| 1 |
 |
“...im
O^erisfummam vno iniuP exhhcntem.
2JC S leganti nobile pollice,
^^Suafupacatum I e n n i s i i nouok,
Eiaucleatum conipicarc,
Miraqueplurimadifce, L E c TO>s
Si corperwn
efcriptioaem ,rd paradigmata,
fi voleciioftrum-fubire,
Orbicfilus dabic, zccc^primtu.
WerfeBi ntndumsorfwra. cupis
OogHfl,fii£ehorum paradigmata
fi vclis noftrumfubirc,
Orbtculm dabitJaocy?^rfiw.
Qmctttique urrgfi^tttm cupis
efcript!onem, vl:paradigmata,
f velis noftrum fubire,
Ttrftus CXrbuulus docchk.-
<5^* no {Te geftis res mgftabi'leSy
Harumque naturam & paradigmat;^
JEs ii veliffnoftrumiubire,
Orbicultts
|
|
| 2 |
 |
“...AVTORIS.
DSVS exmbtlepulchrum fres, qual ,ioti{})ictatur, er at.
Si hem de rninimU %ex difcurrereplantis
Doloradpultbrascailuit vfque Ctdross
Quucrtdat ^hymicas ilium igNorajferecejJuSt
Qj^que iacent terra tea metadafinu ?
abfque bis potuit dici fapientioromnif
Sum anigmaticU qua referenda modis.
AD...”
|
|
| 3 |
 |
“...18
^Enigma
41.
Cogu-
Utio.
jEntgma
4J-
^MISMA
44.
SEPTiMAN^iE Philosophic^
SABA.
Qune efl caufk efjiciensJeumouens condenjktionem ^
rarefaHonem f
S A L O M O N.
Calor extcrnus,quipcnetrat ad mateiixintcriora: Alias caloratte-
nuatjfrigus ineraflar, vt in mineris terrx apparer, qua: calore in vapo-
res afcendentcs rarefalae poftea a fuperueniente fiigoie in maflam
folidam condenfatae fucrunt. Idem in aqua & glade manifeftius vi-
detui'j Calor aquaminvapores Scacrcmattenuac, fiigusBrumaleiii
glaciem, corpus durum, coagulac: Eft quoque coagulatio,quand
tenuiores particulae calore exlialant,& reliquas craffiores congrcgan-
tur in fubftantiam dcnfiorem; fic ex muria feu aqua falsa marina fit
(al,exvino fapa:Scd hxc coagulario fit quidema calore hocmodo,
attamcn non abfquc rarcfadione; Dum cnim ignis in acrcm.a'rin
aquam,aquain terram coagulatur: eodem temporis momento, terra
in aquam,aqua in adem,aer in ignem rarefcit.reciproco motu haruia
eperationum.
SABA.
Edinenuhcsin hex calo ?
SALOMON....”
|
|
| 4 |
 |
“...aquae foetid,vt ferus adiungitur j cum fuis alispernix
&tenuitateagilis fit, vtMercuriinomen alfumat, nifi aliudhaberet.
Fumusalbus Leoni fitim,&aqua: foetorem toIlk,idemq; praeftatillis,
quod fumus T obacci Indis aut illorum lquacibus fumifugis. Fump-
rumtotfuntgenera, quot rerum combiiftibilium fpecies, at nullus
fumushuicalbocompareflvirtute &c pulchritudine; Q^odenim o-
dores&fumi cordialium &benc olentium praeftant cordihumano,
hocfumusalbusconfert Leoni,nemperoburvitaIium vilcerurn & vi-
res membrorum: cuius fignum eft,quod Leoni viridi pili mutenturia
colorem rubeum, qui conftanti aetati peculiaris &proprius dl.
SABA.
Fndefumus alhus preumit ?
SALO-...”
|
|
| 5 |
 |
“...uitexparteJpecierum ficeodemmodoficor-
pus non refolucns in Meixiuium cum Mercudo, occultam virtutem
ex eo habcic non pores, Icilicct fulphur digeftum & decotum per
opus natiua:in minera.
H Y R A M V S.
