| 1 |
 |
“...4 SEPTIMANit pHILOSOPHlCiE
cuminiretisfcrdcra. Quxrcsinihicam grata, quam qux gratiffima,
accidie. Q^od fi ralem me vobis prxberc polTem, qualem expectatis
(devoluncarcbencfaciendineficdubium j oiTcc (an cut Deo Opci-
moMax.perpetiias agetcmgtatias. Cum itacpie iapentix excolcn-
dx gtatia potifiimum conueneriimis; conflimi hanc Scpttnian.un no-
ftro colioquio confecrare, per dies iingulos ica ordiuacam, vtafira-
plicioribus ad magis compofita ptocedamus. Nam hoe ipfo primo
conuentiisdie de Ceelo &Elementii fingulis tralabimus ; Secundode
compofitiscx Elementis, atimpcrfed raixtis, quxmeteoradiciui-
tur ; Tertio die de foUilibusex terrapetitis, inter qux mctalla funt
potiora: Quarto de vegctabilibus quibufcunque : Quinto de ani-
malibus briuis, leiifola fenltiua anima prxditis; Sexto de homilie
rationali; Septimo Sabbatum & Requiem celebrabimusin medita-
tionefupcrccEleiHum & xternx Beatitudinis. Denaturis autcmiain
ditisitaagemus, vtlibernoftras feiitentias abique alterius prxiu-
dicio...”
|
|
| 2 |
 |
“...fubftantia rara & periria ; deinde terra eft cen-
trum ; coelum circun-sfcrentia; tertio terra eft fixa 5c ftabilis; coclutn
arium 6c mobile. Sic Hiilofophorum ccelum 6cterra fehabent. Yar-
de terra nobilior eft coeloinhoc magifterio j in magno munconoa
item.
SABA:
Non videtur, quod coelum fit actium, texraimmobilisftet,
SALOMON:
SideCoeloTerraq-iCompofitiPhilofophiei^quod mundus
phicHS hincdi-citur J inquifitio fiat,cum fimilitudine a ecelo c elemen-
tis mundi translata ita dicatur; necell eft, vt primo ftntentiarn
meam, quae inmultis communi Philofophi non correipondet, de
hifcc pi aemittam, quo dilucidior aliarum quxftionum fiat cxpUcatio,
Tecra in medio mundi fita,tmmobiliscxiftit, nee, vt Copernicus Terr*'
ex hypothefi aftronomicaaffirmat,cceloftante,Z4.horiscircumduci-
tur fupra polos vel axem mundi 5 in cuius medio puniftus eft centra-
lis,adquemgrauiaomniatcndunt,nifiimpedianturobftaculis, Ter-
xam kanc efle magis compadam, folidam 6tgrauem circa partes cen-
tre propinquiores, fiipcrficiei...”
|
|
| 3 |
 |
“...6 Septiman^ Philosophic^
ncmpeinterta,aqua,are: Acrquoaltior, cfubtilior dc peiietrabi-
lioi'jcelenor, irenior, aliuior.
Goeluni ae- Ccelumarium diximus, primo authoritate Sacramm literarum,
ttumqao- qu£E,Mofe, ex diuina reuelationc,tefte,co2lumexaquaconditum af-
modof to- firmant,& in Pfalmis ccelum ex aquis expanlum dicimr. ld ratio quo-
queaffitmat: Namex crafliore fubftantia,qiiamar,e(rcnonpoteft,
neceftinterftitium, quo ar,quipenetrat omnia, prohibcatur, vtnon
akendat.
CcEli otbei. Cceli orbes efTefiditios Scfaltemhypothefes aftronomicas facile
quis ex fe animaducrtet; Ergo Planetse fuos proprios motus liber
perficiunt.InterimacmmilludcoElum Z4.hons, cum conrcntismo-
tuprimo, nonviolentia aliciiiusorbis, fed diuina vimue, libcrrim
circumducitur. omniaabexperkntiaquoq; (labiliunturiNam
multi Cornet? vifr funtfupraMartis altictidinemalcendill, quicurn
ex terra fint exhalationcs eleuatae & coagulatre, a S olc au tem iliuftra-
t£Ej C vnde illis lux ) Marsqs ipfe Planeta nonnunquam obferuetur...”
|
|
| 4 |
 |
“...I. Ratio-
II.
