1 |
 |
“...demonjirauit. Verum crefcente hominum mdiHA, Vdim
cipes, qui.reliquisfuefmt &daminantur ,fia Conjtlia.ante
quarn in effeBum producantur, ne malis hmc xid ingenium
luum redemdi ^miujle agendi occafioprMretur, aperiri ve
iuermt: Eademfere ratione inter PEilofopbosprincipes lUi.,
quiphyficampmBicam.hoceBrChjmiam, exercueruntyfuA
AYCAnA iiulgo innotejere noluerunt, quper y
nigmata & occult as loquendi formas protulerunt & fgnifa
carunt: Eiufmodi jermones yEnigmatici interSalomonem^
omnium gegum d PhilofophortmPrinctpem, nee non Hy
ram & Sabam reginam, babiti funt non de rebus nibili aut de
numero filiorum Niobes yjedderarij^imls m mundo &pre.
ciofifimu, quales funt in fcientm Phyfca praBica JeuPhilo-
ophu HER. ME T lC^,reeondita, quarum S M EO
MO N E M { hommum, vt diBum^ omnium fapientij^i
mum y imo ^ regum dit fimunPignarum affererCy aut >eas e
contra negare...”
|
|
2 |
 |
“...Cream-
nisdemonjirauit. Verum crefitnte hominum malma,
cipes, qui .reliquisfrafunt & dominantur.,fia Confdia, ante.
quarn in effeBum producantur, ne malis hmc ad ingenium
fuum redeundt ^miufle agendi occafaprAeretur, apenri 've
tuermt: Eademfere ratione inter Ehilofophosprincipes lUia
miphyfcamf raihcam.hoceA ChjmiMi, exercucrunt,[m
arcanaTJuIgoinnotefiere noluerunt ,qua'vt tarnen inter
filios arm, hon^que voluntatis qmfcunque, commumcarent,
^ eadem opera d hrutalthus r ojoribus ahjccnderent ,per y£
nigmata & otcultas loquendi formasprotulerunt & fignifa
carunt: EiufmodifermonesAinigmaticiinterSalornonem,
omnium Kegum^FhilofophorumP.rinctpem, nec n^^^ Hy
ram & reginam, habiti fint non de rAus mhili aut de
numero filiorum Niohes .Jedde rarifiimis in mundo &pre.
ciofifimu, qua-iesfint infiieniiisPhyfca praBicafiuPhilo
ophiaHEKMETlCyf.recondita,quarum S^LO
MO NE M{hominum, vt diBum, omnium fapientifii
mum,imo®umditifiimum)ignarum ajferer£jaut>ease
contra negate, arbitri for-et impudentifsimi...”
|
|
3 |
 |
“...enigmata cum Regina Saha ac Hy^amo Tyrio
principe communicaric, certenonpuerilia de rebus cuiqucnotis
& anceoculos pofitis, atoccultis&abditis, nos hanc Hebdomad*
Philofophicam produximus,in qua de jenigmatibus Chymicis,
qualiaeorum fuiflefufpicannir,potiffimumagimus,earecundum
6. fumma rerum genera diuidendo & explicando, totidem die-
bus abfoluenda; Vbi licec contra vujgarem & receptam Philofo-
phiam non pauca adferamus,qua cuidam in fuperficie ea conlide-
rantiParadoxavideri poffint: tarnenquia per f vcra&cum tota
natura conuenientia fint, nuJli inluisopininibusobdurato prx^
iudicare debent,cui adilluftrandum Chymica a:nigmata potius,
quamaddocendumpropofitaexiftimentur. AnycroSalomon\xt
Kcgm3.Saba,yc\Hyramni Chymiaicognitionem habuerint,dceo
hic nihil dilputabimus (cum alibi, ncpein Symbolis Aurex men-
fie, lib.2. de hac qujeftioneadum fit) at prsBfupponemus eius affir-
matiuam intentiarh, veritati magis confntaneam. £a omnia,
quacunque fint (cert frmataratione & vfu) tuo candido iudicio...”
|
|
4 |
 |
“...Parnafia gaudeatauUy
Me pendere iuuet fimperaboretuo.
lam duisyfuperiteneatquidrcgia mundiy
Signaque tam curfu quo duodena meent.
