| 1 |
 |
“...ellightlUqmfit,&vnde pint. 291
^0 medio velinftntmentofenfihtksiUn (peiies recipuntur & difpenan-
tur,camslUtpJx noninfeagmt..................................
^n'moio differ at hh jpirttm animalis a, rationdi homtnis anima, &
qttomado htf. ah tntelltfiu ^ fpecieinteOigibili~ ^93
Senfts cemrnuni quidam homines vtentes intellectum agentem nunquum
autrar feme cur rxerceant. ^9'^
fiit,qudhom.nespluHS deleStenturcorporis honis,^ externk.pr-
tuna, quam inteUeHtu; cum tarnen hac vera hona fint, ilia pro arbi-
trio vfurpantis,inter dum quoque mda. 299
Cur homo vocetur animal.
Cur Logici hominem injkis tilts terminis animal defer ibant,^ 296
Europa an caput mundi fit.
Cur t^f'ica peSlm in micrecofino exprimat,
Op^rattonisin vtroquecordeSole,e9Tnptratio. ogg
^ts adchymtam vtriufque mundi, magni -parui,fit refieShts, vbt (ff
potior huiut cedoquiifinis. )0O
Habeat ne cor in corpore iUo feu mundo metaBico fuum motum., /a/
cpyi idhuicaeri in maiori mundo reffondtat. 30 z
^homine,feupt^oreeius[/quodAfrmeft)...”
|
|
| 2 |
 |
“...es. Alii enini
xzmFerjicam Sibjllam,quzm M-Varro primaminordine Sibyllarumnn-
me\:a.tAl3.mxint,vtl^kancr,lufitnus, ScSuidas, earner, ad marerubrum
invrbeNofnatam;aliiB4^/patrejBerfij'('c[uitribuslibrisChaldai-
cam confcripfit hiftoriam) & Erymanlhe nobili matrona : Quidam
hanc Phcebademyocziu Sambethen:,qazfiNox filiam, aSem&Iaphet
itadidram: A nonnulli5C?rf/i£Eftimatur,quiaexBabylonevencrit
in Itaiiam, Cunisq-, campanisreiponfafatidica reddiderit j ita vt Ptf-
^capEmhrMjFhrjgia, CumaScCumana pro eadem ab authoribus po-
A natufc'...”
|
|
| 3 |
 |
“...eft, errances&lixas. Atque hs eftnti:e liibtiliffirtirE ita
lumine, calore, & virtute prxditae, temperantur vinutibus illarum
ilellarum, &tum immittunturterris, &luntvisillavuiifica, quaefa-
cit aefccre vegerabilia, hoceft, anima vegetabilis fn vegetabilibus,
ac anima lenliriua in animalibus, excepto homine, qui ex manu
Dei fuam animam rationalera recipit. Sol autem prater iam
ditas, alias quoquc viciftitudines in mundo clBcit. Vacuum non
dari, nee plura corpora in vno loco omnibus Philofophis pro
axiomate eft : Deimde tucba Philolophica optime dillrit de Ele-
mentorummctallatione S:attenuatione, cum inquit: Q^od omne
fubtilius terra in aquam abeat, aqua in arem, a'ris in ignem, &c
contra, quod omne craftlus ignis in arem, aris in aquam, aqua
in terrain defcendat. Vt itaque in his moderatio fiat. Sol fic vide- Solquo-
tur procederein fuis operationibus; Calore fuo agens in aquas ter- raodopro-
reni globi, Oceanum, maria, lacus, flumina, riuos, &c. cxtrahit'^'*?dui
inde puriorem fubftantiam...”
|
|
| 4 |
 |
“...quo
nasverfamur; quocirca cum vtroque conuenic, ita&inmagiflcrio
philofophico ar ccelum connebit terrx, & a neutro difiungitur;
Duo enimcontrariaabfque medio non condnentur. Interdumitaqj
ar terrae, intcrdum cmlo adcribitur pro diuerforefpedu ; Nam ar
propri cocleftis eft jiffinitati?, & quafi cffilum ipiuin ( exccpto co,
quodhJc de crafliore loquamur) fed ,eft quoque terrae pommuiSi
quia mater cqeli>at auia terr^ y;d?3Wr,
SABA,
iEMiQMA conim^i (juidjunt, an ccelum, an terra \
SALOMON.