(^um hcpc cjuatHor Jint frigoris ejfelay qua efi .Enigma
caujaj^ngorisl
SALOMON.
Prima caufa eft remo-
tio Solis lu radiorum e-
ius obliquitas; Cm e-
nim radii Solares reper-
cul in fuperficic terr
pcrpendiculariter, facit
angulos obtufos, frigiis
regnat, eoq; maius, quo
obtufiores quo redlio-
res,ecaIorfortior,prout'
pater in fubiedo fche-
mate^
L
J-
Hine...”
|
|
| 6 |
 |
“...cipiunt) binarium materie, ^^nicatcmjformiEattribueiiccSjVndefit
Trias compofiti ex Monade, vel triangulusex circulo, idq; aptiillm
& vere, fed hos alii imitantes hniftr interpretan tur de prin cipiis, qu
proprie binafunt, nenipc materia & forma, iu Mercurius&iulphur.
Haec duo cm in fale, tanquam tertio, ftabiliantur & fuftincanturj
hincillorum trium ortus,videlicet corporis, anim£c,&; ipidtus, lu fa-
lis, fulphuris & Mercurii. Venim qui hjcc a Pbilofophis iiio modo &
allegorico di<5l:a ad alias res transferunt,Sc lingula mineralia, metalla,
vegetabiliajaut animalium partes fuis imaginariis & ftultis diftillatio-
nibusin lal, fulphur, & Mercurium reducere conantur, fimixfunt
Philofophorum,non rationales difcipulfmulto minus Philofophi.
SABA,
hac opinio adfo 'vul^ata efl ah illis > (jiui Enigma
Cdnojifo^uo tvaSlant, vtPayadoxa, ^nihildiccveeejli^ 9-
metur qui huk quid contrarium fiatuere prafumat:
Cauefis igituY, ne irrites crahrones, out fcarahaos ata
trahas.
S A L O M O N.
De neutris fum...”
|
|
| 7 |
 |
“...mprtmam
res media interperfecla
imperfeacorpora,&quodnatura ipfaiiuepuftm perartemad pcrfetliomm
deducitur. Si in ipfo Mercurio operari inceperis, vbi natura reliquit imperfe-
aumdnuemes in eoperfeatonem,&gaudebis. Perfectum non altemturfedcor-
rumpimr, fed imperfectum bene alteram: Ergo corruptio vnius eftgeneratie al-
teriut. Speculum; Ideceffeeft, qubd lapis noftere.xtrahatur de natura duorum
L z corpg~...”
|
|
| 8 |
 |
“...S4 Septiman^ Philosophic^ b
corporum,aHteqtiam de eo fiat Elixir completuitt: Quoniam ejl necejfarium.quhd
Elixir marts fit depurattim, &digeftum, quam aurum & argentum, eo quod
ipfum babet conuertere omnino a perfelione dminuta inaurum Philofophorunty
velargeritum,quod ipfaminimperficerepojfunt: Quia fide perfelionefuaalteri
darent,ipfaimperfelamanerent,e'oqubdnon pofihnt ttngere, mftinquantumfe
extenditnt; quoniam nulla res dealbat,nififecundum fuam rubedinem. Et ideoad
hoe fiiint opera in lapide noflro,vt melioretur eins tinclura eo plas, quant in fut
Deanro natura. De Aaro vci Philo!ophico idem aiid:ur hrec addii cic; lohaii'
iicsdeAquino: Qui auri deflrulionemignorat, confirulionemeimexcurftt
monia.' naturanecejfaribabetignorare-, Facilms tta.q^efi, aurumeonfiriiere, qu'am de~
jlruere. Etmox : Philoiophiis; Qmaurumfcitdefiruere.quodamplm non
eritaurum, illeadmaximum arcanumpernenit. Alius dicit Philofophus;
Difficileefiaurumdefirui,dtjjictbmconJirui: Sed addit: Eaciiis efl deflruere...”
|
|
| 9 |
 |
“...Enigma
loS.
Enigma
IU9.