Cur nobis non aqua dies cum noHi recurraty
annos alibi terminet aqua dies i
Torrida cur aflas longas exporrigat horasy
Cur breuiore diem luce Jed ardlet hyems.
Delia, ceu Proteus, cur tot mutetur in ora ?
^tidfactatfrater, quint us t Err oferat.
OdtUt, quosifta tuuat perJi*afio,Jiire
^uaqueeuenta hominis, quaquefittura loqui.'
lamjpacta annorum npetensab origine mundi
Per dtJJeSia nouumJecula carp'u tter.
^ms artes linguasquetulerunt temperaprima.
Cert are vt rtliquit ditia regna plari.
K^egjptus ftudtofa poli quas extudit arteSy
fluAspojl Phaenicesypojl Latiale folum.
Autor quit primits,quoet lit erafcripta nepotts
Materumdoceat vulneraffaSlaydapes.
n...”
|
|
5 |
 |
“...r/ RominsphaUnfcertuU viSfricihtu armu,
VUimmvtTeutopnguUnunc habtat
^nntum lent a/blent inter viburna cupre£ty
Extulite terra Tentona terra caput.
Cert at 2*eutonia maiejlasjitmma^ triumpho4
Inuentit variie Teutona terra fuis.
Hac ego nefcieram, Maiere;/id tnclute per te
Innotuere aliU, innotuere mihi.
Fergeita,pergetmfiriptuita/pargerefamam^
2^c te maiorem viderit omn'u horns.
Sic te fera dies mentori non eximet auo.
Sic tua poH cineres maximafama rigtt.
Daniel Brande-
burgo^fMarchicus P.L.C....”
|
|
6 |
 |
“...nempeloue. loS
^iddeDeorumauo,Saturnofentiendum,anne hicpenesfehabeat ful.
phurpbtlofophicum.quodab eo, velutiviriUa, amputandum 4 fe-
gregandumfit. ^
Snturmmemiocurtotiesinfcholafiatfinn ejlrequifitumphilofophl
\^nnon cum Snturno nperiantur porta fcieminrurn, ficundum Rha
<^dFenerem,fitnuitntis Deam^ digitus anmutqueintenditur. 1x2
Ventuanprofulphureyanveroproargenio^viuoaccipiatur. jx
^id Venus cum Martehabentcommercii. jj.
IDeHarmonin^CndmivxoreyVener'ufilia.
> x^urum quomodo f plumbo generetur per nnturam, perconfequeL
pflfitbtltfit^ vtper ariemplumbuminaurumpremoueatur. xi
x^n Apollo ex Diana, ^hac ex Saturnooriatur. jjj
K^nitaque plus gr alia 'amorUfenexnepotibus exhibent ,exunm filiis
,quosdeuorarez>'olutL ^
^uedfiSatornus cum filia Venere in vno thalamo coUecatur, an non
inde generatiefierandn fit. //
fiat, quodmater mortalis, afilioimmortaliin vtero eiusexifienUa
mortenon vindiceturin vitam.
^gid? (isaturnut Marti copuletur.
^atdcaufafit, qaincoeantinvnam fubfiantiam meiiocris liquefamo...”
|
|
7 |
 |
“...^NIGMATVM
\^n non Menurm -vulgi, vdutrni.vtl Anttmomi per aurum cos-
aukri pffit. ^
o i J i>y
^idde Ttnaurs volAtilift^tuenium, anea figipopt, necne. tig
^ndoleo Antimonn d.fltlkii per affcenfumin Retorts ex Miners pod
putrefadtonem infimo trihuendum fit. ^
\^nne aqus gr adat ms &fixsttus tn boe spere quid prsfienu //o
C^mcnrni^tmpulmribm {eiufdemefficmd) jSxam.quid utthmis
^ ^ i Jj£w
^id arcsnifit incrotismetaorum.
^drefpondendumfit iis,qui Tindursm qusjiuermt in omnibus ht-
jce^LMetallti,fptmibus, Mercuri, squit, oleis,fiiltbtu, (fic. Apni-
niUnuentemesAoumsrtemdamnsrunt, vttmpofiibiUm. tst
. Lipte TtndursproximtUj quit fit. *
^n prater hmcsusquoque lapis fit, Tindursmprsfiferens. /It
^uiddeUptdeLszulffintienduntfit. ^ ^
^omodoUpidis La^uUcokr txfusminevsextrshatur. /
^tdfim eperephilo/ephico, vnguento vHpinguedine oleofa. tindlurs
* 9^9
Cur snimsm Ispidie vocet 'vnguentum.,
Curhscpsrs Ispidisappelletur'vnguentunt..