Terra: Qjiod fi mirumtibifucrit,decIarabo! Ignisinnoftrohoc
tnundotranlitinaerem tcnuiorem, hie in crafllorem, crafflor ar in
aquam.aquain terram; in qua cum ignis hoipitium inucniat, v t ar ia
jgnc,nondefinite{ ignis autar, fed vtrumque permanet in ftiaei^
fentia: Inde ar & ignis pro tctrahabentur, & terra quatcnus elemcn-
turn, profubicftcleudiuerforio vtriufque: Ab altera parte ignis eo-
dem terrae perficcitatem aflllit, habcns arem poft fe, nec vnquam
quiefcit, nif mucniat terram ariam, vt font fomites...”
|
|
| 5 |
 |
“...&illa videatur;
Atque hsc nubes a Saturni maleuolo alpebu dicitur atrtaAa aut
condenfatajiaefcilieet homines in terris coeleftium luminum Yhiali'
quandiu fruerentuf.
HYRAMVS.
Sapicnriffimrcrpondiftiadoronia, Rcx optime, cuigratiamiin-
culareni habcns.hic fublifto.
tvmsalomon.
Dicshicad vefpcramproperatjidecq-, cm longasnoftricolloquii
^morasnonadmittat, ego mebreuitet qiisdionibuscuilibet veftium
iteramproponeiidisexpediam. Ad te igitur,Regina Piudendnima,
meamorationcm conueito non dubitans, quin pro ea fuauitatc,
qusex vuku oeulisque tuiselucet, meas intenogatitinculaspotiffi-
mum de maiori mundo inftituendas admilTura fis ; I~linC CjU^gfO,
NIG M A Ojsam long Sol ille mundi oculus ,feu pot tas cor^ d noflris
dijlet ocuhs Jeu terra JuperJcie f
SABA.
Ex obferuationc Aftronomicaconuincitur, qudSol anobisdi-
ftetin/Equatorislinea aut circa iEquino6tia^4. lmidiametris ter-
reni...”
|
|
| 6 |
 |
“...ti SeptimanjE Philosophic^
iddemonfti-at; quia hyeme ar fublunaris eft craflior propter con-
denfationem,qu$fit a fiigorc: Per craflliis autem diaphanum cor-
pora maiora apparent fi modotenuius illi fit continuum vel conti-
guum aliud diaphanum : Qmjd fi fupralunaris ar fiue afther efit
femper vnus idemq; in craflitie & tenuitate, tarnen fublunaris obfer-
uationes valde variaret pro craflitie & tenuitate fiia maiore vel mino-
re:Idemdemonftrantillaopticainftrumenta cum duplici vitro,pri-
mocraflbexcauato,altcrotenuiori,quKobieda vifiua in immenfiira
ingrollantautdiminuuntpro diuerlb relpedlu: Q^m meam lnten-
tiam video quoquealiisplacuifle, vtpoteHieronymoMontuo, qui
ex Alexandro Benedido; Stella minuta, inquir, melius apparenthyeme,id
t!i, craftoreare, quam oflateM cH,rariore: Indejpecilla, quo eraf tor afunt
maiora vifibilium obka reprefentant.Hxc ille.
SALOMON.
Bene diflruifti,Regina; Atego,vt brcuitati'temporis & tuatquieti
confulam, hicceflb, contentusillis, qua: ex vberrimo tuae dodrins...”