8^ Septiman^ Philosophic^
Philofophi, quafiilleex filicenatumfulphurad tindiirampretiofif-
fimamcomplendam vkirpec: ExtramineraIia,qu£E Mercuriopartici-
pant,non eft quasrenda metallis falus,neclapidi fiibiedum. Vile hoc
cft,fednonvtcerdo,autresnauci; veiumvtRex excrafuum regnum
abfque ornatu, & res opinionc homiinmi nihijisftimata, Sc non fatis
agnita,lictperfpretiolillima.
SABA.
FiUoitaq;,mijJo,quc^Yimus, annonfulphurphilofo^^hi*
cum jit in pair Ci nempelone^
SALOMON.
Ncc idnegandum; cum Poctje antiqni & Philofophi, loiii dent
imperium,prascteterisDiis,in haecmortalia. Siclupitereft,quircgnat
inhocopcre,nuncraptor,nuncadulter,nuncinceftuofus, qiialis de-
fcribitur: Sulphur cnim,vt virile feu mafculLim,abfq-, foemineo Mer-
curio leu lexu patinte,otiofum & fterileeft, ncc quicquam bonigi-
gnit jfed cum eo coniundum, & mixtum,artisbcncfieio fcecundum
redditut. HinctotpelliccsIoiiiaircribuntiu\totq;cxiisnatifilii,im
matrimoniumeum propria fororcjunone; OttusPalladisex...”
|
|
| 10 |
 |
“... rcnuunt, tantumabeft,quodvnianturinterfe
pcrmuiinia,a leinuicem purgentur,&perriciantHr.
H YRAM VS.
In lone ^ V'mere j uncptam in tntia ^ an tinllnraper^ Enigma
^efliolatet\ ^^4*
SALOMON.
PhilofophimuItaverbafaciuntdeaerejLatonajtutia j fed philolb-
phie intelligi volunt. ^s enfin vulgi non eft corumi nee Latona
eommunis, mater Diana; &Apollinis.Rolarius,E/ixir,inquit,^Kcdj
cum corpore mfcet,eflquafi tutia cum cupro; fed augment atur, vel crefcit cuprum
de illa tutia,cum ratio ejl,quia tutia res terrenaUs ej?. Elixirautem jpiritualis,&
reuertiturnaturafuigeneris adaliudgenm: At dieit Philofophus: Ejl quafi
tutia:quajizmeu\^e,&cpmplicitereffey long inter ldifferunt i lupiter
multas pellices fequutus dieitur>fed vni pepereit Yenerfiquamuishic
& ille toto diftentgenere, nempe commune ftannum & philofbphi-
cum,vt& Venus. Quod fi Venus &Iupiter,vt deeent, praparati fo-
rentj quis feit, an non hie inter Deos,ilIain ter Deas fit maxirateau-
M j* thori-...”
|
|
| 11 |
 |
“...vrolenmm, & tyrannicnni,i>aniiJE
adueifum. Sic bi puiucresabfinnunt, veIdcnorantargcncum,&aii-
rumintacliim lelinqiuint ineapropottione, qualarnitin argento;&
nihilinliibftanciaargendvclaiuiirnmutant, nrfiquod vmimabalio
icpaiicnt. SicexRlienenfi aiiroViiganciimfacerc, ^eparatoargento,
efi tcsfaalisj&poiribilisjleditaj vmifticaexlalefegrcgat, noniaeit
in radcjbiuytuin^
HY'RAMVS.
Quid arcani efl in crocis metallorum f mnisma
SALOMON. Hi-
Crocnsmetallomm, ilex veto Ente &pnncip!oomimd'ucat, eft
res, quxartcmconfummat, vtDemocritus apud Flamclium loqui-
tur; at fi ex alieno fonte deriuetur, plus mufcilimofi, quam odorati,
fcum trahit. Tingit quidem.; fcdnoningrcditnr.hoceftjquodfini-
ftradatmanujdextrarecipit. Manet antcoftium Rcgjs, &aulamnon
intrat,tantum abeft,qud Rcgcm Regillaexotrrare valear in tempus.