^odfit pr oprium nomen Upidu.
Spie fit pater lapidis, ^ quis autes-
...”
|
|
8 |
 |
“...eins exalt et ^ augeat, t diuUlafam con-
fer uet. i6i
Cur aquafortis capitarofammrubearumrecentiumymuria conditarumy
pallentium, etiam hjeme optimorubore tingat t imbuat. 164.
Cur rofa ruhea, etiam tufrutice manens ,ftmsfulphuris vulgaris verta-
tur in album, autftltem dif India eius folia, quafumus attigerit. iper Hyacint hum, 170
Narcijfus quid habeat myfterii. 171
^uidfgnifceiur hoc figment0 in Chymicis. 17 z
^Imdexifiimandumde Helenio. 173
kAu pluresfintplaneta Chymicis aUegeriisinfignes. 174
^ttid Mercurialit prafiet in hoc opere. 17s
^uid...”
|
|
9 |
 |
“...meminerintphUefophi. 22s
.^tddecerua.
& monoceros in am ce lehr atmpt, 2zj
Inter beUuas carnivoras an Leophtlofophu innotmit. 2 zS
o/( vrptsin magtjleno cognitus. 22p
forte lupui in magiperio cognofcitur. 230
K^n sanisjmper lupo c oniungatur per Cynocephalum inteUexerint. 23 S
x^n alim canii, ft Mercurium denotat, apud antiques philofiphos men-
^J^P'volucres maximecelebratapnt ,(frineorte philojophica manfuefa-
De gallinaceti quatradantur. 241
Corum inaufptcataauU ,quid inpbUofophiaprapet, 242
Forte...”
|
|
10 |
 |
“...quorum librismultadidi*
cetat.&fuilTcvocacamSabam. IdeoHebrxam,Iuda:am,Chalda:am
& /Ethiopicam vnain candemq; fuiHepuranr. Paufanias de eaitalo-
quitur: Pcfif Demo in fatidicarimi foemiriarum numerum confcripferunt He-
hrai,qui fupra Pakfitnam funt,gentikm fuam Sabam mmine, quum Berofo pa-
tre,matre Erymanthegenitam tradunt: De hac Saba Annalium parte
z.itafcribit: Cateruin Sab&i natto funt z^thiopica: Eorum Regtna fuit illa
admiranda Sibylla: Quippe qu£ cum legem ignoraret,nec ratesaudiuijfet,per Sa^
lanwnemfapientUfubminiflratorem Deum pradicauit: Qelebretur, ait, Domi-
uusDemilletuus ,quitibificfauerit,vt te ifralitarum folio Begem imponeret.
Eiushiftoriatecitaturprimo Rcgum,cap.lo. item z.Chronicorum,
cap.9. vbi diftinft tralatur, quomodo illa cum fummo apparatu
hominum&carnelomm poitantiumdona,aurum ,gemmas,&aro-
mara pretipliffima, vcncrit Hierofolymas ad Salomonem ifralitanim
Begem, vtprxfensdilccret& cxploraret,aneiuslapientia fam^ deeo
publicata£pertotumoibemt,errarum, rolponderet:...”
|
|
11 |
 |
“...4 SEPTIMANit pHILOSOPHlCiE
cuminiretisfcrdcra. Quxrcsinihicam grata, quam qux gratiffima,
accidie. Q^od fi ralem me vobis prxberc polTem, qualem expectatis
(devoluncarcbencfaciendineficdubium j oiTcc (an cut Deo Opci-
moMax.perpetiias agetcmgtatias. Cum itacpie iapentix excolcn-
dx gtatia potifiimum conueneriimis; conflimi hanc Scpttnian.un no-
ftro colioquio confecrare, per dies iingulos ica ordiuacam, vtafira-
plicioribus ad magis compofita ptocedamus. Nam hoe ipfo primo
conuentiisdie de Ceelo &Elementii fingulis tralabimus ; Secundode
compofitiscx Elementis, atimpcrfed raixtis, quxmeteoradiciui-
tur ; Tertio die de foUilibusex terrapetitis, inter qux mctalla funt
potiora: Quarto de vegctabilibus quibufcunque : Quinto de ani-
malibus briuis, leiifola fenltiua anima prxditis; Sexto de homilie
rationali; Septimo Sabbatum & Requiem celebrabimusin medita-
tionefupcrccEleiHum & xternx Beatitudinis. Denaturis autcmiain
ditisitaagemus, vtlibernoftras feiitentias abique alterius prxiu-
dicio...”