|
|
| 7 |
 |
“...PhILOSO PHICiE
luerit.arguunt: quorum vtrumque dc Deo affirmare, non minima ef-
fetimpietas&fairitas.Maculaeigiturnonreverain Lunaexiftunt, ied
faltem funt accidentarijc, hoc eft, repercuflio imaginis partium tene-
ni globi,ita vtin Europa Europa: idaea, in Afia Afiae, in Africa Africx,
& in America America videatur. Qjra an ita fe habeanr,ab expericn-
tiadifcendum. Nam in Indiis turn longe alia facies feumaculaLuna
appareret.nempepotiflimum Afia,quamhicapud nos: Etficinaiiis
locis variaretur pro diftantia differente. Hinc quafi probabilis cen-
feripoflcteiusAthenienfisopinio,quidixit, Lunam Athcnis melio-
rem&nitidiorcmefTe, quam Corinthi lucebat: Effe veto & macu-
lasinLunaPhilofophica, manifeftumeft, qua aparcium
diffimilitudine proueniunt, & immaturi-
taci eius aflcribuntur.
Vtdf a^pejttum Schema.
SALO-...”
|
|
| 8 |
 |
“... noftra colloquia
,connniiemus. Mihi ex veftiaamica coiraerfationc, ver philofophi-
ca,rantufnvoliipradsacccfllt,vc nunquampluscontigerit.Ha;cenim
colloquia mcntcm adDeumerigunt, vc cius opera tamvuluoinco-
gnita,quaui cognita,tam oculisinuil)bilia,quam vilbilia conteiuple-
tur&agnolcat, quam fintadmiranda, & mylteriis plena, nullo vn-
^uamrempoi-e exhauricnda, qudm diuina. &ramo Creatore di^na
qiiamhumanis vfibus& fanitati vtilia & proficua. Sit autem gloria
""L. nihilofecit,faftaconferuac,& pro-
uidentia fua gubernat, done-ceademiteruminvnum globum reda-
.fuerunt.
SE P TC...”
|
|
| 9 |
 |
“...fitpaucitasvelraiiras vaporum, icavf
ar plus vaporumvelaris in l recipere poffit; & vefit, nevacuumr:
comrnittatur,aquonaturaabhotTeti Hincaroccidentabshucinci-
pitmoueri quodam fluxuinfi:araqu3E,& fit ventuSjquiabrequinotSbo
autumnalEfpirat..
Idemvcnrus quadam motus.continuatione, nifi narura recufct;,
rerfiis orientalem partem, mouetur; donee alius aliunde flare ind-
piat; veappetitusparticularis vniuerfi ceflr. Hac rationeindiuerfis
locis diuerli' venti vno eodemq; tempore fpirare pofliint^pro inam-
cioneaut repletione huius vel illius loci. At non in vno loco fimul di-
trerltventi flarealiquamdiu pofllinr. Nam femperfi concurrant,vnus
pr3Eualer,&omnem motam arisad le transfcrE Si verb vemuserrer--
raErpocis.veniret,.diueriiin!vnoloco-y,vel ittvnam locum conflareirc
epifl-...”
|
|
| 10 |
 |
“...4? SePTIMAN- PHILOSOPHIGiE
Hinc Soleodem tempore vniloco eft verticalis,eiq; rnaximumca-
loremimpertitin(mcriclie,alteripauklumftremotus a verticc, ter-
tio magiSjquarto adhucmagis,quinto maxim. Pro variationeitaquc
diftantiae Solis a vertke,variantur&anguIixcpcrcaffionis ladiomm,
£uncq; vel acutimagis, velminus,vel obrufi. Obtufianguli prqpr
di£l:i intraquadrantcm circuli fieri ncqueunt Inde obtufoslirc voca-
mus,qui pioxim ad obtufos tendunt. Stamimus itaque,quodfrigus
aiem occupec, aquam Sc terram.,in abfcntia S olis, qui, quo magis re-
motus fit, luoque caloreinefficacior,eofngoremaiorielcmcntailla
omniatorpent&rigent ; vt patetinlocisScptcntrioni, aut Circulo
ardico fubiedis, liyberno tempore glade rigidiifimis, cum So'1 in
landia, extremis Norwegije&Lapponis panibus, autGronlandia
circafolftitiumliybernum non oriatur; fedalicubi, vtinNouaSem-
bla, aliquot menfibus abicondatur; vnde ibi tcnebrae&frigorain-
tenfiflima dominantur : aquibus locis verfus Solcm meridianum,
quo cflkrutaterts...”
|
|
| 11 |
 |
“...Secvnda Dies: De Meteoris. jy
cxSole tranfmiila vndeciinquc, atcaptatain refoliita nube, hoceft,
IliilatJmcademcpluuia^velaliaquacunqucroridaaqucxprefone.