III.
IV.
8 Septiman^ Philosophic^
fitinftlembicocalidojquivapoicsafccndentesconaaftionccogir.vc
inaqus forma guttatim dcfceiidanc) vel frigorc: atque hinc primo
nubes,deindepluuia;qu3ECxliispofteacontinganc,fubMeteorisdi-
cendaerunt. Coslum ergo arium eft,quianihileft,quo prohibeatur,
quo minus ar fublunaris contimicmr cum eo; rum quia materia va-
porofa ex rerris in ccelum afcendat propter continuitatcm & non
prohibitum tranfitum; rum quia ccclum non actium &abaerefub-
lunaridiuerfumcflet diaphanum > quod felleret noftrum vifum, vt&
aquaacriadiundta f E.g. fi quis pedibus genu tcnuscontcndacin a-
quam.pedestumidos&long maiores, quamfint, fallacia duplicis
diaphani,acris & aquxintcrcedentis inter vifum &icinvifiuam, iu-
dicabit.) Dcmonftrant Sacras licerasquoque, coelumex aqua, hoc
eft, in arem rarefafta, conditum. Ad hapccxpericntiademopftrat,
arem hunc fublunarem & nobis propinquiorem fenfim moueii ab
Orjcpte verfusOccidentem,vna cum coelo,licet nun itaraptim,pto*
pter huius...”
|
|
| 5 |
 |
“...ratione indagare & duabusiftis alis, Geo-
metria & Arithmetica, petuolandoinquirere poflumus, rudi Mincr-
ua,nonexquifit('vt multi fomnianti rem acuatringcre,nccaberra-
re tranfuerliim digitum, cum forte mille aut decies mille milliaribus
averitate abfint j refpondeo, fi circuli Solarisfeuecliptic^femidia-
meter ( quaEcftdifl:antiaSoIisanoftrovifu,antexpofita jfit 5499^,
mill.Germ. tumdiametereiufdemcirculierit 109992. Etcircumfe-
rentia 345<89 j-.mill.Germ.quodipatiumSol i4.horisconficitmotu
primo cum continenteccelo circumdudus; Superiores Planetas ve-
rb & Hellas fixas conftat duplo vel triplo maius conficere.
SALO-...”
|
|
| 6 |
 |
“...ccelipri- jehichk
ejuotJecundario Jeu propyio emetuurf 3^*
HYRAMVS.
luxta pcripheriam cius circuli iu eclipticae ante didlam Sol mom
primo 14405^.mill.Germ. proprioautem jji.&circitertertiammil-
iians partem, vna horapermeat.
S A L O M O N.
F?rum Solphilojophicm hahetne iUe motum alt .enigma
quem primumacjcundarium} 33*
HYRAMVS.
Imo; Momsprimuseft, quandofupremasriueprimasfphxrasfuas
peromnesgraduspercurrit, donee ad infimasperueniat; Deindeab
infimisadmedias,inquarixmvna,nempeTauri,Dominaquiefcit, aut
cert hums ex fratre nepote : cuius circulifpatium fat amplum per-
ambulatvno die, at quod a medeterminannequit. Motuseiusi-
cunduseft, quando huicmotui contrarius incedit, hoceft, quod fpa-
tmmprimoperficiturmotu.feeundoretreundorelegitur: Vtemm
Solmagni mundi fuoproprio motu primum temperat lenitcreiad-
uerlandoperobliquum: iic & philofopbicus lcundarius primo re-
itit, eumrcduccndo ad temperiem sequatiilmam, quacircumdu-
ttionepaucis diebus abfoluitur totum fignum,&lic vnum poft aliud,
donecm...”
|
|
| 7 |
 |
“...^apor itaqueah opert aheffe nequit f Jimeuk
SALOMON.