|
|
12 |
 |
“...qualitate, nernpe ficcitatei; Fuga ccrt, qu;e in ignevidetur,
durn mox di/peritlurfianapyramidali figuratendendo i noneftafcen-
iiOjiedinacrerntranfinutatio^ quod inde patet, quiamoxomnis, ae-
ris qualitates & lub ftan tis illi adfiint, non anaplius,ignis :li bene con.-
uderenaus, ignem facilius terra; adbarere, naturali amore quam
aquam terra autariV pcrfpiciemus. Namlccitas^quaproprireten-
tiua j & igni & terra communis ell niinquam rccedit ab alterutro i
Frigiditas veio, quaterra &aqua conuenic, per accidcnsmutabilis
caulam babet ftabilitatis: Humidicasinfupcr,, qua aqua&:
ari ineft expuiliuaexilHt,£uxibilitatispart£ceps & mutationi valde
obnoxia. Hac eft caulajcurnaturalc vinculum niagis lit inter ignem
& terram,quam tcrram & coelumarium.
SABA.
ver cm ajfcrihitm^ccdo^mterra? aEKicMA
SALOMON. 2*
Ex aqua ccelum falurn eftiimb & terra ried rarefadicvqnaex aqua
fitar ,celerioreft condenlarione,quaexaquafit terra: yndeaquali-
milior&propinquior eft ceelo^quam terra. Videmusquoqueinnia-
iori ...”
|
|
13 |
 |
“...Prima Dies; De Coelo et Elem.' ij'
S A L O M O N.
Terra: Diftinguendumaiueminterterram,Elementum,&terramTerradu.
cleinentaram: Terra elemcntata cum cojIo conferrur. Terra elemen- plcx.
turn, fimpiex, per fe confidcratur: Terra & ignis, coh^renda & affi-
nia flint ckmenta, vt am inniiinuis, nee vtraqne cum coelo quid
commune habent: Vnde neccflari Terra; clcmencatte conueniunr,
quscumfir calida, ignis non eftexpers; eumfolida & fixa, propri
terra eft. ^ ^
SABA.
Ego.nenimis tsdiofa videar>hicnuncfublfto,aIteriq; Principi Io
cumlubensconcedo: Gratias autemimmenfasprohumaniffimare-
lponfioneacdol:rinaoccultiflmsfapienti£,quamedignatuses, ti-
bi,quasdebe,eximamenteago.
Salomon itaque ad Hyramum conucrfus,Magne,inquit,Prin-
ceps, proeaconfuctudine,quafolidfumusinhisnaturarcanisinui-
cemprocederednprxfendaReginte prudendflimae quxftiones quo-
que tuasdeiifdem fubieiaisproponas,ad quas,quoadpotero,reipon-
fa a veritatc non aliena reddimrus fum ; Hiec enim feptimana huic
noftrae S c h o l dicatacft...”
|
|
14 |
 |
“...ius: ficmarmor,calx,nix,
glades,cryftallus,adamas,faphirusfuntalba,vt&papyrus,Iintea,lac,
& nmilia: Item rofaeft&alba,&rubea,vnius qualitatisjcflcnticEjno-
ininij^ raritatir fiibilantiae: Nihiloniinus conftatcolores, viridem,
fxruleum &flauuman}icarivifiii,vtpotemedios, &c nigrum, ieu ob~
Icurum,nimiscontrabcrc;acalbumdifpcigcrevifiim,hocei't,fpiritu$
viuuos,acicmq; oculorum laedere. Vnde quidiu in tenebrofo carcerc
manlerunt, fi in apcrtam lucemfiibito producantur, facdc amittunt
vifum,& qui per niucs diu percgrinantur,intiunt dolores oculorum.
