tabata inoestraa mi masjaar res-
peAtoe^
3.^.
^OZF TA AI EfiRA SOE
roeman nan
Ora tata Ja^ob a tende soonjn nan di soe
Jioe Jozef, eel no a papia n;ida. Ma soe roe-
man nan, no tabata mira eel nias foor di ers
dia, Aoe bon wowo. ^Ki/co bo fa /corda, nan
disi Aoe eel, lo bo ta noos rei auto, i noos
lo baba A:abees pa bo ? A sosode oen dia, ora
nan taAata afoor /roe /arneer i /leestia di nan...”
|
|
13 |
|
“...tro(>!>i 1)rnsn, li pa o< l hcbc. Jo/dia rei lo bnetaa bo Irobe
iia !)() sierbi>]i, auto korda ariel)a mi. Eesoter
disi koe Jo/ef; mi a sooiiju ki mi tabata kar-
^a trees iirakoetoe lioe pam i koosdoeci ari*
ba mi kaiu'es; i pabara tal)ata bini i tabata
kome foor di ees makoefoe di mas arieba Jo-
zef disi ldia di teemjioo
r< i b larga borkaa bo, i pabara lo kome bo
kanii.
Rui Farao ta soonja.
Asiena mees maneera ki jozef a papia a
sosod<; ma ees, ki a baija soe sierbisji trobe,
iio a korda mas di papia oen palabra ccrka
rei pa ./o/,ef.
Ma basta dia despooes, Farao a soonja doos
sooiijo, ki iiigoeii Inamde tabata poor splika.
Ees ora ees kriaar a rekorda Jozef, i disi koe
rei: mi konose oen lieemle, ki sa splika toer
soonjo; ees ta Jozef ki tabata seraar hoentoe
koe mi Eel a sjilika mi soonjo, i toer a sali
manei'ra eel a bisaa mi...”
|
|
14 |
|
“...41.
Jo/.K i'A riCRKOlOUA PA DILAIVTI.
El'S Jiic'i'te iitija di abondancia jo/cf a
|Kfk(KM-a
i a iakarjia luM iide toer kamienadi kociiijoa
i warda, toer t:-i<>-oe, ki nan tabata poor liaija;
pa teeinpoe di haml)er. Ora t< ctni)oe diham-
ber a )ervs
regoeiaar. .Asiana bon Dioos ii skapa ioa'ii-
deT pa .lozef, na ees teeinpoe di inoeri liain-
ber.
Jarou ta mamia sor .noK nan na Eovii !',
lAA NAN KOPMPRA TIllGOR.
Na tera oen(!a Jakob tabata bilia, nan a
haija tanilie matyaar mal anja. Jakol) a man-
da soe jioe nan na Egypte |ia koemiira ko-
niienda aja. Ora nan a jega J^o/.ef a konose
nan oen bees; ma nan no a konose eel.
./o/ef a liaei manera eel no a konose nan^
i disi: lioso ta beende, ki ta bini aki pa kono-
,se noos tera i pa despoees bini liasi noos.
malo<. Nan disi: o no. noos a bini pa koem-
pra (rigoe, noos ta dies doos roeman bom-
ber, di mas tsjikietoe, jamaar...”
|
|
15 |
|
“...laiula nan 1h' i Tt'iiiamiii Ane nan, oei a jama nan
!('cii s()(' nalatio, n l a liirga Simeon bini ctT-
' a mm, i'de^poees eel a larga dretsja oen
Voim!,neeiito(! graiidi pa nan. Ora jo/ef a
iiira min ('bon,
eel t;i Ivomiendaa 1)0 moetsjoe.
Dia eel a weita lenjamin eel disi: /;ees aki
ta lioso roeman di mas t.
|
|
16 |
|
“...tristceza.
JOZEF TA DEKLARA IVAN, KI EEL
TA NAN ROEMAN.
Ees ora Jozef no poor a wanta mas, eel a
manda soe beende di sali afonr; i ora eel ta-
bata koe soe roeman nan sool, ban di oen jo-
rameentoe doeroe, eel disi koe nan : mitaJo^
zef! mi tata ta na hicda l Ora nan a teen-
de ees jndabra nigoen di nan poor a responde
di spantoe, ki nan a spanta; ma Jozef disi:
bini toer cerka mi, mi ta Jozef boso roeman,
ki boso a beende; ma no tene mieedoe, Pro-
videentia di Dioos a hasi, ki toer a sierbi pa
bon. Eel a brasa nan toer, i disi koe nan: bai
1 bisa mi tata, ki mi ta na bieda, trese eel aki
koe toer ftoe familiu pa cel keda biba cerka
mi....”
|
|
17 |
|
“...Kas nan a koata Jakob, ki soe jioe Jozef ta-
na Ine,la. Fronteer ora Jakob no poor a
kere; ma or.a eel a weifa toer,es koo.s i pre-
sent ki rei a mamla,^ eel disi: mi jine Jezeft.a
n.a bieda! lo mi bai mira eel, printteer ki mi
mttert. iMd a bat koe toer soe fatnili;,, Jo/.ef
a bmi konira etd na kaniama, i btii, di i,,r,a-
iiieentoe di legrte eel a kai na gargtvnta di .^*00
t.at.a bieenw.