Miaim: Id eriim patet ex ante relatisteftimoniis: Qujbus & Zeu-
mon addit: Etficuti inhomme eH humiditas&ficdtas, pain opere mftro nihH
aliudeii^-quatnrapvr &aqua. C^averoidemdicit, quod vapor conti-
neat fuumcompar, ideft,aquaaquam-, vaporpotentiaaquaeft, vel
aqua vapor; V num cnim ex aliqgeneraturirarefadHone&condendi-
tione,adeovtde CO 2quedubitaripoiIet,vtEum corum tempore diet
prius, quamantiqui^egallina & ouo dubitarunt, quodnam ex iis
primo jnrerttmnatura,,&alterius caufastiteriti Philolbphiaddr-
F mant....”
|
|
| 8 |
 |
“...entum
in nutritum,tranfcunt. Hie fons vocatuiab aliis lac virginis; lac, quia
ladis vicem praeftet; virginis, quia virgimbus prsbeatur.vel ab illis,vc
didum.inuentus fit.
S A L O M O N.
Cumfons JttquaJt parens marts ^ (Bne mare in
hoc opere f
SABA.
Eft mare,at non fine pifcibus: Vnus in hocpraeiialet, qui Trura di-
citiir,& habens aureas maculas, inftar ftcllarum, in cute, auri quoquc
appetens, inauriferis riuis inuenitur. Totum mare abfquehocpifce
nullius vtilitatis eft. Q^ocirca quaerendnm primo 'marc, deinde di-
luspifcis ex riuis montiiim metalliferorumaccipiendus, & infiuim
mare prxcipitandus erit; turn ex vno pifce huins generis mille 6c plu-
resgenerabuntur,rotumq-, marepiicibusftipatumrcddetur. Deflu-
uio VngarisTibifcOinarrant, quod adeo pifcibus abundet, vt fer
tertiaciusparsfintpifccs: Veiumin hocmarimaior adhuccopiana-
fcetur,quiaadfoliditatcm&rcfifteniiam hine reducctur, idq;abfq;
hyperbole, licet non fine allcgona: Mare enimfoeminaeft,&pifqs
masjfcenunaqimutabiturinmarem;...”
|
|
| 9 |
 |
“...cum iifdem,
S A L O M O N.
Stellas itaque nouas exoriri put as f
SABA.
PoteHfieri, quod nousnon fint, cum D e v s poHpnmam crca-
tioncm niliil noui create dicatut j led quod laltem nob is in terra con~
Hitutis videanrur noux 5 quiaancea non viHe fuerint ob niniiarnrc~
riiotioneni, Plures enimcleuicoeloHellas, quam Irumanus oculus
difcernerequeat.indubicarumeH: Vndeillii quiopricolpecillopri-
mitusvfi funr,longplures, Scideoquafi nouas obfcruaiunt Hellas.
Nonenim omne, quodnouum dicicur, turn primo ortum neceflari
habuit; fed quianobisiraapparear,cumanteanonvidcrimus: Hinc
Hells, quK nou£elIibortsHatuuntur,cximmenfsaltitudinisthefau-
ro aateajcelatOjin con'lpeftum noHrum venifl potuerunt.
s A L O M O N.
eft Chajmatum caufa}
SABA.
Hc noAurnafuntmeteora, variis coloribus, motionibus, &mu-
tationibus a'ris apparentia,luntq; eius purgatio ablquc violentia,aut
Hrepitu. Sienim vnaparsatisHiperiorisfitpurgata, & altera nubilo-
fa.exeomotovatisfigursapparent, prsfertim quia aerperfe lumen
Solis...”
|
|
| 10 |
 |
“...proptereamiraculolam
ftellam quidam putarunt. Hiftorise vero.oomplurcs eiufiflodiin co:-
lo fi tos Cometas recenfent^ nc vnus hiavifufhumano impofuifle ere- -
datur: Efl:autemratiofimplex,planaj&infallibilis,quaob(eruantu£-
Gometae,inquarem otione ftnt a terris, an infra Lunam,aut fupra.
SALOMON.
jE5tiGMA QuaefiiaobJemandLratiof Etpilacquiefcam tuisre-^-
79- Iponfionibus.-
SAB A..
Per notationemparallaxeos Planctae-velftelli certas, ac eiufdemi
cum Comctte.vifi parallaxi,quamfacit,comparationem: Primo,ftel-
Ix fix£C nullam dant parallaxin j;Saturnus vix fenfibilem refpeftui
fixarum; lupitcrpaulomaiorem iMarsadhucraaiorem j Solis oblcr- -
uarii...”
|
|
| 11 |
 |
“...in-'
quirendum erit,qHnlehocfit ?
SALOMON.