Atcoloresperf confiderati, non refpedlu humani vilus, dicunturex
nigro 8c albodiuerli proportione compofiti. Exemplo iint nubes,
quasperlcobfcurajfivideanturperalbumpcrlpicuum, caeruleum re-
praelntant;ficaurora:colonubeusfitexalbo&nigro, fed alio fitn,
autproportione, qucm dicuntexplurimonigro &pauco albocon-
ftare. Etficdcfimilibusiudicandunl,
HYR AM VS,
Q^lis efi color terra} Mmeux
SALOMON: '7.
Rubcus.qacm ex igne & terra,quibis conftat,elemcntis...”
|
|
15 |
 |
“...tur, prqptcrro'
tunditacem nimirum terr,ita vtquindcnis milliaribus Germ.femper
exade vnus gradus in coelo correlpondeat: Hinc cum rotidem iint
gradusincirculoterrae,quotincali, inhocvni gradui Germ,
-equiualenc; quiade terraiinrcruallo agitur; Ideo }.6o,graduscerreai
circuli magni fEciunt J40 0 .mill.Germ, qui ell ambitus circularis ter- ^
rae&aqiUE.
, j. CmverexobferuationeGeometricaconftetjqudcircuni-
ferentiafehabeatad fuamdiametrum, vt fehabent zz.ad 7.10 Arith-
meticis: hinc Aiithmetica per regulam proportionum qusrirdiame-
numterrae, eamq; ex circumferentia 5400.mill,Germ, prxcognita
inuenit 1718, mill.Germ.&lemidiametrura 8597^. mill.Germ. Ex
quibusfemidiametri milliaribus lexagies quatcrfumptis,fitdillantia
Solis,nempe j499^.
C j SALO^...”
|
|
16 |
 |
“...ti SeptimanjE Philosophic^
iddemonfti-at; quia hyeme ar fublunaris eft craflior propter con-
denfationem,qu$fit a fiigorc: Per craflliis autem diaphanum cor-
pora maiora apparent fi modotenuius illi fit continuum vel conti-
guum aliud diaphanum : Qmjd fi fupralunaris ar fiue afther efit
femper vnus idemq; in craflitie & tenuitate, tarnen fublunaris obfer-
uationes valde variaret pro craflitie & tenuitate fiia maiore vel mino-
re:Idemdemonftrantillaopticainftrumenta cum duplici vitro,pri-
mocraflbexcauato,altcrotenuiori,quKobieda vifiua in immenfiira
ingrollantautdiminuuntpro diuerlb relpedlu: Q^m meam lnten-
tiam video quoquealiisplacuifle, vtpoteHieronymoMontuo, qui
ex Alexandro Benedido; Stella minuta, inquir, melius apparenthyeme,id
t!i, craftoreare, quam oflateM cH,rariore: Indejpecilla, quo eraf tor afunt
maiora vifibilium obka reprefentant.Hxc ille.
SALOMON.
Bene diflruifti,Regina; Atego,vt brcuitati'temporis & tuatquieti
confulam, hicceflb, contentusillis, qua: ex vberrimo tuae dodrins...”
|
|
17 |
 |
“...fupcrans.qud curforcsilli calcftesin vna die
& node per tot ccntcna millia milliaria German.circumducipoffint.
cum in hac terra,velutin imo srumnarum .ergaftulo, tanto temporis
Ipatio homini non poilibile fit centum pcrcurrere, & violentiffima vi
ex machina bellicaemiflum globum vix i o o o. eodem tempore f pri-
ma retcnta celeritatej peruolare.
quot milliaria Germ Solvna horamotu ccelipri- jehichk
ejuotJecundario Jeu propyio emetuurf 3^*
HYRAMVS.
luxta pcripheriam cius circuli iu eclipticae ante didlam Sol mom
primo 14405^.mill.Germ. proprioautem jji.&circitertertiammil-
iians partem, vna horapermeat.
S A L O M O N.
F?rum Solphilojophicm hahetne iUe motum alt .enigma
quem primumacjcundarium} 33*
HYRAMVS.