5f.
Jakob :v \ Egapte.
; Ora Jakob a jega. Jozef a bai koe eel cer-
ka ret Farao. Re, aricibi eel tnasjaar bon i di-
st koe ./akob: j^Kwantoe ;i,ija bo tieti! J. ktd>
dtsi: mi tien cieentoe i trinta attja. Kei ,1
poentra tatiibe ki oftieie nan tabatieti, i
ora eel a teende, ki nan tabata wardadoor; e< 1
a manda di doetta nan di tneltoor tera di F-
gypte pa nan bieba, i kria nan ireestia aia.
Jakob a biba aienda diees sieete attja na !']-...”
|
|
18 |
|
“...rMiaa .]o/efcarkadi cc l; a l.lmliUsjoHa e.;s doos
iioe Jozef 31aiias>;(s i i'ili aim, i a pidi ecl
,li d,o-a soe mooitoe na lera di Kanaan deeii
j>rat dl soc tata nan.
5.
Mooutoic 01 JoZOF.
i
Jozef a perkoera masjaar pa soe roeman
nan; i ora eel talmtien cieentoe i dices anja,
eel a sienti, ki soc ora di nioeri tabata cerKa.
bad a jama soe romnan nan i disi koe nan:
mi ta moen, Dioos lo perkoera pa boso, i oen
dia lo hiba boso na ees tera, ki bel a
priminti noos tata nan; ora boso ta bai, toema
mi vvesoe i dera nan deen graf di mi tata nan.
Poko dia a tras Jozef a moeri; i ees bon rei
bieeuw Farao a rnoeri tambe. A bini oen
oter rei Farao, ki no a konose Jozef, i ki ta-
bata maltrata Hebreeuwen, (asiena nan ta-
bata jama desendiente nan di Jakob) ma
sjaar; i ki tabata hasi nan toer katiboe.
NaSKMKKN TOF oi Mosis.
A:\Ja oi MoKiNUon 2453.
Jioe nan di Jakob ( Hebreeuwen) a aug-
ineenta masjaar. Fes rei nobo, kioeel disi.
noos mesteer kaba koe nan. bel a manda di...”
|
|
19 |
|
“...hoga toer moeti^jn Iiom}>pr
Oen mama a luuja oe.'.jioe iunnber! m" eU
akonde trees loena largoe, i o, a eH no tal.ata
poor skonde eesjioe mas, eel a boeta eel deeii
a^a tnkit^foe i larga e>i driof arieba
a. Mees orajioe inoeheer di rei a biiii na
neende pieska eel, i a |ama ees moetsia ki
a el h"''-''' ..Mosis, i a kriaeel, dol
na eel bon sienjanza.
Mos IS KIKIcn MB IIA SOK POEKBIiL.
&S4=t;,},s
no tabata kieer pa nan bai; ma mas tantoe
tad dl Dioos. Msis a basi, pa podeer di
pjoos, masjaar niilager, i a larga bini ma-
sjaar plaga aneba tera di Egypte, Ora rei
tabata bai aienda doeroe kontra, Dioos a
larga inoen di npieente toer jioe bomber
majoor di bmteer Egypte, ban d. kwal ees dl
rei tambe. Ee a a doena rei oen spantoe
asiena grand., k, cel a larga nan bai....”
|
|
20 |
|
“...tantiesimo di soldaat,
koe arnia na inaitoe, nan tras, nan a spaiita
inasiaar. Fes ora iVIosis a saka soe manoe
dretsjoe afoor arieba lamaar, i awa a separa
foor di oter largando oen kaniena sekoe pa
nan pasa; ma ora nan a jega oter bande na
tera, i ora Farao tabata na lumiena nan tra.s,
awa a sera boentoe trobe i eel a hoga koe
toer soe beende.
Dioos TA DOIWA NAN KOEMIENDA
1 AWA iniEN 1)ISIERTOE
Been disirtoe nan no tabatien koemienda
pa nan kome; ma Dioos a larga, kwareenta
jinja larg'oe, jobe toer dia oen koemienda
foor di cieloe pa nan, ki nan tabata jama:
Manna. Ora nan no tabatien awa pa lie-...”
|
|