Qiiis hac Regem induat,inquancc caput, nee pedes exprimuntut,
iecquicquamaliud Eft iabulumabfqueaqua,&lampaslineolco;
cuius vtilitas nullaeft. Quidplura ? Pulchrumeft vcnenum,non me-
talIorum...”
|
|
| 12 |
 |
“...vifibiles
creatuf3c,contemp}andas & agnofccndas verfemur, vtile, honorifir
cum,Scneeeflaiiumerit. Quid AtuoniumEremitamindiescruditio-
remreddidit? Nonlibermamifcriptu, aut bibliotheca copiofa,qua
caruit; id fola contemplatio Mundi,leNaturae, eiusq; variaruni
partium fecundumcaufammgenera inquitio. Ternasinhocpagi-
nas abfoitiimus, non pro remm dignitate, qua: potiiis Angelicum
eloquinm^quam balbutfem humanam poftulant; fed pro talenti no-
lli-irationev&racntisiyncctitate, vcpomimiis. Nunc Herbaramvi-
res & diiiaiirates percurrcndo inueftigabimus, quatenus hisPhilo-
fphialaoftraadfuamintenuoncmvcitiir. NonenimHerbariumin-
ftitnere eft nofti a: voluntatis aut huiufce lod>actcmporis. Scripl-
runc &cdiderunr de his fua opera prxgrandia viri excelientilTimiin
'iuprlis }ingtirs&nationibuS;^tam copios &abfo!ut, vt hanctra-
landi maccrianiracisilluftratam omnibus lquentibusprreripuerint.
ii^iguftadieivniiisraetaeftyquaenonlongos admkdtdifcurlus, La-
conifiiro conrenta & fsiccinda rerum breuitate. Nee verb...”
|
|
| 13 |
 |
“...rratlcla
Chymica*
fbyllii.
Sfflilax-
6izm<
ijt Septiman^ Philosophic^
Folia hahet cu^reJSifoliUferJtmilia^ lignum lucunAiodof
tiSi ^ tineis impemium: Proptereaopus dignum Cedro
dicimus ,quodlaudahile esl, ininria hlattarum ^
iinearurn maxime conjemmdum: Hor at.
Speramus carmina fingi
IofTe linenda cedro, & la:uiiruanda ciipreiTo,
'velquodeiptsoleumtUitum res omnescanferuet a tineis^
carie. Cedrusduo hahetgenera,minus^maius. Hecite-
rumgeminum ejl: Florifera ^frutifera. Floriferafrup
£lum nonfert} ^fruiifera non floret: fl^in ea anteceden-
temjruflumflatm nouus occupat: Propter materu ater-
fiitatem ex eaflehant Deorum flmulachra: Folia non a~
mittityqua hahet capiata, necrimam autjijjuram fl>onte
xapit.
HYRAMVS.
NonabfquccaufajRex Sapiennffime,diceiis afmamisad minima,
a minimis ad fumma vegetabilium .diflrui/Te, qiiiomniuracorum
propdetates.&eflemiasperfedtcallesi i\tego,vt hisparallela Chy-
micaponam, nunc adnitar: PhyllisBciam, &.Demophoon Gabri-
.cumdenotat; Hla huius dcfiderio ,&:...”
|
|
| 14 |
 |
“...nimirum plus
fo titudini incolarum &ciuium confiderent, quam lapidibus mce-
nium,plus illoruminduftriae.vigiliis, & animofitati tribuerent, quam
iccuritaticxhisortx: Eadem, autillifimilismotiuaextitit,curhomo
inenisnafcatur,nudus&imbecillis corpore, nempe vtratione, in- Rationii
uentricevatiarumartium&rerumneceflariarura, vtatur,eafedefen-
dat,arma fibi fibricet,& vim violentiamcp beftiarum propulit. Vn-
de prudentiffimum animal homo dicitur, quia habeat rationem, ora-
tioncm,& manus; quarum prima res fibivtilesindagat,&reperit,fc-
cundlaliis exponit,&adconfiderationemcommunicat;tertia, hoe
eft,manibusinatum&opus ducit,facit,conftruit,&prxparat; iisq;
denique vtitur,& ad libitumfruitur. Noftrum itaqueerit, nempe ra-
tionabilium filiorumAdami,hxcomniaperpendere &contemplari,
prxfertim hoe quinto conucntu, quo fnfitiuam naturam & moti-
uam animalium,quoad huic negotio,tcmpori Sc loco conucniat;per-
luftrabimus,& attingemus.