Imo; Momsprimuseft, quandofupremasriueprimasfphxrasfuas
peromnesgraduspercurrit, donee ad infimasperueniat; Deindeab
infimisadmedias,inquarixmvna,nempeTauri,Dominaquiefcit, aut
cert hums ex fratre nepote : cuius circulifpatium fat amplum per-
ambulatvno die, at quod a medeterminannequit. ...”
|
|
18 |
 |
“...confidcrata proportione vtriuf-
que,terrenifcilicetglobi& Lun, xqualem: Vnde minma corpora
inEuropa exiftentia, nee proptervmbram contincmis, ncc propter
exiguitatem contenti difcerni poilunt; At hiceileruppoiitapotius,
quamaddocendurapropofita, veriffimcproteftamur.
SALOMON,
jEkioma Qua caujd efl iumimtionum Lunarium & 6cli-
ppum vtriufque luminis, O' ha in Philofophia locum
hahenti
HY RAM VS.
IlluminationesaSoIefi.eriomniumfteJlamm,vt&:Luna:,conftar,
neccirtumgyrationemmenftrnam Lunaris corporis per Vinum dimi-
diumex felucidi,peralterum opaci, vt quidam imaginati funt:; ld e-
nim velfoireEclipfesLunaresrefutant, quaefiunt, dum Ljinainvm-
bram tcrreniglobiincurrit circa E.clipticselineairi Soli exaduerfoop-
pofita; Opacum Lunx corpus efle ab vnaparte,ab.alteraIumcnSolis
inferecipiens, inftar fpeculi, demonftrant cornua .acuta Lunx cre-
fcentis & decrefcentis obtufa.Sic & Lona Philofopliica opacum cor-
pus habet,^ crefcir, at contrario motu: Quo enimpropius ad Solan
accedit,emagislucet con...”
|
|
19 |
 |
“...Cumveraliciibirarefadluscfi: ar.SoIatttahitvehemctiusvapo- '
fes, &ficnonnunquam quid craiions materiscum illiseleuat (vt
qtioque fieripoteftperigneni vehementemarcn vclcincrumin-dt-
ft:Ilationeaquarura,vtaliquid teirdirioris niateii vnacum vapori-
tus aqueis attrahatur) qn materia craflior in ntibibus confiftit;
^uianubes, vtrelatumjnonfuntadhucpurgatusar; Et fifiatmaior
incopia, natura, qu ibi qu rcgnat, vt abi, nititur purgare mi-
besmotuquodam,^quificcontingit: Ignis,icucalor,quicftinarc,
per omnes mibes tranfcurrit, & icparat hcterogenea, hoe efi, tcrrc-
ftrcmmateriam in vnum locum, compingitq; camfortitcr; Deinde
jmpetefadio, cxareillpcalidofitignis, qui vehcinentiori motione
&riilgnrationeproiicit tcrreftrem materiam deoidiim ad tcrram; At-
que illa dl lapis fulmineus, vis autcrn percutiens illius igniseftfi.il- L^pjj
men,quod penetrat omnia, &occiditanimalia. Lumen ignis emiffi m^neus.
eftfiilgur. fulmcB.
Nubcs,qu coaladljficoagulaturampliiis, koceft, fi pJuseiufi f^fubes.
modi...”
|
|
20 |
 |
“...ampHus fpacium^quoxontineacur, requirit, &c hiacini
credibiii vehenicnnia & celeritate ex angufto rormenti loco crum-
peu5, iuacrem extcrioreniincidir, exmutuailla colliiADne duorutn
corporum.vidclicct acris& ignis, finlle bombus, ficquoqueraduna-
bileeH, exlirailibuscauiisaccidere ToMicrua due fonitas illos hor-
rendos in nubibus. Quod alii ftatuant de fraftione nubium, vnde
Tonitrufiat,pucriIccfl: commentum, Ar enim-,corpus per (craruraj,
nonitacompingipotell, vcicrri vel marmoris compalioneni leu fo-
liditatem habeac ira, vc ignis nubes penerrare nequeat, nili per rur
ptioneni.
Fradlio autcm nubium dicitur.quandinufitatacopiaimbresde-
cidunt, qUcxfit, quandonubes cogunturin vnum, & continens.cffc
plenum.
Ira Ventiis£t, quando conrinenseftplcnum ab vna parre, idnon
ab alia: rum enimdt aris morus ad latera, nempe a parte pleniori ad.
minus plenam.
Ciim nubesreroIuirurinpluuias,.5cSolab aliaparre mittirradio^-
perpluuiasiliasrelpedtunoftrivilusjtumtir iris.
Ex quibuspaucis obiter declaratis...”
|
|