Connngir enim aliquando, vt mbi fubterranei pro aquse dutibus
polininaprico, HJperiorilocorimamaccipianr,atqueindeaquama'
g.uvnnacrernprobliac,vndeinftarpIiuna:deftillet;hocfifiac,quo-
tielcimque radiiSolaresamiigentiftamphunam,Irisappaiebic, non
P'^^^'ciiiaris, parua&nonlong ab ifto loco remota;
Vndcconhat.quidllt.&quomodocondngatlrisillamagna.qusin-
L^-rarcus,rocloobtenfacernitur, nempepluuiacadenrc, & njicante
>ole,mcodemferehorizonte,autnonproailab co.
SALOMON.
^t'vndejunt colores Iridis,cum Solnuosdkamrco-
lores haifcre} $.
^^^^^^f^^homnescolores{uatinSoIe,excep[onigro,qii6d
colon,m pomis pnuatio, qudm fpecies videcur. A nigro ad album
Proced.rurpennrermedioscolorcs: fupra album & inLnigrumni-
^r^lt oramm magis auc minus: Siibftantia vcr vel corpus
apparet,prodiaphani,
pcrquodvidemr.diucrlltate. In ortu cnim veloccafuproptervapo-...”
|
|
| 12 |
 |
“...VS.
Earn veriflimamed, fais^iindtibitans fandareentisnin, nempe
A'athmcuca,Gcomctna, Hyporhdibus, & Phxnomt-non oblcnia-
tionibuSjquiefiuntpcrinftiuGientamagfta&certa, volcns conccdo:
Huiuslegitimumvliimannos,mcnrcs-,dies & horas oirdiiaarein Re<-
publ. 5i coranauni vka^, conftat, abtifum veroad pradidionum aflrro-
iogicanim vanitatcm dcdinrue: Aftiolugi veio, Mathematici ali*
quando didi,nccdehumaiio,aecAlminoHuetoletantur, Alhonomi
maxime.
S A LOMON.
At nunc parcendum vidctur diei, noftrrsq-, pro hac vice difijaifi^-
lionib us,nCJioeendum no£li,qu£ i nila t,& nos qiiieri maia cipat.
SEP Tli...”
|
|
| 13 |
 |
“...Vndehic Vnde hic ignis feu ignus calor in terrx vifccribus feu intcriotibus
ignii. adytisproueniat, anaSole, eiusq; perpetuo circa terne fuperficiem
rotundam agitato motu, an a Planctis reliquis, an ex fph.xra ignis,
Platotiii quamaliiftatuunt,analiomodo?nontmmerirbquxrifoler. Plato in
ffncencia. compobcioiie cotporum ex clcmctis, dicit, a Crcatotc fummo ignem
edetcrrxcopulatum pro bafi lu fundamcnro, atque hispofteaaiia
vicinaelementafuisvicinis,vtaremigni,aqiiamterrx,&vicilllmac-^
remaquxconnebli, vt citculus elementotum abfoluatur:Q^ePIa-
tonisfententialocum quoque habet in magno hoe terrcno corpore,
quodlicet pro elemento terrx habcatur, purum tarnen non eft ele-
mentum, multum aqux, aris, & ignis hofpitali & affinitatis iurc
inf recipiensdnprimis verigneiti tanquam neceilarmm compledli-
tur in...”