Vcgetabilia, vtdidlura, a coclo & terra fuum nutrimentum mu-Vegettbilia...”
|
|
| 15 |
 |
“...agnofcir*
per quod, veluti per filurodirigitureo', quo rctendit, donee inueniat
Hicquoque horarmim nares obefe nimis funt, Vt taceam vultiiresi.
quos ferunt per quingenra millia pailunra cadaueris putorem pra;--
lentire^Invifii nonfolura lynx; led aquila,& noHurnistenebiisfe-
lis,aliarqi bcfliae hoinintTnanteeelltrnt. Inibrnma,indiuidualingula;
allngulis diifcmnt,dummod'o cxquifit &acnriflim ab homine dif-
cernantur,autdiiudicenrur. Hinc dmerfitas faciei hnmanx patct.itv
genercj nempe cum vnaquarque res etiam vniiis fpeciei non ft per
mnia fimrlis alteri,eiiildem ipeeiei,, f c conuenit, ne & hominum fi^
cieidelincamentainter fe £nc f milliraa. Quod veto a.ucs & feite v-
jtiius fpecieijVt 8c ounm ouo, & aqua aqux, libi inuicem allimilennir^
auraffimilari videantur, fi non per omnia, tarnen ex paitibns; idal^
fcribendum rraturas architelriciproceUiii, quo ilia limiliaexfin'iilf'
DSflitmir- bus progenerat. Et Ci hiomines,& eicures fcrcpeciides, vt oues,.boues
udinis ani- equi^eanes^&pijslbnilcse...”
|
|
| 16 |
 |
“...(quidicunturPrincipurKoculi&aurcs) non bonisfcducipoteftj vt
omnia eius confilia ad damnum populi Itibiedi i}?eres intelligens, resintclleres numero, hoc eft, quod intelledlus
agens, intelledus patiens etiam vis ratiocinatiuadi:a,& fpecicsm-
telligibilcs re ipfa conueniant, officio non item, idq; eft Exemplar Notabifc
Dei Tri-Uni vs eiudentifllmum,&rpeculumabfolutiffiraum. exemplar
* C C 'T'
SABA.
maxima eft Europee hum dignitas f
S A L O M C^N.
Quod Imperium habeat non tyranmcum y fed iuftitia & clemen-
fiatempcratum. Hinceft,qudlntelle(ftusagens feuImperatornihil
agat,quod non per Septem-viralem...”
|
|
| 17 |
 |
“...naturx humans, hsc odlo opti-
mamharmonia.mediderunt,qusmagis ,quamilla Mull calls Diapa-
son concentus concinnosrepr.'Efentauit: Nam ApjKtitiua nil appeti-
uit, niriquodcongrueretintelledluiagcnti &veroiudicio: AdfeHuti
nil aftedaiiit, nifi quod eidcm placerec; lie D'lfcret'ma & Eatioctnatiua
vniagcmiintelledtuiparuerunt, nccnonMeworatiua & Senfitiua:LfL-
pfu verb intercedente, hx omnes potentis Ispiffimein dmerla ab-
eunt. Appctuntur res,qus licet 111 mmointelleui non placeantjta-
ftra a Deo, mcsiciuiadele(ftabiliallnt,non reculantur. Adfedtamur qiioque res
iflcomoda- ijntelleAui agenti non conuenientes,quiavelinhoncftsftnt, cumin-
£amia coniurrdta:, vitiofs, impis, libidinols,iniirfts,vclalioanodo
indecors:attamencumllntvelvtiles,vcliucunds,&illecebrofe,vel
Ipedientad fpcciem alicuius(boni: Intclledlus vincitur Scfticcumbit
ab AfFe(ftu,amore, odio, ira & eiufmodialiis, vel alia potentia infe-
riore,appetitiua,dilcretiua,v,el ratiocinatiuacircumuentus.Hinc Me-
dea conilderansfe elTefiliam...”
|
|
| 18 |
 |
“...ii; Septiman^ PaiL.asoEHic,^.