Eft agcnsin materia,fubiefli forma,gallinsegalIuSjBciacGabritius,
mulierismaritus, aiuQon&fponfnsantecommixtionem. Hocna-
fcitiuiiilocis petrofis, concauis, terreftribus, fublimatum afatcibus
fuispernaturam ex parte inftar ftoruni teneirimerum eleuatorumin
Alembicum per artem.
SABA.
(jeneraturhocinmontihui'i
95. S A L O M O N.
Siccft; Nam montes funt ciibiliaNature fubterrancx,inquibus
jtanquam camuratislocis illafixtus fuos excubat& edit vrfino more,
primo informcs & rudcs,quos deinde polit & colir, donee fpeciofifll-
mifiant:Sicfulphurmontanumcftphilofophiciinitium,quodexc
fit poft longampra:parationem,cotioncm,&maturationem:quod-
quc linguie vrfxeftrelpcAu fiu foetus, id ignis eft ratione noftriful-
phuris; lila vtitur arte natural!, fuaq; induftria iuuat naturam, Philo-
fophi narura artificiali, ingcnioq; fuo dirigunt artem,vtnaturae ante
'exiftcnti fubueniac.eius fuperHua tollat,& deficientia addat.
SABA.
Ex quogeneratur hocjul^hkr ?
jEHieuA...”
|
|
| 12 |
 |
“...s pullorum anidinorum^fedpoftphilofo-
rubcfciteo'vfque,donec violas & rofas imitctur. Odor, initio fepiil- phiciim
cbtorameft, in quibuscadaueraputrefcuntjtefteMorieno, vnde&*l****
aquafoetidaab eodet^&aliis dicitur,feu fpiriras fastens, vtGeber ha-
bet jpofteafittolerabilisj&naturxhumanteamicus, vtLulliusdefiia
Quintaefientiafcribit. Saporininitioincognitas; quippequcm ne-
mo fiia lingua tangere polfit; at pbftguftus eins fit dulcifllmus,vt
Morienusinquit. Taduscius mediocnsconfiftentixeft, primo leuis
&aerius,deniqueponderisgrauiffinaiefTetraditur. HincMorienus:
FondusverotUm multum tigMUt'. Etmox:imsnaturaariaen: Agmon
inTurba,circafinem,haecomniacomprehendir,duminquit.-£f?pt?-
dtrefu(,f9lidus,'in(gfnfnttusignt,incmmtufaqu,momm0tus rento-, fed &
L leuif...”
|
|
| 13 |
 |
“...q^LiisexiftiraarepoiTetj^&.ad mbeura deduci,-
bilem,iimodoingreftliinin metallababcret,
SALO^MON.
Q^omodb ex.cra.hitur Li^idis La-^uU.color, exJua:
minera,^
SABA.
Lapidis di(fti optime colorari,pnri,libra vna,plus velminny,conte^-
riturintennifllmumpidueremjin Porphyriociim aquaclardi exicca-
turpulnisj&ccritar,donee alcohol fiat;deinde accipiamiir picisGr^-
c;e vncix ties, refine pini vnciatqiiaciior, mafticHes vncia; tres, thuris.
vnciaE;tres, olcioliiiarum vnciseduac j Inpatellam vitreacamponatiu-
primo oleum,Guicalidoadd"antur reiina, poftpix,deinde thus, po?'
ftremo maftix: moueantixr bene: alteri fciitelLeinfundantiir, & bul-
liancpamin: Lapidispulneremficcnm pone in vafculum, aiiaffun-
dashoc vngueutiimpaulatim,moiicndorpatula,yrbona.fiatmixtio,:
Relinque lie hancraixuiram per diem, ex qua deinde color ficfegre-
gacur: Affimdeaquambullientemiuprapaftam, 5cmoue,refrigcia.-
tamefFundc,5c ieruajaliamq-,aqiiamafFunde,idt];t(i>ties,donecaqua
non amplius tingaturj Fac vt aqua abeat, & color c^uleus...”
|
|
| 14 |
 |
“...rna, non corporis, libidinis,
autgulae,fedanima:mendsqiie,qu.'eDeoadhacrensvnicc omnisgau-
dijihetitire, & voluptatis fit particcps, adquam quoque conditaeft.