|
|
| 14 |
 |
“...^^perfieiemterrs. Eftautem cerraabfque
iratior dubiopropc ccnci'um cknflor&coi'npatioi*, poroliotvcvp&nuior
prope fuperhciem Ju cnim ad vriim inhabirannum cxrunfcciis &: ae-
Xierationem lacentium imunfccus eft accommodauor.Nam irdmiTli-
na & continua faxa abfque pons vbique rota teiTahabaGMiil vnilq;
iam didis vnlicacis pia;ftaret,dum lmper maneiec liixca&: folida, nee
nonimmutabilis. .Rcfeiijnt, in qiubuldarn Hilpanuepanibiisprope
ma- hofpitiolufcipere, !nq; co barbaiicimatira;:jndicia baud dubia pro-
gaa ex par- dere, quos moiiousinconditis& vitajinftmitis ab omni humanit ire
re raldc in-alienoselle oportet, panimq; ipl'ospcrcgrinan. Hifceperlimilistora
,.humani. tcrraforeqnempe inculra & bai baia, ll non in Tuis poris, tanquamca-
mens,ahaelemcntarecipeier,ancpartieiilanm cum illiscoiiTmunica-
ret, deverGuetur vc holpes. Hincaqua,,iiK-tcoronexaeie cadens in
tcaain,vtimber,pIuuia,rQs,prmna,grando,mx,rcua!ids,imbihiEiu-d
tem-epons 8c camtanbus, inq; Imus inteiiorcs dd'ccndir. Ha:e de-
feenfio...”
|
|
| 15 |
 |
“...Tertia Dies: De Terrj Fossilib. 7j
SALOMON.
Sunt fane, qui ex binario binarium deduciint, & vnum pro alio ac-
cipiunt) binarium materie, ^^nicatcmjformiEattribueiiccSjVndefit
Trias compofiti ex Monade, vel triangulusex circulo, idq; aptiillm
& vere, fed hos alii imitantes hniftr interpretan tur de prin cipiis, qu
proprie binafunt, nenipc materia & forma, iu Mercurius&iulphur.
Haec duo cm in fale, tanquam tertio, ftabiliantur & fuftincanturj
hincillorum trium ortus,videlicet corporis, anim£c,&; ipidtus, lu fa-
lis, fulphuris & Mercurii. Venim qui hjcc a Pbilofophis iiio modo &
allegorico di<5l:a ad alias res transferunt,Sc lingula mineralia, metalla,
vegetabiliajaut animalium partes fuis imaginariis & ftultis diftillatio-
nibusin lal, fulphur, & Mercurium reducere conantur, fimixfunt
Philofophorum,non rationales difcipulfmulto minus Philofophi.
SABA,
hac opinio adfo 'vul^ata efl ah illis > (jiui Enigma
Cdnojifo^uo tvaSlant, vtPayadoxa, ^nihildiccveeejli^ 9-
metur qui huk quid contrarium...”
|
|
| 16 |
 |
“...hoe fi?, panes homogenem ^ heterogene as3
humor es ^ jpiritus reducit infaljulphur, 6" Mer curium
cremofum, (uhlimatum, &pracipitatum ^ Deinde omnes
morbos ^ remedia ex iifdem petit ?
SALOMON.
H jc ibiniis funrfimilia,in quibusftcpcnumer Ct quis Regem di-
tiffimumfacit, nullo contradicente, aut didatoremomnium, vndc
Tcfufcitatus/ort viliffimuroex plebeagnofcit. Tantaeftdifferentia
inter hominem a phantafiadudlum,Sc rationeredum. Qmsvnqtiam
abfurdioraiomniavidit,autvifaper literasaliisfquenda, Sc pro ora-
culisampledenda diuulgauit l Verura h9cSaturnusiud;icet,Scabfu-
mat....”
|
|
| 17 |
 |
“...Qmaurumfcitdefiruere.quodamplm non
eritaurum, illeadmaximum arcanumpernenit. Alius dicit Philofophus;
Difficileefiaurumdefirui,dtjjictbmconJirui: Sed addit: Eaciiis efl deflruere
accidentaleiqudmefentiale: Per accidentale amem pbilofophicum intelligit.
Qjaibusditis valdeambigiiis multi icduH incepcrunt aurumelTen-
tialedcftructe, combuftioncinfoloigiie, ciim lalibuscalcinatione,
folutionein aquis acribus, quod cum longis laboribus, non paruis
fumptibus perf'ecerint j imuilcs pulueres pro tindiura, Sc damnun*
pro lucroinueneruaft
SABA.