SALOr>4:ON.
Reciproca poflit hic darirefponffo-, ncnipc id2nT,.quod' inrell's--
tus.qnoadeHnciam; (d nos rem ekicidabimus, vt inrclledlusab
iiitellcAa noftrojper atum reflexmndntelg.i polilr.
Res cerpore.'E a Deo condit£;&per naairam propagarffi, omnes<.|}
alixaliaims lubfidentia: corpulenraeincorporeas !ui.imagjnesde feie
qiuiqua verfilm, vbinonimpcdianmrp.erohrciiraobftaada,iac!urir^
qmv vidii offoiintur., &iupupilla manifell.apparent. Sic quoque ;u
qoibufdam rcbiis.non corporeis. vtporea fonis & voabns, abftrar
Ijiintuninrigincs, &afunioiis&.aeriis-euaporationibiis; qiuriimhiE:
q Joraaifvc! guftaaii, dfc audiaii inferuiimt. Hx imagines cum im
iuis leni'.ium.organisiecipiuntiir, fpecicsdiainturfeilfibiles, quibus,
vis fcniitiua operaticnem pcrficit.Al^hfs^maginibiis particnlanm psr
fnfuscoilebiis- & memorix.mandatis, ali$ longfubciiioresabftra-
huntur,qi!a; pluribus vi(is,.veMcnfu perceptisex aequo conucniant, 8c,
diciinuu'Vnmrfaks. Hairuntrpeciesintfiligibiies...”
|
|
| 19 |
 |
“...Suntnc quatuor element a in his qisatuvr ^ciElore con-
mentis i J04~
SALOMO N.
Sunt; Qma diapTiragma tetraro cxprimit,pulmo 3erem,coTfgnemj
mguisaquam. Omnium clementocum motiovciadterram, vel ^
terra prouenit. Ex aqua omnia creatafimtin maiori mundo ; ficcx
fanguine omniain minori conftant. Solrlat calorem omnibus crc-
fcentibus,j lie 6c cor fingulis membris 6c vifceribus vkam & fpiritus
viuificos: Acrintermediustcmperatomnia. De Are inTurbaPhi-
Jofopus Eximidius, Dm,inqnit, inur fjdeM&terram ,res^fouendas&
'Oiquendas.a'ra conlhtuit,quiflellas conttnem^ prohiberet,ne (frxfertim So~
disflamma.taceo emm deut£rk,nit,) mnmafubfifientia combureret. Etfijpiri-
tihus,quth'.is'creaturitgenerantur, dr nonirtjpirAret,
|
|
| 20 |
 |
“...Hygrtpbcenixpifcts, 176.6.7.1^. vbide-
ix.&fiqq. & zif.s.&feqq- gatftbid. eius defiriptie, ibid.
Jlomine nihil dignius, quam txhumanis Hypothefisaftronmica quadam refutaa-
diuinametiri. 104 tur, if.ii
Homines multi,.cur vertfittt homines,i- -HyramuSjTrinceps Tyri fagadsjmusyi.
gnorant, 111.20.z1.13.14. 18. cur eo tempore,quo Regina Saba
pluresfortunahna bonis intelledus cur Hierofolymiserat, & ipfi_ eo fe (ontuk-
praferant, ii^.i^.&feqq. rit,tad.zZ.&feqq.
Uora pomeridiana afiatecur longe caitdio-
res fint, quant matntina,quam visfmt -I.
tadem d mertdie dedinatione Sol in
its aquales radiorum repercuffionisan- TjiJon,6z.^4..ideamodici ptrfeli, 70.
gulosfaciat, 49 .8
HoriKonoppofimapud Atttipodas,4,^.1% Ibis tur4btd£gyptiisa;ulta, 173.17..
inHortobominiUpfoquaaccidenntyis^u li.anchymuaquoquejit, 173.
tiusdefcriptio, ibid.i^. Medicina adk-
Horti Adontdis, 117. cAfcinoi, tad. .Hamentumquomodocontultrit, ibid,
He^eridum,ead. SmiramidisinAjfy- -Ulus Scorpii, quo nmtdio fanetun, vide
napenftUit tad...”
|
|