Qm de corporchoc inrclligit, vcr Epicuriefl: degregc poreus, ha-
bens animam prolale fibi datam, vt alter Grillus. Alcinoiquoque
Phceacum Regis celebrantur horti, vt ferdles, & biferi; lic & Adoni-
dis, &Scmiramidisin Aflyriapenfils,necnonHerperidum, quiau-
rea dedrc mala. De Herbis & Flofculis hortorum difirere noftra
cft intentio. En primo aj^elu Roja, ianua prafciaappaf lofa.
ret,cjUie cumJtt armata,vt Paliasj &pulchrayVt Vmus^a
(^ratiis indelitiis hahetur: Formojaeflynec minus cafla-,
morigera,nee minus violenta,Jinon benetralctur: Suat ^Enigma
uktbea,tenea, O' compta virgoefiyCjua intra cancellos
P 3...”
|
|
| 15 |
 |
“...aliisad odoiandiim oWarsiint. Qid Rofas
hortenfes donant aliis, nonnihil dcdifl ex naturaE immufcnlis cen-
fentur: Mult magis aiithores illi,qui tot Rofarios nobis rcliquerunf,
Rofisfertiles &plenos, donaria rdiquifli mundo cxiftimandi fiint.
AliaRoltanonnimquamcafiiquodam peteunt; Philofophicaper-
manent, doncc fuerint homines, qui odoratn ingenij nondeftituun-
tar cx nimia Coryxa.
SABA.
jeuigua Quasob cmfks Rojd ve^etabilis aJ^imiUtur mineraU
^^hilojophica f
SALOMON.
Ror* Tegc- ae flint diuer&: Primo,ob coloremalbum &iuheiim vtriq; Rofe
tahilisc vegetabili &c philofophicacommunem; vtq; piupiireapretiofioiha-
philofo- betiir candidis; ficriibratindura aiba, vel ainum argento: Secimd,
phiea. vtRofavegetat,ficlapis vegetabiliscrcfceredicitur, qniavimhabeat
in fe alterationis, qiiah nutritionis, augmentationis, &propagatio-
nis: Tertio, Rofarubeahabetflauos cynhos & calicemvuidem.fe-
minaintus villofa: lidem colores in Rofa mineraliobimantur; in
hac enim viridis Leo, prascipuum eft continens;...”
|
|
| 16 |
 |
“..., &poftcaoccctiir, & iubuertatur,vtbona
&naturalisfiatmixtio j acdeinde Dcibeneditio expetandaeft.ad-
ditis,qiio ad opus i aqua & igne,hoc cft,rore & calore: Hic natiira fui
officij non oblica,vt nee in critici produdione, pi otrudet germenex
terra,hoeeft, corcmbryonis vegetabilisSc mincralis efFormabit, ex
quo deinde alia: atque alis partes finguntur. Hoe eft, de quo fsepe di-
cituraptidPhilofophosacMariam, quod corpus hxum lic de corde
Saturni: huitis enim colorin cordisefformatione omnium primo ap-
paretjiu ; ao conceptio & impraegnatio iam fa6la e ft.
HYRAMVS.
Verifllma funt, Sapientiffime Rex, quae eloqueris, quamuis ca-
ptumhumanum long fuperem: Si mircmur opus philofbphicum,
eiq;difEcilemadhibeamusfidem, qui ab experientianon edodi fu-
j^^jj'J^muSjCurnonpotiusmefts triticeas, quas Deusex hoireofuaeomni-
Quando potentite&bcnignitatisquotannisinftituit, nobisq; donat, admira-
lminatur mur? Inillisfitexvnomultiplicatioincentena&tricena, nullaprs-
vauoigta- habitalnfibilimateria, ni...”
|
|
| 17 |
 |
“...fncrit, c plus qalous requirat, doncci mellbri-
bns demetatur in Septembri; ita & optisp'hilofophia calorem au-
jliorem admittit,donec ad maturitatem pcrueniat.
HYRAMVS.
Qus color tritico jyhilojhphiie maturOy^ c^nodjignum
citis perfelacoBion^i
S A L O M O N.