.nigma ^hjcjue duhio hoe julfhur in corporihus fulphureis
t^uetrcndumfindeq-, educendum erit ?
SALOMON.
Hoc veriflimumeftifcddiftinguendumfulphurphiloibrophicum
j avulgati. Vndecunqueextrahamr,acommunicombuftibili&com-
burcnteicparaturphilofophicum. Satisenimefthuic,fi virtutem fibi
ab illo imprelam gerat, ad fui propagationem: quemadmodum (a-
gitta ab aren cxtcnio impulfie fufficit, quo ad metam perueniat,vt Ic-
melaneruovibretur.SuIphurafulphurejfiliusapat...”
|
|
| 18 |
 |
“...vcnenol non rato fub palliopra:para-
tioniSjVt anguem fub herba, tegunt,&pro medicina falutarimortali-
busingerunt. Mciciniusefl:,&alasinpromptiihabet,vtnetantillum
iniuriaruma Vulcano vclPrometheopatidignetur, quin femper pa-
ratas fitadfagam,vtaquilaad voiatum. Huicqui eombiuetepennas
ilLefoeius corpore nouerir, habebit fpiritum ad multa vtiliflimum,
dequibns viilgo nihil ebiiccinandum erit. VerumCapricornuseft>
videneinfultet tua; firciei, teq; fupinum in terra profternat. Mulris
nocuit(uispra:aaitiscornibus,paucisprofuit,nififortunatis. Eft ter-
ra volansperacra, &acrterreftris, eftaqnaficca & puluerulenta, &
puluishumidus iPcnetratquidemad intima,fdfuraxeft,vtMercu-
rialegenuseiushincquoque agnofcas; Apolliniboues, Vulcanoin-
ftrumenta fabrilia, Cupidini arcum, Veneri peplum furatus traditur.
Serpens elf,qui mittitfuasexuuiaSjVolucris.qutEnidum. Sedetiamfi
mille encomiis pr;ediceturille, tuvide, cui fidas; ne cerdonem pro
RegeamifTo matri fiia: Reginae domumreducas, cum pudore able-
gandum...”
|
|
| 19 |
 |
“...raoleftiis, &cautelis
vtilitatem pracbet. Ha:cefthcrba,fcu SaturnusdeCanalibus, qua la-
pis Bafiliano fratii eiicitur, & fanitas rcduciturpoft infinita experi-
mcnta fruftra adhibita.Non tarnen fu m author cuiquam,vt in vulgari
illofoeculento lmimetao tempus & opesperdat.
H Y R A M V S.
itKiGM A Q^odfiQt^ricornm tam diluf in Venerk hor turn exfi
fonatur,'vt lucerne Sole rofiu ihigujlet, mirum videhitur^
quantumpurpurearum rojarumprouentus feejiuatur,aut ex
fimo aut calore dili animalis > an hoe pro mhilo reputafi
hitur f
SALOMON.
Scitumeft, qubd Venus Capricorno coionam purpuream impo-
nat, verum cum ipfe pctulcus flores dcpafcat eins horti, cxcluditur,&
nil prater vnius dicipulchritudinem & faftum illirelinquitur-; Venus,
benignifllma eftDearum, fed Capricornus ei aducrfus, benignitate
crus...”
|
|
| 20 |
 |
“...quara igms non trtigir, vt inquit
Plato.apudRofarmm,aqiiaao-ftcr Merauiusilugir.EftBeia.&AIbi-
fica, ex loco puteido extiapro modo extraHonis & dignitatis ipforum corporiim, vndepetnr&-
tur,cenfemus, finequibusarsabfolui nonpoterit; Alij Mercurijflint
molIes& fcetninei,alij duri, reaicentes,& mafculi, quidam currentes,,
quidam coaguktiin formapuluerum. Ex bis eligendi optimi boni
ingenii & indolisfanas eonftitutionis, ab omni heterogeneirate pur-
gatifSini, quibus maritus ex alio monte Hermaphroditi inueftigan-
dus &...”
|
|