Rubedo fuperemincnsjquir poft varios calorcs praeccdentes Icqni-
tut; Primo in Leone viddiadeft humiditasmollis&aquofa,qu£ein-
dies inagis & magis ablumitur vfqnead Leonem rubeumj &ficcitas
CUin calore( qiiae tingit) fubiedroindiicituiv Il'lallutio, li£ec coagu-
lado eft,quainuis haec non hat abfque ilia, nee ilia abfque hac in toto
opere : Rubedo iuuenum coloreft, albedo & canities lnuin; cuinq;
nofter lapis primo fit albus, vltim riibeus; hinc lnex eft, antequani
iua.eniSjVt Rhafisin Epift. Lapiifmnt'u noJlr£,inqan,fenexprmo,& vhi-
mo puer ; quia albtik em in ihitio, & rubedo in vltmo cum domme.
HYRAMVS.
^Enigma Vhde ia Ytihcdocxoritur, x quihtis qualitatihus vel
dementis^
SALOMON.
'Rubedotingens nihilaliud eft.quamignis acccnfiis p...”
|
|
| 18 |
 |
“...vini, Qu iius
educendil
SALOMON.
Tres: Primus circa vires, vt dent vuas: Alter circa vuas,vtdcntvi-
num :Tertiuscifcavinum,vtdctfpiritum. Eodem mdo circafub-
iedlumphilolbphicum ternae iuntoperationesvniucriales: Primaad
minera prxparationem: Secundaadioliitionem: Tertiaadcoagula-
tioncm:ex quibusiingulsfubalternasopcrationcsagnoicunt.
HYRAMVS.
Quomodolapis aJSimtUtur traBationicirca vites f jehibux
SALOMON.
Surculus feu propago in extremitate con quaflata inlcritur terrs,&
protrubs radicibus primo dabir gemmas, deinde germina, pft vuas;
Gemma:nafcunturexfurculojgcrminaexgemmis, &vuaccxgermi-
uibus: Ita ftirculus philofophicus fua: terraeimmittitur, &hoc eft Re-
bisfucomponrumnoftrum j cuiusgemmselunt, gagates nigcr,in ni-
gredine, germina in albo colore,& vuaein rubco. De vino Rofinusad
Sarrat.meminit,Sidi/rrt meus,inqmt,dcriuul0,ideSl,aquarubr£petrtt,itl
ei,oko Solariypotauerit, & defonte matrisfua, id e§l, aqua Mercurialt, Lunagu-
Jlaueritjrvino rnbre-, ide,calore ^oleoaffin neflri, idrf...”
|
|
| 19 |
 |
“...3c. Pyrami rubra fada fiint. Sunt aiucm Pyramus & Thysbe;
per{onxGhymica,nempe (Sabricus& Beia,feinuicemamntes; qui;
cmadfontcm,iloccft;aquasfoiiientcsphilofopliicas,conuenirede-
ftinaircnt,& Thysbe prior aduenifler, Peana peperit in pallio ab ea
leliojidq; languineis tinxit maculisnSicreverain opcrephilofophi*
co Leasna parit, qui partus caula eft mortis amborum, Pyrami 8s
Thysb CS: Mi enim duo pereunt, quamprim um foetus leonini fint edi*
i. Pereunt autem amoris vehemcntia & dcfiderio mutu, primo
Thysbe, quia albedo prjccedit, & Diana prior in lcem editur; pft
l?yramus,quimbedincm defignatj figno addito, quod mora alba
ieSuSafinti,.
Myrrhai...”
|
|
| 20 |
 |
“...cercmonias cum Bouc celcbrarint, non nifi^gyptii
fepientiflimis notum fait; vulgo non inquircntc caufas rerum, fd ut tantai
laltem fequcnte ritusmaiorum, qitos prudentes &haudignarospri-|^*
Hiaeciusoriginis praefuppofuit. Idq; verifllmum eft: Namprimi celebtatint
chores colendi Bouis abfq; dubio non fuerunt adcb bru tales, vt bru-
tum propter caufas communes,hoceft, agriculturae vfum,aliasvc vri-
litateSjdiuinis honoribus affici voluerint; fd habuerunt rationes hu-
iusinftitutionisgrauifllmas. Primo, nememoria Philofbphiaeapud&atio 1.
pofterospcriretj fdhoctanquafubiebtoremoratiuofblnitercfr-
uarctur. Nifi enim fin t obieda qusda, qnae fcnfiis Sc reminifcentiam
mouesnc in hotninibus, facile tetum eciam maximaium illis obrepic
" obU-...”
|
|
